ผนัง มดลูก บาง ทํา ไง ดี

เชื่อว่ามีหลายคนที่เจอกับปัญหานี้ มีตัวอ่อนตั้งหลายตัวแต่ไม่เคยได้ใส่สักทีเพราะผนังมดลูกหนาไม่พอ บางท่านใช้ยาสารพัดเตรียมผนังกันเป็นปีก็ยังไม่ได้ย้ายตัวอ่อนครับ

ตรงนี้เราอาจจะใช้แพทย์แผนจีนมาสนับสนุนได้นะครับ ผนังมดลูกบางแพทย์จีนเรามองว่าเกิดจากการที่

1. “เลือด” ไม่เพียงพอ

2. “พลังไต”ซึ่งช่วยเรื่องระบบสืบพันธ์อ่อนแอ

3. “เลือด” ไหลเวียนไม่สะดวก

ด้วยสามปัจจัยเหล่านี้แล้วจะเอาเลือดจากไหนไปทำให้ผนังหนาล่ะครับ ดังนั้นต้องหาสาเหตุของตนเองให้เจอ โดยแพทย์แผนจีนจะเป็นผู้ตรวจวินิจฉัย รักษาผ่านยาสมุนไพรจีนและการฝังเข็มเพื่อเตรียมร่างกายให้พร้อม ผนังมดลูกให้หนา นำไปสู่โอกาสจะตั้งครรภ์มากขึ้น

เรื่องยาจีนมีสเตียรอยด์แฝงมันล้าสมัยแล้วครับ ทุกวันนี้แพทย์แผนจีนจบจากมหาวิทยาลัยที่ได้รับรองหลักสูตรจากทางกระทรวงสาธารณสุข ก่อนจะประกอบวิชาชีพเปิดคลินิกก็ต้องผ่านการสอบใบประกอบโรคศิลปะสาขาการแพทย์แผนจีนก่อน ไม่เอาชื่อเสียงและเครดิตของตัวเองไปเสี่ยงกับสเตียรอยด์หรอกครับ แต่เวลาจะไปพบแพทย์แผนจีนก็ต้องดูใบประกอบโรคศิลปะ และใบอนุญาตเปิดคลินิกให้ดีนะครับ

ดังนั้นความหมายของ “ผนังมดลูกบาง” หรือ “เยื่อบุโพรงมดลูกบาง” คือ การที่ผนังมดลูกมีความบางน้อยกว่า 5 มิลลิเมตร ซึ่งหากบางเกินกว่า 5 มิลลิเมตรจะทำให้ตัวอ่อนฝังตัวได้ยากมากขึ้น ส่งผลให้โอกาสในการตั้งครรภ์น้อยลงและเสี่ยงเป็นภาวะผู้มีบุตรยากนั่นเอง

โดยทางการแพทย์ได้มีการแบ่งภาวะผนังมดลูกบาง ออกเป็น 2 ภาวะ ดังนี้ [2]

1. Asherman’s Syndrome (AS) เป็นภาวะผนังมดลูกบางโดยมีสาเหตุจากการทําลายเยื่อบุโพรงมดลูก จากการขูดมดลูกรุนแรงหลายครั้ง หรือเกิดจากภาวะเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)

2. Endometrial Atrophy (EA) เป็นภาวะที่ผนังมดลูกบางมาก ไม่เคยหนาเกิน 5 มิลลิเมตร โดยไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด สันนิษฐานว่าอาจเกิดจากการทานยาคุมกําเนิดเป็นเวลานาน

สาเหตุของผนังมดลูกบางในทางแพทย์แผนปัจจุบัน?

1.การขูดมดลูก

การขูดมดลูกทำให้ผนังมดลูกบาง เป็นสาเหตุหลักที่พบบ่อยที่สุด เพราะการขูดมดลูกจะทำให้เกิดการอักเสบหรือมีพังผืดที่มดลูกได้ อาทิเช่น ขูดมดลูกเพราะแท้งบุตร ขูดมดลูกเพราะมีเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก ขูดมดลูกเพราะตั้งครรภ์ผิดปกติ เป็นต้น

