ร้านขายเครื่องชงกาแฟ อิลลินอยส์

การวางแผนส่งต่อกิจการให้ทายาทรุ่นถัดไปเป็นความท้าทายของธุรกิจครอบครัว ธุรกิจจำนวนมากขาดการวางแผนเตรียมการล่วงหน้า จนทายาทไม่พร้อมเมื่อถึงเวลาที่ต้องรับช่วงธุรกิจ หรือบางธุรกิจไม่ได้วางตัวทายาทเอาไว้เลยทีเดียว

ในทางกลับกัน ธุรกิจบางแห่งกลับวางแผนมากจนเกินควร ระบุไว้ในพินัยกรรมถึงการจัดการธุรกิจครอบครัวภายหลังจากที่ตนเสียชีวิตไปแล้วโดยไม่ให้ทายาทรุ่นถัดไปตัดสินใจกันเอง บ่อยครั้งพินัยกรรมเหล่านี้สร้างความขัดแย้งต่าง ๆ ระหว่างสมาชิกในครอบครัว และยังส่งผลเสียต่อการดำเนินธุรกิจอีกด้วย

ตัวอย่างหนึ่งก็คือพินัยกรรมของ Chang Yung-fa ผู้ก่อตั้งและผู้นำของกลุ่มธุรกิจ Evergreen เจ้าของบริษัทขนส่งทางเรือชั้นนำของโลกและเจ้าของสายการบิน EVA Air

Chairman Chang

Chang Yung-fa เกิดที่ไต้หวันในปี 1927 ช่วงที่ญี่ปุ่นยังปกครองไต้หวันอยู่ เมื่อเรียนจบชั้นมัธยมฯ เขาเริ่มทำงานในบริษัทขนส่งทางเรือของญี่ปุ่น และเรียนต่ออาชีวศึกษาภาคค่ำควบคู่ไปด้วย หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เขาได้ทำงานในบริษัทขนส่งทางเรือของไต้หวันหลายแห่ง และเติบโตในอาชีพการงาน จนในที่สุดได้เลื่อนตำแหน่งเป็นกัปตันเรือ

ธุรกิจครอบครัวของ Chang Yung-fu เริ่มขึ้นในปี 1968 เมื่อเขาก่อตั้งบริษัทขนส่งทางเรือของตัวเองที่มีชื่อว่าบริษัท Evergreen Marine โดยแรกเริ่มนั้นบริษัทมีเรือขนส่งอยู่เพียงลำเดียว แต่ Chang Yung-fu ได้บริหารธุรกิจจนเติบโต เมื่อเขาเสียชีวิต Evergreen Marine เป็นบริษัทขนส่งทางเรือที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 4 ของโลก บริการขนส่งสินค้าไป 315 ท่าเรือใน 114 ประเทศ และมีเรือถึง 192 ลำ

ในปี 1989 Chang Yung-fa ได้ขยายธุรกิจไปสู่อุตสาหกรรมการบินโดยก่อตั้งบริษัท EVA Airways ซึ่งชื่อ EVA นี้ก็มาจากคำว่า Evergreen Airways นั่นเอง ปัจจุบันนี้ EVA Air เป็นสายการบินที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 ของไต้หวัน และถือเป็นสายการบินชั้นนำแห่งหนึ่งของโลก

นอกจาก Evergreen Marine และ EVA Airways ที่เป็นธุรกิจหลักแล้ว กลุ่มธุรกิจ Evergreen ภายใต้การนำของ Chang Yung-fa ยังประกอบกิจการอื่น ๆ อีกมาก ทั้งธุรกิจโรงแรม ประกันภัย พลังงาน และเทคโนโลยี รวมแล้วหลายสิบบริษัททั่วโลก และมีบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ไทเปถึง 5 บริษัท

5 พี่น้องจาก 2 แม่

Chang Yung-fa แต่งงาน 2 ครั้ง มีลูกกับภรรยาคนแรก 4 คน ลูกสาวคนโตชื่อ Chang Su-hua ซึ่งเสียชีวิตไปแล้ว และลูกชายอีก 3 คน คือ Chang Kuo-hua (KH), Chang Kuo-ming (KM) และ Chang Kuo-cheng (KC)

เขามีลูกกับภรรยาคนที่ 2 เพียงคนเดียว เป็นลูกชายคนสุดท้องชื่อ Chang Kuo-wei (KW)

