�ѹ���¨ҡ俴ٴ 俪�͵
�.��.�þ��� ���ͧ���
�Ң��Ԫ�������ʵ���غѵ��˵� �Ҥ�Ԫ�������ʵ��
Faculty ofMedicineSirirajHospital
���ᾷ���ʵ�������Ҫ��Һ��
�������ѹ���¨ҡ俿�Ҵٴ 俿�Ҫ�͵ �о�����¡����ѹ���¨ҡ��ǡ (flame) ���� �Ҵ�����ͧ�ҡ�ͧ�� (scald) �褧��軯��ʸ����ѧ���˵ء�ó����֧���ʧ���蹹���Դ��鹺��� � �����ع�ç�ͧ俿�Ҵٴ 俪�͵��鹢�鹡Ѻ�ӹǹ��ŷ� ( voltage) ��� ������ (amperage) �ͧ�����俿�ҷ���ҹ��������ҧ�����Ф�����ҹ�ҹ�ͧ��������ͷ������俿�Ҽ�ҹ���� ��Դ�ͧ�����俿�� ��� �������Ңͧ�������������Ѻ�����俿��
�ѹ���¨ҡ俴ٴ 俪�͵㹻������ ��ǹ�˭��ѡ�Դ㹺�ҹ������������Դ��úҴ�纷���ع�ç�ҡ�ѡ ����俺�ҹ㹻��������俿�Ҫ�Դ�ç��� (low voltage) ��� 220 ��ŷ� ��ҹ�� ���·��١俴ٴ 俪�͵������ª��Ե��� ��ǹ�˭���Դ�ҡ��÷��١俿���ç�٧��Դ high voltage �٧���� 1000 ��ŷ�ٴ ��觼������ѡ�����ª��Ե㹷���Դ�˵����ͧ�ҡ�����俿���ç�٧�����ż�ҹ���㨷���������������¹�ŧ����Դ������ش�ӧҹ 㹺ҧ�����Ҩ�Դ�ѹ���µ����������� � ����繷ҧ��ҹ�ͧ�����俿���� �� ��������� ��д١ ������㹪�ͧ��ͧ �к�����ҷ �繵�
�����·���ʹ���Ե����ҡ����Դ�˵ع�� ��ҹ��觶֧�ç��Һ����ѹ ������Ѻ����ѡ�ҷ����������վ� �ѵ�ҡ�õ�¨�Ŵŧ ���Ҩ�������ԡ�����ҡ ��鹡Ѻ����dz������Ѻ�Ҵ�纨ҡ�����俿����ż�ҹ ��俿���ç�٧���ռŷ��������������ա�ö١��������ҧ�ع�ç �������������͵�¤���ҧ�ҡ �Ҩ�����ᢹ�Һ���֧�Ҵ���ʹ�ع�ç仨���ͧ������������ǹᢹ�ҷ��١俪�͵��� �����ż�ҹ�����Ҩ�������������鹼Դ���� ���� �����ż�ҹ��ͧ��ͧ�Ҩ����������Ъ�ͧ��ͧ�Ҵ�����蹡ѹ
�������ö���¼��١俴ٴ 俪�͵�����ҧ�� (�Ըժ��·��١��ͧ)
��û����Һ�����ͧ��
1. ��ͧ�������¼������͡�ҡ����dz���١俴ٴ 俪�͵������Ƿ���ش ��� ����Ӥѭ����ش��� ��ͧ��ͧ�ѹ�ѹ����俿�Ҵٴ���������仪�������ʹ��� ���¤��駾���Ҽ�����仪�������ͼ����·����������ѧ�ç�ش��� ��Ѻ�١�����俿�Ҵٴ���ª��Ե仴��� ��Ҿ�����俿������ ��þ������ҷҧ�Ѵǧ��俿�����¡� ���� �����¶١俿���ç�٧�ٴ ��������俾Ҵ��ҹ��Ǽ��������� ��ҵ�ͧ����ʴط���繩�ǹ���ӡ����俿���� ��� ������� �����͡�ҡ��Ǽ����¡�� �������仪�������� �͡�ҡ��鹵�ͧ��������Ǩ����������´�֧ �Ҵ�纷���Ҩ�Դ�����Ѻ�����·��١俿�Ҵٴ���� �Ҩ��Ѵ���ҡ����٧ �Ҩ�պҴ�纷������� ���� ��д١��ǹ��ҧ��� ��д١�� ��д١ᢹ�� ��д١�ѹ��ѧ�ѡ�������� ���� �й�鹵�ͧ�������������������Ѵ���ѧ㹨ش������С���������¼������͡�ҡ����Դ�˵� ���ж�ҷ����١��ͧ�Ҩ�Դ�����ԡ������ҵ�������
2. ��Ǩ�����������ش��������� ���� �����俿���ç�٧�����ż�ҹ�����Ҩ��������������ش���� ���������ͤ�Ӵ٨ҡ����鹢ͧ�վ�ú���dz�� ���������ش�� ��ͧ�ӡ�ùǴ����仾�����Ѻ��ü�»ʹ
3. ��ѧ�ҡ��������ͼ������͡���������������ç��Һ�������Ƿ���ش
�������ͼԴ�����ǡѺ��û����Һ�� ����Ըջ����Һ�ŷ��١��ͧ (��÷����ҧ�� ��Ф�ù���ᾷ�������������������)
��ǹ�˭������仪���������ѡ����Դ���ҵ���ͧ�Ҩ����§�ѹ�������蹡ѹ ���к��¤��駾��������Ѵǧ��俿�� ����鵹�ͧ�١俿�Ҵٴ仴��� �ѧ�������Ӥѭ����ش ��� ��ͧ�Ѵ俿�ҷ���Ѵǧ�� ��� �ӹ֧�֧������ʹ��¢ͧ���ͧ����������ͼ��١俿�Ҵٴ
��ѧ�ҡ�Ѵǧ��俿������ ���������¡������Ѻ�Ҵ���͡�ҡ����Դ�˵���ѧ����ʹ��������� ��зӡ�������������ҧ�١��ͧ���м������Ҩ�պҴ������������ � �������� �� ��Ҷ١俿�Ҫ�͵㹢�з��ӧҹ㹷����٧�� ��ͧ�չ���仺����俿�� ����Ͷ١俿�Ҵٴ���ʵ��Ҩ���ҡ����٧ �Ҩ�ա�д١�� ��д١�ѹ��ѧ ��д١ᢹ���ѡ�� ��������¼�������ѧ����ʹ���������������ѧ�ա���鹪վ��������� �����������ӡ�ùǴ������м�»ʹ ��� ���¡ö��Һ�ũء�Թ�����ç��Һ�������Ƿ���ش ��ǹ㹡óշ��١俿�Һ�ҹ�ٴ �������Ҩ������Ѻ�ѹ�����ع�ç�ҡ�ѡ������俿���ç��� ����Ӥѭ�ա��С��˹�觷��觺͡�֧�����ع�ç�ͧ��úҴ�纨ҡ俿�Ҵٴ 俪�͵ ��� �������ҷ�������ʡѺ�����俿�� ���� �����ҧ��������ʡѺ�����俿�ҹҹ ����Դ��÷������������ͧ͢��ҧ����ҡ���
��鹵��û����Һ�����ͧ��
����պ�������¼������͡�ҡ�ش�����ʡѺ������ ��������������dz���١俴ٴ���¼����� ����պҴ�ź���dz��� ���� ����������ա�úҴ�红ͧ���˹ѧ�����������ͧ͢��ҧ��º���dz���١������������� ����պ�Ӽ��������ç��Һ��
�����������Ӥѭ�������÷�����Ͷ١俿�Ҫ�͵
1. �������仪��¼��١俿�Ҫ�͵ �����Ҩ��������Ҽ��Ҵ�����������ʡѺ���俿�����͵�ǹ�俿��� � �ҡ��鹨֧�Ѵǧ��俿�ҷ���Ѵǧ�á����仪��������
2. �������仪��¼��١俿�Ҫ�͵ ��Ҽ��˹ѧ�����Ъ��¹����¡��� �����Ҩ�繵�ǹӡ����俿����ж١俿�Ҵٴ��
3. �����������Ҩл�ʹ����������㹡�����仪�����������ͧ�ҡ����դ������㹡�õѴ�����ǧ��俿�������Ըա�ê�������ͷ��١��ͧ ����պ������Ҫ��� �ѹ���¨ҡ俿�� �������ö��ͧ�ѹ�� ���������Դ�˵����¨ҡ俿�ҡѺ�س ���ͤ������§ ��þ��������ʵ� ��л�ԺѵԵ�����йӢ�ҧ�鹹Ф�Ѻ ��������Ф�Ѻ ��ѹ���¨ҡ俿�� ��ͧ�ѹ����������ҷ�
2
รีบหาทางตัดกระแสไฟฟ้าโดยฉับไว จะด้วยการถอดปลั๊กหรืออ้าสวิตซ์ออกก็ได้3
