ถ้าต้องการประกาศตัวแปรที่ชื่อ age เพื่อรับข้อมูลซึ่งเป็นอายุของผู้ใช้งาน

การเก็บค่าในภาษา C

มี 2 ลักษณะคือ

- เก็บค่าแบบค่าคงที่(constant)
- เก็บค่าแบบตัวแปร(variable)
ค่าคงที่เมื่อสร้างขึ้นมาแล้วเราจะไม่สามารถเปลี่ยนแปลงแก้ไขค่าได้เลย เช่น a=20
การเก็บค่าแบบตัวแปรสามารถเปลี่ยนแปลงค่าเป็นอะไรก็ได้ตามที่ต้องการ เช่น char ch;
การสร้างตัวแปรจะต้องทราบว่าตัวแปรนั้นเก็บค่าอะไร เช่น เลขจำนวนเต็ม เลขทศนิยม ข้อความ หรือตัวอักษร เป็นต้นโดยแบ่งออกเป็นประเภทดังนี้
       Character Variable ตัวแปรที่ใช้เก็บอักขระ
       Integer Variable ตัวแปรที่ใช้เก็บเลขจำนวนเต็ม
       Float Variable ตัวแปรที่ใช้เก็บเลขจำนวนทศนิยม

Character Variable

แบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ คือ

-Char เก็บค่า ASCII ของตัวอักษรได้ตั้งแต่ -128 ถึง 127
-Unsigned char เก็บค่า ASCII ของตัวอักษรได้ตั้งแต่ 0-255

ตัวแปรแบบ character จะใช้ในกรณีที่เราต้องการเก็บอักขระ 1 ตัว เช่น a,b หรือ c เป็นต้น สิ่งที่เราเก็บก็คือ ตัวอักษร 1 ตัว ซึ่งมีค่า ASCII อยู่ระหว่าง 0 ถึง 255 ดังนั้นถ้าเราประกาศตัวแปรแบบ char เราจะใช้ตัวแปรนั้นเก็บข้อมูลได้เป็นค่าใดค่าหนึ่งในรหัส ASCII เท่านั้น
วิธีประกาศตัวแปรแบบ Character เขียนได้ดังนี้
char ch; -128 ถึง 127
unsigned char c; 0 ถึง 255
ส่วนมากแล้วมักไม่มีความแตกต่างระหว่าง char และ unsigned char ดังนั้นจึงมักประกาศเป็น char เป็นส่วนใหญ่

Integer Variable

แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
int หรือ short เก็บเลขจำนวนเต็มตั้งแต่ -32,768 ถึง 32,767
Long เก็บเลขจำนวนเต็มตั้งแต่ -2,147,483,648 ถึง 2,147,483,647
วิธีการใช้คือถ้าต้องการตัวเลขจำนวนเต็มมากกว่า 32,767 เราจะต้องประกาศตัวแปรแบบ long ถ้าน้อยกว่าก็ประกาศแบบ int ดังตัวอย่าง

int a,b,c;
int age;
int height;
long salary,money;

เราประกาศตัวแปร a,b,c age height แบบ int เนื่องจาก ต้องการให้เก็บค่าที่อยู่ระหว่าง -32,768 ถึง 32,767 เท่านั้น แต่ salary และ money มีโอกาสจะมีค่ามากกว่า นั้นดังนั้นจึงต้องประกาศเป็น long

Float Variable

แบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ

1. Float เก็บทศนิยมได้ 3.4E+/-38 (ทศนิยม 7 ตำแหน่ง)
2. Double เก็บทศนิยมได้ 1.7E+/-308 (ทศนิยม 15 ตำแหน่ง)
3. Long Double เก็บทศนิยมได้ 1.2E+/-4932 (ทศนิยม 19 ตำแหน่ง)