2.มดลูกอักเสบ และอุ้งเชิงกรานติดเชื้อ

เนื่องจากบริเวณมดลูกจะมีเส้นเลือดฝอยมาหล่อเลี้ยงอยู่เป็นจำนวนมาก ทำให้มดลูกอุ่นอยู่เสมอ หากเลือดไม่ไหลเวียนมาหล่อเลี้ยงจะเกิดสภาวะมดลูกเย็น นำไปสู่การอักเสบ และติดเชื้อได้ง่าย

3.มีเนื้องอกที่มดลูก

เนื้องอกบริเวณมดลูก หรือเนื้องอกเยื่อบุโพรงมดลูก ไปขัดขวางการไหลเวียนของเส้นเลือด และฮอร์โมนที่มาหล่อเลี้ยงที่เยื่อบุโพรงมดลูก ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกไม่สามารถเจริญและหนาตัวได้ตามปกติ

4.ฮอร์โมนเอสโตรเจนผิดปกติ

เนื่องจากมีภาวะรังไข่เสื่อมหรือรังไข่หยุดการทำงาน ทำให้ฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) ที่มีส่วนสำคัญในการควบคุมการทำงานในระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิงมีไม่เพียงพอที่จะกระตุ้นให้เยื่อบุโพรงมดลูกให้หนาตัว

5.ใช้ยากระตุ้นรังไข่มากเกินไป

การใช้ยากระตุ้นรังไข่ในปริมาณมาก และติดต่อกันเป็นเวลานาน มีผลทำให้ผนังมดลูกบางได้ เนื่องจากเป็นยาที่มีฤทธิ์ตรงข้ามกับฮอร์โมนเอสโตรเจน ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกไม่สามารถหนาตัวได้อย่างเต็มที่

6.การใช้ยาคุมกำเนิด

เช่น ฉีดยาคุม ฝังยาคุม และทานยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว (Progestogen-only pills - POP) ซึ่งจะมีฮอร์โมนโพรเจสเตอโรนเพียงอย่างเดียว ออกฤทธิ์ต่อการทำงานของอวัยวะสืบพันธุ์ ไปยับยั้งการตกไข่นานเกินไป ส่งผลให้การหนาตัวของเยื่อบุโพรงมดลูกน้อยลง

7.ผนังมดลูกบางที่ไม่ทราบสาเหตุ

สาเหตุการเกิดผนังมดลูกบางที่ไม่แน่ชัด อาจเกิดหลังจากผ่าตัดทำให้มดลูกเสียสภาพ หนาตัวไม่พอ ทำให้ไม่พร้อมที่จะตั้งครรภ์

ผนังมดลูกบางอันตรายไหม?

• สำหรับผู้ที่เตรียมตัวตั้งครรภ์

ผู้ที่มีภาวะมดลูกบางไม่ถือว่าเป็นอันตรายต่อชีวิต เพียงแต่การหนาของผนังมดลูกหรือเยื่อบุโพรงมดลูกมีผลต่อการตั้งครรภ์ การฝังตัวของไข่ที่ปฏิสนธิและตัวอ่อน ทำให้ไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ตามธรรมชาติ โอกาสในการตั้งครรภ์น้อยลงและเสี่ยงเป็นผู้มีบุตรยากนั่นเอง

• สำหรับการตั้งครรภ์

หากผนังมดลูกบางในขณะที่ตั้งครรภ์จะเกิดความเสี่ยงของภาวะรกเกาะต่ำและมดลูกแตกได้ นับว่าเป็นอันตรายต่อทารกและคุณแม่ นอกจากนั้นเมื่อตั้งครรภ์รกจะมาเกาะที่บริเวณแผลเกิดการฝังตัวที่ผิดปกติ ทำให้เกิดภาวะตกเลือดในระหว่างตั้งครรภ์และนำไปสู่การคลอดก่อนกำหนด

"ผนังมดลูกบาง" กับแพทย์แผนจีน[3]

“ผนังมดลูกบาง” ภาษาจีนคือ 子宫内膜薄 ในตำราสูตินรีเวชของศาสตร์การแพทย์แผนจีนไม่มีชื่อทางการแพทย์แผนจีนที่เฉพาะ แต่จะเกี่ยวข้องกับ “การตั้งครรภ์ (怀孕)” "ภาวะมีบุตรยาก (不孕)" "เลือดแห้ง (血枯)" และ "ประจำเดือนน้อย(月经量少)"