ใช้วัตถุที่ไม่เป็นสื่อไฟฟ้า เช่น ผ้า ไม้แห้ง เชือกที่แห้ง สายยาง หรือพลาสติกที่แห้งสนิท ถุงมือยาง หรือผ้าแห้งพันมือให้หนาแล้วถึงผลักหรือฉุดตัวผู้ประสบอันตรายให้หลุดออกมาโดยเร็ว เขี่ยสายไฟให้หลุดออกจากตัวผู้ประสบอันตราย4
หากเป็นสายไฟฟ้าแรงสูงให้พยายามหลีกเหลี่ยง แล้วรีบแจ้งการไฟฟ้านครหลวงให้เร็วที่สุด (ดูข้อควรระวังจากสายไฟฟ้าแรงสูงขาด)5
อย่าลงไปในน้ำกรณีที่มีกระแสไฟฟ้าอยู่ในบริเวณที่มีน้ำขัง ต้องหาทางเขี่ยสายไฟฟ้าออกให้พ้นหรือตัดกระแสไฟฟ้าก่อนจึงค่อยไปช่วยผู้ประสบอันตราย" การช่วยผู้ประสบอันตรายจากไฟฟ้าดังที่กล่าวมาแล้วจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องกระทำด้วยความรวดเร็ว รอบคอบ และระมัดระวังเป็นพิเศษด้วย "
การปฐมพยาบาล
เมื่อได้ทำการช่วยเหลือผู้ประสบอันตรายมาได้แล้วจะด้วยวิธีใดก็ตาม หากปรากฏว่าผู้เคราะห์ร้ายที่ช่วยออกมานั้นหมดสติไม่รู้สึก ตัวหัวใจหยุดเต้น และไม่หายใจ ซึ่งสังเกตได้จากอาการที่เกิดขึ้นดังนี้ คือ ริมฝีปากเขียว สีหน้าซีดเขียวคล้ำ ทรวงอกเคลื่อนไหวน้อยมาก หรือไม่เคลื่อนไหว ชีพจรบริเวณคอเต้นช้าและเบามาก ถ้าหัวใจหยุดเต้นจะคลำชีพจรไม่พบ ม่านตาขยายค้างไม่หดเล็กลง หมดสติไม่รู้สึกตัวต้องรีบทำการปฐมพยาบาลทันที เพื่อให้ปอดและหัวใจทำงาน โดยวิธีการผายปอดด้วยการให้ลมทางปาก หรือที่เรียกว่า “เป่าปาก" ร่วมกับ การนวดหัวใจก่อนนำผู้ป่วยส่งแพทย์
การผายปอดโดยวิธีให้ลมทางปาก
ให้ผู้ป่วยนอนราบ จัดท่าที่เหมาะสมเพื่อเปิดทางอากาศเข้าสู่ปอด โดยผู้ปฐมพยาบาลอยู่ทางด้านข้างขวาหรือข้างซ้ายบริเวณศีรษะของผู้ป่วย ใช้มือข้างหนึ่งดึงคางผู้ป่วยมาข้างหน้า พร้อมกับใช้มืออีกข้างหนึ่งดันหน้าผากไปทางหลัง เป็นวิธีป้องกันไม่ให้ลิ้นตกไปอุดปิดทางเดินหายใจ แต่ต้องระวัง ไม่ให้นิ้วมือที่ดึงคางนั้นกดลึกลงไปในส่วนเนื้อใต้คาง เพราะจะทำให้อุดกั้นทางเดินหายใจ ได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กเล็ก ๆ สำหรับเด็กแรกเกิดไม่ควรนอนหงายคอมากเกินไป เพราะแทนที่จะเปิดทางเดินหายใจ อาจจะทำให้หลอดลมแฟบ และอุดตันทางเดินหายใจได้ สอดนิ้วหัวแม่มือเข้าไปในปากจนปากอ้า ล้วงสิ่งของในปากที่จะขวางทางเดินหายใจออกให้หมด