หมายเหตุ ยาบางประเภท อาจมีวิธีรับประทานยานอกเหนือไปจากยาโดยทั่วๆ ไปข้างต้น รวมทั้งยาบางประเภทอาจรับประทานก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ แล้วแต่สะดวก เนื่องจากยาอาจมีการออกฤทธิ์ที่พิเศษหรือมีผลข้างเคียงอื่นๆ ซึ่งผู้ทำหน้าที่ส่งมอบยาเหล่านี้จะอธิบายวิธีการรับประทานเป็นกรณีๆ ไป
แหล่งอ้างอิง/ที่มา- Larry AB, editors. Applied clinical pharmacokinetics. 2nd ed. New York: McGraw-Hill Medical; 2008.
- Joseph TD, editors. Concepts in clinical pharmacokinetics. 5th ed. American Society of Health-System Pharmacists; 2010.
ข้อจำกัดด้านลิขสิทธิ์บทความ:
บทความในหน้าที่ปรากฎนี้สามารถนำไปทำซ้ำเพื่อเผยแพร่ในเว็บไซต์ หรือสิ่งพิมพ์อื่นๆ โดยไม่มีวัตถุประสงค์ในเชิงพาณิชย์ได้ ทั้งนี้การนำไปทำซ้ำนั้นยังคงต้องปรากฎชื่อผู้แต่งบทความ และห้ามตัดต่อหรือเรียบเรียงเนื้อหาในบทความนี้ใหม่โดยเด็ดขาด และกรณีที่ท่านได้นำบทความนี้ไปใช้ในเว็บเพจของท่าน ให้สร้าง Hyperlink เพื่อสร้าง link อ้างอิงบทความนี้มายังหน้านี้ด้วย
omeprazole เป็นยาตัวหนึ่งในกลุ่ม proton pump inhibitors (PPIs) มีคุณสมบัติเป็นด่าง ไม่ทนต่อสภาวะกรด และตัวยาละลายในภาวะที่เป็นด่าง จึงจำเป็นต้องรับประทานยากลุ่มนี้ก่อนอาหารอย่างน้อย 30 นาที เพื่อทำให้ตัวยาละลายก่อนที่จะเกิดการดูดซึมต่อไป นอกจากนี้ในการออกฤทธิ์ของยาคือยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ H+/K+-ATPase ที่อยู่ในรูปออกฤทธิ์ (active form) ซึ่งเกิดขึ้นหลังจากรับประทานอาหาร ดังนั้นจึงควรรับประทานยากลุ่ม PPIs ก่อนอาหาร 30-60 นาที เพื่อให้ตัวยาพร้อมที่จะออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ดังกล่าว การให้ยา ranitidine ก่อน หรือ หลังอาหาร นั้นมีการออกฤทธิ์ที่ไม่แตกต่างกัน อีกทั้งอาหารไม่มีผลต่อการดูดซึมของ ranitidine จึงสามารถรับประทานยาหลังอาหารได้ ดังนั้นการให้ยา ranitidine แก่ผู้ป่วยอาจจะคำนึงถึงช่วงที่ผู้ป่วยมีอาการบ่อยๆ เช่น หากผู้ป่วยมีอาการหลังรับประทานอาหาร ก็อาจจะให้ยา ranitidine ก่อนอาหารประมาณ 1 ชั่วโมง เพื่อหวังผลลดกรดที่หลั่งออกมามากเกินไปในช่วงของการรับประทานอาหาร Keywords: omeprazole, ranitidine, proton pump inhibitors, PPIs, H+/K+-ATPase
Reference: 1. Brunton LL, Lazo JS, Parker KL, eds. The Pharmacological Basis of Therapeutics, 11th ed. New York: McGraw-Hill, 2006 and 11e (online edition). 2. สุวัฒนา จุฬาวัฒนทล. Acid-suppression therapy: a focus on proton pump inhibitors. ใน: สุวัฒนา จุฬาวัฒนทล, เนติ สุขสมบูรณ์, บรรณาธิการ. Advance in Pharmaceutical Care and Pharmacotherapeutics. กรุงเทพฯ: บริษัท ประชาชน จำกัด; 2546. หน้า 197-214. 3. McEvoy G K. Ranitidine hydrochloride. AHFS Drug Information [serial online] 2008;:[42 screens]. Available from:URL://online.statref.com/Document/Document.aspx?DocId=928&FxId=1&Scroll =302&Index=0&SessionId=C61A90CQQMZXVLQO. 4. Dana WJ, Fuller MA, Goldman MP, Golembiewski JA, Gonzales JP, Lowe JF, et al. Drug Information Handbook, 21st ed. Hudson, Ohio, Lexi-Comp, Inc.; 2012: 1080-2.
