วันปิยมหาราช
วันที่ 23 ตุลาคม เป็นวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เนื่องด้วยพระองค์ทรงเป็นกษัตริย์ที่เป็นที่เคารพรักของทวยราษฎร์ ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอเนกประการ ทั้งในการปกครองบ้านเมืองและพระราชทานความร่มเย็นเป็นสุขแก่ชนทุกหมู่เหล่า ทวยราษฎร์ทั้งปวงจึงน้อมใจแสดงความจงรักภักดี ด้วยการถวายพระนามว่า "พระปิยมหาราช" หรือพระพุทธเจ้าหลวง
พระราชประวัติ
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระนามเดิมว่า สมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ พระบรมราชสมภพ เมื่อวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2396 เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระนางเจ้าฟ้ารำเพยภมราภิรมย์ เสด็จขึ้นครองราชย์เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 และบรมราชาภิเษกครั้งแรกเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 ทรงพระนามว่า "พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว"
พระราชกรณียกิจที่สำคัญ
1. การเลิกทาส เป็นพระราชกรณียกิจอันสำคัญยิ่ง ด้วยพระองค์ทรงเห็นว่ามีทาสในแผ่นดินเป็นจำนวนมากและลูกทาสในเรือนเบี้ยจะสืบต่อการเป็นทาสไปจนรุ่นลูกรุ่นหลานอย่างไม่มีที่สิ้นสุด ถ้าไม่มีเงินมาไถ่ตัวเองแล้วต้องเป็นทาสไปตลอดชีวิต พระองค์จึงทรงมีพระราชหฤทัยแน่วแน่ว่าจะต้องเลิกทาสให้สำเร็จแม้จะเป็นเรื่องยากลำบาก
2. การปฏิรูประบบราชการ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราระเบียบการปกครองขึ้นใหม่ แยกหน่วยราชการออกเป็นกรมกองต่าง ๆ มีหน้าที่รับผิดชอบเฉพาะไม่ก้าวก่ายกันจากเดิมมี 6 กระทรวง คือ กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงกลาโหม, กระทรวงนครบาล, กระทรวงวัง, กระทรวงการคลังและกระทรวงเกษตราธิการ ได้เพิ่มอีก 4 กระทรวง รวมเป็น 10 กระทรวง ได้แก่ กระทรวงธรรมการ มีหน้าที่ดูแลเกี่ยวกับกิจการของพระสงฆ์และการศึกษา, กระทรวงยุติธรรม มีหน้าที่ดูแลเกี่ยวกับคดีความที่ต้องตัดสินต่าง ๆ , กระทรวงโยธาธิการ มีหน้าที่ดูแลตรวจตราการก่อสร้าง การทำถนน ขุดลอกคูคลอง งานที่เกี่ยวกับการก่อสร้าง และกระทรวงการต่างประเทศ มีหน้าที่ดูแลงานที่เกี่ยวข้องกับการต่างประเทศ
