ระบบไฟฟ้า 1 เฟส กับ 3 เฟส (Single phase & Three phase)
ไฟฟ้าเป็นแหล่งพลังงานที่จำเป็นในยุคสมัยสังคมปัจจุบัน ไฟฟ้าให้แสงสว่างกับบ้านเรือน ที่พักอาศัยที่มีขนาดเล็กถึงปานกลาง เป็นแหล่งจ่ายไฟให้กับเครื่องจักรอุตสาหกรรมต่างๆในโรงงานอุตสาหกรรม อาคารพาณิชย์ หรือที่พักอาศัยขนาดใหญ่ ระบบไฟฟ้าสามารถแยกได้เป็น 2 ระบบได้แก่ ระบบไฟ 1 เฟส และระบบไฟ 3 เฟส
ระบบไฟฟ้า 1 เฟส (Single phase)
ระบบไฟฟ้า 1 เฟส (Single phase) เป็นระบบไฟที่ใช้กันในบ้านเรือนทั่วไปเป็นไฟฟ้ากระแสสลับ มีการจ่ายไฟที่เหมาะสมต่อหลอดไฟและเครื่องใช้ไฟฟ้า ระบบไฟ 1 เฟสจะให้แรงดันไฟฟ้าที่ 220-230 V ความถี่ไฟฟ้าที่ 50Hz. มีสายจำนวน 2 เส้น เส้นที่มีกระแสไฟฟ้าเรียกว่าสายไฟหรือสายเฟสหรือเรียกว่าสายเคอร์เรนต์ (current line) สามารถรู้ได้โดยการนำไขควงวัดไฟไปวัดจะมีสัญลักษณ์ไฟสีแดงขึ้น ส่วนอีกเส้นจะเป็นสายที่ไม่มีกระแสไฟเรียกว่าสายนิวทรัล (neutral line) หรือสายศูนย์ แต่เมื่อเวลาใช้งานกับหลอดไฟหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าจำเป็นต้องใช้ร่วมกันทั้ง 2 สายเพื่อให้กระแสไฟฟ้าครบวงจร
จะเห็นได้จากปลั๊กไฟตามบ้านที่มีช่องเสียบอยู่ 2 ช่อง และมีปลั๊กที่มี 3 ช่องเป็นระบบไฟ 1 เฟสเหมือนกัน แต่ที่มี 3 ช่อง เนื่องจากอีกช่องหนึ่งเป็นช่องที่ต่อกับสายดิน (ground) เพื่อให้กระไฟฟ้าไหลลงดินเมื่อเกิดไฟรั่วเป็นการเพิ่มความปลอดภัยให้กับผู้ใช้งานและอุกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้า ระบบสายดินนี้จะเป็นปลั๊กแบบ 3 ขาซึ่งในต่างประเทศถือเป็นระบบมาตรฐานที่ใช้กันทั่วไป
ระบบไฟฟ้า 3 เฟส (Three phase)
ระบบไฟ 3 เฟส (Three phase) เป็นระบบไฟที่ใช้กันในโรงงานอุตสาหกรรม อาคารพาณิชย์ หรือที่พักอาศัยขนาดใหญ่เป็นไฟฟ้ากระแสสลับ จะให้แรงดันไฟฟ้า 380 V ความถี่ไฟฟ้าที่ 50Hz. มีสายจำนวน 4 เส้น จัดเป็นเส้นที่มีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านจำนวน 3 เส้น และเส้นที่ไม่กระไฟฟ้าหรือเรียกว่าสายนิวทรัลจำนวน 1 เส้น เนื่องจากระบบไฟฟ้า 3 เฟสเป็นระบบที่ให้ไฟฟ้าได้มากกว่าระบบไฟ 1 เฟส ถึง 3 เท่า ดังนั้นจึงนิยมนำไปใช้กับเครื่องจักรต่างๆใน โรงงานอุตสาหกรรม เพราะเครื่องจักรเหล่านี้มักมีขนาดใหญ่จึงต้องการแรงดันไฟฟ้าที่สูงและการให้แสงสว่างภายในโรงงานพร้อมกันหลายจุด
ระบบไฟฟ้า 3 เฟส นอกจากจะใช้ในโรงงานแล้วสามารถนำไปใช้งานกับที่พักอาศัยได้แต่ต้องเป็นที่พักอาศัยที่มีขนาดใหญ่ ระบบไฟ 1 เฟส อาจไม่เพียงพอจึงจำเป็นต้องใช้ระบบไฟ 3 เฟส แต่การใช้ระบบไฟ 3 เฟส จะมีขั้นตอนในการขอติดตั้งยุ่งยากและค่าใช้จ่ายต่างๆ ค่อนข้างสูง เพราะจะต้องจ่ายทั้งค่าประกันไฟฟ้าและค่าติดตั้ง ทำให้มีค่าใช้จ่ายที่สูงในตอนต้นแต่ในระยะยาวจะสามารถช่วยประหยัดค่าไฟได้มากกว่าการใช้ระบบไฟ 1 เฟส