Keywords: -
ยา Omeprazole ใช้สำหรับรักษาโรคกระเพาะอาหารและหลอดอาหาร เช่น อาการกรดไหลย้อน (Acid reflux) แผลในกระเพาะอาหารและหลอดอาหาร
ยา Omeprazole เป็นยาในกลุ่ม Proton pump inhibitors หรือเรียกย่อว่ากลุ่ม PPIs โดยจะออกฤทธิ์ลดการผลิตกรดจากกระเพาะอาหาร ซึ่งจะช่วยบรรเทาอาการแสบร้อนยอดอก (Heartburn) อาการกลืนลำบาก และอาการไอเรื้อรังได้ ยายังช่วยในการหายของแผลในกระเพาะอาหารและหลอดอาหาร ช่วยป้องกันไม่ให้เกิดแผลใหม่ และอาจช่วยป้องกันมะเร็งของหลอดอาหารด้วย
หากคุณซื้อยา Omeprazole มารับประทานด้วยตนเองเพื่อรักษาอาการแสบร้อนยอดอกที่มีอาการบ่อยครั้ง (มีอาการตั้งแต่ 2 วันต่อสัปดาห์ขึ้นไป) อาจต้องใช้เวลา 1-4 วันจึงจะได้ผลจากการใช้ยาเต็มที่ โดยยานี้ไม่สามารถบรรเทาอาการแสบร้อนยอดอกได้ในทันที
ในการซื้อยามารับประทานเอง นอกจากต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของเภสัชกรแล้ว ยังต้องอ่านฉลากยาโดยละเอียด เพื่อให้มั่นใจว่ายานี้เหมาะสมสำหรับคุณ ผลิตภัณฑ์ยาที่มีชื่อการค้าคล้ายๆ กัน อาจมีส่วนประกอบของยาที่แตกต่างกันได้ การรับประทานยาผิดชนิดอาจทำให้เกิดอันตรายกับคุณได้
วิธีใช้ยา Omeprazole
อ่านคำแนะนำในการใช้ยาที่ได้รับจากเภสัชกรก่อนใช้ยานี้ และในทุกครั้งที่มารับยาซ้ำ
ให้รับประทานยานี้ตามแพทย์สั่ง โดยทั่วไปจะรับประทานวันละ 1 เม็ดก่อนอาหาร หากคุณซื้อยามารับประทานด้วยตนเอง ให้ปฏิบัติตามคำแนะนำของเภสัชกร และอ่านวิธีใช้ยาบนฉลากยาอย่างละเอียด
ขนาดยาและระยะเวลาในการรักษาจะขึ้นกับสภาวะโรคและการตอบสนองต่อการรักษาของคุณ ในเด็กขนาดยาจะคำนวณตามน้ำหนักตัวเด็ก ห้ามปรับเพิ่มขนาดยา หรือใช้ยาบ่อยครั้งกว่าที่แพทย์สั่ง หากมีคำถามใดๆ ให้สอบถามจากแพทย์หรือเภสัชกร
ห้ามบด หักแบ่ง หรือเคี้ยวเม็ดยา โดยให้กลืนยาทั้งเม็ดพร้อมกับน้ำ 1 แก้ว
ในบางกรณีที่จำเป็น อาจต้องรับประทานยาลดกรดร่วมกับยา Omeprazole ด้วย และถ้าต้องรับประทานยา Sucralfate ร่วมด้วย ให้รับประทานยา Omeprazole อย่างน้อย 30 นาทีก่อนรับประทานยา Sucralfate
ให้ใช้ยานี้เป็นประจำทุกวันจึงจะได้ประโยชน์จากยาเต็มที่ เพื่อไม่ให้ลืมรับประทานยา แนะนำให้รับประทานยาในเวลาเดียวกันของทุกวัน และให้รับประทานยาอย่างต่อเนื่องจนครบระยะเวลาที่แพทย์สั่งแม้จะรู้สึกว่าอาการดีขึ้นแล้วก็ตาม
หากคุณซื้อยานี้มารับประทานด้วยตนเอง ห้ามรับประทานยานานเกิน 14 วัน ยกเว้นแพทย์สั่ง
ให้แจ้งแพทย์ หากอาการไม่ดีขึ้น หรือมีอาการแย่ลง ถ้าคุณซื้อยานี้มารับประทานเองสำหรับรักษาอาการแสบร้อนยอดอก ให้แจ้งแพทย์ถ้าอาการยังไม่ดีขึ้นหลังจากใช้ยาไปแล้ว 14 วัน หรือเมื่อคุณจำเป็นต้องใช้ยานี้มากกว่า 1 ครั้งในทุกๆ 4 เดือน
ความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงจากยาจะยิ่งเพิ่มมากขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป ดังนั้นให้สอบถามแพทย์เกี่ยวกับระยะเวลาที่คุณควรรับประทานยา หากคุณคิดว่าตนเองอาจป่วยเป็นโรคที่ร้ายแรง ให้รีบไปพบแพทย์ทันที
ผลข้างเคียงของยา Omeprazole
