ก นยาแก ซ มเศร าแล วม อไม ม แรง

Page 39 - Neuropsychiatric.indd

1. 39

`

1. Benzodiazepines 14 วัน 519 วน 1 เดอนขึนไป ื ้ ั ิ ็ ่ ิ ิ ื ้ ่ Benzodiazepines เปนกลุมยาทีใชบอย เนองจากมีขอบงใชสําหรบรกษาความผดปกตทางจตและ ้ ั ่ ั ้ ่ ่ ิ ิ ่ ั ิ ่ ประสาทหลายชนด เชน กลุมอาการวตกกงวล โรคทางจตเวช ลมชก นอนไม่หลับ กลุมอาการถอนแอลกอฮอล์ • วิตกกังวล • ชัก • อาการตาง ๆ ่ ั ่ ื (alcohol withdrawal syndrome) 26, 35,36 • เหงอออก • ประสาทหลอน ลดลง ยาทีมีคาครึงชวตสัน (นอยกวา 20 ชวโมง) ไดแก alprazolam, lorazepam และ midazolam โดย • ปวดศีรษะ • สับสนเฉียบพลัน ้ ่ ่ ้ ั ่ ้ ี ่ ่ ิ ่ ่ ึ ั ่ ่ alprazolam และ lorazepam เปนยาทีมีความแรงสง ส่วนยาทีมีคาครงชวตยาว (มากกวา 20 ชวโมง) ไดแก ่ • อาการแพนิค • ซึมเศรา ็ ่ ู ิ ่ ้ ่ ี ํ ั ่ chlordiazepoxide, clonazepam, clorazepate และ diazepam เนองจากภายหลงผ่านกระบวนการ • น้าหนักลด ื 26 ์ เมแทบอลิซึมแล้วเกด active metabolite จงมีฤทธอยในรางกายนาน ยาทีมีความแรงสูง คอ clonazepam ิ ู ่ ื ่ ่ ิ ึ (รปที 1.2) รูปที่ 1.3 อาการไมพึงประสงคจากการหยุด benzodiazepines กะทันหัน จําแนกตามชวงเวลาภายหลังหยุดยา ่ ู 37 ่  ทีมา : สรางจาก Brett และคณะ ํ ู ู ่ ความแรงสง ความแรงปานกลาง ความแรงสง ความแรงตา 2) Monoamine oxidase inhibitors ้ ่ ่ ิ ่ ้ ่ ิ ่ ิ ิ ่ ่ ่ คาครึงชีวตสัน คาครึงชีวตสัน คาครึงชีวตยาว คาครึงชีวตยาว ั MAO inhibitors สามารถแบงตามความจําเพาะในการยบยงเอนไซม MAO ซึ่งมีหนาที่ทําลายสารสื่อ ั ้ o alprazolam o midazolam o clonazepam o chlordiazepoxide ประสาทในสมอง 27,28,38 ไดดงน 1) ยาที่จําเพาะในการยับย้ง MAOA สงผลใหลดการทําลาย serotonin, ั ั ้ ี o lorazepam o clorazepate melatonin, epinephrine, norepinephrine และ dopamine ใชรักษาโรคซึมเศราและโรควิตกกังวล ซึ่งไม o diazepam มีจําหนายในประเทศไทย; 2) ยาที่จําเพาะในการยับยง MAOB สงผลใหลดการทําลาย dopamine, ั ้   phenethylamine และ benzylamine ใชรักษาโรคพารกินสัน ไดแก ยา selegiline และ rasagiline และ ํ รปที 1.2 ยากลุม benzodiazepines จาแนกตามความแรงและคาครงชวต 3) ยาที่ยบยงไดทัง MAOA และ MAOB คอ phenelzine และสามารถแบงกลไกในการยบยง MAO ไดดังน ้ ี ่ ิ ี ่ ่ ่ ู ึ ั ั ้ ั ั ้ ื ้  26 ้ ทมา : สรางจาก Griffin และคณะ 1) การยับยั้งแบบผันกลับไมได โดยยาออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม MAO อยางถาวร ฤทธิ์ของยาจะคงอยจนกระทั่ง ่ ี ู ื ้ ั ั ึ ้ ์ ่ ้ ี ้ ั ์ กลไกการออกฤทธและอาการไม่พงประสงคของยากลุมนไม่แตกตางกนมาก การเลือกใชยาส่วนใหญ ่ มีการสรางเอนไซม MAO ขนใหม คอ phenelzine, selegiline และ rasagiline และ 2) การยบยงแบบผัน ิ ึ ่ ี ่ ่ ิ พจารณาจากระยะเวลาเริมออกฤทธ คาครึงชวตของยา ความแรงของยา การเกดอนตรกิรยาระหวางยาและ กลับได โดยอาศัยการแยงจับกับ MAO ในรางกาย เชน meclobemide