ถึงแม้ว่า Chang Yung-fa จะประสบความสำเร็จด้านธุรกิจ แต่เขาเป็นคนที่มีอารมณ์ฉุนเฉียวรุนแรง ไม่เว้นแม้แต่กับคนในครอบครัว เขาจึงมีปัญหากับลูกชายทั้ง 4 คนรวมถึงลูกเขยด้วย ซึ่งความสัมพันธ์ระหว่างพ่อลูกที่ไม่ราบรื่นนี้ ทำให้ลูกแต่ละคนต่างแยกทางไปจากธุรกิจครอบครัว

พินัยกรรม

Chang Yung-fa เสียชีวิตในปี 2016 ด้วยวัย 89 ปี ขณะรั้งตำแหน่งบุคคลที่รวยเป็นอันดับที่ 17 ในไต้หวันของนิตยสาร Forbes

ทันทีที่การไว้ทุกข์สิ้นสุดลง ความขัดแย้งในครอบครัว Chang ก็เริ่มเผยออกมาสู่สาธารณะ เมื่อพินัยกรรมที่เขียนด้วยลายมือของ Chang Yung-fa ถูกตีพิมพ์ออกสื่อโดย KW ลูกชายคนสุดท้อง

เนื้อหาในพินัยกรรมนั้นระบุว่า Chang Yung-fa มอบให้ KW เป็นทายาทผู้รับมรดกของเขาแต่เพียงผู้เดียว ซึ่งรวมถึงหุ้นทั้งหมดที่เขาถืออยู่ นอกจากนี้เขายังตั้งให้ KW เป็น Chairman คนต่อไปของกลุ่มบริษัท Evergreen อีกด้วย

ถึงแม้พินัยกรรมจะทำไว้ตั้งแต่ปี 2014 ในขณะที่ Chang Yung-fa มีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์และลงชื่อถูกต้อง แต่ลูก ๆ 3 คนจากภรรยาคนแรกเห็นว่าพินัยกรรมไม่น่าจะบังคับใช้ตามกฎหมายได้ เพราะการแต่งตั้ง Chairman ของบริษัทต้องมาจากการออกเสียงของผู้ถือหุ้นไม่ใช่มาจากพินัยกรรม

ซึ่งโครงสร้างผู้ถือหุ้นของบริษัทในกลุ่ม Evergreen ขณะนั้น กลุ่มพี่ชายทั้ง 3 คนมีหุ้นรวมกันมากกว่า 30% ในบริษัท EVA Airways และเกือบ 40% ในบริษัท Evergreen Marine ในขณะที่ KW มีหุ้นใน 2 บริษัทนี้แค่ 11% และ 4% เท่านั้น 

นอกจากนี้ พี่ชายทั้ง 3 คนยังเป็นกรรมการของ Chang Yung-fa Foundation และถือหุ้นใหญ่ในบริษัท Evergreen International ซึ่งมูลนิธิและบริษัทนี้ถือหุ้นของ Evergreen Marine และ EVA Airways อีกต่อหนึ่งด้วย 

ดังนั้น หากดูตามการถือหุ้นแล้ว กลุ่มพี่ชาย 3 คนถือไพ่เหนือกว่า KW แม้ว่าพินัยกรรมของ Chang Yung-fa จะระบุให้ KW เป็น Chairman ของกลุ่มบริษัท Evergreen แทนเขาก็ตาม

ทายาทที่พ่อเลือก

Chang Kuo-wei หรือ KW นั้นเริ่มทำงานเป็นช่างเทคนิคที่สายการบิน EVA Air ตั้งแต่ปี 1996 ขณะที่อายุ 25 ปี ตัวเขาอยากเป็นนักบิน แต่พ่อของเขาไม่อนุญาตเพราะเป็นห่วงลูกคนนี้มาก KW จึงลาออกจากบริษัท ย้ายไปสหรัฐอเมริกา และเรียนขับเครื่องบินโบอิ้ง 777 จนได้เป็นนักบินสมใจ

ต่อมา KW คืนดีกับพ่อและย้ายกลับมาทำงานกับสายการบิน EVA Air อีกครั้ง จนในที่สุดได้เป็น Chairman ของบริษัทในปี 2013 และยังได้เป็น Vice Chairman ของกลุ่มบริษัท Evergreen ในปีถัดมาอีกด้วย

ในฐานะผู้นำของ EVA Airways KW ได้ขยายฝูงบินและเพิ่มรายได้ให้บริษัท รวมถึงสร้างพันธมิตรกับบริษัทซานริโอของญี่ปุ่น จน EVA Air ได้สิทธิ์ตกแต่งเครื่องบินเป็นลวดลาย Hello Kitty ทำให้สายการบิน EVA Air เป็นที่รู้จักมากขึ้นทั่วโลก

