ส่งออกข้าวอันดับต้นๆของโลก

นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกกิตติมศักดิ์ สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เปิดเผยถึงกรณีที่อินเดียประกาศระงับการส่งออกข้าวหัก และกำหนดอัตราภาษีส่งออกข้าวเปลือก ข้าวกล้อง ข้าวกึ่งขัดสี หรือข้าวขาว ที่ 20%(ยกเว้นข้าวนึ่งและข้าวบาสมาติ) ว่า อินเดียเป็นคู่แข่งสำคัญของไทยในการส่งออกข้าวขาว มาตรการนี้ จะเป็นผลดีกับการส่งออกข้าวของไทย เพราะจะทำให้ราคาส่งออกข้าวอินเดียปรับขึ้นมาใกล้เคียงกับข้าวไทย และเวียดนาม จากก่อนหน้านี้ ข้าวขาวอินเดียอยู่ที่ตันละ 340 ดอลลาร์ ไทย 420 ดอลลาร์ แต่จากการเก็บภาษีเพิ่มขึ้นอีก 20%ทำให้ล่าสุด ราคาข้าวอินเดียขยับขึ้นไปอีกตันละ 60-70ดอลลาร์ มาอยู่ที่ 390-400ดอลลาร์ และผู้ซื้อหันมาซื้อข้าวไทยมากขึ้น เพราะคุณภาพดีกว่า และการส่งมอบเที่ยงตรงแน่นอน

ประกอบกับ ขณะนี้ ข้าวที่อินเดียขายไปก่อนการใช้มาตรการนี้ และอยู่ระหว่างการส่งมอบ ตกค้างที่ท่าเรือนับล้านตัน เพราะรัฐบาลประกาศใช้มาตรการทันที โดยไม่มีระยะเวลาปรับตัว ทำให้ผู้ที่ซื้อไปแล้วก็ไม่ยอมเสียภาษีเพิ่ม 20%ส่วนผู้ขายก็ไม่ยอมขาดทุน ส่งผลให้ผู้ซื้อที่ต้องการข้าวเร่งด่วน หันมาหาไทย และเวียดนาม รวมถึงในช่วงปลายปี หลายประเทศเร่งนำเข้าเพื่อสต๊อกข้าวเพื่อความมั่นคง จากความกังวลวิกฤติขาดแคลนอาหาร

“ถ้าอินเดียใช้มาตรการนี้ต่อเนื่องถึงสิ้นปี อาจทำให้ไทยส่งออกข้าวได้มากถึง 8 ล้านตัน มูลค่าประมาณ 150,000 ล้านบาท จากเมื่อเร็วๆ นี้ ได้ปรับเป้าหมายส่งออกข้าวปีนี้เพิ่มเป็น 7.5 ล้านตัน จากเดิม 7 ล้านตัน เพิ่มขึ้นจากปี 64 ที่ส่งออกได้ 6.1 ล้านตัน เพราะคาดว่า มาตรการนี้ อาจมีผลทำให้ปีนี้ อินเดียส่งออกข้าวได้ 17 ล้านตัน จากปีก่อนที่ 21 ล้านตัน ส่วนที่หายไปจะไปเพิ่มสัดส่วนการส่งออกให้ประเทศผู้ส่งออกอื่น เช่น เวียดนาม เมียนมา ไทย แต่ไทยน่าจะมีศักยภาพมากกว่า"

ส่วนแนวโน้มราคาข้าวไทย และข้าวโลก น่าจะค่อยๆ ขยับขึ้นได้อีก ถ้าอินเดียยังคงใช้มาตรการนี้จนถึงสิ้นปี แต่ราคาคงไม่ปรับขึ้นมากนัก เพราะสต๊อกข้าวโลกยังมีมากพอสมควร

สำหรับสาเหตุที่อินเดียต้องประเทศระงับส่งออกปลายข้าว และขึ้นภาษีอีก 20%สำหรับข้าวหลายชนิด เป็นเพราะที่ผ่านมา อินเดียถล่มขายข้าวราคาถูก จนทำให้สต๊อกลดลงมาก แต่ฤดูการผลิตปัจจุบัน อินเดียเกิดภัยแล้ง ผลผลิตข้าวลดลง หากผู้ส่งออกยังเร่งส่งออก รัฐบาลก็เกรงว่า ราคาข้าวในประเทศจะเพิ่มสูงขึ้น และอาจมีข้าวไม่เพียงพอ จึงใช้มาตรการนี้ เพื่อลดความร้อนแรงของราคา และทำให้สต๊อกข้าวมีเพียงพอ

นายชูเกียรติ กล่าวว่า ส่วนตลาดข้าวอิรักนั้น ขณะนี้อิรักเริ่มกลับมาซื้อข้าวขาว 100%เกรดบี จากไทยตั้งแต่ปลายปี 64 จากที่ไม่ยอมซื้อในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เพราะผู้ส่งออกไทยส่งมอบข้าวผิดสเปกต์ หรือข้าวไม่ได้มาตรฐาน ทำให้อิรักไม่พอใจ และไม่ซื้อข้าวจากไทยอีกเลย แต่หลังจากนายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ รองนายกรัฐมนตรีและรมว.พาณิชย์ มีนโยบายให้รื้อฟื้นตลาดอิรัก ทำให้อิรักกลับมาซื้อมากขึ้น โดยปีนี้ซื้อเดือนละไม่ต่ำกว่า 100,000 ตัน ทั้งปีคาดจะซื้อได้ถึง 1.2 ล้านตัน หรือสัดส่วนกว่า 80%ของปริมาณที่อิรักตั้งเป้าหมายนำเข้าจากทั่วโลกที่ 1.5 ล้านตัน