3. การสาธารณูปโภค พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนินไปขุดดินก่อพระฤกษ์เพื่อประเดิมการสร้างทางรถไฟไปนครราชสีมา แต่ทรงเปิดทางรถไฟกรุงเทพฯ-พระนครศรีอยุธยาก่อน จึงนับว่าเส้นทางรถไฟสายนี้เป็นทางรถไฟแห่งแรกของไทย นอกจากนี้ได้โปรดเกล้าฯ ให้สร้างสะพานและถนนอีกมากมาย คือ ถนนเยาวราช ถนนราชดำเนินกลาง ถนนราชดำเนินนอก ถนนดินสอ ถนนบูรพา ถนนอุณากรรณ เป็นต้น และโปรดให้ขุดคลองต่าง ๆ เพื่อใช้เป็นแนวทางคมนาคมและส่งเสริมการเพาะปลูก การสาธารณสุขเนื่องจากการรักษาแบบยากลางบ้านไม่สามารถช่วยคนได้อย่างทันท่วงที จึงพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวน 200 ชั่ง โปรดเกล้าฯ ให้สร้างโรงพยาบาลวังหลังต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น "โรงพยาบาลศิริราช" เปิดทำการรักษาประชาชนเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2431 การไฟฟ้าพระองค์ทรงมอบหมายให้กรมหมื่นไวยวรนาถ เป็นแม่งานในการก่อสร้างโรงไฟฟ้าเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าและสามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าให้กับประชาชนครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2433 การไปรษณีย์โปรดให้เริ่มจัดขึ้นในปี พ.ศ. 2424 รวมอยู่ในกรมโทรเลขซึ่งได้จัดขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2412 โดยโทรเลขสายแรกคือ ระหว่างจังหวัดพระนคร (กรุงเทพมหานคร) กับจังหวัดสมุทรปราการ
4. การเสด็จประพาส การเสด็จประพาสเป็นพระราชกรณียกิจที่สำคัญอย่างหนึ่งของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยหลังจากเกิดกรณีพิพาทกับฝรั่งเศสแล้ว ก็ได้เสด็จประพาสยุโรป 2 ครั้ง ในปี พ.ศ. 2440 ครั้งหนึ่งและในปี พ.ศ. 2450 อีกครั้งหนึ่ง ทั้งนี้เพื่อเชื่อมสัมพันธไมตรีกับประเทศต่าง ๆ ในยุโรปตลอดจนประเทศฝรั่งเศสด้วย อีกทั้งยังได้ทรงเลือกสรรเอาแบบแผนขนบธรรมเนียมอันดีในดินแดนเหล่านั้นมาปรับปรุงในประเทศให้เจริญขึ้น ในการเสด็จประพาสครั้งแรกนี้ได้ทรงมีพระราชหัตถเลขาตลอดระยะทางถึงสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรีพระบรมราชินีนาถ (ซึ่งต่อมาได้รับสถาปนาเป็น สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชเทวี) ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน พระราชหัตถเลขานี้ต่อมาได้รวมเป็นหนังสือเล่มชื่อ "พระราชนิพนธ์เรื่องไกลบ้าน" ให้ความรู้อย่างมากมายเกี่ยวกับสถานที่ต่าง ๆ ที่เสด็จฯ
5. การศึกษา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นความสำคัญของการศึกษา จึงโปรดให้สร้างโรงเรียนหลวงขึ้นในพระบรมมหาราชวัง คือ "โรงเรียนนายทหารมหาดเล็ก" ก่อนจะเปลี่ยนชื่อเป็น "โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ" ต่อมาโปรดให้ตั้งโรงเรียนหลวงสำหรับราษฎรขึ้นเป็นแห่งแรก คือ "โรงเรียนวัดมหรรณพาราม" และในที่สุดได้โปรดให้จัดตั้งกระทรวงธรรมการขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2435 (ปัจจุบันคือกระทรวงศึกษาธิการ) เพื่อดูแลเรื่องการศึกษาและการศาสนา