อาการข้างเคียงที่อาจเกิดจากการใช้ยา Omeprazole ได้แก่ ปวดศีรษะ หรือปวดท้อง ถ้าอาการเหล่านี้ไม่ดีขึ้น หรือมีอาการแย่ลง ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทันที
ถ้าแพทย์สั่งยานี้ให้กับคุณ โปรดจำไว้ว่า แพทย์ได้ประเมินแล้วว่าคุณจะได้รับประโยชน์จากยานี้มากกว่าความเสี่ยงต่อการเกิดอาการข้างเคียง ผู้ป่วยหลายรายที่ใช้ยานี้ไม่เกิดอาการข้างเคียงร้ายแรงจากยา
แจ้งแพทย์ทันทีหากคุณมีอาการข้างเคียงที่ร้ายแรง ได้แก่
- มีอาการของแมกนีเซียมในเลือดต่ำ เช่น หัวใจเต้นเร็ว/หัวใจเต้นผิดจังหวะ/หัวใจเต้นช้าผิดปกติ กล้ามเนื้อหดเกร็งอย่างต่อเนื่อง มีอาการชัก
- มีอาการของโรคลูปัส (Lupus) เช่น มีผื่นขึ้นที่จมูกและแก้ม มีอาการปวดข้อ หรืออาการปวดข้อที่เป็นอยู่แย่ลง
ยานี้อาจเป็นสาเหตุของโรคทางลำไส้ที่ร้ายแรงแต่พบได้น้อย คือมีอาการท้องเสียที่เกิดจากเชื้อ Clostridium Difficile (Clostridium Difficile-Associated Diarrhea) ซึ่งเกิดจากแบคทีเรียที่ดื้อยา ให้แจ้งแพทย์ทันทีหากคุณมีอาการเหล่านี้: ท้องเสียต่อเนื่อง ปวดท้อง เกร็งท้อง มีไข้ อุจจาระมีมูก/มูกเลือดปน และอย่าใช้ยาแก้ท้องเสีย หรือยาในกลุ่ม Opioid ถ้าคุณมีอาการดังกล่าว เนื่องจากอาจทำให้อาการแย่ลงได้
ยาในกลุ่ม Proton pump inhibitors เช่น Omeprazole อาจเป็นสาเหตุของการขาดวิตามินบี 12 ได้ (พบได้น้อย) โดยความเสี่ยงจะเพิ่มมากขึ้นถ้าคุณรับประทานยานี้ทุกวันเป็นเวลานาน (3 ปีหรือนานกว่านั้น) ให้แจ้งแพทย์ทันทีถ้าคุณมีอาการของการขาดวิตามินบี 12 เช่น อ่อนแรงผิดปกติ เจ็บลิ้น ชาหรือเสียวซ่าที่มือ หรือเท้า
ปฏิกิริยาการแพ้ยานี้ เป็นเรื่องที่พบได้น้อย อย่างไรก็ตามถ้าเกิดอาการใดๆ ของการแพ้ยาให้รีบไปพบแพทย์ทันที ได้แก่ ผื่น คัน/บวม (โดยเฉพาะที่หน้า ลิ้น คอ) เวียนศีรษะรุนแรง หายใจลำบาก มีอาการของโรคไต เช่น ปริมาณปัสสาวะเปลี่ยนแปลงไป
อาการข้างเคียงที่กล่าวไว้ข้างต้นไม่ใช่อาการข้างเคียงทั้งหมดที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนั้นถ้าคุณมีอาการผิดปกติใดๆ ที่ไม่ได้กล่าวไว้ข้างต้น ให้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
ข้อควรระวังในการใช้ยา Omeprazole
ถ้าคุณแพ้ยา Omeprazole หรือยาอื่นที่คล้ายๆ กัน เช่น Lansoprazole, Esomeprazole, Pantoprazole หรือแพ้สิ่งอื่นๆ ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนได้รับยานี้ ผลิตภัณฑ์ยานี้อาจประกอบด้วยสารไม่ออกฤทธิ์อื่นซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการแพ้หรือปัญหาอื่นได้ ให้ปรึกษาเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
ก่อนการใช้ยา Omeprazole ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ของคุณ โดยเฉพาะถ้าคุณเป็นโรคตับ, โรคลูปัส (Lupus)
อาการบางอย่างอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคร้ายแรง ดังนั้นให้ไปพบแพทย์ทันทีถ้าคุณมีอาการดังนี้
- แสบร้อนยอดอกร่วมกับอาการเวียนศีรษะ/หน้ามืด/เหงื่อออก
