วิชาช่องทางการพัฒนาอาชีพ รหัส อช.21001
ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
เรื่องความสำคัญและความจำเป็นในการพัฒนาอาชีพ
ความสำคัญและความจำเป็นของการพัฒนาอาชีพ วิเคราะห์ลักษณะขอบข่ายการงานอาชีพ
กระบวนการทำงาน การบริหารจัดการของอาชีพต่างๆ ในชุมชน สังคม ประเทศ และภูมิภาค 5 ทวีป ได้แก่
ทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย ทวีปอเมริกา ทวีปยุโรป และทวีปแอฟริกา เพื่อการพัฒนาอาชีพ
จากการงานอาชีพต่าง ๆ
การพัฒนาอาชีพ
หมายถึง การพัฒนาอาชีพที่ดำเนินอยู่ให้เหมาะสมกับความต้องการของตลาด การพัฒนาอาชีพที่มีประสิทธิภาพจะต้องพัฒนาความรู้ ความสามารถในการวางแผนกำหนดยุทธศาสตร์ต่างๆ ทั้งด้วยตนเองและกระบวนการกลุ่ม โดยเฉพาะผู้ประกอบอาชีพเดียวกัน เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน แล้วนำไปตัดสินใจเพื่อนำไปสู่การปฏิบัติ นอกจากนี้ควรมีการบริหารจัดการแบบองค์รวมบูรณาการปัจจัยต่างๆ ให้เป็นหนึ่งเดียว สามารถเกื้อหนุนซึ่งกันและกันได้ เช่น ทุนทางสังคม ทรัพยากรต่างๆ ได้แก่ ความรู้ ความสามารถในกระบวนการผลิต และกระบวนการการตลาด การพัฒนาอาชีพมีความสำคัญและจำเป็น ดังนี้
1. ด้านเศรษฐกิจ จากการแข่งขันทางธุรกิจที่มีการแข่งขันทางการ
ตลาดสูง จึงเกิดการรวมกลุ่มการค้าต่างๆ เช่น เขตการค้าเสรีอาเซียน เขตเศรษฐกิจยุโรป ดังนั้นการพัฒนาอาชีพจึงจำเป็นต้องมีการพัฒนาสินค้าให้สามารถเข้าสู่ตลาดการแข่งขัน และเป็นที่ยอมรับของต่างประเทศ
2. ด้านสังคม ประเทศที่มีเศรษฐกิจดีจะส่งผลให้สภาพของสังคมดีขึ้น เช่น ปราศจากโจรผู้ร้าย
3. ด้านการศึกษา ครอบครัวที่มีเศรษฐกิจดีจะสามารถส่งบุตรหลานเข้ารับการศึกษาได้ตามความต้องการ และในอนาคตเยาวชนเหล่านี้ก็จะเป็นประชากรที่มีคุณภาพ มีความสามารถในการประกอบอาชีพ ส่งผลต่อเศรษฐกิจ สังคมให้มีความเจริญก้าวหน้าต่อไป
ความสำคัญในการพัฒนาอาชีพ
การพัฒนาอาชีพเป็นสิ่งที่สำคัญในวิถีชีวิตและการดำรงชีพในปัจจุบัน เพราะอาชีพเป็นการสร้างรายได้เพื่อเลี้ยงชีพตนเองและครอบครัว อาชีพก่อให้เกิดผลผลิตและการบริการซึ่งสนองตอบต้องความต้องการของผู้บริโภค และที่สำคัญคือ การพัฒนาอาชีพมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศชาติความสำคัญจึงเป็นฟันเฟืองในการพัฒนาคุณภาพชีวิต เศรษฐกิจ ชุมชน ส่งผลถึงความเจริญก้าวหน้าของประเทศชาติ
อาชีพกับการพัฒนาอาชีพ