มดลูกถือว่าเป็นหนึ่งในอวัยวะของระบบสืบพันธุ์ ซึ่งในทางการแพทย์แผนจีนระบบสืบพันธุ์นอกจากมดลูกแล้วยังมีเทียนกุ่ย (天葵) เส้นลมปราณชง (冲脉) เส้นลมปราณเญิ่น (任脉) พลังชี่ และเลือด ที่ทำหน้าที่สัมพันธ์กัน ซึ่งในเส้นลมปราณไตจะมีพลังไตไหลเวียน สัมพันธ์กับเส้นลมปราณชง(ที่มีจุดกำเนิดบริเวณมดลูก) และเส้นลมปราณเญิ่น (ที่ไหลเวียนผ่านแนวกลางลำตัวด้านหน้า) มีความเกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของมดลูก เยื่อบุโพรงมดลูก การเจริญพันธุ์ การมีประจำเดือน รวมถึงการตั้งครรภ์ด้วย โดยมดลูกจะต้องมีความอุ่นพลังหยาง หล่อเลี้ยงด้วยสารอินอย่างเลือด

โดยความหนาของเยื่อบุโพรงมดลูกถือเป็นการแสดงให้เห็นว่ามดลูกเต็มไปด้วยพลังชี่ และเลือดขับเคลื่อน หล่อเลี้ยงให้ทำงานปกติ สืบพันธุ์ได้ มีลูกได้ แต่หากเยื่อบุโพรงมดลูกบางลง ประจำเดือนก็จะน้อยลง แสดงให้เห็นถึงความไม่สมบูรณ์ของระบบสืบพันธุ์นั่นเอง

สาเหตุและกลไกการเกิดภาวะผนังมดลูกบางในทางแพทย์แผนจีน [4]

มักจะเกี่ยวข้องกับอวัยวะที่อยู่ในระบบสืบพันธุ์ เกี่ยวข้องกับเลือด และพลังชี่ของร่างกายเกิดความผิดปกติไป

1.ภาวะชี่และเลือดพร่อง :

เกิดจากร่างกายอ่อนแอ มีพลังชี่และเลือดพร่องเป็นทุนเดิม หรือได้รับสารอาหารที่ไม่เพียงพอ ร่างกายเสียเลือดมาก เป็นเหตุให้ตับและไตขาดการบำรุง เส้นลมปราณชง (冲脉) เส้นลมปราณเญิ่น (任脉)พร่อง ไม่สามารถไปหล่อเลี้ยงมดลูกและสร้างเยื่อบุผนังมดลูกให้หนาตัวได้มากพอ

อาการแสดง : รอบประจำเดือนมาช้า ประจำเดือนน้อย หรือประจำเดือนไม่มา ร่างกายอ่อนเพลีย เวียนศีรษะ ตาลาย ใจสั่น เป็นต้น

วิธีการรักษา : เพิ่มพลังชี่ บำรุงเลือดหล่อเลี้ยงมดลูก และปรับประจำเดือนให้มากปกติสม่ำเสมอ

2.ภาวะชี่ไตพร่อง :

เกิดจากสารทุนตั้งต้นแต่กำเนิดไม่เพียงพอ หรือใช้มากเกินไป ทำให้ร่างกายอ่อนแอ เช่น ให้กำเนิดบุตรมากเกินไป ทำให้พลังชี่ของไตพร่อง ไม่ได้รับการบำรุง ส่งผลให้เส้นลมปราณชง (冲脉) เส้นลมปราณเญิ่น (任脉) ทะเลเลือด(血海) สร้างเลือดไม่เพียงพอที่จะไปหล่อเลี้ยงมดลูก ผนังมดลูกหนาไม่พอจะให้ไข่หรือตัวอ่อนฝัง และประจำเดือนมาช้า

อาการแสดง : เริ่มมีประจำเดือนช้า รอบเดือนมาช้า ปริมาณน้อย ปวดเอว ปวดขา เวียนศีรษะ มีเสียงในหู อ่อนเพลีย ปัสสาวะบ่อยช่วงกลางคืน เป็นต้น

วิธีการรักษา : บำรุงไต เพิ่มพลังชี่ ปรับเส้นลมปราณชง (冲脉) เส้นลมปราณเญิ่น (任脉) บำรุงมดลูก

3.ภาวะเลือดแห้ง :