กฎการตั้งชื่อตัวแปร

1. ต้องไม่มีอักษรพิเศษใดๆ ประกอบอยู่ด้วย เช่น ! @ # $ % ^ & * (
2. สามารถใช้เครื่องหมาย underscore ( _ ) ได้
3. ชื่อตัวแปรมีตัวเลขปนอยู่ได้ แต่ต้องไม่ขึ้นต้นด้วยตัวเลข
4. ห้ามมีช่องว่างระหว่างชื่อ
5. ใช้ได้ทั้งพิมพ์เล็ก และพิมพ์ใหญ่
6. ชื่อเหมือนกันแต่เป็นพิมพ์เล็กพิมพ์ใหญ่ ถือว่าคนละชื่อกัน
7. ห้ามตั้งชื่อซ้ำกับคำสงวน เช่น char long while do

แสดงผลออกทางหน้าจอ

การทำงานพื้นฐานที่สึดหรือเรียกได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งในการทำงานของทุกโปรแกรมคือ การแสดงผลข้อมูลออกทางจอภาพ โดยในภาษา C นั้น การแสดงผลข้อมูลออกทางจอสามารถทำได้ดังนี้

คำสั่ง printf

คำสั่ง printf ถือได้ว่าเป็นคำสั่งพื้นฐานที่สุดในการแสดงผลข้อมูลทุกชนิดออกทางหน้าจอไม่ว่าจะเป็นจำนวนเต็ม int ทศนิยม float ข้อความ string หรืออักขระ นอกจากนี้คำสั่งยังมีความยืดหยุ่นสูง โดยเราสามารถกำหนดหรือจัดรูปแบบการแสดงผลให้มีระเบียบหรือเหมาะสมตามความต้องการได้อีกด้วย
รูปแบบคำสั่ง prinft
printf ("format",variable);

format
ข้อมูลที่ต้องการแสดงผลออกทางหน้าจอ โดยข้อมูลนี้ต้องเขียนไว้ในเครื่องหมาย " " ข้อมูลที่สามารถแสดงผลได้มีอยู่ 2 ประเภท คือ ข้อความธรรมดา และค่าที่เก็บไว้ในตัวแปร ซึ่งถ้าเป็นค่าที่เก็บไว้ในตัวแปรต้องใส่รหัสควบคุมรูปแบบให้ตรงกับชนิดของข้อมูลที่เก็บไว้ในตัวแปรนั้นด้วย

variable

     ตัวแปรหรือนิพจน์ที่ต้องการนำค่าไปแสดงผลให้ตรงกับรหัสควบคุมรูปแบบที่กำหนดไว้
รหัสควบคุมรูปแบบการแสดงผลค่าของตัวแปรออกทางหน้าจอ แสดงได้ดังนี้
รหัสควบคุมรูปแบบ
การนำไปใช้งาน
%d =   แสดงผลค่าของตัวแปรชนิดจำนวนเต็ม
%u =   แสดงผลค่าของตัวแปรชนิดจำนวนเต็มบวก
%f =   แสดงผลค่าของตัวแปรชนิดจำนวนทศนิยม
%c = แสดงผลอักขระ 1 ตัว

%s = แสดงผลข้อความ หรืออักขระมากกว่า 1 ตัว

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง printf แสดงผลข้อความธรรมดาออกทางหน้าจอ ดังนี้
printf("Hello Program C");
แสดงข้อความ Hello Program C ออกทางขอภาพ
printf("Lampang kunlayanee school");
แสดงข้อความ Lampang kunlayanee school ออกทางจอภาพ
printf("Lampang Thailand");
แสดงข้อความ Lampang Thailand ออกทางจอภาพ

#include <stdio.h>
#include <conio.h>
void main()
{
clrscr();
prinft('Lampang Kunlayanee School\n");
printf("Program C\n");
getch();
}