อย่างไรก็ตาม พี่ชายทั้ง 3 คนไม่พอใจกับกลยุทธ์การตลาดราคาแพงที่น้องชายคนสุดท้องนำมาใช้กับ EVA Air การที่ KW ถูกวางตัวให้เป็นทายาททางธุรกิจของพ่อ ยิ่งทำให้พี่ชายต่างแม่ทั้ง 3 คนไม่ถูกกับเขามากขึ้นไปอีก

ปลดกลางอากาศ

ความขัดแย้งระหว่างพี่น้องตระกูล Chang ปะทุอย่างรุนแรงในวันที่ 11 มีนาคม 2016 โดยกลุ่มพี่ชาย 3 คนได้เรียกประชุมกรรมการของกลุ่มบริษัท Evergreen อย่างกะทันหัน ซึ่งกรรมการ 7 ใน 9 คนลงมติให้ปลด KW ออกจากตำแหน่ง Chairman ของบริษัท EVA Airways พนักงานที่เป็นพวกของ KW ก็ถูกให้ออกหรือโดนย้ายตำแหน่ง

การประชุมในวันนั้นถูกวางแผนมาเป็นอย่างดี เพราะเป็นวันที่ KW ขับเครื่องบินโดยสารของสายการบิน EVA Air เที่ยวบินที่ BR 225 จากไทเปไปสิงคโปร์พอดี เขาไม่ทราบล่วงหน้ามาก่อนว่าจะมีการประชุม กว่าที่จะทราบเขาก็อยู่ที่สิงคโปร์แล้ว จึงไม่สามารถเข้าร่วมประชุมหรือขัดขวางอะไรได้

จะเรียกว่าเป็นยุทธการปลด Chairman ของบริษัทสายการบินกันกลางอากาศเลยก็ว่าได้

นอกจากนี้ พี่ชาย 3 คนยังเปลี่ยนโครงสร้างบริหารของกลุ่มบริษัท Evergreen และยกเลิกตำแหน่ง Chairman ที่ Chang Yung-fa วางตัว KW ให้สืบทอดไว้ในพินัยกรรมอีกด้วย

สำหรับหุ้นมรดกที่ KW ได้รับจากพ่อตามพินัยกรรมนั้น พี่ชาย 3 คนยื่นข้อเสนอให้ KW โอนหุ้นเหล่านั้นไปให้มูลนิธิ Chang Yung-fa Foundation เพื่อแลกกับการได้ตำแหน่ง Chairman ของบริษัท EVA Airways คืน แต่ KW ปฏิเสธข้อเสนอนี้และแยกตัวออกไปตั้งสายการบินใหม่ของตัวเอง ชื่อ StarLux Airlines โดยเขาเป็น Chairman ของสายการบินนี้เอง

ปรองดองหรือเปลี่ยนด้าน

ความขัดแย้งในตระกูล Chang ยืดเยื้อมาหลายปี จนในที่สุดกลุ่มลูกชาย 3 คนแตกคอกันเอง โดย Chang Kuo-ming และ Chang Kuo-cheng น้องชาย 2 คนเล็กเริ่มไม่เห็นด้วยกับ Chang Kuo-hua พี่ชายคนโต และอยากยุติข้อพิพาทในครอบครัว จึงเจรจากับ KW โดยมี Cheng Shen-chih ผู้เป็นพี่เขยช่วยเป็นตัวกลาง

การเปลี่ยนข้างในหมู่พี่น้องตระกูล Chang นี้ปรากฏออกสู่สาธารณชนในปี 2022 เมื่อ Evergreen ตั้งให้ KW เป็น Chairman ของบริษัท UNI Airways ซึ่งเป็นบริษัทลูกของบริษัท EVA Airways ที่บินเส้นทางในประเทศ นอกจากนี้ Chang Kuo-ming พี่ชายคนที่ 2 และ Cheng Shen-chih พี่เขย ยังลงทุนด้วยเงินส่วนตัวในสายการบิน StarLux ของ KW อีกด้วย

อย่างไรก็ตาม KW ลาออกจากตำแหน่ง Chairman ของบริษัท UNI Airways ภายหลังจากรับตำแหน่งได้เพียง 6 เดือนเท่านั้น โดยให้เหตุผลว่า เขาจัดการปัญหาในสายการบิน UNI Air จนเรียบร้อยแล้ว ความขัดแย้งในครอบครัวก็จบสิ้น และเขาต้องการกลับไปโฟกัสกับสายการบิน StarLux ที่กำลังเริ่มต้น