การนำระบบไฟฟ้า 3 เฟสมาใช้งานไม่สามารถนำมาใช้ได้โดยตรง แต่จะต้องมีการแปลงระบบไฟ 3 เฟส ให้เป็นระบบไฟ 1 เฟสก่อน กล่าวคือการแยกระบบไฟ 3 เฟสออกเป็น 3 ชุดชุดละ 1 เฟส แล้วกระจายไปตามจุดที่มีการใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน เน้นเฉลี่ยการใช้ไฟในแต่ละส่วนที่เท่าๆกัน ทำให้กระแสไฟมีความสมดุล สามารถใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าและการให้แสงสว่างภายในบ้านได้อย่างเหมาะสม การกระจายจุดเฉลี่ยการใช้ไฟฟ้าช่วยให้ประหยัดค่าไฟ เนื่องจากเฟสไฟน้อยจึงไม่ต้องเสียค่าไฟในอัตราที่สูง
📌สอบถามข้อมูลได้ที่
☎️ 088-227-6543
เพราะการดำเนินชีวิตประจำวันภายในบ้านในยุคสมัยนี้ ต้องยอมรับเลยว่า สิ่งที่จำเป็นและขาดไม่ได้ คือ ไฟฟ้า เพื่อใช้ทำให้เกิดพลังงานสำหรับอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ
แรงดันไฟฟ้าตก-ไฟเกิน ไฟฟ้าดับทั้งบ้าน หรือเกิดไฟฟ้าลัดวงจร ปัญหาทั้งหมดนี้จะไม่เกิด หากเจ้าของบ้านศึกษาและเตรียมระบบไฟฟ้าให้พร้อมสำหรับการใช้งาน ส่วนใหญ่เจ้าของบ้านจะใส่ใจเพียงว่า จำนวนสวิตซ์ ปลั๊ก ดวงโคม เพื่อให้รองรับกับการใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าได้อย่างทั่วถึง แต่มักจะลืมนึกถึงการเลือกระบบไฟฟ้าให้พอดีกับปริมาณการใช้งานไฟในบ้าน ซึ่งหากเลือกใช้ไม่เหมาะสมอาจทำให้เกิดปัญหาดังกล่าวตามมา ดังนั้น ระบบไฟฟ้า เป็นรายละเอียดสำคัญที่เจ้าของบ้านต้องคุยกับผู้รับเหมาไว้ตั้งแต่วางแผนการก่อสร้าง
ระบบไฟฟ้าที่ใช้สำหรับอาคาร สามารถแยกประเภทออกได้ 2 ระบบ
ระบบไฟฟ้า แบบ 1 เฟส เหมาะกับบ้านพักอาศัยทั่วไป บ้านจัดสรร หรืออาคารขนาดเล็กที่คาดว่าจะใช้ไฟฟ้าไม่มาก โดยระบบไฟฟ้า 1เฟส โดยระบบจะมีมิเตอร์ไฟแรงดัน 220V (โวลต์) มีสายไฟ 2 สาย คือ สายไฟ (L) เเละสายนิวทรอล (N) ต่อเข้ากับตู้เมนไฟฟ้าในบ้าน (Main Breaker หรือเรียกว่าคอนซูเมอร์ยูนิต) บางแห่งที่เห็นปลั๊กไฟมี 3 ช่องนั้นยังเป็นระบบไฟฟ้า แบบ 1 เฟสเหมือนกันแต่ช่องที่เพิ่มขึ้นมานั้นเป็นช่องที่ต่อกับสายดิน ( ground ) เพื่อให้กระแส ไฟฟ้าไหลลงดินเวลาเกิดไฟรั่วเป็นการเพิ่มความปลอดภัย
ระบบไฟฟ้า แบบ 3 เฟส สามารถรองรับสำหรับบ้านขนาดใหญ่ อาคารพาณิชย์ Home Office โรงงาน หรืออาคารใดๆ ที่ต้องเปิดเครื่องใช้ไฟฟ้ากินไฟมาก โดยไฟฟ้าระบบ 3 เฟส มิเตอร์ไฟแรงดัน 220/380V มีสายไฟ 4 เส้น สายไฟ (L) จำนวน 3 เส้น และสายนิวทรอล (N) 1 เส้น ต่อเข้ากับตู้เมนไฟฟ้า ระบบนี้จะให้แรงดันไฟฟ้ามากกว่า
ระบบไฟฟ้า 3 เฟสไม่ได้เป็นการใช้ไฟฟ้าทั้ง 3 เฟสกับอุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชิ้นโดย ตรง แต่เป็นการนำไฟฟ้า 3 เฟสนั้นมาแบ่งแยกให้เป็นระบบไฟฟ้า 1 เฟส 3 ชุด แล้วกระจายไป ตามจุดต่างๆที่มีการใช้ไฟฟ้า การกระจายจุดของการใช้งานเช่นนี้ทำให้ไฟฟ้าแต่ละเฟสไม่ถูกใช้งานมาก ถือเป็นการเฉลี่ยการใช้ไฟฟ้า ทำให้การใช้ไฟฟ้าในแต่ละส่วนหรือแต่ละเฟสน้อยลง จึงไม่ต้องเสียค่าไฟฟ้าในอัตราที่สูง
การนำระบบไฟฟ้า 3 เฟสมาใช้นั้นจะเสียค่าใช้จ่ายในตอนต้น ค่อนข้างสูง เช่น ค่าติดตั้ง ค่าประกันการใช้ไฟฟ้า แต่สามารถประหยัดค่าใช้ไฟฟ้าได้ในระยะยาว ฉะนั้นบ้านหรืออาคารที่ติดตั้ง ระบบไฟฟ้าจึงควรเป็นอาคารที่ค่อนข้างใหญ่ มีการใช้ไฟฟ้าหลายจุดและเป็นปริมาณมากจึงจะคุ้ม ถ้าเป็นบ้านอาคารที่มีขนาดเล็กและมีปริมาณการใช้ไฟฟ้าไม่มากควรติดตั้งระบบ ไฟฟ้าเฟสเดียวก็เพียงพอ