��Ѿ�ҡ������ҵ��������Ǵ���� Show ����Ǵ��������������������Ե�����������Ե�Դ�ҡ��á�����ͧ������������������������ҵ� �� �ҡ�� �Թ �Թ ����ҵ� ��� ���� ˹ͧ ��ͧ �֧ �����Һ ���� �����ط� �ת��ó�ѵ����ҧ � �Ҫ������ͧ����ҧ � ��� ����Ǵ�����ѧ����������������¹�ŧ�������� �������������������Ӥѭ���������������Ǵ��������¹�ŧ�����ҧ��������ҧ���������������� ���������ͧ��Ѿ�ҡ������ҵ��������Ǵ���� ����������ѹ���ѹ���ҧ����Դ ��ҧ�ѹ�������Ǵ�����������ء����ء���ҧ�����ҡ������ͺ������ ��ǹ��Ѿ�ҡ������ҵ����������ӹ������ª�����������ҡ�����������������ͧ��Ѿ�ҡ������ҵ��������Ǵ�����. ��Ѿ���������ҵ� ������ѡɳ������������ 2 �������˭� � ��� 1. ��Ѿ�ҡ������ҵ���������������������� ���� 1) ��������������������Ҿ���������������¹�ŧ� � ��� �� ��ѧ�ҹ �ҡ�ǧ�ҷԵ�� �� �ҡ�� ��� ���������������������¹�ŧ�������ѡ��� 2) ������������������¹�ŧ�� ���ͧ�ҡ�١����ҧ����Դ �� ����Թ ��� �ѡɳ����Ի���� ��� �������������������Դ�ѭ������� ���� �����١�ת��Դ�����ѹ��� � �ҡ � ������� ����������Թ�������س�Ҿ ������Ե����ŧ�����ͧ�������Թ���س�Ҿ����ͧ�������������١�ת��Ѻ�����ع���¹ 2. ��Ѿ�ҡ������ҵ�������������������� ���� 1) ������������������� ������ö�ѡ���������Ҿ�������� �� ������ �ѵ����� ��Ъ����š �����ش�����ó��ͧ�Թ ��������ҡ�ç�ҹ �����Թ ����ҧ��Դ ��ȹ���Ҿ�ѹ����� ��� ����Ҩ������Դ��������� 2) �������������Ҩ������������� �� �س���ѵ������ҵ��ͧ�Թ �� ���ä��ͧ������ ʵ��ѭ�� ����ѹ����ͧ�������ҵ� ������� ������˭� �͡������ �ѵ���� �ѵ����� ��� 3) �������������Ҩ�ѡ������� ��������������� ���ѧ����ö�����غ��� ��Ѻ���ѵ������� ��������Ѻ����д�ɰ�������� �� ������ҧ � �ѧ���� �ͧᴧ �Թ �ͧ�� ��� 4) ��������������������������Ѻ�����ա����� �� ��ҹ�Թ ����ѹ��ҫ �������ǹ�˭� ��� �١��������§�������������������� �������ö������������ ��Ѿ�ҡ������ҵ���ѡ����Ӥѭ�ͧ�š ����ͧ����������� �Թ ������ �ѵ����� ��� ����ҵ� �����Ъ��� (������)�. ����Ǵ��������Ǵ�����ͧ��������������ͺ � ��� ��������������Ե�����������Ե ����Դ�ҡ ��á�����ͧ���������͡�� 2 ������ ��� 1. ����Ǵ�����ҧ�����ҵ� 2. ����Ǵ�����ҧ�Ѳ����� ��������Ǵ������д�ɰ� ������������������ҧ��˹���� ����� : ���Ե�������Ǵ���� ��ʵ�Ҩ�������ᾷ�� ��.�ԨԵ� �س���˵�� ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากร เป็น 1 ใน 4 ของมิติทางสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรแบ่งเป็นทรัพยากรที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ซึ่งเรียกว่า “ทรัพยากรธรรมชาติ” และทรัพยากรที่มนุษย์สร้างขึ้น แต่ในที่นี้จะกล่าวเฉพาะทรัพยากรธรรมชาติเท่านั้น ทรัพยากรธรรมชาติมีมากกมายหลายชนิด หลายประเภท สามารถแบ่งตามการนำมาใช้งาน 1. ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วไม่หมด 1.1 บรรยากาศ (atmosphere) ในบรรยากาศประกอบไปด้วยอากาศซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับมีชีวิต นอกจากนั้นยังมีความชื้น อุณหภูมิ และการเคลื่อนไหวของมวลอากาศ รวมเรียกว่า “ภูมิอากาศ (climate)” ซึ่งมีความสำคัญต่อลักษณะของดิน พืชพันธุ์ และสภาพอื่น ๆ ของสิ่งมีชีวิตบนพื้นผิวโลก ดังนั้นบรรยากาศจึงเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีผลต่อทรัพยากรธรรมชาติอื่น ๆ บรรยากาศจะหมุนเวียนเปลี่ยนแปลงต่อเนื่องกันไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด จึงจัดบรรยากาศอยู่ในทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้ไม่หมด 1.2 น้ำที่อยู่ในวัฎจักร (water in cycle) น้ำที่อยู่ในวัฎจักรจะหมุนเวียนเปลี่ยนไปจากสภาพหนึ่งไปเป็นอีกสภาพหนึ่งเรื่อยไปโดยไม่มีสิ้นสุด เช่น จากฝน หิมะ ลูกเห็บตกลงสู่พื้นดิน บางส่วนระเหยกลับไปสู่บรรยากาศ บางส่วนไหลซึมลึกลงไปเป็นน้ำใต้ดิน บางส่วนไหลไปตามพื้นผิวดินลงสู่แม่น้ำลำคลองออกสู่ทะเลมหาสมุทร และกลับระเหยกลายเป็นไอน้ำอยู่ในบรรยากาศและจับตัวเป็นก้อนเมฆตกลงมาเป็นฝนอีก การหมุนเวียนของน้ำแบบนี้จึงไม่มีที่สิ้นสุด มีอยู่ตลอดไป 2. ทรัพยากรธรรมชาติที่ทดแทนได้ 2.1 น้ำที่อยู่ ณ ที่ใดที่หนึ่ง (water in place) หมายถึง น้ำที่อยู่ในที่เฉพาะแห่ง เช่น น้ำในภาชนะ น้ำในเขื่อน เมื่อใช่ไปเรื่อย ๆ ปริมาณจะลดลง แต่จะมีปริมาณเพิ่มขึ้นได้เมื่อเกิดฝนตก น้ำที่อยู่ ณ ที่ใดที่หนึ่งเมื่อใช้แล้วก็จะหมดไป แต่สามารถที่จะหามาทดแทนใหม่ได้ 2.2 ดิน (soil) หมายถึง เนื้อดินที่เป็นที่อยู่อาศัยของพืช เป็นแหล่งสะสมแร่ธาตุอาหารที่จำเป็นสำหรับพืช เพราะเหตุที่อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย ยารักษาโรค ส่วนมากมาจากพืชซึ่งเจริญเติบโตมาจากดินหรือได้จากสัตว์ซึ่งกินพืช ดินจึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับสิ่งมีชีวิต แต่ดินเกิดทดแทนตามธรรมชาติได้ช้ามาก กว่าจะได้เนื้อดินหนา 1 นิ้ว ธรรมชาติต้องใช้เวลาสร้างถึง 100 ปี 1,000 ปี เป็นอย่างน้อย อย่างไรก็ตามถึงดินจะเกิดได้ช้าแต่มนุษย์ก็สามารถดูแลรักษาดินให้คงมีคุณภาพเหมือนเดิมได้โดยการใส่ปุ๋ยหรือการใช้ประโยชน์จากดินอย่างถูกต้องตามหลักการอนุรักษ์ เพราะฉะนั้นลักษณะสมบัติของดินในแง่ของทรัพยากรธรรมชาติแล้วจัดเป็นประเภทที่สามารถรักษาให้คงอยู่ได้ (maintainable) มากกว่าการเกิดขึ้นทดแทน (replaceable) 2.3 ป่าไม้ (forest) ทรัพยากรป่าไม้นับว่ามีความสำคัญมากในแง่ของการอนุรักษ์ดิน น้ำ และสัตว์ป่า ซึ่งอำนวยประโยชน์ให้มนุษย์ทั้งทางตรงและทางอ้อม เนื่องจากป่าไม้สามารถขึ้น ทดแทนโดยธรรมชาติ หรือการปลูกให้เป็นป่ามาใหม่ได้ ป่าไม้จึงถูกจัดอยู่ในทรัพยากรธรรมชาติพวกที่เกิดขึ้นทดแทนและรักษาให้คงอยู่ได้ 2.4 ทุ่งหญ้า (rangeland) หมายถึง พื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งที่ส่วนใหญ่มีพืชวงศ์หญ้า และพืชพันธุ์อื่นๆ ขึ้นอยู่เองตามธรรมชาติ มักเป็นที่ที่มีฝนตกน้อย ใช้เป็นที่หากินของสัตว์เลี้ยงและสัตว์ป่า เป็นที่เหมาะแก่การดำเนินการจัดการโดยอาศัยพื้นฐานทางนิเวศวิทยามากกว่าพื้นฐานทางการเกษตร และใช้ประโยชน์แบบเอนกประสงค์ทุ่งหญ้าเช่นเดียวกับป่าไม้ จัดเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่เกิดขึ้น ทดแทน และรักษาให้คงอยู่ได้ 2.5 สัตว์ป่า (wildlife) 2.6 ทรัพยากรกำลังงานมนุษย์ (human resources) กำลังงานมนุษย์จัดเป็นทรัพยากรธรรมชาติประเภทหนึ่ง มนุษย์เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติตามกฎของธรรมชาติ มนุษย์สามารถใช้ประโยชน์จากตนเองให้เป็นประโยชน์ต่อมนุษย์ชาติและต่อสังคม