เราไม่อาจทราบได้ว่าปัญหาในครอบครัว Chang จบลงแล้วหรือยัง เพราะในปี 2022 เดียวกันนี้เอง Chang Kuo-ming และ Chang Kuo-cheng น้องชาย 2 คนก็ได้จัดการปลด Chang Kuo-hau พี่ชายคนโต ออกจากกรรมการบริษัท Evergreen Steel และ EVA Airways รวมถึงรวมกลุ่มกันคัดค้านการลดทุนของบริษัท Evergreen Marine ที่พี่ชายคนโตยังกุมอำนาจอยู่อีกด้วย

ควบคุมจากหลุมศพ

ผู้นำธุรกิจครอบครัวหลายคนมีความผูกพันกับกิจการ หรือกังวลว่าทายาทจะบริหารธุรกิจไม่ได้ดั่งที่ตนต้องการ จนรู้สึกว่าตนไม่อาจปล่อยวางจากธุรกิจได้แม้ในยามที่สิ้นชีวิตไปแล้ว 

ผู้นำเหล่านี้จึงพยายามควบคุมการบริหารธุรกิจในอนาคตผ่านข้อความในพินัยกรรม ซึ่งสำนวนภาษาอังกฤษเรียกว่า “Ruling from the Grave” หรือแปลเป็นภาษาไทยง่าย ๆ ว่า การควบคุมจากหลุมศพ

ยิ่งไปกว่านั้น ผู้นำธุรกิจครอบครัวหลายคนยังหลงคิดว่า บริษัทเป็นสมบัติส่วนตัวที่ตนสั่งการต่าง ๆ ได้แม้ในยามที่เสียชีวิตไปแล้ว เช่น พยายามแต่งตั้งผู้สืบทอดตำแหน่งบริหารในบริษัท ทั้งที่อำนาจในการแต่งตั้งนั้นอาจเป็นของผู้ถือหุ้นหรือคณะกรรมการบริษัท ไม่ใช่ของผู้นำบริษัทคนปัจจุบันแต่เพียงผู้เดียว

การเขียนพินัยกรรมเพื่อควบคุมการดำเนินกิจการภายหลังจากที่เสียชีวิตไปแล้วนั้น หลายกรณีจึงไม่อาจเกิดผลตามที่ต้องการได้ และซ้ำร้ายไปกว่านั้น ยังอาจสร้างความขัดแย้งระหว่างลูกหลาน และส่งผลเสียต่อการดำเนินงานของธุรกิจอีกด้วย

ข้อมูลอ้างอิง

• www.taipeitimes.com/News/front/archives/2016/02/20/2003639770
• www.taipeitimes.com/News/front/archives/2016/02/23/2003640006
• asia.nikkei.com/Business/The-succession-battle-at-Evergreen-Group-bodes-ill-for-the-Taiwanese-giant
• www.tradewindsnews.com/containerships/evergreen-board-wins-the-day-in-battle-with-rebel-shareholders/2-1-1227931
• www.evergreen-marine.com/tbi1/jsp/TBI1_CorporateProfile.jsp
  Morten Bennedsen, Hsi Mei Chung, Yi-Chun Lu, and Brian Henry, “Ruling from the Grave: A Family Succession Controversy at the Taiwanese Evergreen Group”, INSEAD, 2022.

Business Family EVA Air ธุรกิจ อุตสาหกรรม

Home /Business/Business Family

8 กุมภาพันธ์ 2566

Share on

• Facebook iconFacebook
• Twitter iconTwitter
• LINE iconLine

2 K

ครอบครัวธุรกิจส่วนใหญ่มักคาดหวังว่า ลูกหลานจะรัก สามัคคี และมีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันตลอดไป 

แต่ทว่าในความเป็นจริงแล้ว ลูกหลานแต่ละคนมีความชอบ ความถนัด และความต้องการที่ต่างกันไป ยิ่งครอบครัวขนาดใหญ่ขึ้น ความแตกต่างก็ยิ่งมากขึ้น จนอาจนำไปสู่การแยกทางกันของทั้งครอบครัวและธุรกิจในที่สุด

ตัวอย่างหนึ่งคือตระกูล Pritzker เจ้าของโรงแรมในเครือ Hyatt ซึ่งเป็นตระกูลที่ร่ำรวยติด 10 อันดับแรกของสหรัฐอเมริกาทุกปี นับตั้งแต่นิตยสาร Forbes เริ่มจัดอันดับมหาเศรษฐีทั่วโลก แต่สุดท้ายทั้งครอบครัวและธุรกิจที่ส่งต่อกันมากว่า 100 ปีกลับแตกออกเป็นเสี่ยง ๆ