- ปวดเจ็บที่หน้าอก/ขากรระไกร,แขน,หัวไหล่ (โดยเฉพาะถ้ามีอาการหายใจถี่ เหงื่อออกผิดปกติร่วมด้วย)
- น้ำหนักลดผิดปกติ
นอกจากนี้ ก่อนที่คุณจะซื้อยา Omeprazole มารับประทานเอง หากมีอาการที่บอกบอกถึงโรคร้ายแรงต่อไปนี้ ให้รีบไปพบแพทย์ทันที ได้แก่
- กลืนลำบาก เจ็บขณะกลืนอาหาร
- อาเจียนเป็นเลือด
- อาเจียนคล้ายกากกาแฟ
- อุจจาระปนเลือด อุจจาระเป็นสีดำ
- มีอาการแสบร้อนยอดอกมานานกว่า 3 เดือน
- เจ็บหน้าอกบ่อยครั้ง
- หายใจลำบากบ่อยครั้ง โดยเฉพาะถ้าเป็นร่วมกับอาการแสบร้อนยอดอก
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ปวดท้อง
ยาในกลุ่ม proton pump inhibitors เช่น Omeprazole อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกหัก โดยเฉพาะถ้าใช้ยานี้เป็นเวลานาน ใช้ยาขนาดสูง และเป็นผู้สูงอายุ ให้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเกี่ยวกับวิธีในการป้องกันการสูญเสียกระดูกหรือกระดูกหัก เช่น โดยการรับประทานแคลเซียมและวิตามินดีเสริม
ผู้ป่วยเด็กอาจมีโอกาสเกิดอาการข้างเคียงจากยาได้มากกว่าคนทั่วไป โดยเฉพาะอาการไข้ ไอ และการติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจ จมูก ลำคอ
ก่อนเข้ารับการผ่าตัด ให้แจ้งแพทย์หรือทันตแพทย์ทราบเกี่ยวกับรายการยา อาหารเสริม และสมุนไพรทุกชนิดที่กำลังใช้อยู่
ระหว่างการตั้งครรภ์ ยานี้ควรใช้เฉพาะในกรณีที่ประเมินแล้วว่ามีความจำเป็นจริงๆ โดยให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับความเสี่ยงและประโยชน์ที่จะได้รับจากยานี้ขณะตั้งครรภ์
ยา Omeprazole ผ่านไปยังน้ำนมได้ แต่ยังไม่ทราบผลต่อทารกที่ดูดนม จึงให้ปรึกษาแพทย์ก่อนการให้นมบุตร
การใช้ยา Omeprazole ร่วมกับยาอื่น
การเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา (Drug interactions) อาจเปลี่ยนแปลงการออกฤทธิ์ของยาหรือเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงร้ายแรง ข้อมูลที่ระบุนี้ไม่ได้ครอบคลุมการเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาที่อาจเกิดขึ้นได้ทั้งหมด ดังนั้นคุณต้องแจ้งแพทย์และเภสัชกรทราบทุกครั้งว่าคุณกำลังรับประทานยา อาหารเสริม สมุนไพร ใดอยู่ในขณะนี้ อย่าเริ่มยา หยุดยา หรือเปลี่ยนแปลงขนาดยาต่างๆ เอง โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์
รายการยาที่อาจเกิดปฏิกิริยากับยา Omeprazole:
- Cilostazol
- Clopidogrel
- Methotrexate โดยเฉพาะถ้าได้รับยาในขนาดสูง
- Rifampicin
- สมุนไพร St John's wort
ยาบางชนิดจำเป็นต้องอาศัยกรดในกระเพาะอาหารช่วยในการดูดซึม แต่เนื่องจากยา Omeprazole จะลดการผลิตกรดในกระเพาะอาหาร ดังนั้นจึงอาจทำให้ยาเหล่านั้นออกฤทธิ์ได้ไม่ดี ตัวอย่างยาที่ได้รับผลกระทบ เช่น
- Atazanavir
- Erlotinib
- Nelfinavir
- Pazopanib
- Rilpivirine
- ยาต้านเชื้อรา Azole Antifungals บางรายการ (Itraconazole, Ketoconazole, Posaconazole
ยา Omeprazole คล้ายกับยา Esomeprazole อย่างมาก ดังนั้นห้ามใช้ยาที่มีส่วนประกอบของยา Esomeprazole ระหว่างใช้ยา Omeprazole