เรื่องราวของอาชีพอาชีพก็คือการหาเลี้ยงชีวิตให้มีกินมีอยู่การเข้ารับศึกษาของทุกคน ๆก็เพื่อนำไปประกอบอาชีพแต่ในยุคปัจจุบันอาชีพมีมากมายและอาชีพใหม่ก็น่าสนใจมากขึ้น ในการพัฒนาอาชีพของแต่ละอาชีพนั้นมีแนวทางที่ต่างกันไปตามสายงานแต่ทุกอาชีพสามารถพัฒนาได้ทั้งหมดนักเรียนนักศึกษาจบใหม่ๆบางคนอาจมีแนวคิดแปลกๆ ที่ไม่เหมือนคนอื่น เช่นอยากทำอาชีพอิสระซึ่งคนปัจจุบันคิดแบบนี้มากขึ้น เพราะเหตุที่ว่าอาชีพในยุคปัจจุบันไม่ถูกตีกรอบแคบๆอีกต่อไปอาชีพนั้นไม่ว่าจะเป็นอาชีพอะไรก็ตามทั้งอาชีพที่ใช้แรงกายอาชีพที่ใช้แรงสมองสามารถพัฒนาได้ทั้งนั้น
ทิศทางการพัฒนาอาชีพ
1. ต้องรู้จักอาชีพของตนเองให้ดีพอ
2. รู้ทิศทางของอาชีพของตน
3. รู้โลกที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
4. วางแผนชีวิตและการทำงาน
5. กำหนดนโยบายการพัฒนาอาชีพของตนเอง (มีวิสัยทัศน์)
6. ตั้งเป้าหมายแบ่งระยะให้เห็นเป็นรูปธรรม
7. วางกลยุทธพัฒนาอาชีพ
8. ลงมือปฏิบัติ
9. ประเมินผลให้เป็น
10. ปรับปรุง
11. พัฒนา
แนวทางการพัฒนาอาชีพที่กล่าวมาที่จริงแล้วก็คือหลักพื้นฐานทั่วไป ซึ่งคนประกอบอาชีพนั้นๆ ควรรู้เช่น อาชีพแม่บ้าน สามารถพัฒนาได้จนถึงขั้นสูงและเป็นอาชีพที่ทรงคุณค่าได้เรียกว่า แม่บ้านมืออาชีพ
อาชีพแม่บ้านสมัยก่อนคืออาชีพคนรับใช้ แต่ในยุคปัจจุบันอาชีพคนรับใช้หรือคนทำความสะอาดภายในบ้านไม่ใช่อาชีพที่ต้อยต่ำอีกต่อไปเพราะปัจจุบันมีบริษัทเปิดให้บริการสำหรับลูกค้าที่ต้องการแม่บ้านแบบมืออาชีพไป ช่วยเหลือในการจัดการภายในบ้านหรืออาคารต่าง ๆ ตลอดจนถึงโรงแรมซึ่งการเพิ่มมูลค่าและคุณค่าคือการพัฒนาอาชีพของตนเอง
การยกระดับแม่บ้านสู่การเป็นแม่บ้านมืออาชีพอย่างเช่นการจัดโต๊ะการวางช้อนการวางผ้าสำหรับโต๊ะรับประทานอาหาร มีแนวปฏิบัติที่เป็นแบบแผนสากลการมีความรู้ในด้านนี้จึงมีความจำเป็นและในเรื่องอื่นๆ อีกอย่างเช่น การปูผ้าปูเตียงให้ตึงก็มีเทคนิค การทำความสะอาดเครื่องใช้ต่างๆอย่างเช่นเสื้อผ้าไหมสูทหรือเสื้อผ้าที่ทำจากขนสัตว์ก็มีเทคนิคการดูแลพิเศษกว่าผ้าชนิดอื่นๆนี้คือแนวทางการพัฒนาอาชีพให้เป็นแบบมืออาชีพ แม่บ้านมืออาชีพสมัยนี้ต้องชำนาญในเรื่องที่กล่าวมาและมูลค่าของค่าจ้างจึงสูงกว่าแม่บ้านแบบธรรมดาเพราะมีความรู้ความชำนาญพิเศษค่าแรงจึงสูงตามไปด้วยเห็นด้วยหรือไม่ว่าอาชีพที่ธรรมดาแต่ไม่ธรรมดามูลค่าก็เพิ่มขึ้นได้เขาเรียกว่า การพัฒนาสายงานของตนเอง