อาณาจักรธุรกิจหมื่นล้าน

ธุรกิจครอบครัวของตระกูล Pritzker เริ่มขึ้นในปี 1902 เมื่อ Nicholas Pritzker ชาวยิวอพยพจากยูเครนได้ตั้งบริษัทกฎหมายขึ้นที่เมืองชิคาโก สหรัฐอเมริกา Nicholas มีลูกชาย 3 คน คือ Harry, Abram Nicholas และ Jack ซึ่งทั้งหมดเรียนจบด้านกฎหมายและทำงานในธุรกิจของพ่อ

Abram Nicholas Pritzker ลูกชายคนรองเก่งในด้านการลงทุน เขาร่วมมือกับ Jack น้องชายสร้างกำไรจากการซื้ออสังหาริมทรัพย์และธุรกิจต่าง ๆ ที่ย่ำแย่และราคาถูกในช่วงเศรษฐกิจตกต่ำ แต่ความสำเร็จนี้ถือเป็นเพียงแค่จุดเริ่มต้นเท่านั้น เพราะยุคทองของธุรกิจครอบครัว Pritzker เกิดขึ้นต่อมาในยุคของลูก ๆ 3 คนของ Abram Nicholas คือ Jay, Robert และ Donald

Jay Pritzker ขึ้นชื่อว่าเป็น Deal Maker มือฉมัง มีพรสวรรค์ในการตัดสินใจซื้อธุรกิจที่คนอื่นไม่ต้องการในราคาต่ำ ส่วน Robert Pritzker มีความสามารถในการเอาธุรกิจที่ Jay ซื้อมาปรับโครงสร้างและจัดการต่อ ทั้งคู่เป็นพี่น้องที่ทำธุรกิจเข้าขากันมาก

ในปี 1953 Jay ซื้อบริษัท Colson Corp ผู้ผลิตเก้าอี้คนพิการและจักรยาน ซึ่ง Robert ได้จัดการทำให้ธุรกิจมีกำไร ต่อมาบริษัทนี้เปลี่ยนชื่อเป็น Marmon Group และกลายเป็นบริษัทโฮลดิ้งของธุรกิจอุตสาหกรรมต่าง ๆ ที่ตระกูล Pritzker ซื้อมาและขายไปกว่า 200 บริษัท เติบโตจนมียอดขายหลายพันล้านเหรียญฯ ต่อปีในอีก 50 ปีถัดมา

จุดพลิกผันที่สำคัญเกิดขึ้นในวันหนึ่งของปี 1957 ขณะที่ Jay ดื่มกาแฟอยู่ในร้าน Fat Eddie’s ในโรงแรม Hyatt House ใกล้ ๆ สนามบินนานาชาตินครลอสแอนเจลิส เขาสังเกตว่าโรงแรมแห่งนี้คึกคัก เต็มไปด้วยนักธุรกิจ ไม่มีห้องพักว่าง เพราะนักธุรกิจที่เดินทางไปที่ต่าง ๆ นั้นต้องการโรงแรมคุณภาพดีใกล้สนามบิน

Jay ตัดสินใจซื้อโรงแรมแห่งนี้จากเจ้าของเดิมในบ่ายวันเดียวกันนั้นเองด้วยราคา 2.2 ล้านเหรียญฯ เขาให้ Donald Pritzker น้องชายคนเล็กมาดูแลกิจการโรงแรม ซึ่งขยายสาขาอย่างรวดเร็ว จนกลายเป็นธุรกิจเครือโรงแรม Hyatt ที่รู้จักกันทั่วโลก

พี่น้อง 3 คนนี้รักกันมาก Donald เสียชีวิตในขณะที่ดำรงตำแหน่ง President ของ Hyatt เมื่ออายุเพียง 39 ปีเท่านั้น ส่วน Jay กับ Robert มีอายุยืนยาวต่อมาจนถึงวัยชรา ทั้งคู่ไม่ชอบและหลีกเลี่ยงความโด่งดังในสังคม ไม่ชอบความหรูหรา ชอบใช้ชีวิตติดดิน เช่น ตัว Jay เองก็ยืนต่อแถวเช็กอินที่โรงแรม Hyatt ส่วน Robert ก็นั่งเครื่องบินชั้นประหยัดเวลาเดินทาง

ทายาทรุ่นสี่

Jay มีลูก 5 คน คือ Nancy, Thomas, John, Danny และ Gigi แต่ Nancy เป็นโรคซึมเศร้าและฆ่าตัวตายเมื่ออายุ 24 ปี ทำให้ Jay เสียใจและรู้สึกผิด เลยยิ่งเอาใจใส่ลูกคนอื่น ๆ มากขึ้น โดยเฉพาะ Thomas หรือ Tom ที่ Jay วางตัวให้เป็นทายาทรับช่วงต่อธุรกิจ