โดยอาศัยกำลังงานที่มีอยู่ในตัวมนุษย์และกำลังที่ว่านี้เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ กำลังงานมนุษย์แบ่งออกได้เป็น 2 ทางคือ กำลังงานทางร่ายกายและกำลังทางจิต (body and spirit) กำลังงานทางร่างกาย ได้แก่ ความแข็งแรงของร่างกาย ส่วนกำลังทางจิต ได้แก่ การนึกคิดและการใช้เหตุผล การจินตนาการ ถ้ามนุษย์มีความเป็นอยู่ดี มีการศึกษา อนามัยดี มีความรู้ ความชำนาญและประกอบการงานอย่างมีประสิทธิภาพหรือรู้จักใช้ทรัพยากรอื่น ๆ อย่างชาญฉลาดแล้วย่อมทำให้กำลังงานที่ต้องสูญเปล่าลดน้อยลงและสามารถใช้กำลังงานให้เป็นประโยชน์แก่งานในทุก ๆ ด้านได้อย่างเต็มที่ กำลังงานมนุษย์จึงเป็นทรัพยากรที่ควรจะได้มีการอนุรักษ์และจัดการใช้ประโยชน์ให้เหมาะสม 3. ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วหมดไป 3.1 ทรัพยากรแร่ธาตุ 3.2 ทรัพยากรพลังงาน 3.3 ที่ดินในสภาพธรรมชาติ (land in natural condition) ได้แก่ สถานที่ใช้ศึกษาธรรมชาติและสถานที่วิเวกห่างไกลผู้คน (wilderness area) หากสถานที่เหล่านี้ถูกทำลายจะไม่สามารถสร้างมาทดแทนใหม่ได้ ประเทศที่เจริญมีวัฒนธรรมสูงยิ่งมีความจำเป็นในการที่จะรักษาสภาพธรรมชาติที่ไม่เคยถูกรบกวนมาก่อนไว้สำหรับศึกษาหาความรู้ตามธรรมชาติ มีไว้สำหรับคุณค่าทางจิตใจ เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่ไม่สามารถทำให้เกิดขึ้นมาใหม่ได้เพราะมีลักษณะสมบัติเฉพาะตัว (unique) เช่น น้ำตก หน้าผา จุดเด่นตามธรรมชาติต่างๆ ทรัพยากรธรรมชาติเมื่อแยกตามการใช้ประโยชน์แยกได้กี่ประเภทแบ่งทรัพยากรธรรมชาติไว้ 3 ประเภท ได้แก่ทรัพยากรฯที่ใช้แล้วไม่หมด ทรัพยากรฯที่ใช้แล้วเกิดทดแทนได้ และทรัพยากรฯที่ใช้แล้วหมด
ทรัพยากรธรรมชาติสามารถแบ่งตามการนำมาใช้งานและผลที่เกิดขึ้นได้กี่ประเภทสามารถแบ่งตามการนำมาใช้งานและผลที่เกิดขึ้นได้ 3 ประเภท ดังนี้ 1. ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วไม่หมด ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วไม่หมดหรือไม่สูญหาย (inexhaustible natural resources) ทรัพยากรธรรมชาติประเภทนี้ ได้แก่ บรรยากาศ น้ำในวัฎจักร แสงอาทิตย์ เป็นต้น ลักษณะของทรัพยากรธรรมชาติในประเภทนี้ แบ่งได้เป็น 2 ชนิด ดังนี้
ทรัพยากรธรรมชาติมีความสําคัญอย่างไรความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. เป็นแหล่งที่มาของวัตถุดิบ และผลิตผล. เป็นที่รองรับกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ และช่วยเกื้อกูลให้ชีวิตดำรงอยู่ได้. เป็นแหล่งรองรับของเสีย และของ เหลือเศษจากขบวนการผลิตและการบริโภค. ให้ความรื่นรมย์แก่จิตใจของมนุษย์ เช่น ทิวทัศน์ ภูมิประเทศ ความงามของธรรมชาติ. นักอนุรักษ์วิทยาได้จำแนกประเภทของทรัพยากรธรรมชาติไว้กี่ประเภท อะไรบ้างสาระสาคัญ ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งหรือทรัพย์ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติกระบวนการต่าง ๆ ทางฟิสิกส์ เคมี และสิ่งเหล่านั้นก่อให้เกิดประโยชน์ต่อมนุษย์ทั้งทางตรงและทางอ้อม นักอนุรักษ์ วิทยาแบ่งทรัพยากรธรรมชาติไว้3 ประเภท ได้แก่ ทรัพยากรฯ ที่ใช้แล้วไม่หมด ทรัพยากรฯ ที่ ใช้แล้วเกิดทดแทนได้ และทรัพยากรฯ ที่ใช้แล้วหมด
|