ทั้งนี้ ข้อมูลจากกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ ระบุว่า ปัจจุบัน อินเดียเป็นผู้ส่งออกข้าวอันดับ 1 ของโลก แบ่งเป็นการส่งออกข้าวที่ไม่ใช่บาสมาติ สัดส่วน 65%มีกลุ่มประเทศแถบแอฟริกาเป็นตลาดหลัก และข้าวบาสมาติ 35%มีกลุ่มประเทศแถบตะวันออกกลางเป็นตลาดหลัก โดยปี 64อินเดียส่งออกข้าวได้21.421ล้านตัน เพิ่มขึ้นจากปี63ที่ส่งออกได้14.716ล้านตัน หรือเพิ่มขึ้น45.57%โดยส่งออกไปยังประเทศต่างๆ โดยเฉพาะ บังกลาเทศ จีน และเวียดนามเพิ่มมากขึ้น

ส่วนสถานการณ์ส่งออกข้าวไทยนั้นข้อมูลจากกรมศุลกากรและใบอนุญาตส่งออกข้าวตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค.-20 ก.ย.65 ส่งออกได้แล้ว5.35ล้านตัน เพิ่มขึ้น45.46%จากช่วงเดียวกันของปี 64 คิดเป็นมูลค่า93,578ล้านบาท เพิ่มขึ้น40.11%

รัฐเผย ช่วง 8 เดือนแรก ไทยส่งออกข้าวแล้ว 4.75 ล้านตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 53 จากปีที่แล้ว ขึ้นเป็นเบอร์ 2 ของโลก โดยมี"อิรัก" เป็นตลาดผู้นำเข้าข้าวอันดับที่ 1 ของไทย

นายอนุชา บูรพชัยศรี รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง ออกมาเปิดเผยถึงสถานการณ์การส่งออกข้าวไทยและสถานการณ์ข้าวไทย ณ เดือน สิงหาคมของปีนี้ ว่า ตั้งแต่เดือนมกราคม-สิงหาคม อินเดียส่งออกข้าวได้มากเป็นอันดับ 1 ของโลก ประมาณ 11.23 ล้านตัน รองลงมาได้แก่ ไทย 4.75 ล้านตัน เวียดนาม 4.25 ล้านตัน ปากีสถาน 2.47 ล้านตัน ตามลำดับ ทั้งนี้ เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีที่แล้ว ในปี 2565 ประเทศไทยมีปริมาณการส่งออกข้าวเพิ่มขึ้นร้อยละ 53.23 

โดยมีปัจจัยบวกจากค่าเงินบาทที่อยู่ในระดับอ่อนค่า เมื่อเทียบกับค่าเงินเหรียญสหรัฐฯ ทำให้ราคาข้าวไทยอยู่ในระดับที่แข่งขันได้ มีราคาใกล้เคียงกับประเทศคู่แข่งที่สำคัญ เช่น เวียดนาม เมียนมา 

อีกทั้งการส่งออกข้าวของไทยไปยังกลุ่มประเทศผู้นำเข้าในภูมิภาคตะวันออกกลางโดยเฉพาะอิรัก ยังมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างมากเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมา นอกจากนี้ จากสถานการณ์ความขัดแย้งระหว่างรัสเซีย-ยูเครน ทำให้มีการนำเข้าข้าวไทยไปใช้ทดแทนข้าวสาลีและข้าวโพดในอุตสาหกรรมผลิตอาหารสัตว์เพิ่มขึ้นด้วย

สำหรับแนวโน้มสถานการณ์การส่งออกข้าวไทย กระทรวงพาณิชย์โดยกรมการค้าต่างประเทศ ได้หารือและเห็นชอบร่วมกับสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย ปรับเพิ่มเป้าหมายการส่งออกปี 2565 จากเดิมที่กำหนดไว้ปริมาณ 7 ล้านตัน เป็น 7.5 ล้านตัน ซึ่งหากการส่งออกข้าวไทยเป็นไปตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ จะทำให้ไทยสามารถส่งออกข้าวได้เพิ่มขึ้นร้อยละ 19.05 จากปีก่อน 

โดยการส่งออกข้าวไทยในปี 2565 มีแนวโน้มที่จะเป็นไปตามเป้า จากปัจจัยสนับสนุน เช่น ปริมาณน้ำฝนและน้ำในอ่างเก็บน้ำมีเพียงพอต่อการเพาะปลูกทำให้มีผลผลิตมาก ราคาข้าวไทยอยู่ในระดับที่แข่งขันได้ ค่าเงินบาทอยู่ในระดับที่อ่อนค่า การฟื้นตัวของตลาดอิรักต่อการส่งออกข้าวไทย ทำให้ไทยส่งออกข้าวไปยังอิรักได้เพิ่มขึ้น เฉลี่ยมากกว่า 100,000 ตันต่อเดือน และทำให้อิรักกลายมาเป็นตลาดผู้นำเข้าข้าวอันดับที่ 1 ของไทย