Robert มีลูก 3 คนกับภรรยาคนแรก ได้แก่ James, Linda และ Karen และมีลูกอีก 2 คนกับภรรยาคนที่ 2 ได้แก่ Matthew และ Liesel ซึ่งอายุน้อยกว่าพี่ ๆ หลายสิบปี Jay จึงถือว่าหลาน 2 คนนี้เป็นสมาชิกครอบครัวรุ่นห้าและไม่นับเป็นสมาชิกรุ่นสี่

ส่วน Donald มีลูก 3 คน คือ Penny, Anthony และ J.B. ซึ่ง Penny ถือเป็นกำลังสำคัญคนหนึ่งของธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ของเครือ Hyatt

นอกจากนี้ Jay ยังนับ Nicholas ลูกชายของ Jack และลูกพี่ลูกน้องของเขาเป็นสมาชิกครอบครัวรุ่นสี่เช่นกัน เนื่องจาก Nicholas อายุพอ ๆ กับสมาชิกรุ่นนี้ เขามีบทบาทสำคัญในธุรกิจด้านคาสิโนที่สร้างรายได้ให้ตระกูลมากมายอีกด้วย

สรุปว่า ในมุมมองของ Jay นั้น สมาชิกรุ่นสี่ของตระกูล Pritzker มีทั้งหมด 11 คน 

จดหมายจากพ่อ

วันหนึ่งในเดือนมิถุนายนปี 1995 Jay และ Robert เรียกสมาชิกครอบครัวรุ่นสี่ทั้ง 11 คนมาประชุมกันที่บ้านของ Tom และแจกสำเนาจดหมาย 2 หน้ากระดาษที่ทั้งคู่ลงชื่อไว้ให้สมาชิกแต่ละคน

เนื้อความในจดหมายเป็นเหมือนกับพินัยกรรมว่าด้วยการจัดการมรดกของตระกูล Pritzker โดย Jay และ Robert ตั้งให้ Tom เป็นผู้นำธุรกิจรุ่นต่อไป โดยมี Nicholas กับ Penny ช่วยเป็นมือซ้ายมือขวา

‘กลุ่มผู้นำ 3 คน’ ที่ประกอบด้วย Tom, Nicholas และ Penny ควบคุมการบริหารจัดการธุรกิจมูลค่าหลายพันล้านของตระกูล Pritzker ในขณะที่ทายาทคนอื่น ๆ ไม่ได้มีบทบาทในธุรกิจครอบครัวแต่อย่างใด

จดหมายยังเน้นย้ำถึงสมบัติของตระกูลที่เป็นของทุกคน ไม่มีการแบ่งแยก สมาชิกร่วมกันสร้างความมั่งคั่งให้ตระกูลและใช้เงินจากกงสีเฉพาะเมื่อมีความจำเป็นเท่านั้น Jay และ Robert ถือว่าเงินในกงสีไม่ใช่ทรัพย์สินหรือแหล่งรายได้ของสมาชิกแต่ละคน ถึงแม้ว่า Jay จะได้กำหนดเงินรายได้ที่สมาชิกแต่ละคนจะได้รับจากกงสีในแต่ละปีไว้ก็ตาม

Jay และ Robert จบท้ายจดหมายว่า พวกเขาคาดหวังว่าธุรกิจครอบครัว Pritzker จะสืบทอดต่อไปอย่างราบรื่นและยาวนาน

หลังจากอ่านจดหมายฉบับนี้ให้ทายาทฟังจบแล้ว Jay ก็วางมือจากธุรกิจอย่างเป็นทางการ เขาเสียชีวิตหลังจากนั้น 4 ปี

พี่น้องฟ้องร้อง

ถึงแม้ว่า Tom จะเป็นผู้นำธุรกิจต่อจาก Jay ได้ แต่เขาไม่มีความสามารถในการเป็นผู้นำครอบครัวที่รวมสมาชิกเข้าไว้ด้วยกันเหมือนกับ Jay

ความขัดแย้งระหว่างทายาทรุ่นสี่จึงปะทุออกมาเพียงปีเดียวหลังจาก Jay เสียชีวิต เมื่อ Danny กับ John น้องชายของ Tom ร่วมมือกับ Anthony และ J.B. น้องชายของ Penny เขียนจดหมายถึงกลุ่มทายาทผู้นำ 3 คนที่บริหารธุรกิจว่า พวกเขาต้องการการแบ่งสมบัติและแยกตัวออกไปจากธุรกิจครอบครัว