ยา Omeprazole อาจรบกวนผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการทำให้ผลการตรวจผิดพลาดได้ จึงต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการและแพทย์ทราบว่าคุณกำลังใช้ยานี้อยู่
การได้รับยา Omeprazole เกินขนาด
หากมีใครก็ตามที่ได้รับยา Omeprazole เกินขนาด จนทำให้เกิดอาการที่ร้ายแรง เช่น หมดสติ หรือหายใจลำบาก ให้รีบเรียกรถพยาบาลทันที โทร 1669
อาการของการได้รับยาเกินขนาดอาจได้แก่ สับสน เหงื่อออกผิดปกติ ตาพร่ามัว หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
หมายเหตุ
ถ้าแพทย์สั่งยานี้ให้กับคุณ ห้ามแบ่งยานี้ให้ผู้อื่นใช้
ถ้าแพทย์สั่งให้คุณใช้ยานี้ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจจำเป็นต้องมีการตรวจทางห้องปฏิบัติการ และ/หรือ การตรวจทางการแพทย์เป็นระยะเพื่อติดตามอาการและผลข้างเคียงจากยา เช่น การตรวจระดับแมกนีเซียมในเลือด การตรวจระดับวิตามินบี 12 ดังนั้นคุณต้องไปพบแพทย์ตามที่นัดหมาย
หากลืมรับประทานยา Omeprazole
ถ้าคุณลืมรับประทานยานี้ ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ หากนึกได้เมื่อใกล้กับเวลาของมื้อถัดไป ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป และรับประทานมื้อถัดไปตามปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า
การเก็บรักษายา Omeprazole
เก็บรักษายาที่อุณหภูมิห้อง ห่างจากแสงแดดและความชื้น ไม่เก็บยาในห้องน้ำ เก็บยาทุกชนิดให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
ไม่เทยานี้ทิ้งในห้องน้ำหรือในท่อระบายน้ำ ให้ทิ้งผลิตภัณฑ์ยานี้อย่างเหมาะสมเมื่อยาหมดอายุหรือเมื่อไม่จำเป็นต้องใช้ยานี้อีก
Omeprazole ทานหลังอาหารได้ไหม
ดังนันคําแนะนําของเภสัชกรทีให้กับคนไข้ในการใช้ยาทังสองชนิดนี จึงเปน การ กินยา omeprazole ก่อนมืออาหาร หรือ ตอนท้องว่าง (หลังจากมืออาหารไป แล้วอย่างน้อย 2 ชัวโมง) และ การกิน antacid หลังมืออาหารนันเอง
ยา omeprazole ห้ามกินกับอะไร
เนื่องจากยาโอเมพราโซล (omeprazole) ทำให้ความเป็นกรดในกระเพาะอาหารลดลง จึงอาจมีผลต่อยาหรือวิตามินบางกลุ่มที่ดูดซึมได้ดีในสภาวะที่เป็นกรด เช่น ยาต้านเชื้อรา,ยาต้านไวรัส, ธาตุเหล็ก, แคลเซียม, วิตามินบี 12 เป็นต้น อาจส่งผลให้ประสิทธิภาพของยาดังกล่าวลดลง จึงควรแยกรับประทานห่างกันคนละเวลา และแจ้งแพทย์และเภสัชกรให้ทราบหากมี ...
โอมีแมน แคปซูล กินตอนไหน
การใช้ยา Omeprazole ยาเม็ดควรรับประทานโดยกลืนลงไปทั้งเม็ด อย่ากัดหรือเคี้ยวก่อนกลืน ส่วนยาแคปซูลควรรับประทานก่อนมื้ออาหาร 30 นาทีถึง 1 ชั่วโมง หรือรับประทานตามแพทย์สั่ง ในกรณีที่ใช้แล้วอาการไม่ดีขึ้นหรือแย่ลงควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
Omeprazole 20 mg กินกี่เวลา
ขนาดยาแนะน าเริ่มต้นที่กินครั้งละ 20 มิลลิกรัม (1 แคปซูล) วันละ 1 ครั้ง เป็นเวลา 4-8 สัปดาห์ วิธีใช้ยา ให้กลืนยานี้ทั้งเม็ด ห้ามเคี้ยว แบ่ง หรือบดยา 3.2 หากลืมกินยา ควรทาอย่างไร