6. การปกป้องประเทศจากการสงครามและเสียดินแดน เนื่องจากลัทธิจักรวรรดินิยมได้แผ่อิทธิพลเข้ามาตั้งแต่ปลายรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จนถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงใช้พระปรีชาสามารถอย่างสุดพระกำลังที่จะรักษาประเทศชาติให้รอดพ้นจากวิกฤตการณ์
��ҹ��û���ͧ
������á ���ͧ���ѧ������عԵ����� ��������Ҿ���Һ������������§��� �繼��������Ҫ����蹴Թ �����ʶһ������ͧ���˭� �ͧ��кҷ���稾�л������ ���������� ����繡������Ҫ�ѧ���ʶҹ���� ������ �������Ҫ�ѧ����Ԫ�ªҭ ����;��ͧ�����عԵ��������� �鼹Ǫ���������� 15 �ѹ �֧���ԡ�Һ��͡�һ�Сͺ����Ҫ�Ըպ���Ҫ����ɡ�繤��駷�� 2 ����� 16 ��Ȩԡ�¹ 2416 �ҡ��鹷ç�Ѻ�Դ�ͺ�����û���� ���Է���Ҵ
�ա�û�Ѻ��ا����º�������Ҫ����蹴Թ�ѧ���
�������蹴Թ 2 �������
1. �Ѱ�������� Council of State ��Сͺ���¢ع�ҧ����պ�ô��ѡ���
�����Ҿ���ҷ����� 12 �� �վ��ͧ���ҹ�繻�иҹ �Ѱ����������˹�ҷ����¤ӻ�֡���Ҫ����蹴Թ �����駾Ԩ�óҾ���Ҫ�ѭ�ѵ� ����Ҫ��˹������µ�ҧ � ���� ������ҹԵԺѭ�ѵ�㹻Ѩ�غѹ
2. ͧ��������� Privy Council ��Сͺ������Ҫԡ 49 �� �����;��ǧ� 13 ���ͧ�� ��˹�ҷ������� ����֡�� �Ҫ���㹾��ͧ�������˹�ҷ�軯Ժѵ��Ҫ����蹴Թ�������վ���Ҫ�����
����ٻͧ���ú��������ǹ��ҧ����ѧ���
��������� 6 ��� ���� �����Ҵ�� ��������� ������ͧ ����ѧ ������ ��С����
��駢������ 6 ��� ���� �����Ф�ѧ ����صԸ��� ���������� ����¸Ҹԡ�� ����ط��Ҹԡ�� ���
�����øҸ� ����� 12 ��� �����¡�ҹТ���繡�з�ǧ �����ѧ���غ��з�ǧ�ط��Ҹԡ����ҡѺ ��з�ǧ������ ��� ��з�ǧ��øҸ������ҡѺ��з�ǧ�ѧ ������� 10 ��з�ǧ�ѧ���
1. ��з�ǧ��Ҵ��
2. ��з�ǧ������
3. ��з�ǧ��ú��
4. ��з�ǧ��õ�ҧ�����
5. ��з�ǧ��Ф�ѧ������ѵ�
6. ��з�ǧ�ѧ
7. ��з�ǧ�ɵ�Ҹԡ��
8. ��з�ǧ�صԸ���
9. ��з�ǧ�¸Ҹԡ��
10. ��з�ǧ�������
��з�ǧ��ҧ � ���ӹҨ˹�ҷ��ѧ���
1. ��з�ǧ��Ҵ�� ���ӹҨ˹�ҷ��ѧ�Ѻ�ѭ��������ͧ�����˹��������������ͧ�������ȷҧ�˹��
2. ��з�ǧ������
���ӹҨ˹�ҷ��ѧ�Ѻ�ѭ��������ͧ������ ����������� �����ҧ ����ʧ
3. ��з�ǧ��õ�ҧ����� ���ӹҨ˹�ҷ��Ѵ�������ͧ����ǡѺ��õ�ҧ�����
4. ��з�ǧ��ú�� ���ӹҨ˹�ҷ��Ѵ��������ͧ������ʹ���㹾�й�� �����ѡ�Һѭ�վŴ�������ǡѺ�ء
5.��з�ǧ�ѧ ���ӹҨ˹�ҷ��Ѵ�������ǡѺ����ͧ��Ҫ�ӹѡ��о����Ҫ�Ըյ�ҧ �
6. ��з�ǧ��Ф�ѧ������ѵ� ���ӹҨ˹�ҷ��ѧ�Ѻ�ѭ�ҡ���������ҡ���С���Թ ���������Ѻ��¨��¢ͧ�蹴Թ
7. ��з�ǧ�ɵ���оҳԪ¡�� ���ӹҨ˹�ҷ��Ѵ�������ͧ��л�١ ��û����� ��ä�� ������
����ͧ⩹����Թ����������������Ѫ��ŷ�� 5
8. ��з�ǧ�صԸ��� ���ӹҨ˹�ҷ��Ѵ�������ͧ��ŷ�駻ǧ
9. ��з�ǧ�ط��Ҹԡ�� ���ӹҨ˹�ҷ��Ѵ�������ǡѺ���ú���з�������Ẻ���û
10. ��з�ǧ������� ���ӹҨ˹�ҷ��Ѵ�������ǡѺ����ͧ��ʹ� ����֡�� ��þ�Һ�� ��оԾԸ�ѭ��
11. ��з�ǧ�¸Ҹԡ�� ���ӹҨ˹�ҷ��Ѵ�������ǡѺ����ͧ��á�����ҧ��ҧ � ��ʹ�������ɳ���
���Ţ���ö俫���������������Ѫ��ŷ�� 5
12. ��з�ǧ��øҸ� ���ӹҨ˹�ҷ������ѡ�Ҿ���Ҫ�ѭ������˹ѧ����Ҫ��÷�駻ǧ�������Ǣ�ͧ�Ѻ�����ҡ�ѵ����
��ú������Ҫ�����ǹ�����Ҥ
�ô����Ѵ����º�������Ҫ���������ͧ���� ���¡��ԡ���ͧ�������ҹ�� ����͡ � ��� �ѵ�� ���������ͧ������Ҫ �¨Ѵ����������Ժ��
�������㹤������Ţͧ��з�ǧ��Ҵ����§��з�ǧ���� ��ҡ����㹻� �.�. 2449 ��Ѵ�觾���Ҫ�ҳҨѡ��͡�� 18 ���Ŵѧ���
���������§�������ž��Ѿ ����§�������ٹ���ҧ
������Ǿǹ���������ش� ���ٹ���ҧ������˹ͧ���
������ǡ�������������ҹ ���ٹ���ҧ������ӻ��ѡ���
������� �������ź�þ� ���ٹ���ҧ�������екͧ
������ǡ�ҧ���������Ҫ���� ���ٹ���ҧ�����蹤��Ҫ����
�������� ���ٹ���ҧ����������
���ž�ɳ��š ���ٹ���ҧ�������ɳ��š
���Ż�Ҩչ���� ���ٹ���ҧ�������Ҩչ����
�����Ҫ���� ���ٹ���ҧ�������Ҫ����
���Ź�ê�����
���ٹ���ҧ�����蹤û��
���Ź�����ä� ���ٹ���ҧ�����蹤����ä�
���š�ا��� ���ٹ���ҧ��������ظ��
���Ź����ո����Ҫ ���ٹ���ҧ�����蹤���ո����Ҫ
�����ú��� ���ٹ���ҧ�������ú���
���Ũѹ����� ���ٹ���ҧ������ѹ�����
���Żѵ�ҹ� ���ٹ���ҧ������ѵ�ҹ�
���Ū���� ���ٹ���ҧ����������
���š�ا� ���ٹ���ҧ�������ا��ҹ��
���š�ا� ��Сͺ���� 6 ���ͧ���� ��й�� ������ �����ҹ� ������� �������ѹ�� �����طû�ҡ��
㹻� �.�. 2440 �ç��Ҿ���Ҫ�ѭ�ѵԻ���ͧ��ͧ����� ����Ѻ�Ѵ��û���ͧ�ࢵ����� �Ӻ���������ҹ
���Ἱ���Դѧ���
ͧ��� | ���ѧ�Ѻ�ѭ�� |
��з�ǧ��Ҵ�� ��������Ժ�� ���ͧ �ǧ (�����) �Ӻ� �����ҹ | �ʹҺ�� �����ҧ����Ժ��������������Ժ�� �������Ҫ������ͧ ���� (��������) �ѹ (�ӹѹ) ���� (����˭��ҹ) |
��û�Ѻ��ا��������С�����
�ô� ����Ǻ�����ŷ���ѧ�Ѵ��з�ǧ�������ѧ�Ѵ������ �Ң�鹡Ѻ��з�ǧ�صԸ����Ѻ����繡���¡�ӹҨ ���ҡ�� �͡�ҡ ���º��������繤����á㹻���ѵ���ʵ����
��觷���Ѻ��ا��䢷ҧ��ҹ�������մѧ���
1. ���㹡�ا
�ô� ����� ��������� ����Ѻ��˹�ҷ�����º��º��դ������ҷ�ͧ��ɮ÷���Դ���㹷�ͧ��� ����繤�շ�����ɢ�Ҵ�� ����� ��������� ������¹�� ����ǧ ����� 1 ���Ҥ� 2478
2. ���������ͧ
�ô� ���Ѵ��駡ͧ�����ǧ����� ��鹤��˹���վ����Һ��ǧ���͡����ǧ�Ҫ���մ��áķ��� (���ͧ�����þվѲ��ѡ���) �繻�иҹ
�Ѵ�����䢸�����������صԸ������Ǿ���Ҫ�ҳҨѡ� �����Ẻ���ǡѹ������ �ͧ�����ǧ����ɪش��� ��˹�ҷ���Ӥѭ 2 ��С�ä��
2.1 �Ѵ�������ص��������Ѻ�Ԩ�óҤ�բ�鹵��������ͧ��駻ǧ��������
2.2 �������ҧ��դ�������ҧ�������ŵ��������ͧ��ҧ � ����������
3. �Ѵ�觪�鹢ͧ���
�����������º�������صԸ����դ���������º���º��ͺ����ѡ�ҹ��觤���觢�� ���ô�����Ҿ�и����٭ ����صԸ��� �������� 1 �Զع�¹ 2451 ��������͡�� 3 Ἱ� ���
3.1 ��Ůա�
3.2 ���ʶԵ���صԸ�����ا�
3.3 ���������ͧ
��觷���Ѻ��ا��䢷ҧ��ҹ�������մѧ���
1.