ซึ่งสาเหตุของข้อเรียกร้องที่ขัดกับเจตนารมณ์ของ Jay และ Robert อย่างสิ้นเชิงนี้ไม่ได้มาจากความต้องการเงินเท่านั้น แต่ยังมาจากการที่ทายาทคนอื่นรู้สึกถึงความไม่เป็นธรรมและการขาดความโปร่งใสในการทำงานของกลุ่มผู้นำ 3 คน

เช่น ในการซื้อธุรกิจ Grand Victoria Casino นั้น Tom, Nicholas และ Penny ได้หุ้นรวมกันกว่า 65% ของหุ้นตระกูล Pritzker ทั้งหมด ส่วนสมาชิกครอบครัวคนอื่น ๆ ได้แค่ 1.5 – 3% เท่านั้น

นอกจากนี้ ในปี 2001 ผู้ตรวจบัญชียังพบว่าครอบครัว Pritzker ไม่ได้เป็นเจ้าของธุรกิจ 2 แห่งอีกต่อไป เพราะทรัพย์สินได้ถูกโอนไปให้กองทุนของ Abigail Marshall ซึ่งเป็นแม่ยายของ Tom โดยคนที่จะรับประโยชน์จากกองทุนนี้ก็คือตัว Tom เอง Margot ภรรยาของเขา และลูก ๆ ของทั้งคู่

กลุ่มทายาท 4 คนชักจูงทายาทคนอื่น ๆ ให้มาเข้าพวกได้ ยกเว้น Gigi และจ้างทนายฟ้องพี่น้อง ‘กลุ่มผู้นำ 3 คน’ ที่เป็นผู้บริหาร

แผนลับที่ไม่ลับ

อย่างไรก็ตาม หลังจากการเจรจาต่อรองได้ไม่นาน ทั้ง 2 ฝ่ายตกลงว่าจะแบ่งสมบัติกันในกลุ่มทายาทรุ่นสี่ 11 คนเพื่อหลีกเลี่ยงการฟ้องร้องและเพื่อไม่ให้ข่าวความแตกแยกในครอบครัวรั่วไหลออกสู่สาธารณชน

แต่การแบ่งเงินระหว่างทายาททำได้ยาก เนื่องจากทรัพย์สินส่วนใหญ่ของครอบครัวเป็นหุ้นในกิจการต่าง ๆ หากเร่งขายสินทรัพย์ก็อาจได้ราคาไม่ดี ทายาททั้ง 11 คนจึงตกลงให้ Tom, Nicholas และ Penny บริหารธุรกิจต่อไปอีก 10 ปี จนถึงปี 2011 โดยระหว่างนี้ให้ทยอยขายสินทรัพย์และธุรกิจต่าง ๆ เมื่อราคาดีและไม่มีภาระภาษีเพิ่ม

ทายาททั้ง 11 คนลงชื่อในเอกสารว่าจะเก็บแผนการนี้เป็นความลับ ไม่แพร่งพรายออกไป

แต่ความลับก็ลับอยู่ได้ไม่นาน เพราะมีพี่น้อง Pritzker อีก 2 คนที่ไม่ได้ส่วนแบ่งอภิมหาสมบัตินี้ คือ Matthew และ Liesel ซึ่งเป็นลูกของ Robert กับภรรยาคนที่ 2 ที่แยกทางกันไปแล้ว

พี่น้องคู่นี้ไม่ลงรอยกับพ่อมาโดยตลอด เพราะพ่อกับแม่แยกทางกันและพวกเขาผูกพันกับแม่มากกว่า แถมยังไม่ถูกนับว่าเป็นทายาทรุ่นสี่ของตระกูล Pritzker อีกด้วย ทั้ง 2 คนจึงไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของการแบ่งสมบัติกองมหาศาลของตระกูลตามแผนลับ

Liesel ซึ่งขณะนั้นอายุ 19 ปี กับพี่ชาย Mathew อายุ 20 จึงฟ้องพ่อของตัวเองในวัย 76 ปีและคนอื่น ๆ ในตระกูลว่ายักยอกเงินจากกองทุนของสองพี่น้อง

โดยปกติแล้วในสายตาคนนอกตระกูล Pritzker ถือเป็นต้นแบบของครอบครัวที่กลมเกลียวกัน และตระกูลนี้ยังให้ความสำคัญกับความเป็นส่วนตัวมาก เรื่องภายในตระกูลไม่เคยเล็ดรอดออกสู่สาธารณชน ประเด็นความขัดแย้งขนาดลูกฟ้องพ่อและพี่น้องทะเลาะกันจนต้องขายสมบัตินี้ จึงแรงจนเป็น Talk of the Town เลยทีเดียว

