คงเคยได้ยินว่าการฟังเพลงตอนท้องช่วยเสริมสร้างความฉลาดให้กับลูกน้อยตั้งแต่อยู่ในครรภ์ และมีข้อมูลระบุว่าความสามารถในการตอบสนองต่อเสียงคนตรีและการประมวลผลของทารกแรกเกิดอาจเกี่ยวข้องกับการได้ฟังเสียงต่าง ๆ ในช่วงไตรมาสสุดท้ายของการตั้งครรภ์ คุณแม่หลายคนจึงเลือกเปิดเพลงเพื่อเสริมสร้างพัฒนาการให้ลูกในท้อง
พัฒนาการทางการได้ยินของทารกจะเริ่มขึ้นเมื่อเข้าสู่การตั้งครรภ์ในไตรมาสที่ 2 โดยทารกจะได้ยินเสียงต่าง ๆ จากภายนอก เช่น เสียงพูดคุยและเสียงเพลง แต่จะเริ่มตอบสนองต่อเสียงที่ได้ยินเมื่ออายุครรภ์อยู่ในช่วงไตรมาสสุดท้าย
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีข้อมูลที่ยืนยันได้ชัดเจนว่าการฟังเพลงตอนท้องช่วยให้ลูกน้อยฉลาดขึ้นได้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ แล้วการเปิดเพลงให้ลูกฟังมีประโยชน์ต่อพัฒนาการของลูกหรือไม่ หาคำตอบได้ในบทความนี้
การฟังเพลงตอนท้องกับพัฒนาการทางการได้ยินของทารก
เมื่ออายุครรภ์ของคุณแม่เข้าสู่ไตรมาสที่ 2 ทารกจะมีพัฒนาการทางการได้ยินในแต่ละสัปดาห์ดังนี้
- สัปดาห์ที่ 5 ของการตั้งครรภ์ บริเวณด้านข้างศีรษะของทารกจะมีปุ่มเล็ก ๆ 2 ข้างเกิดขึ้น เมื่อเวลาผ่านไปจะค่อย ๆ พัฒนาไปเป็นหูชั้นใน ได้แก่ อวัยวะส่วนรับเสียงซึ่งมีลักษณะเป็นก้นหอย (Cochlea) และส่วนที่ควบคุมการทรงตัว
- สัปดาห์ที่ 8–9 ของการตั้งครรภ์ ทารกจะเริ่มมีพัฒนาการของหูชั้นกลาง ประกอบด้วยท่อเล็ก ๆ ที่เชื่อมต่อหูชั้นกลางกับโพรงจมูกในคอ และกระดูกหู ซึ่งมีหน้าที่นำคลื่นเสียงที่ได้ยินเข้าไปสู่หูชั้นใน และจะมีรอยเว้าเกิดขึ้นด้านข้างลำคอของทารกทั้ง 2 ข้าง ซึ่งจะเลื่อนขึ้นด้านบนและพัฒนากลายเป็นใบหู
- สัปดาห์ที่ 12 ของการตั้งครรภ์ จะเริ่มสร้างเซลล์ขน (Hair Cells) ซึ่งเป็นตัวรับการกระตุ้นของเสียงภายในหูชั้นใน และจะเชื่อมต่อกับเส้นประสาทที่ส่งเสียงกระตุ้นไปยังสมอง
- สัปดาห์ที่ 22 ของการตั้งครรภ์ ทารกเริ่มได้ยินเสียงแรก โดยมักได้ยินเสียงจากในตัวของคุณแม่ชัดกว่าเสียงจากภายนอก
- สัปดาห์ที่ 23 ของการตั้งครรภ์ จะเริ่มได้ยินเสียงทุ้มต่ำ และค่อย ๆ ได้ยินเสียงที่สูงขึ้นตามมา จากนั้นทารกจะเริ่มตอบสนองต่อเสียงที่ได้ยินผ่านการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย เช่น การหายใจและอัตราการเต้นของหัวใจเร็วขึ้น และขยับตัวเมื่อได้ยินเสียง
คุณแม่บางคนเชื่อว่าการฟังเพลงตอนท้องอาจช่วยสร้างพัฒนาการการเรียนรู้ให้ลูกได้ แต่ปัจจุบันยังไม่มีผลการศึกษาที่ยืนยันได้แน่ชัดว่าการฟังเพลงตอนท้องเป็นปัจจัยที่ช่วยให้ลูกฉลาดขึ้นได้จริง เพราะความเฉลียวฉลาดเกิดจากปัจจัยหลายประการ ไม่ว่าจะเป็นกรรมพันธุ์ อาหารที่คุณแม่รับประทานขณะตั้งครรภ์ อาหารที่ช่วยบำรุงสมองให้ลูกหลังคลอด และการเลี้ยงดูหลังคลอด
อย่างไรก็ตาม การฟังเพลงสำหรับคนท้องอาจมีประโยชน์ในการสร้างความผ่อนคลายให้ทั้งคุณแม่และลูก กระตุ้นพัฒนาการทางการได้ยิน และอาจทำให้ลูกเติบโตมามีความสามารถในการจัดลำดับความคิดในสมอง และจดจำสิ่งต่าง ๆ ได้ดี
นอกจากการฟังเพลงตอนท้อง การพูดคุยกับลูก ลูบหน้าท้อง และเล่านิทานให้ลูกฟัง ก็อาจช่วยสร้างความผ่อนคลายและความผูกพันระหว่างแม่และลูกในท้องได้
