โดยทั่วไป การถอนฟันและผ่าฟันคุด เป็นวิธีการกำจัดฟันซี่นั้น ๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อการบดเคี้ยวอาหารและฟันซี่รอบ ๆ ข้าง หรือมีโอกาสที่จะก่อให้เกิดโรคเหงือกหรือการอักเสบบริเวณนั้นได้ โดยทันตแพทย์จะทำการเอ็กซเรย์ดูลักษณะและตำแหน่งการวางตัวของฟัน เพื่อใช้ในการวิเคราะห์ถึงความผิดปกติที่เกิดขึ้น และรีบแก้ไขก่อนที่จะทำให้เกิดการลุกลามไปยังฟันซี่อื่น ๆ
ถอนฟันและผ่าฟันคุด เรียกได้ว่าเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการที่จะรักษาฟันของเราไม่ให้เกิดความเสียหาย และยังเป็นวิธีที่ทำให้เจ็บตัวน้อยที่สุดด้วยค่ะ
สำหรับคนไข้ที่กำลังจะถอนฟันหรือผ่าฟันคุด ไม่ต้องเครียดหรือเป็นกังวลไปนะคะ จริง ๆ แล้วมันไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิดเลยค่ะ เพราะก่อนที่คุณหมอจะทำการผ่าหรือถอนฟัน ก็จะฉีดยาชาให้อยู่แล้ว โดยที่ไม่ให้คนไข้รู้สึกเจ็บปวด หรือหากรู้สึกไม่สบายใจก็สามารถยกมือแจ้งคุณหมอประจำเคสได้เลยค่ะ
วันนี้เด็นทัลพอยท์คลินิก จะมาแนะนำวิธีในการปฏิบัติและวิธีดูแลตัวเองเมื่อถอนฟันและผ่าฟันคุดมาฝากกันค่ะ
ข้อควรปฏิบัติหลังการถอนฟันและผ่าฟันคุด
- กัดผ้าก็อซให้แน่น จนกว่าเลือดจะหยุดไหล หรือกัดทิ้งเอาไว้อย่างน้อย 2-4 ชั่วโมง พยายามอย่าพูดหรือขยับปากไปมาขณะที่กัดผ้าก็อซ
- หลังถอนฟันวันแรก ห้ามบ้วนน้ำ ห้ามบ้วนน้ำลาย ให้กลืนเลือดและน้ำลายเพื่อที่เลือดจะได้หยุดเร็วขึ้นค่ะ
- ช่วงสัปดาห์แรกของการถอนฟัน แนะนำให้หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด อาหารหมักดอง ไม่ว่าจะเป็นส้มตำปูปลาร้าแซ่บ ๆ หรือกิมจิเกาหลีแบบโอปป้า ก็ควรงดไปก่อนนะคะ แต่หลังแผลหายสนิทก็ค่อยว่ากันเนอะ
- สามารถแปรงฟันได้ตามปกติ แต่วันแรกให้ใช้น้ำยาบ้วนปาก ฆ่าเชื้อได้โดยไม่ต้องแปรงฟัน
- อย่ารบกวนแผล ห้ามใช้ลิ้นเลีย ดูด แผล ห้ามเอาของมีคมไม่สะอาดไปแคะแผลเด็ดขาดด้วยนะคะ
- ถ้ามีอาการปวดแผลให้ทานยาแก้ปวดที่ให้ไป โดยพยายามทานยาให้ตรงเวลาเพื่อฤทธิ์ยาจะมีผลเต็มที่
- ในวันแรกที่มีการถอนฟันหรือผ่าฟันคุด ให้ประคบเย็น โดยนำน้ำแข็งห่อผ้า หรือใส่ถุงพลาสติกประคบข้างแก้มด้านที่มีการถอนฟัน เืพื่อช่วยบรรเทาอาการบวม แต่วันถัด ๆ ไปให้ประคบร้อนด้วยการใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่นหรือน้ำร้อนมาประคบแทน
- อย่าออกกำลังกายหนัก หลีกเลี่ยงการดื่มสุรา หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ในสัปดาห์แรกหลังการถอนฟัน
- หากพ้นจากสามวันไปแล้ว มีอาการเจ็บแผล หากแผลมีอาการบวมมากขึ้น ๆ ให้กลับมาพบทันตแพทย์ทันที
อาหารที่ควรงด หลังถอนฟัน และ ผ่าฟันคุด
อาหารที่ควรงดเมื่อ ถอนฟันและผ่าฟันคุด
ถอนฟันกินส้มตําได้ไหม ถอนฟันดื่มเบียร์ได้ไหม ? หยุดก่อนค่ะ! จะหิวแค่ไหน แต่ถ้าเป็นอาหารรสจัด เผ็ด ๆ แซ่บ ๆ ซุปร้อน ๆ หรือแม้แต่เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ก็ควรพัก เพื่อให้แผลหายสนิทก่อนนะคะ
หลัง ถอนฟัน ผ่าฟันคุด เสร็จแล้ว ควรกัดผ้าก๊อซไว้ประมาน 1-4 ชั่วโมง และเปลี่ยนไปกัดแผ่นใหม่จนกว่าเลือดจะหยุดไหล ระหว่างนั้นไม่ควรบ้วนนํ้าหรือนํ้าลาย หากมีเลือดไหลก็ใช้วิธีการกลืน ไม่ควรคายเลือดออกมา หากมีอาการปวด บวม สามารถใช้เจลประคบเย็นหรือทานยาแก้ปวดได้
เมื่อเลือดหยุดไหลแล้ว สามารถทานอาหารอ่อน ๆ นิ่ม ๆ ไม่แข็งหรือต้องใช้ฟันในการเคี้ยวมาก ๆ โดยเฉพาะของทอดกรอบ ๆ นะคะ สําหรับเครื่องดื่มเย็น สามารถที่จะดื่มได้ แต่ห้ามใช้หลอดดูด ให้ดื่มกับแก้วนํ้าแทนจะดีกว่าค่ะ
เมนูที่ได้ยกตัวอย่างมานี้ จริง ๆ แล้วเป็นแค่บางส่วนเท่านั้นนะคะ ทางที่ดีเราควรหลีกเลี่ยงอาหารรสเผ็ด รสจัด ของร้อน ของแข็ง รวมไปถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรีด้วยค่ะ
มีเลือด น้ำลายต้องกลืน : ห้ามบ้วนเลือดน้ำลายออก เพราะอาจทำให้เลือดไหลต่อเนื่อง และที่สำคัญหลังผ่าฟันคุดให้กัดผ้าก๊อซนาน 30 นาที หรือ 1 ชั่วโมง ร่วมกับการประคบเย็น
.
ทานยาตามคำแนะนำ : ยาที่ได้รับส่วนใหญ่จะเป็นยาแก้ปวด เพราะหลังการผ่าฟันคุดไม่เกิน 2 ชั่วโมง ยาชาจะหมดฤทธิ์ และจะมีอาการปวดตามมา จึงควรทานยาตามคำแนะนำของทันตแพทย์
.
งดดื่มน้ำจากหลอด : แนะนำให้ดื่มน้ำจากปากแก้วแทนการใช้หลอดตลอด 24 ชั่วโมง เพราะแรงดูดจากหลอดจะทำให้ไปกระตุ้นแผลให้หายช้ากว่าเดิม
.
ห้ามเขี่ยแผล : โดยใช้ลิ้น ไม้จิ้มฟัน และอื่น ๆ ห้ามนำไปเขี่ยแผลเด็ดขาด เพราะจะทำให้แผลหายช้า และมีโอกาสที่แผลจะอักเสบ
.
ทานอาหารอ่อน : ที่ไม่ต้องใช้แรงเคี้ยวมาก นอกจากจะทำให้กลืนง่ายแล้ว ยังไม่กระตุ้นแผลให้เกิดการอักเสบอีกด้วย
.
งดดื่มแอลกอฮอล์ และสูบบุหรี่ : เพราะฤทธิ์สารในแอลกอฮอล์และบุหรี่ส่งผลให้แผลหายช้า
.
ผ่าฟันคุดจริง ๆ แล้วไม่ใช่เรื่องน่ากลัว! แต่เป็นเรื่องที่ดีต่อสุขภาพในช่องปาก ช่วยลดอาการปวด และไปเบียดฟันซี่อื่น ๆ
.
หากสังเกตตัวเองพบว่า เหงือกบวมแดงหลังฟันกรามใหญ่ และมีอาการปวด แนะนำให้รีบมาพบทันตแพทย์ให้คุณหมอช่วยดูอาการ
ผ่าฟันคุด ห้ามกินอะไร แล้วกินอะไรได้บ้าง เป็นปัญหาสำคัญสำหรับคนที่กำลังจะผ่าฟันคุดเลย ส่วนใหญ่ทันตแพทย์จะให้ทานอาหารอ่อนๆ ได้แก่
- โจ๊ก
- นมถั่วเหลือง
- นมแพะ นมวัว
- ข้าวต้ม
- ไข่คน ไข่ตุ๋น
- ไข่ต้ม ไข่ลวก
- เต้าหู้บดหรือต้ม
- แกงจืดวุ้นเส้น
- ซุปมะกะโรนี
- มันบด มันต้ม
- เนื้อปลา
- เนื้อสัตว์ที่หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วต้มสุกจนนิ่มแล้ว
- โยเกิร์ต
- ผลไม้บดหรือน้ำผลไม้
- ผักที่นึ่งหรือต้มสุกจนนิ่มแล้ว เช่น แครอท กะหล่ำ บร็อคโคลี่
ซึ่งนี่เป็นอาหารคร่าวๆที่ทันตแพทย์จะแนะนำ แต่ก็มีอาหารที่ห้ามทานอยู่ และ อาหารที่กินแล้วแผลหายเร็วก็มี ซึ่งเราจะแนะนำให้คุณในบทความนี่ค่ะ ไปดูกันเลย!
ก่อนผ่าฟันคุด ห้ามกินอะไร
เพื่อที่จะให้การผ่าตัดเป็นไปอย่างราบรื่น ก่อนผ่าฟันคุด ทางทันตแพทย์จะแนะนำห้ามกินอาหารบางอย่าง จำพวก อาหารรสเผ็ดจัด หรือ ร้อนจัด เช่น
- ผัดหอยลายน้ำพริกเผา
- เห็ดฟางผัดพริกสด
- น้ำพริกแกงเผ็ด
- ปลาดุกฟูผัดพริกขิงไข่เค็ม
- หมูผัดพริกเผา
- กุ้งผัดพริกขิง
- ไก่ผัดฉ่า
- ผัดฉ่าปลาหมึก
- กากหมูผัดพริกขิงไข่เค็ม
- กุ้งผัดพริกแกง
- กุ้งผัดพริกสับ
- ผัดเผ็ดปลาดุกทอดกรอบ
- ผัดเผ็ดปลาช่อน
- ต้มขมไส้อ่อน
- ซุปกิมจิ
- ต้มแซ่บหมูตุ๋น
- ต้มซั่วไก่
อยากรู้ไหมว่า อาการปวดฟันคุด เป็นยังไง?
คุณสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่ :
อาหารนิ่มๆ สําหรับคนถอนฟัน ผ่าฟันคุด
เราขอแนะนำอาหารนิ่มๆสำหรับคนที่พึ่งถอนฟัน หรือ ผ่าฟันคุดมา ได้แก่
- ปลานึ่ง หลังจากเอาปลาไปนึ่ง ตัวเนื้อปลาจะนิ่ม ทำให้กินได้ง่าย
- เต้าหู้บด ที่พึ่งชั้นดีที่ดีต่อสุขภาพ กินคู่กับข้าวต้ม
- ซุป
- มันฝรั่งบด เมื่อบดมาแล้ว ก็ไม่ต้องเคี้ยวให้เปลืองแรง
- ไข่ตุ๋น กินง่าย แถมนุ่มลื่นคอ
- ข้าวต้ม วิธีการทำจะคล้าย ๆ กับการหุงข้าวด้วยหม้อปกติ แต่จะแตกต่างกันตรงที่ข้าวต้มจะใส่น้ำมากกว่าการหุงข้าวธรรมดา กินง่ายมากๆ
- โจ๊ก เป็นข้าวต้มชนิดหนึ่งที่ใช้ปลายข้าวต้มจนเละ จึงทำให้แทบไม่ต้องเคี้ยวเลย
- ไข่ลวก
- โยเกิร์ต
- ผลไม้บด
- น้ำผลไม้
ถอนฟัน กินอะไร แผลหายเร็ว
อาหารที่ควรกินหลังถอนฟัน หรือผ่าฟันคุด ควรเป็นอะไรที่บดเคียวง่าย และมีสารอาหารที่มีคุณค่า เช่น
- กล้วย
- เงาะ
- โยเกิร์ต
- โจ๊กคนอร์
- ซุปแคมเบล
- ต้มจืด
- ไข่ตุ๋น
- ไข่ลวก
- ผลไม้บด
- พุดดิ้ง คัสตาร์ด ไอติม (อันนี้กินไว้แก้เบื่อนะค่ะ)
คุณสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับฟันคุดได้ที่บทความ : ผ่าฟันคุด
หลัง ผ่าฟันคุด ห้ามกินอะไร
หลังผ่าฟันคุด ควรหลีกเลี่ยงการกินอาหารแข็งๆ ที่ต้องใช้การเคี้ยวมากๆ และควรใช้ฟันข้างที่ไม่มีแผลผ่าตัดในการเคี้ยว อาหารรสเผ็ดจัด หรือ ร้อนจัด เราได้แนะนำไปแล้วข้างต้น เพราะอาจทำให้แสบแผล ส่วนที่เหลือที่ไม่ควรทาน ได้แก่
- อาหารประเภทถั่ว
- หมูกรอบ
- ขนมคบเขี้ยว
- ขนมปังกรอบ
- สุรา
- เบียร์
- ไก่ทอด
- อาหารประเภทเคียวยาก เช่น เนื้อติดมัน
กาแฟเป็นเครื่องดื่มที่ทำจากเมล็ดกาแฟคั่วซึ่งได้จากต้นกาแฟ นิยมดื่มร้อนๆ ซึ่งในกาแฟมีคาเฟอีนอยู่ 80-140 มิลลิกรัม เมื่อรับสารชนิดนี้เข้าไปแล้วสมองจะถูกกระตุ้นให้ตื่นตัวอย่างรวดเร็ว เลือดไหลเวียนเร็วขึ้น ทำให้เลือดจากแผลไหลออกมาได้ง่ายขึ้น อีกทั้งยังเข้าไปฝืนการทำงานของร่างกายแม้จะรู้สึกเหนื่อยล้าและอยากพักผ่อน ทำให้ไม่ควรกินกาแฟหลังผ่าฟันคุดค่ะ
ผ่าฟันคุด กินน้ําอัดลมได้ไหม
น้ำอัดลมมีส่วนประกอบที่สำคัญ คือ น้ำ น้ำตาล คาเฟอีน และกรดคาร์บอนิก ซึ่งเชื้อโรคนั้นชอบน้ำตาล ทำให้อาจเกิดการติดเชื้อที่ปากแผลที่ผ่าฟันคุดได้ อีกทั้งกรดคาร์บอนิกยังมีฤทธิ์กัดกร่อนฟันให้ผุได้ มันจะไปกัดบริเวณแผลที่ถอนฟันคุดจนทำให้เกิดเป็นแผลอักเสบได้ คนไข้จึงไม่ควรกินน้ําอัดลมหลังผ่าฟันคุดค่ะ ควรที่จะงดหลังจากผ่าฟันคุดไปแล้ว 6-7 วันค่ะ
ผ่าฟันคุด กินน้ําเย็นได้ไหม
หลังจากผ่าฟันคุดแล้ว คนไข้ไม่ควรกินน้ำเย็นนะค่ะ เพราะอาจทำให้เสียวขึ้นสมองได้ สาเหตุเกิดจากแผลยังไม่หายดี ทำให้น้ำเย็นแทรกซึมเข้าไปถึงเส้นประสาทบริเวณนั้นได้ ยิ่งกินน้ำเย็นมากๆ อาจทำให้เกิดความเสียหายที่เส้นประสาทได้ ทางทันตแพทย์จึงไม่แนะนำให้กินน้ำเย็นหลังจากผ่าฟันคุดค่ะ หากต้องการกินจริงๆ ควรกินหลังจากแผลที่ผ่าตัดหายดีแล้ว
ในกรณีที่มีการผ่าตัดฟันคุดที่ซึ่งมีการเย็บแผลร่วมด้วย คนไข้ควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด เช่น เหล้า เบียร์ เป็นต้น อย่างต่ำ 7 วันค่ะ เพราะเครื่องดื่มแอลกอฮอล์พวกนี้จะทำให้หลอดเลือดขยายตัว ทำให้เลือดตรงปากแผลหยุดช้าลง ส่งผลให้แผลหายช้าลงค่ะ
ผ่าฟันคุด กินส้มตํา หรือ ปลาร้า ได้ไหม
หลังจากผ่าฟันคุด ตรงซอกแผลมักจะยังปิดไม่สนิทดี คนไข้บางคนอาจชอบทานอะไรแซ่บๆอย่างส้มตำ หรือ ปลาร้า แต่ทางเราไม่แนะนำค่ะ เพราะในส้มตำมีเม็ดพริกอยู่ ซึ่งจะทำให้ระคายเคืองเนื้อเยื่อตรงปากแผลได้ง่ายๆ ยิ่งไปกว่านั้นอาหารประเภทนี้ไม่ค่อยสะอาด เพราะไม่ได้ผ่านกระบวนการปรุงด้วยความร้อนมา จึงทำให้แผลบริเวณที่ผ่าฟันคุดเสี่ยงติดเชื้อจนทำให้อักเสบได้ ซึ่งเป็นสาเหตุให้แผลบวมและเป็นหนองได้ค่ะ เป็นไปได้ควรทานหลังจากผ่าตัดไปแล้วเกิน 7 วันค่ะ หากแผลติดเชื้อควรรีบเข้าพบทันตแพทย์โดยด่วนค่ะ
อยากรู้ไหมว่า ผ่าฟันคุดจะเจ็บรึเปล่า?
คุณสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่ :
ผ่าฟันคุดกินหมูกะทะได้ไหม
หลังจากผ่าตัดฟันคุดแล้ว คนไข้ควรกินอาหารอ่อนๆอย่างเดียว เป็นเวลาอย่างน้อย 6-7 วัน ไม่ควรกินอาหารที่ต้องใช้การบดเคี้ยวมากอย่างหมูกระทะ เพราะอาจทำให้ไปกระทบฟันที่ผ่าจนเกิดการอักเสบได้ อีกทั้งมีโอกาสที่เศษอาหารติดบริเวณเหงือกที่ผ่า ก็อาจจะทำให้เกิดการสะสมของเชื้อโรคและแบคทีเรีย จนแผลเกิดการอักเสบ บวม เป็นหนองได้ค่ะ ซึ่งหากแผลอักเสบหรือเป็นหนอง ควรรีบพบทันต์แพทย์โดยด่วนค่ะ
ผ่าฟันคุดกินอาหารทะเลได้ไหม
อาหารทะเลส่วนใหญ่จะมีเชื้อโรคสูง หากไม่ใช่อาหารที่ผ่านความร้อนมา ก็ไม่ควรกินค่ะ เพราะอาจเสี่ยงให้เกิดการติดเชื้อบริเวณแผลที่ผ่าฟันคุดได้ อีกทั้งหลังผ่าตัด คนไข้ไม่ควรทานอาหารที่ต้องใช้การเคี้ยวมาก ควรกินหลังจากผ่าตัดแล้ว 6-7 วันค่ะ