เช่น ฟันปลอม เศษอาหาร เป็นต้น ผู้ปฐมพยาบาลอ้าปากให้กว้างหายใจเข้าเต็มที่ มือข้างหนึ่งบีบจมูกผู้ป่วยให้แน่นสนิท ในขณะที่มืออีกข้างยังคงดึงคางผู้ป่วยมาข้างหน้าแล้วจึงประกบปิดปากผู้ป่วยพร้อมเป่าลมเข้าไป ทำในลักษณะนี้เป็นจังหวะ 12-15 ครั้ง ต่อนาที ขณะทำการเป่าปาก ตาต้องเหลือบดูด้วยว่าหน้าอกผู้ป่วยมีการขยายขึ้นลงหรือไม่ หากไม่มีการกระเพื่อมขึ้นลง อาจเป็นเพราะท่านอนไม่ดีหรือมีสิ่งกีดขวางทางเดินหายใจ ในรายที่ผู้ป่วยอ้าปากไม่ได้ หรือด้วยสาเหตุใดที่ไม่สามารถเป่าปากได้ให้เป่าลมเข้าทางจมูกแทนโดยใช้วิธีปฏิบัติทำนองเดียวกับการเป่าปาก
การให้โลหิตไหลเวียนโดยวิธีนวดหัวใจ
เมื่อพบว่าหัวใจผู้ป่วยหยุดเต้นโดยทราบได้จากการฟังเสียงหัวใจเต้น และการจับชีพจรดูการเต้นของหลอดเลือดแดงที่คอ ที่ขาหนีบ ที่ข้อพับแขน หรือที่ข้อมือต้องรีบทำการช่วยให้หัวใจกลับเต้นทันที การนวดหัวใจดังวิธีการต่อไปนี้
1
ให้ผู้ป่วยนอนราบกับพื้นแข็ง ๆ หรือใช้ไม้กระดานรองที่หลังของผู้ป่วย ผู้ปฐมพยาบาล หรือผู้ปฏิบัติคุก เข่าลงข้างขวาหรือขางซ้ายบริเวณ หน้าอกผู้ป่วย คลำหาส่วนล่างสุดของกระดูกอกที่ต่อกับกระดูกซี่โครง โดยใช้นิ้วสัมผัสชายโครงไล่ขึ้นมา (หากคุกเข่าข้างขวาใช้มือขวาคลำหากระดูกอก หากคุกเข่าข้างซ้ายใช้มือซ้าย)2
วางนิ้วชี้ และนิ้วกลางตรงตำแหน่ง ที่กระดูกซี่โครงต่อ กับกระดูกอกส่วนล่างสุด วางสันมืออีกข้างบนตำแหน่งถัดจากนิ้วชี้และนิ้วกลางนั้นซึ่งตำแหน่งของสันมือที่วางอยู่บนกระดูกหน้าอกนี้จะเป็นตำแหน่งที่ถูกต้องในการนวดหัวใจต่อไป3
วางมืออีกข้างทับลงบนหลังมือที่วางในตำแหน่งที่ถูกต้องแล้วเหยียดนิ้วมือตรงแล้วเกี่ยวนิ้วมือ 2 ข้างเข้าด้วยกัน แล้วเหยียดแขนตรงโน้มตัวตั้งฉากกับหน้าอกผู้ป่วย ทิ้งน้ำหนักลงบนแขนขณะกดกับหน้าอกผู้ป่วย ให้กระดูกลดระดับลง 1.5 - 2 นิ้ว เมื่อกดสุดให้ผ่อนมือขึ้นโดยที่ตำแหน่งมือไม่ต้องเลื่อนไปจากจุดที่กำหนด ขณะกดหน้าอกนวดหัวใจห้ามใช้นิ้วมือกดลงบนกระดูกซี่โครงผู้ป่วย4
เพื่อให้ช่วงเวลาการกดแต่ละครั้งคงที่ และจังหวะการสูบฉีดเลือดออกจากหัวใจพอเหมาะกับที่ร่างกายต้องการ ใช้วิธีนับจำนวนครั้งที่กด ดังนี้ หนึ่ง และสอง และสาม และสี่ และห้า.... โดยกดทุกครั้ง ที่นับตัวเลข และปล่อยตอนคำว่าและสลับกันไป ให้ได้อัตรา การกดประมาณ 80-100 ครั้งต่อนาที5
ถ้าผู้ปฏิบัติมีคนเดียว ให้นวดหัวใจ 15 ครั้ง สลับกับการเป่าปาก 2 ครั้ง ทำสลับกันเช่นนี้จนครบ 4 รอบ แล้วให้ตรวจชีพจร และการหายใจ หากคลำชีพจรต้องนวดหัวใจต่อ แต่ถ้าคลำชีพจรได้และยังไม่หายใจ ต้องเป่าปาต่อไปอย่างเดียว6
ถ้ามีผู้ปฏิบัติ 2 คน ให้นวดหัวใจ 5 ครั้ง สลับกับการเป่าปาก 1 ครั้ง โดยขณะที่เป่าปากอีกคนหนึ่งต้องหยุดนวดหัวใจ7
ในเด็กแรกเกิดหรือเด็กอ่อน การนวดหัวใจใช้เพียงนิ้วหัวแม่มือกดกลางกระดูกหน้าอกให้ได้อัตราเร็ว 100 – 120 ครั้งต่อนาที โดยใช้นิ้วมือโอบรอบทรวงอกสองข้างแล้วใช้หัวแม่มือกดข้อใดทำให้เกิดอันตรายจากการใช้ไฟฟ้า
อุบัติเหตุจากไฟฟ้าที่พบบ่อย 1. เกิดจากอุปกรณ์เครื่องใช้ที่มีไฟรั่ว และบริเวณนั้นมีน้ำท่วมขัง ทำให้มีไฟฟ้าลัดวงจรเกิดขึ้น 2. การถูกฟ้าผ่า กระแสไฟฟ้าจะทำอันตรายต่อการทำงานของหัวใจและสมอง ทำให้คลื่นหัวใจเต้นผิดปกติ เกิดหัวใจวายเฉียบพลันได้อันตรายที่เกิดจากไฟฟ้ามีกี่ประเภทคืออะไรบ้าง
การเกิดอันตรายจากไฟฟ้า จะแบ่งตามลักษณะของอันตรายได้ 2 ประเภทคือ อันตรายที่เกิดกับบุคคล และอันตรายที่เกิดกับทรัพย์สิน รวมถึงอาจมีผลกระทบที่เกิดต่อเนื่องจากอุบัติเหตุจากไฟฟ้า ทั้งบุคคล ทรัพย์สินและชุมชนหรือสาธารณะข้อใดคืออันตรายของกระแสไฟฟ้าที่มีต่อร่างกาย
การช็อก คือ จากการที่มีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านร่างกายทำให้เกิดอาการกระตุ้นบริเวณกล้ามเนื้ออย่างรุนแรงโดยเฉพาะบริเวณเส้นประสาทจะขึ้นอยู่กับปริมาณกระแสที่ร่างกายได้รับ แผลไหม้ คือ การเกิดกระแสไฟฟ้าปริมาณมากๆ ไหลผ่านร่างกาย เมื่อร่างกายไปสัมผัสกับตัวนำไฟฟ้าความร้อนปริมาณมากๆที่เกิดการลัดวงจรทำให้เกิดแผลไหม้แก่ผู้ทำการแนวทางการป้องกันอันตรายจากไฟฟ้ามีอะไรบ้าง บอกมา5ข้อ
แนวทางป้องกันความเสี่ยงที่มีต่อคน ใช้ฉนวนป้องกัน อุปกรณ์ไฟฟ้ามีฉนวนป้องกันการสัมผัสจากผู้ใช้งาน ใช้เครื่องตัดไฟรั่ว อุปกรณ์ที่ใช้กันไฟดูด-ไฟช็อตจะเรียกรวมๆว่า Residual-Current Device (RCD) ติดตั้งสายดิน ให้แก่เครื่องใช้ไฟฟ้าทุกชิ้นที่มีโครงสร้างโลหะ