ตกขาวเหมือนแป้งเกิดจากอะไร

ตกขาว คืออะไร?

ตกขาว คือ สารคัดหลั่งมีลักษณะมูก ออกมาจากช่องคลอดของผู้หญิงโดยไม่ใช่เลือดประจำเดือน โดยมูกนี้ถูกขับออกจากปากมดลูกมายังช่องคลอด เพื่อสร้างความชุ่มชื้นให้บริเวณช่องคลอดและช่วยป้องกันการติดเชื้อภายในช่องคลอด

“ตกขาว” ของผู้หญิงแบบไหน ผิดปกติ?

ปริมาณของตกขาว

ปริมาณตกขาวของแต่ละคนไม่เท่ากัน ดังนั้นต้องเปรียบเทียบกับตัวเอง ว่าแต่เดิมเคยมีปริมาณตกขาวช่วงก่อนมีรอบเดือน กลางรอบเดือน และหลังรอบเดือนเป็นอย่างไร หากมีการเปลี่ยนแปลงปริมาณมากขึ้นจนผิดสังเกต ให้สงสัยไว้ก่อนว่าเป็นการตกขาวที่ผิดปกติ

ลักษณะของตกขาว

ปกติตกขาวจะเป็นน้ำขุ่นๆ แปรตามช่วงรอบเดือน โดยช่วงก่อนและหลังประจำเดือนจะขุ่นมากกว่าช่วงกลางรอบเดือน แต่ถ้าตกขาวมีลักษณะขุ่นมากขึ้น จนบางครั้งอาจข้นเหมือนแป้งเปียกหรือคราบนม ตกขาวนี้อาจเกิดจากเชื้อราได้ 

สีของตกขาว

โดยทั่วไปควรเป็นสีขาวขุ่น อาจมีเหลืองนวลๆ หรือขาวเหลืองนิดๆ แต่ถ้าเริ่มเหลืองเขียว ถือว่าไม่ปกติ ในบางกรณีตกขาวอาจมีเลือดปน หรือมีสีออกน้ำตาล หรือดำ อาจเกิดจากการมีเลือดออกผิดปกติ จากโพรงจมูกถ้าเป็นบ่อยไม่สัมพันธ์กับรอบเดือน ควรปรึกษาแพทย์

กลิ่นของตกขาว

ตกขาวของแต่ละคนมีกลิ่นที่แตกต่างกันออกไป แต่ตกขาวที่ผิดปกติ คือ ตกขาวที่มีกลิ่นเหม็นเกินปกติ โดยเฉพาะขณะมีเพศสัมพันธ์ หรือหลังมีเพศสัมพันธ์ใหม่ๆ อาจเกิดจากการตกขาวที่ติดเชื้อจากแบคทีเรียกลุ่มหนึ่งหรือพยาธิในช่องคลอด ซึ่งในน้ำอสุจิของผู้ชายมีความเป็นด่างไปทำปฏิกิริยากัน จะทำให้เกิดกลิ่นเหมือนปลาเน่า

แต่ถึงกระนั้น ใช่ว่าตกขาวที่ไม่มีกลิ่นจะไม่อันตราย เพราะหากตกขาวไม่มีกลิ่น แต่มีปริมาณมาก มีลักษณะเป็นคราบนม ติดกับชุดชั้นใน และมีอาการคัน ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่มาจากความอับชื้น ของชุดชั้นใน ซึ่งต้องตากโดนแดดให้แห้ง ไม่ใช่ตากในร่ม แม้ชุดชั้นในจะแห้งแต่สามารถเกิดเชื้อราได้ นอกจากนี้การปล่อยให้อับชื้นระหว่างวันก็เป็นอีกสาเหตุเชื้อราในช่องคลอด ส่งผลให้มีการตกขาวผิดปกติเช่นกัน

สรุปอาการของตกขาวที่ผิดปกติ

• มีปริมาณมากกว่าปกติที่เคยมี
• ข้นเหมือนแป้งเปียกหรือคราบนม
• สีเริ่มออกเขียว หรือน้ำตาล
• ตกขาวมีฟอง มีกลิ่นเหม็นอับ ร่วมกับอาการแสบคันขณะปัสสาวะ
• มีกลิ่นเหม็นคาวเหมือนปลาเน่า ขณะมีเพศสัมพันธ์ หรือหลังมีเพศสัมพันธ์ใหม่ๆ
• มีตกขาวร่วมกับอาการคัน หรือแสบ

สาเหตุที่ทำให้มีตกขาวผิดปกติ

• มีเชื้อราบริเวณช่องคลอด จากการสวมใส่ชุดชั้นในอับชื้น
• มีเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูกหรือปาดมดลูก
• ช่องคลอดมีอาการระคายเคือง
• รับประทานยา หรืออาหารบางชนิด เช่น ยาปฏิชีวนะบางตัว อาหารหมักดอง อาหารทะเล
• มีแผลจากการติดเชื้อในช่องคลอด
• ตั้งครรภ์ โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์ที่ป่วยโรคเบาหวาน
• มีเพศสัมพันธ์กับผู้มีเชื้อหนองใน (ตกขาวมีลักษณะเหมือนหนอง อาจมีปริมาณไม่มาก และอาจมีกลิ่นเพียงเล็กน้อย ต้องให้แพทย์ตรวจอย่างละเอียด)

วิธีทำความสะอาดเมื่อมีตกขาว

การทำความสะอาดที่ดีที่สุด คือ การใช้น้ำเปล่า และซับให้แห้ง โดยทำความสะอาดเฉพาะภายนอกไม่ต้องสวนล้างช่องคลอดหากมีประจำเดือนควรเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อยๆ ไม่แนะนำให้ใช้แผ่นอนามัย เพราะอับชื้นได้ง่ายกว่า และอย่าให้อับชื้น ควรเปลี่ยนชุดชั้นในเมื่อมีความเปียกชื้น ซักให้สะอาด และตากให้แห้งสนิทก่อนนำมาสวมใส่

In Brief

• ตกขาวควรเปลี่ยนลักษณะไปในแต่ละช่วงของรอบเดือน
• ตกขาวแบบคล้ายไข่ขาวเป็นตกขาวที่บอกว่าคุณกำลังมีไข่ตกและมีโอกาสตั้งครรภ์สูง
• ตกขาวที่ผิดปกติมักมีสีแปลกๆ มีลักษณะเป็นฟองหรือข้นเหนียวจนจับตัวเป็นก้อน และมีกลิ่นแรง
• ตกขาวที่มาพร้อมอาการแสบคัน อาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อในช่องคลอด

มูกช่องคลอด (cervical mucus) หรือที่เราเรียกกันติดปากว่า “ตกขาว” นั้นแบ่งได้คร่าวๆ เป็น 4 แบบ ซึ่งบางแบบเอื้อต่อการตั้งครรภ์ บางแบบลดโอกาสตั้งครรภ์ และบางแบบอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อ

ตกขาวแบบเหนียว

ตกขาวแบบเหนียวและแห้ง ลักษณะคล้ายๆ กาว เป็นเกราะป้องกันไม่ให้อสุจิสามารถผ่านเข้าช่องคลอดได้ ดังนั้นในช่วงที่คุณมีตกขาวแบบนี้ อาจบอกได้ว่าเป็นช่วงที่มีโอกาสตั้งครรภ์น้อยที่สุดในรอบเดือน

ตกขาวแบบคล้ายไข่ขาว

ตกขาวที่มีสีขาวใสคล้ายๆ ไข่ขาว ยืดๆ และกระจายเป็นวงกว้างประมาณ 1 นิ้ว เป็นลักษณะของตกขาวที่ช่วยให้อสุจิผ่านเข้าช่องคลอดได้ง่าย และยังช่วยให้อสุจิมีชีวิตอยู่ในช่องคลอดได้นานอีกด้วย โดยผู้หญิงมักจะมีตกขาวรูปแบบนี้ในช่วงไข่ตก ทำให้มีโอกาสตั้งครรภ์สูงที่สุดในรอบเดือน แต่บางคนก็อาจจะมีตกขาวแบบคล้ายไข่ขาวอีกครั้งก่อนประจำเดือนมา แต่ในช่วงนี้โอกาสตั้งครรภ์นั้นน้อยลงแล้ว

ตกขาวแบบขาวขุ่น

ตกขาวแบบขาวขุ่นมีลักษณะคล้ายโลชั่น สีเกือบขาว ครีม หรือเหลือง สามารถเกิดขึ้นได้หลายครั้งใน 1 รอบเดือน คือ ก่อนไข่ตก หลังไข่ตก ก่อนมีประจำเดือน หรือระหว่างตั้งครรภ์

ตกขาวแบบขาวขุ่นก่อนไข่ตก

ในช่วงนี้ตกขาวจะมีสีครีมอ่อน ลักษณะเหนียว ถ้าอยากรู้ว่าตั้งครรภ์หรือไม่ คุณสามารถทดสอบความเข้มข้นได้ด้วยการลองใช้นิ้วแตะๆ ตกขาวแบบนี้บนฝ่ามือ ถ้าแตะแล้วตกขาวกระจายออกจากกันแบบไม่เกาะตัว คุณน่าจะมีโอกาสตั้งครรภ์

ตกขาวแบบขาวขุ่นหลังไข่ตก

ปกติแล้วผู้หญิงจะมีตกขาวน้อยหรือไม่มีตกขาวเลยหลังจากไข่ตกไปแล้ว แต่บางคนก็มีตกขาวสีขาวหรือเหลือง ไม่มีกลิ่น ในปริมาณเยอะมากหลังไข่ตก ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของการตั้งครรภ์ได้

ตกขาวแบบขาวขุ่นก่อนมีประจำเดือน

ตกขาวในช่วงนี้เรียกว่า “ลิวคอเรีย (leukorrhea)” เป็นสีขาวมุกหรือสีครีมเหลืองๆ อาจจะมีลักษณะขุ่น แข็ง มีน้ำหนัก และเหนียว เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายซึ่งไม่เป็นอันตราย และอาจช่วยทำความสะอาดช่องคลอดได้ด้วย

แต่ถ้ามีตกขาวแบบนี้มากเกินไป คุณอาจจะกำลังตั้งครรภ์ก็ได้นะ โดย 1ใน 8 ของผู้หญิงที่พยายามมีลูก มักมีตกขาวลิวคอเรียหลังไข่ตก

ตกขาวแบบขาวขุ่นระหว่างตั้งครรภ์

ตกขาวแบบนี้จะต้องเหนียว เป็นแผ่นครีมๆ ค่อนข้างยืดหยุ่น ไม่มีกลิ่น ไม่คัน และไม่สร้างความเจ็บปวดใดๆ อย่างไรก็ตามตกขาวลักษณะนี้ก็เป็นได้ทั้งสัญญาณของการตั้งครรภ์และการติดเชื้อในช่องคลอด ดังนั้นควรไปปรึกษาหมอเพื่อยืนยันค่ะ

ตกขาวแบบขาวขุ่นสีเข้ม

ถ้ามีตกขาวแบบนี้สีเข้ม ไม่มีกลิ่น และไม่เจ็บ แต่ยังกังวล แนะนำให้ลองปรึกษาหมอค่ะ เพราะหมอสามารถให้ยาบางชนิดมาปรับให้ตกขาวของคุณปกติขึ้นได้

ตกขาวแบบผิดปกติ

ตกขาวที่ผิดปกติมักจะมีลักษณะ ดังนี้

• มีสีแปลกๆ เช่น สีเขียว สีเทา
• มีลักษณะเป็นฟอง หรือคล้ายโฟม
• มีกลิ่นคาวหรือกลิ่นแรง
• มีความข้นเหนียว จับกันเป็นก้อน คล้ายคอทเทจชีส

ลักษณะตกขาวที่ผิดปกติต่างๆ อาจมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ ดังนี้

ตกขาวจากเชื้อรา

ตกขาวที่เกิดจากการติดเชื้อราจะมีลักษณะคล้ายแป้งเปียก หรือนมบูด บางครั้งอาจออกมาเป็นน้ำอย่างเดียว โดยที่ก้อนคล้ายแป้งเปียกจะอยู่ในช่องคลอด สาเหตุของการติดเชื้อราอาจมาจากโรคเบาหวาน ภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ หรือการกินยาฆ่าเชื้อบ่อย ทำให้ความสมดุลในช่องคลอดเสียไป

ตกขาวจากสาเหตุนี้มักมาพร้อมอาการคันและแสบปากช่องคลอด อาจลามไปถึงบริเวณง่ามขาได้ด้วย

ตกขาวจากแบคทีเรีย

ตกขาวจากแบคทีเรียเกิดจากความไม่สมดุลของแบคทีเรียในช่องคลอด ซึ่งทำให้แบคทีเรียตัวร้ายเจริญเติบโตเยอะกว่าปกติ ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากการมีเพศสัมพันธุ์บ่อย เพราะช่องคลอดมีลักษณะเป็นกรด ในขณะที่อสุจิมีลักษณะเป็นด่าง ทำให้ค่า pH ในช่องคลอดเป็นกลางมากขึ้น แบคทีเรียตัวร้ายจึงเติบโตได้ง่าย นอกจากนี้การสวนล้างช่องคลอดก็สามารถทำให้เป็นตกขาวจากแบคทีเรียได้เช่นกัน

ตกขาวจากสาเหตุนี้มักมีลักษณะเขียวข้นและมีกลิ่น

ทำแบบสอบถามและดูข้อมูลเพิ่มเติม

ตกขาวจากปรสิต

ตกขาวจากปรสิตมักมีปริมาณเยอะมาก เป็นฟอง แต่ไม่ค่อยมีกลิ่น

ตกขาวแบบผิดปกติของแต่ละคนมักมีลักษณะไม่เหมือนกัน ดังนั้นหากพบความผิดปกติ ควรไปหาหมอเพื่อซักประวัติและตรวจร่างกายเพื่อรับการรักษาที่ถูกต้องค่ะ

ไม่มีตกขาวเลย

การไม่มีตกขาวก่อนหรือหลังประจำเดือนมา มักไม่เป็นอันตรายใดๆ แต่ในช่วงตกไข่ ผู้หญิงควรมีตกขาว (แบบคล้ายไข่ขาว) หากไม่มีเลย อาจเป็นสัญญาณว่าคุณไม่ตกไข่ได้