เกิดจากสารอิน(เสมือนน้ำหล่อเลี้ยงร่างกาย)ในร่างกายไม่เพียงพอหรือเป็นโรคเรื้อรัง สารอินพร่องมีผลทำให้ร่างกายภายในเกิดความร้อน เผาผลาญสารน้ำหรือเลือดในร่างกาย ทำให้เลือดแห้งขอด ส่งผลให้ประจำเดือนไม่มาเพราะผนังมดลูกไม่มีเลือดหล่อเลี้ยงและหนาไม่พอที่จะฝังไข่หรือตัวอ่อน

อาการแสดง : รอบประจำเดือนมาช้า ปริมาณน้อย หรือไม่มาเลย ร้อนบริเวณฝ่ามือฝ่าเท้า แก้มแดง ริมฝากแห้ง เวียนศีรษะ ตาลาย ใจสั่น เป็นต้น

วิธีการรักษา : บำรุงอิน ระบายความร้อน ให้เลือดไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงมดลูกมากขึ้น และปรับประจำเดือน

4.ภาวะเลือดคั่งชี่ติดขัด :

เกิดจากอารมณ์ที่แปรปรวน หงุดหงิดง่าย ทำให้พลังชี่ติดขัด เลือดไหลเวียนไม่คล่องตัว เกิดเป็นเลือดคั่ง หรือร่างกายกระทบความเย็น อุดกลั้นเส้นลมปราณชง (冲脉) เส้นลมปราณเญิ่น (任脉) เลือดไม่ไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงมดลูก มดลูกไม่อุ่น เยื่อบุโพรงมดลูกไม่เจริญเต็มที่

อาการแสดง : ประจำเดือนไม่มา อารมณ์หงุดหงิด ขี้โมโห ปวดชายโครง แน่นหน้าอก ปวดท้องน้อย เป็นต้น

วิธีการรักษา : ระบายชี่ สลายเลือดคั่ง ปรับอารมณ์ ให้เลือดไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงมดลูกมากขึ้น

มุมมองการรักษาและบำรุงผนังมดลูกตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน [5]

ผนังมดลูกที่หนาตัวพอดีจะมีความอุ่น มีเลือดไปหล่อเลี้ยงอย่างเพียงพอ ทำให้การฝังตัวของไข่มั่นคง และแข็งแรง หากผนังมดลูกบางไม่เพียงพอกับการโอบรับการฝังตัวของไข่ที่ปฏิสนธิ ก็จะทำให้ตัวอ่อนเจริญได้ยากเช่นกัน

การรักษา “ผนังมดลูกบาง” จึงสำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการมีบุตร โดยแพทย์แผนจีนจะนำศาสตร์การแพทย์แผนจีนมารักษา โดยดูแลได้ตั้งแต่การเตรียมตัวให้พร้อมสำหรับตั้งครรภ์ บำรุงเลือด ปรับสมดุลฮอร์โมนในร่างกาย ผ่อนคลายความเครียด ทำให้ประจำเดือนมาปกติ เมื่อผนังมดลูกหนามากพอก็ทำให้ไข่ที่ปฏิสนธิและตัวอ่อนฝังตัวได้ ก่อให้เกิดการตั้งครรภ์ที่พร้อมและสมบูรณ์ ซึ่งเห็นผลดี เพราะได้ปรับสมดุลทั้งร่างกาย จบครบในองค์เดียว อาทิเช่น

• การฝังเข็ม

ฝังตามเส้นลมปราณตับ ไต ชง (冲脉) เญิ่น (任脉) วิ่งเชื่อมผ่านถึงมดลูก ปรับประจำเดือน สร้างสมดุลเลือดและพลังชี่ไปหล่อเลี้ยงมดลูกมากขึ้น

• ยาสมุนไพรจีนแบบตำรับ

เป็นกลุ่มตำรับยาบำรุงเลือด เสริมพลังไต อุ่นบำรุงมดลูก ปรับประจำเดือน โดยแพทย์แผนจีนจะปรับตัวยาให้เหมาะสมให้กับร่างกายคนไข้ และปรับเปลี่ยนตำรับเฉพาะแต่ละบุคคล