เลือกฟังเพลงตอนท้องอย่างไรดี
การฟังเพลงตอนท้องไม่จำเป็นต้องฟังเพลงคลาสสิคเสมอไป แพทย์แนะนำให้ฟังเพลงสบาย ๆ เช่น เพลงบรรเลงหรือเพลงอื่นที่ชอบฟัง ซึ่งจะทำให้รู้สึกผ่อนคลายและสบายใจมากกว่าฟังเพลงที่ไม่ชอบ ทั้งนี้ การเปิดเพลงให้ลูกในท้องฟัง ไม่ควรวางหูฟังแนบที่บริเวณหน้าท้อง เพราะเสียงเพลงอาจดังเกินไปจนรบกวนทารกในครรภ์
การเปิดเพลงอย่างเหมาะสมควรเปิดเพลงให้อยู่ห่างจากหน้าท้องอย่างน้อยประมาณ 1 ฟุต โดยอาจใช้โทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ หรือลำโพง และเปิดเสียงดังพอประมาณเพื่อลูกในครรภ์จะได้ฟังเสียงเพลงไปด้วย
โดยระดับเสียงที่เหมาะสมไม่ควรดังเกิน 50–60 เดซิเบล หรือดังเทียบเท่ากับเสียงการพูดคุยกันของเรา หากคุณแม่ฟังเพลง
เปิดเพลงให้ทารกในครรภ์ฟัง จากผลการวิจัยของนักวิจัย Dr. Leon Thurman ชาวสหรัฐอเมริกา ซึ่งได้ให้คุณแม่ที่ตั้งครรภ์ได้ฟังเพลงอย่างสม่ำเสมอ เมื่อคลอดทารกออกมา ทารกจะมีพัฒนาการด้านร่างกายและไอคิวสูงกว่าทารกที่ไม่ได้ฟังเพลง แต่การวิจัยของ Dr. Leon Thurman นี้ไม่ได้ระบุว่าต้องเป็นเพลงคลาสสิคเท่านั้นนะคะ และยังมีผลการวิจัยของ Dr. Thomas R. Verny ซึ่งเป็นจิตแพทย์จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดประเทศสหรัฐอเมริกา และยังเป็นประธานสมาคมเกี่ยวกับการเสริมสร้างพัฒนาการเด็กในสหรัฐอเมริกาอีกด้วย ท่านได้ทดลองให้คุณแม่ได้ร้องเพลงกล่อมเด็กขณะที่ยังตั้งครรภ์อยู่ทุก ๆ วัน เมื่อคลอดออกมาหากร้องไห้หรืองอแง แต่เมื่อทารกได้ยินเสียงเพลงกล่อมเด็กของแม่ที่แม่เคยร้องให้ฟังตั้งแต่สมัยตั้งครรภ์ ทารกจะนิ่งสงบลงและสนใจในเสียงเพลงกล่อมเด็กอย่างน่าอัศจรรย์
เปิดเพลงให้ทารกในครรภ์ฟัง ได้เฉพาะเพลงคลาสสิค จริงหรือ?
ความจริงแล้วไม่จำเป็นต้องเป็นเพลงคลาสสิคเท่านั้นหรอกนะคะทารกจึงจะมีพัฒนาการที่ดี เพราะผลการวิจัยไม่ได้ระบุไว้ แต่ระบุว่าเสียงที่มีผลก็คือ เสียงที่มีจังหวะทำนองเบา ๆ เช่น เพลงบรรเลง แต่ที่เขาเลือกใช้เพลงคลาสสิคก็เพราะว่าเขาไม่มีเพลงบรรเลงแบบอื่น ในขณะที่ถ้าเป็นประเทศไทยเราก็สามารถใช้เพลงไทยเดิมที่มีจังหวะช้า ๆ เบา ๆ ทดแทนก็ได้ค่ะ อย่าไปเชื่อคำโฆษณาที่ว่าต้องเป็นเพลงคลาสสิคของคนนี้คนนั้นเท่านั้นนะคะ เพราะสิ่งสำคัญคือจังหวะและทำนองที่เบา ๆ เพื่อกระตุ้นพัฒนาการของเด็กค่ะ หรือหากคุณแม่จะใช้วิธีร้องเพลงกล่อมเด็กให้ลูกฟังแทนก็ได้ค่ะ
เปิดเพลงให้ทารกในครรภ์ฟัง เวลาไหนเหมาะสมที่สุด
ช่วงตั้งแต่อายุครรภ์ 5 เดือนเป็นต้นไปและควรจะเป็นช่วงเวลาที่คุณแม่ได้พักสบาย ๆ ไม่เร่งรีบอะไร อาจจะเป็นช่วงเย็น ๆ หลังอาหารเย็นก็ได้ หรือดูจากอาการของลูกว่าลูกตื่นตัวพร้อมจะรับฟังดนตรีหรือไม่ โดยสังเกตได้จากการดิ้นของลูก หากลูกดิ้นแสดงว่าลูกยังไม่หลับค่ะ เปิดเพลงหรือร้องเพลงกล่อมเด็กให้ลูกในท้องฟังครั้งละประมาณ 10-15 นาทีก็พอแล้วค่ะ ไม่จำเป็นต้องเปิดทั้งวันทั้งคืนนะคะ และควรจะเปิดหรือร้องเพลงเดิม ๆ เพื่อให้ลูกได้จดจำทำนองค่ะ
การติดตามพัฒนาการและเสริมสร้างพัฒนาการของทารกในครรภ์ เป็นเรื่องที่คุณแม่ต้องใส่ใจอยู่เสมอ และควรออกกำลังกายควบคู่กับการรับประทานอาหารโภชนาการอย่างเหมาะสม เพื่อสุขภาพครรภ์ที่ดีค่ะ