���ҧ��ǵ�ҧ����ȷ���դ�������Ǫҭ�ҧ��ҹ������ ������Ѻ�Ҫ����繷���֡�� ��
��. ���ѧ �Ѥ�Թ�� ����������� ��������Ѻ����ô����� �� ��Ҿ���������Ҫ������ҹء�šԨ
���ⵡը� �ҫ���� ��ǭ���� ��������Ѻ����ô����� �� �������Ը����ٻ�ó���Ťس
����������� ����ô ������ �������ѧ�� ��������Ѻ����ô����� �� �������ö��û���Է���
2. ���ô������ �ͧ��ҧ������ ����Ѻ��˹�ҷ���Ǩ�ͺ���к�ôҾ���Ҫ��˹�������
��ҧ � ��������� ��Ǻ������·��ѹ���µ��Ẻ���»���� ���ա����ǧ�Ҫ���մ��áķ����繻�иҹ
3. ����ç���¹��Ԫҡ����¢���繤����á �����
�.�. 2440 ���ա����ǧ�Ҫ���մ��áķ��� �ʹҺ�ա�з�ǧ �صԸ����繼���ӹ�¡�� �����˵ع�� �����ǧ�Ҫ���մ��áķ��� �֧���Ѻ�������� ��кԴ���觡�������С�������
4. ¡��ԡ���ŧ��Ẻ���յ��ú�� �ҡ�š�û���ٻ��������С�ê��С��������ѹ���� ����� ��þԨ�óҤ��Ẻ���յ����Ը�ŧ��Ẻ���������س��ҧ � ��١¡��ԡ�������ԧ
��÷���
�������ý֡���õ��Ẻ���û�������ͧ�ѹ�Ҫ�ҳҨѡ� ���������Ѫ��ŷ�� 4 �繡�ý֡����ࡳ�� Ẻ���û�������繷����ѡ�Ҿ��ͧ����ҹ�� ������Ѫ��ŷ�� 5 ���ô� ����Ѻ��ا�ͧ�Ѿ�ѧ���
1. ��Ѻ��ا˹��·���㹡ͧ�Ѿ���� �Ѵ���͡�� ��� �ͧ ����� ��Ǵ ����
���������º���º���� ������Ѵ�ѵ���Թ������ʹ���ͧ�ѹ��л�Ѻ��ا���ظ�ط��ѳ�� �Ըա�ý֡��ʹ������ͧẺ���ѹ����
���ԴʶҺѹ�ͧ�Ѿ
2. ����ç���¹������·��ú� ��駡���ʹҸԡ�÷��ú� ����ç���¹Ἱ��� ����ç���¹�������
3. �觹ѡ���¹��֡���Ԫҡ�÷���㹷�ջ���û �ҷ�
����� ���稾����Һ��ǧ���� �����ǧ��ê��������പ ���ҡ�ѧ��� ���ʹҸԡ�� ���ú����á�ͧ��
�������͡ ���稾����Һ��ǧ���� �����ǧ�����ࢵ�ش��ѡ��� ���ҡ�ѧ��� �繹ѡ���¹ ������;��ͧ���á
�ͧ������繾�кԴ���觡ͧ�Ѿ������
4. ��Ҿ���Ҫ�ѭ�ѵԡ��ࡳ����� ����繤����á ����� 29 �ԧ�Ҥ� 2448
5. ���ҧ����ú �ҷ�
���;�з���觨ѡ�� ���;�����駷�ջ �����ؤ�վ��ͧ���ͧ
6. ���ҧ������Ш�Ũ������ ������������ԧ���� ���ͻ�ͧ�ѹ����֡�ҧ����
��õ��Ǩ
���¡Ԩ��õ��Ǩ��ú�� ����ըӹǹ�ҡ��� �����ѡ�Ҥ���ʧ����º�������㹾�й��
��駡�����Ǩ�ٸâ�� ���ͻ�Һ�����ü��������д��ŷء���آ �ͧ��ɮ����ǹ�����Ҥ
��駡�����Ǩ�ٺ�Ţ�� ���ͪ�������͵��Ǩ�ٸ�
����ç���¹������µ��Ǩ�ٸ� ��� � �ѧ��Ѵ����Ҫ���� ����������ҵ���������ç���¹������µ��Ǩ �ѧ��Ѵ��û��