• ตัวยาสมุนไพร

อาทิเช่น หวงฉี(黄芪), ตังกุย(当归), ตั่งเซิน(党参), จีสฺวี่ยเถิง(鸡血藤), เออเจียว(阿胶), อี้หมูฉ่าว(益母草), ทู่ซือจึ(菟丝子), ปู่กู่จือ (补骨脂) และ ฝู่เผินจื่อ(覆盆子)

ประโยชน์การรักษาด้วยแพทย์แผนจีน:

• กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดไปหล่อเลี้ยงมดลูก

• เพิ่มการเจริญ และการหนาตัวของเยื่อบุโพรงมดลูก

• เพิ่มฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรนในร่างกาย

• ช่วยเพิ่มอัตราการตั้งครรภ์ ให้ร่างกายพร้อมต่อการตั้งครรภ์

การดูแล และบำรุงผู้ที่มีภาวะผนังมดลูกบางเบื้องต้น

รักษาและบำรุงให้ผนังมดลูกแข็งแรงมากยิ่งขึ้นง่ายๆ ด้วยวิธีเหล่านี้

1.เน้นทานโปรตีนช่วยให้ผนังมดลูกให้หนาตัว

หากวางแผนที่จะตั้งครรภ์ จำเป็นต้องเน้นทานโปรตีนเพิ่มขึ้น บำรุงเซลล์ไข่ให้สมบูรณ์ และช่วยสร้างผนังมดลูกให้หนาตัวมากขึ้น

2.ลดการทานแป้งขัดสี ให้ทานธัญพืช เช่น งาดำ ลูกเดือย เมล็ดฟักทองเสริม เป็นต้น

3.ทานอาหารฤทธิ์อุ่น - ผักผลไม้สีแดงช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดี

อาหารประเภทนี้จะช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด โดยอาหารฤทธิ์อุ่น ช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดีไปกระตุ้นการสร้างเยื่อบุโพรงมดลูดให้หนาตัวขึ้น และควรทานผักผลไม้สีแดง เช่น มะเขือเทศ แครอท ทับทิม บีทรูท ช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดี เป็นต้น

4.ปรับสมดุลฮอร์โมนให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวขึ้น

เสริมฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนสำคัญในการควบคุมภาวะไข่ตก การมีประจำเดือนและการตั้งครรภ์ จะช่วยให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวขึ้น พร้อมสำหรับการฝังตัวของตัวอ่อน

5.เสริมวิตามิน เช่น แมกนีเซียม ,Vitamin B6 ,Vitamin C ,Vitamin E ,สังกะสี ,โอเมก้า3 เป็นต้น

6.ลดภาวะความเครียด หลับให้อิ่ม ไม่ทำงานหักโหม

ภาวะความเครียด ทำงานหนักหักโหม ทำให้ร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ หลับไม่เต็มอิ่ม การสร้างเลือดในร่างกายไม่เต็มที่

7.ทานอาหารที่ทำจากถั่วเหลือง ช่วยเสริมฮอร์โมนเอสโตรเจน

เช่น นมถั่วเหลือง โจ๊กถั่วแดง โจ๊กถั่วเขียว โจ๊กถั่วดำ เป็นต้น

อ้างอิง

[1]. ผนังมดลูกบาง สาเหตุของปัญหามีลูกยาก บำรุงอย่างไร มีลูกได้ไหม? [ออนไลน์]. 2565 แหล่งที่มา: //beyondivf.com/thin-uterine-lining/ [08 มกราคม 2566]

[2]. ภาวะผนังมดลูกบางคืออะไร. ภาวะการมีบุตรยาก: เกิดจากผนังมดลูกบาง [ออนไลน์]. 2565 แหล่งที่มา: //www.nirvaxis.com/stem-cell/ivf/ [08 มกราคม 2566]

[3]. 陈文裕,冯崇廉,郭小云和钟冬梅. 中医药治疗子宫内膜薄性不孕症的疗效分析[J]. 广东: 光明中医, 2018, 第33卷(第7期): 1056-1058

[4]. คลินิกการแพทย์แผนจีนหัวเฉียว. ภาวะประจำเดือนไม่มา/ขาดประจำเดือน กับมุมมองทางการแพทย์แผนจีน [ออนไลน์]. 2565 แหล่งที่มา: //huachiewtcm.com/content/9162/ภาวะประจำเดือนไม่มาขาดประจำเดือน-กับมุมมองทางการแพทย์แผนจีน [08 มกราคม 2566]