แยกทางกันเดิน

ความขัดแย้งในครอบครัวจบลงในปี 2005 เมื่อสองพี่น้อง Liesel กับ Matthew ยอมความโดยได้เงินไปคนละ 450 ล้านเหรียญฯ แลกกับการสละสิทธิ์ในทรัพย์สินของตระกูลที่เหลือทั้งหมด

ส่วนทายาทรุ่นสี่ 11 คนก็แบ่งสมบัติที่เหลือกันต่อ โดย Tom ตกลงแบ่งทรัพย์สินตระกูล รวมถึงบริษัท 2 แห่งที่อยู่ใต้กองทุนของแม่ยายให้ทายาทรุ่นสี่คนอื่น และตกลงที่จะรายงานสถานะทางการเงินของธุรกิจครอบครัวให้โปร่งใส

และเพื่อเพิ่มสภาพคล่องให้แจกจ่ายเงินให้ทายาทได้นั้น ครอบครัวได้ขายหุ้นบางส่วนของ Hyatt ให้ Goldman Sachs ในปี 2007 และขายหุ้น 60% ของ Marmon Group ให้ Berkshire Hathaway ในปี 2007 ส่วนอีก 40% ที่เหลือจะขายในปี 2013

นอกจากนี้ยังโอนเงิน 50% ของ Pritzker Foundation ที่มีอยู่ 600 ล้านเหรียญฯ ไปให้มูลนิธิที่พี่น้องแต่ละคนก่อตั้งขึ้นเอง

รวมแล้วทายาทรุ่นสี่ 11 คนได้รับส่วนแบ่งไปคนละ 1,400 ล้านเหรียญฯ

ทำให้สมาชิกตระกูล Pritzker มีรายชื่อมหาเศรษฐีพันล้านในการจัดอันดับของนิตยสาร Forbes มากกว่าตระกูลอื่น ๆ ในสหรัฐอเมริกาทั้งหมด

ปัจจุบัน Tom ดำรงตำแหน่ง Executive Chairman ของบริษัท Hyatt Hotel Corporation ธุรกิจที่เคยเป็นเรือธงของครอบครัว ส่วนทายาทคนอื่นก็ตั้งกองทุนเพื่อการลงทุนของตนเอง แยกย้ายไปใช้ชีวิตในแบบที่ตนต้องการ เช่น Gigi ไปทำธุรกิจสร้างภาพยนตร์ Danny ไปทำธุรกิจดนตรี James กลายเป็นมหาเศรษฐีพันล้านคนแรกที่แปลงเพศ เขาเปลี่ยนชื่อเป็น Jennifer ส่วน Liesel เป็นนักแสดง

สมาชิกครอบครัวบางคนยังเข้าไปมีบทบาททางการเมือง เช่น J.B. ลงสมัครและได้รับเลือกเป็นผู้ว่าการรัฐอิลลินอยส์คนปัจจุบัน ในขณะที่ Penny เป็นอดีตรัฐมนตรีกระทรวงพาณิชย์ในรัฐบาลของประธานาธิบดีโอบามา

ส่วน Robert เสียชีวิตในปี 2011 หลังจากป่วยด้วยโรคพาร์กินสันยาวนานหลายปี

ความคาดหวังที่พังทลาย

สุดท้าย สิ่งที่ Jay และ Robert วาดฝันไว้ให้อาณาจักรธุรกิจที่ตนสร้างมาตลอดชีวิตตกทอดต่อไปเป็นสมบัติร่วมกันของสมาชิกทุกคนในครอบครัวก็พังทลายลง

สิ่งที่เกิดขึ้นกับตระกูล Pritzker สะท้อนว่า รุ่นพ่ออาจคาดหวังมากเกินไปว่าธุรกิจจะเป็นสิ่งที่ผูกพันให้ลูกหลานอยู่ร่วมกันได้ตลอดไป โดยไม่นึกถึงธรรมชาติของมนุษย์ที่มีความแตกต่างกัน

เป้าหมายของธุรกิจครอบครัวที่ยั่งยืนจึงอาจไม่ใช่การบังคับให้ทุกคนต้องอยู่ร่วมกันแบบฝืนความต้องการ แต่ต้องทำให้สมาชิกแต่ละคนได้รับความเป็นธรรม ไม่โดนเอารัดเอาเปรียบ และมีความสุขจากการเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัว