Show พระราชพิธีฉัตรมงคล (๒) (๑๐ พฤษภาคม ๒๕๕๓) พระราชพิธีฉัตรมงคล (๒) ต่อมา ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ๒ คราว คือ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกและเฉลิมพระราชมณเฑียร วันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๓
และพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมโภช วันที่ ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๔ พระราชพิธีฉัตรมงคลส่วนใหญ่จัดในวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พร้อมกับการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ยกเว้นบางปีที่โปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนงานพระราชพิธีฉัตรมงคลทำพร้อมกับงานเฉลิมพระชนมพรรษาในวันที่ ๓๑ ธันวาคม และยังโปรดเกล้าฯ ให้เพิ่มการพระราชกุศลทักษิณานุปทาน หรืออุทิศส่วนพระราชกุศลถวายแด่สมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราชด้วยอีกส่วนหนึ่ง
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในวันที่ ๒๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๘ การพระราชพิธีฉัตรมงคลจัดในวันดังกล่าว แต่การพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้านั้นส่วนใหญ่พระราชทานในวันเฉลิมพระชนมพรรษา คือวันที่ ๘ พฤศจิกายน ต่อมา ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร ไม่มีการจัดพระราชพิธีฉัตรมงคล เนื่องจากไม่มีการประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ส่วนการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้านั้น ทำในวันเฉลิมพระชนมพรรษา คือวันที่ ๒๐
กันยายน ในรัชกาลปัจจุบัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อวันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ และจัดงานพระราชพิธีฉัตรมงคลในวันที่ ๕ พฤษภาคมของทุกปี และพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าด้วย เรียกรวมว่า “พระราชกุศลทักษิณานุปทานและพระราชพิธีฉัตรมงคล” มีการประกอบพระราชพิธีในวันที่ ๓–๕ พฤษภาคม รวม ๓ วัน และโปรดเกล้าฯ
ให้เปิดปราสาทพระเทพบิดรเพื่อให้ประชาชนเข้าถวายบังคมสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราชได้เป็นกรณีพิเศษด้วย. ปิยรัตน์ อินทร์อ่อน 
ทักษิโณทก
ทักษิโณทก ทักษิโณทก คือ น้ำสำหรับกรวด กริยาราชาศัพท์ที่หมายถึง กรวดน้ำ คือ “ทรงหลั่งทักษิโณทก” พระเต้าที่ใช้กรวดน้ำเรียกว่า “พระเต้าทักษิโณทก” การหลั่งทักษิโณทกปรากฏในการบำเพ็ญพระราชกุศล เช่น การบำเพ็ญพระราชกุศลทรงพระราชอุทิศถวายแด่สมเด็จพระบุรพมหากษัตริยาธิราช [สม-เด็ด-พฺระ-บุ-ระ-พะ-มะ-หา-กะ-สัด-ตฺริ-ยา-ทิ-ราด] ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก หลังจากมีพระบรมราชโองการเป็นปฐมและพระมหาราชครูพราหมณ์รับสนองพระบรมราชโองการแล้ว อนึ่ง คำว่า ทักษิโณทก นี้ ในเอกสารโบราณมักใช้ว่า สิโตทก ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- จำนวนการเข้าชม 7,241 ครั้ง จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี พระราชพิธีบวงสรวงสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช และเสด็จออกมหาสมาคม พ.ศ. 2549
พระราชพิธีบวงสรวงสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช และเสด็จออกมหาสมาคม เป็นส่วนหนึ่ง ใน พระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี ซึ่งจัดขึ้นเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2549 ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม พระราชวังดุสิต โดยมีพิธีการดังต่อไปนี้ พระราชพิธีบวงสรวงสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช[แก้]เวลา 10.19 น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงเสด็จพระราชดำเนิน โดยรถยนต์พระที่นั่ง จาก พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต ไปยัง พระที่นั่งอนันตสมาคม จากนั้น เสด็จพระราชดำเนินเข้าสู่พลับพลาพิธี พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงจุดธูปเทียน เครื่องนมัสการ บูชา พระพุทธปฏิมา ปางประจำรัชกาล สมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช เสร็จแล้ว พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงประเคนพัดรองที่ระลึก พระราชพิธีบวงสรวงสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช แด่สมเด็จพระราชาคณะ และพระราชาคณะ 10 รูป แล้วประทับ พระราชอาสน์ ทรงศีล สมเด็จพระราชาคณะถวายศีล จบแล้ว พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนิน ไปยังพระที่นั่งชุมสาย ที่ตั้งเครื่องบวงสรวง บริเวณด้านหน้าพลับพลาพิธี ทรงแปรพระพักตร์สู่ปราสาทพระเทพบิดร และวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ทรงจุดเทียนทองเทียนเงินและธูป ที่โต๊ะเครื่องราชสักการะ บวงสรวง สมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช แล้วทรงจุดธูปหางปักที่เครื่องบวงสรวงสังเวย ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อย โหรหลวงลั่นฆ้องชัย พราหมณ์เป่าสังข์ พนักงานภูษามาลาแกว่งบัณเฑาะว์ ชาวพนักงานประโคมแตร ดุริยางค์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ประทับพระราชอาสน์ที่มุขหน้าพลับพลาพิธี พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ประทับพระราชอาสน์ ที่มุขหน้าพลับพลาพิธี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พระราชครูวามเทพมุนี หัวหน้าพราหมณ์ อ่านประกาศบวงสรวง ในขณะนั้น ผู้ที่เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาททุกหมู่เหล่า ยืนประนมมือ แสดงคารวะบูชา ผินหน้าไปทาง พระที่นั่งชุมสาย เมื่อพระราชครูวามเทพมุนี อ่านประกาศบวงสรวงจบแล้ว โหรหลวงลั่นฆ้องชัย พราหมณ์เป่าสังข์ พนักงานภูษามาลาแกว่งบัณเฑาะว์ ชาวพนักงานประโคมแตร ดุริยางค์ จบแล้ว พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงประเคน จตุปัจจัยไทยธรรม แด่ สมเด็จพระราชาคณะ และ พระราชาคณะ เสร็จแล้ว ทรงหลั่งทักษิโณทก พระสงฆ์ถวายอนุโมทนา ถวายพระพรชัยมงคลคาถาพิเศษ ถวายอดิเรก ถวายพระพรลา เสร็จแล้ว พระสงฆ์ออกไปรับพระราชทานฉัน ที่ ตำหนักสวนบัว ภายในพระราชวังดุสิต พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนิน ขึ้นยัง ท้องพระโรง พระที่นั่งอนันตสมาคม การเสด็จออกมหาสมาคม[แก้]พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร เสด็จออกมหาสมาคมรับการถวายพระพรจากประชาชนชาวไทย ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม พระราชวังดุสิต เนื่องในการพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี วันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2549 ต่อมา เวลาประมาณ 11.00 น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จฯ ออกยัง ท้องพระโรง พระที่นั่งอนันตสมาคม พระบรมวงศานุวงศ์ องคมนตรี แก้วขวัญ วัชโรทัย เลขาธิการพระราชวัง อาสา สารสิน ราชเลขาธิการ สมาชิกราชสกุล และ สตรีผู้มีบรรดาศักดิ์ เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ในห้องพระโรง หน้าพระแท่นนพปฎลมหาเศวตฉัตร พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งยังทรงเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนิน ไปทรงยืน เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ที่แท่นหน้าสีหบัญชร พร้อมแล้ว พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จออกสีหบัญชร มุขด้านทิศใต้ ชาวพนักงาน กระทั่งมโหระทึก ประโคมแตรฝรั่ง ทหารกองเกียรติยศ 3 เหล่าทัพ ถวายความเคารพ แตรวงบรรเลง เพลงสรรเสริญพระบารมี ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ และตำรวจ ยิงปืนใหญ่เฉลิมพระเกียรติ ฝ่ายละ 21 นัด พระสงฆ์ทั่วราชอาณาจักร เจริญชัยมงคลคาถา ย่ำฆ้องกลองระฆัง พร้อมกับ การประกอบพิธีกรรมของศาสนาอื่นๆ ครั้นสุดเสียงเพลงสรรเสริญพระบารมีแล้ว พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งยังทรงเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงเปิดกรวยกระทงดอกไม้ ธูปเทียนแพ แล้วกราบบังคมทูลพระกรุณาถวายพระพรชัยมงคล แทนพระบรมวงศานุวงศ์ จากนั้น เสด็จพระราชดำเนินไปเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ณ ท้องพระโรง พระที่นั่งอนันตสมาคม จากนั้น พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี(ยศและตำแหน่งในขณะนั้น) เปิดกรวยกระทงดอกไม้ ธูปเทียนแพ แล้วกราบบังคมทูลพระกรุณา ถวายพระพรชัยมงคล แทนคณะรัฐมนตรี ข้าราชการ ทหาร-พลเรือน และราษฎรทุกหมู่เหล่า นายสุชน ชาลีเครือ ประธานวุฒิสภา ปฏิบัติหน้าที่ประธานรัฐสภา (ในขณะนั้น)เปิดกรวยกระทงดอกไม้ ธูปเทียนแพ แล้วกราบบังคมทูลพระกรุณาถวายพระพรชัยมงคลแทนสมาชิกรัฐสภา นายชาญชัย ลิขิตจิตถะ ประธานศาลฎีกา (ในขณะนั้น) เปิดกรวยกระทงดอกไม้ ธูปเทียนแพ แล้วกราบบังคมทูลพระกรุณาถวายพระพรชัยมงคลแทนข้าราชการตุลาการ จบแล้ว ทหารกองเกียรติยศ 3 เหล่าทัพ ถวายความเคารพ แตรวงบรรเลง เพลงสรรเสริญพระบารมี พระราชดำรัสในการเสด็จออกมหาสมาคม[แก้]จากนั้น พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระราชดำรัสตอบ มีใจความว่า
พสกนิกรกล่าวถวายพระพร[แก้]เมื่อทรงมีพระราชดำรัสตอบจบแล้ว ชาวพนักงาน กระทั่งมโหระทึก ประโคมแตรฝรั่ง ทหารกองเกียรติยศ 3 เหล่าทัพ ถวายความเคารพ แตรวงบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี พสกนิกรที่เนืองแน่นลานพระราชวังดุสิต ตลอดไปจนถึงถนนราชดำเนินนอก ต่างร่วมร้องเพลงสรรเสริญพระบารมีอย่างกึกก้อง เมื่อสิ้นสุดเสียง เพลงสรรเสริญพระบารมี พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี (ยศและตำแหน่งในขณะนั้น)นำประชาชนกล่าวถวายพระพร “ทรงพระเจริญ” สามครั้ง เป็นระยะๆ สามรอบ รวมทั้งสิ้น 9 ครั้ง ระหว่างนั้น พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จออกทรงประทับเคียงคู่ และได้ทรงโบกพระหัตถ์ให้พสกนิกร ทำให้ทุกคนปลื้มปิติโสมนัสเป็นอย่างยิ่ง พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงประทับ ณ สีหบัญชร สักครู่ แล้วจึงเสด็จกลับเข้าไปในท้องพระโรง พระที่นั่งอนันตสมาคม จากนั้นจึงเสด็จฯ กลับพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต[1] อ้างอิง[แก้]
|
บูรพมหากษัตริยาธิราชเจ้า คำอ่าน
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.cemle Inc.