ซึ่งไมมีจําหนายในประเทศไทย ่ ิ ิ ์ ่ ั ิ ิ 38 โรคร่วม เชน diazepam ถกเปลียนแปลงโดยเอนไซม์ cytochrome P450 (CYP) คอ CYP3A4 และ ปจจุบันมีการใชยากลุมนี้นอยลง เนื่องจากมีอาการไมพึงประสงคคอนขางมาก และมีอันตรกิริยากับ ื ่ ู ่   ่ ่ 35 ่ ่ ิ ้ ่ ั ้ ่ ื ิ ั CYP2C19 ทําใหมีโอกาสเกิดอนตรกรยากบยาอนไดมาก สําหรับยาทีคาครึงชีวิตสัน เช่น lorazepam เป็น ยากลุมอื่นและอาหาร แตยังคงใชในการรักษาผูปวยทีใชยาอืนแลวไมไดผล เชน การใช selegiline รวมกับ ้   ื ั ั ้ ้ ้ ั ั ้ ้ ่ ่ ้ ุ ้ ่ ยาทีควรเลอกใชในผูปวยสูงอาย รวมทงผูทีตบหรอไตทํางานบกพร่อง โดยใชในระยะสนเท่านน levodopa ในผูปวยโรคพารกินสันที่ใช levodopa เปนระยะเวลานาน แลวตอบสนองตอ levodopa ไม ื ั ่ ่ ึ อาการไม่พงประสงค์จากยาตอจิต 35,37 ไดแก ภาวะซมเศรา อยากฆ่าตวตาย และการพงยาโดยสมพนธ ์ สม่ําเสมอเนื่องจากยาหมดประสิทธิภาพกอนมื้อถดไป (endofdose wearing off) ่ ั ้ ั ึ ้ ั ึ ่ ่  ่ ื  ่ ึ ้ ่ ่ ่ ่ ิ กบขนาดและระยะเวลาการใชยา โดยเฉพาะเมอใชยาทีคาครงชวตสัน ดงนนหากไมตองการผลของยาแบบ ควรหลีกเลียงการใช MAO inhibitors รวมกับ opioids และ SSRIs เนองจากเพิมความเสียงตอการ ั ื ่ ้ ้ ั ้ ้ ั ี   ์  ่ ี ้  ึ ่ ้ ้ ื ่ ่ ่ ิ ื ้ ่ ํ ่ เรงดวน ควรเลอกใชยาทีคาครงชวตยาว และความแรงตา ซึงยาทีนยมใชคอ diazepam แตไม่ควรใชยา เกิดกลุมอาการ serotonin syndrome ยากลุมนเปนยาทีออกฤทธินาน ควรเวนระยะหางอยางนอย 2 ่ ิ ี ่ ่  ิ ึ ื ิ ่ ตอเนองเกน 4 สัปดาห์ โดยไมมีขอบงใชทีจาเปน เชน ผูปวยนอนไมหลับ อาการไมพงประสงค์จากยาต่อ สัปดาหหลังหยุด MAO inhibitors กอนเริ่มใชยาชนดอื่นที่มีผลใหสารสื่อประสาทเพิ่มข้น เชน bupropion, ่ ่ ่ ้ ่ ้ ึ ่ ่ ่ ้ ํ ่ ็ ู ้ ิ ิ ิ ประสาท ไดแก ความผดปกตของการรับรและความคด และอาการชัก carbamazepine, citalopram, TCAs, duloxetine, levodopa, fluoxetine, paroxetine, pethidine, venlafaxine, ้ ่ ่    ุ ็ ้ ่ ื ้ ุ ่ ํ ้ ่ ่ เมือตองการหยดยาในผูปวยทีใชยาตอเนองเป็นระยะเวลานาน จาเปนตองคอย ๆ ปรบลดขนาดยา desvenlafaxine และหยด fluoxetine อยางนอย 5 สัปดาห กอนเริมใช MAO inhibitors 39,40 นอกจากน ้ ี ่ ั ้ ่ 37 ิ ่ ่ เพอลดความเสียงตอการเกดกลุมอาการจากการหยุดยากะทันหน (discontinuation syndrome) โดย ตองหลีกเลี่ยงการรับประทานรวมกับอาหารที่มี tyramine สูง เชน แฮม ไสกรอก โยเกิรตชีส ถั่วเหลือง ถั่วปากอา ั ื ่ ่ ็ ่ ื ี ุ ่ ่ ่ อาการทีเกดและชวงระยะเวลาภายหลังหยดยาแสดงในรปที 1.3 ชอกโกแลต อะโวคาโด เบียร ชส เนองจาก tyramine จะกระตุนการหลั่งสารสื่อประสาทกลุม catecholamines ู ิ และ MAO inhibitors ยับยั้งการทําลาย catecholamines สงผลใหระบบประสาทอัตโนมัติถูกกระตุนรุนแรง และทําใหระดับความดันโลหิตเพิ่มสูงขึ้น 38 อาการไมพึงประสงคจากยา คือ ความผิดปกติของการรับรูและความคิด สับสน ประสาทหลอน   กลามเนื้อกระตุก เดินเซ สั่น งวงซึม การหยุดยากลุมนี้แบบกะทันหันทําใหเกิดโรคจิตเฉียบพลันได 18 20 21 `