ฉะนั้นทุกสายอาชีพสามารถพัฒนาได้หมดมีความก้าวหน้าได้ทุกหนทุกแห่ง อย่าได้น้อยใจว่าอาชีพของเราไม่มีค่า ไม่มีราคาถ้าเราใส่ความรู้ใส่ความรักกับงาน งานที่เราทำก็จะช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตและเจริญก้าวหน้าได้ตลอดอาชีพทุกอาชีพมีหนทางพัฒนาในแบบของตน
ความจำเป็นในการพัฒนาอาชีพ
ความจำเป็นในการพัฒนาอาชีพในชุมชน สังคม ประเทศ และภูมิภาค 5 ทวีป ได้แก่ ทวีปเอเชีย
ทวีปออสเตรเลีย ทวีปอเมริกา ทวีปยุโรป และทวีปแอฟริกา ที่เหมาะสมกับตนเองวิเคราะห์ความเป็นไปได้ต่าง ๆ ได้แก่ การลงทุน การตลาด กระบวนการผลิต การขนส่ง การบรรจุหีบห่อ การแปรรูป และผลกระทบต่อชุมชน และสิ่งแวดล้อม ความรู้ความสามารถของตนเองต่อสิ่งที่ต้องการพัฒนาการลำดับความสำคัญของการพัฒนาที่มีความเป็นไปได้ เพื่อนำข้อมูลที่วิเคราะห์ไว้ นำไปปรึกษาผู้รู้ การตัดสินใจเลือกพัฒนาอาชีพที่เหมาะสมกับตนเอง โดยวิเคราะห์ความพร้อมของตนเอง ความต้องการของตลาด เทคนิคความรู้ ทักษะในอาชีพ
และความรับผิดชอบ ต่อสังคม ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ประโยชน์ในการพัฒนาอาชีพ
1. มีการใช้ทุนทางสังคมอย่างคุ้มค่า เนื่องจากสามารถใช้วัสดุทดแทน ใช้วัสดุท้องถิ่นลดการขนส่งและทุนบางชนิดสามารถใช้ร่วมกันได้ เช่น เครื่องมือทางการเกษตรสามารถใช้ในกิจกรรมการเกษตรด้วยกัน เป็นต้น
2. มีการเพิ่มผลผลิต เนื่องจากมีการพัฒนาสินค้าที่ตรงความต้องการของลูกค้าทำให้ยอดจำหน่ายมากขึ้น
3. มีการขยายตลาด สามารถขยายเครือข่ายด้านการตลาดให้กว้างขึ้น โดยผู้ผลิตจะต้องมีการประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง
4. พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์เพื่อบรรจุหีบห่อ ต้องพัฒนารูปแบบอยู่ตลอดเวลาทำให้สินค้ามีการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์หรือบรรจุภัณฑ์อยู่เสมอ
5. เกิดเศรษฐกิจชุมชน จากการที่มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์สินค้า ทั้งด้านคุณภาพและปริมาณทำให้ตลาดกว้างขวางขึ้นเศรษฐกิจชุมชนเจริญเติบโต
6. ชุมชนเข้มแข็ง เมื่อชุมชนมีเศรษฐกิจดีขึ้น ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตดีขึ้น ครอบครัวอบอุ่น ลูกหลานได้เรียนหนังสือ ปราศจากโจรผู้ร้ายและยาเสพติด
7. มีอาชีพมั่นคง เนื่องจากผู้ประกอบอาชีพมีการพัฒนาอาชีพอยู่ตลอดเวลาในด้านการใช้ทุน พัฒนารูปแบบ จัดหาตลาดให้กว้างขวาง ทำให้มีอาชีพมั่นคง