จะรู้ได้ยังไงว่าเรามีอาการทางจิต

9 สัญญาณเตือน ควรพบจิตแพทย์ด่วน.

1. มีความวิตกกังวล ไม่สบายใจ ... .

2. อาการคล้ายชักกระตุก คล้ายอัมพาต หรือเหมือนผีเข้า ... .

3. กลัวสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างรุนแรง ... .

4. ย้ำคิดย้ำทำอยู่เสมอ ... .

5. มีความเศร้า เสียใจอย่างรุนแรง ... .

6. เพ้อคลั่ง เอะอะอาละวาด ... .

7. หลงผิด หวาดระแวง หูแว่ว เห็นภาพหลอน ... .

8. ติดสารเสพติด.

ยาต้านอาการซึมเศร้ามีผลต่อสมองของมนุษย์อย่างไร

ยาโรคซึมเศร้า มีส่วนช่วยในระยะแรกๆ โดยทำให้ผู้ป่วย หลับได้ดีขึ้น เจริญอาหารขึ้น เริ่มรู้สึกมีเรี่ยวแรงจะทำอะไรมากขึ้น ความรู้สึกกลัดกลุ้มหรือกระสับกระส่ายจะเริ่มลดลง

กินยาซึมเศร้ามีผลข้างเคียงไหม

ในการใช้ยาทุกชนิด สามารถมีผลข้างเคียงเกิดขึ้นได้ การรักษาด้วยยารักษาโรคซึมเศร้าก็ไม่ต่างกัน โดยอาจมีผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นได้ ดังนี้ ปากแห้ง ง่วงนอน หรือ นอนไม่หลับ เวียนหัว หน้ามืด

ทำไมกินยาซึมเศร้าแล้วน้ำหนักขึ้น

แม้ยาต้านเศร้าจะช่วยปรับสมดุลของสารเคมีในสมองที่ควบคุมอารมณ์และความเครียดของผู้ป่วยโรคซึมเศร้าได้ แต่ยาต้านเศร้าบางชนิดก็อาจมีผลข้างเคียงทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นหรือลดลงได้ด้วย มีหลายสมมติฐานที่คาดว่ายาต้านเศร้าส่งผลต่อน้ำหนักตัวได้โดยส่งผลต่อความอยากอาหารและระบบการเผาผลาญของร่างกาย หรือทำให้ผู้ป่วยมีความสุขกับการ ...