ผลลัพธ์โปรแกรม
Lampang Kunlayanee School
Program C

ส่วนตัวอย่างการใช้คำสั่ง printf แสดงผลจากค่าของตัวแปรหรือนิพจน์ การคำนวณออกทางหน้าจอ แสดงได้ดังนี้ โดยกำหนดให้
ตัวแปร x เก็บจำนวนเต็ม 45
printf("total value = %d",x); แสดงข้อความ total value = 45 ออกทางจอภาพ
แสดงผลให้เป็นระเบียบด้วยอักขระควบคุมการแสดงผล

นอกจากนี้เรายังสามารถจัดรูปแบบการแสดงผลให้ดูเป็นระเบียบมากขึ้น อย่างเช่นขึ้นบรรทัดใหม่ หลังแสดงข้อความ หรือเว้นระยะแท็บระหว่างข้อความ โดยใช้อักขระควบคุมการแสดงผลร่วมกับคำสั่ง printf

อักขระควบคุมการแสดงผล ความหมาย
\n ขึ้นบรรทัดใหม่
\t เว้นช่องว่างเป็นระยะ 1 แท็บ (6 ตัวอักษร)
\r กำหนดให้เคอร์เซอร์ไปอยู่ต้นบรรทัด
\f เว้นช่องว่างเป็นระยะ 1 หน้าจอ
\b ลบอักขระสุดท้ายออก 1 ตัว

          การนำอักขระควบคุมการแสดงผลมาใช้ เราต้องเขียนอักขระควบคุมการแสดงผลไว้ภายในเครื่องหมาย " " ดังตัวอย่าง
printf("Hello ... \n");   แสดงข้อความ Hello ... แล้วขึ้นบรรทัดใหม่
printf("Hello...\nLampang\n"); แสดงข้อความ Hello ...แล้วขึ้นบรรทัดใหม่พร้อมกับแสดงข้อความLampang จากนั้นขึ้นบรรทัดใหม่อีกครั้ง
printf("Num1 = %d\tNum2 = %f\n",x,z);   แสดงข้อความ Num1 = 45 ตามด้วยการเว้นช่องว่าง 1 แท็บแล้วต่อด้วยข้อความ Num2 = 20.153

คำสั่งรับข้อมูลจากคีย์บอร์ด
การทำงานของโปรแกรมส่วนใหญ่มักจะเป้นการเชื่อมโยงกับผู้ใช้แบบ 2 ทิศทาง คือ ทั้งภาคของการแสดงผลการทำงานออกทางหน้าจอ และภาคของการรับข้อมูลจากผู้ใช้เข้ามาทางคีย์บอร์ด เพื่อร่วมในการประมวลผลของโปรแกรม

คำสั่ง scanf()
ในภาษา C การรับข้อมูลจากคีย์บอร์ดสามารถทำได้โดยการเรียกใช้ฟังก์ชัน scanf() ซึ่งเป็นฟังก์ชันมาตรฐานสำหรับรับข้อมูลจากคีย์บอร์ด โดยสามารถรับข้อมูลได้ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นจำนวนเต็ม ทศนิยม อักขระ หรือข้อความ
รูปแบบคำสั่ง scanf()
scanf("format",&variable);

format

การใช้รหัสควบคุมรูปแบบ เพื่อกำหนดชนิดของข้อมูลที่จะรับเข้ามาจากคีย์บอร์ด โดยรหัสควบคุมรูปแบบใช้ชุดเดียวกับคำสั่ง printf()

variable

ตัวแปรที่จะใช้เก็บค่าข้อมูลที่รับเข้ามาจากคีย์บอร์ด โดยชนิดของตัวแปรจะต้องตรงกับรหัสควบคุมรูปแบบที่กำหนดไว้ นอกจากนี้หน้าชื่อของตัวแปรจะต้องนำหน้าด้วยเครื่องหมาย & ยกเว้นตัวแปรสตริง สำหรับเก็บข้อความเท่านั้นที่ไม่ต้องนำหน้าด้วยเครื่องหมาย &

ตัวอย่างการใช้งานคำสั่ง scanf() เพื่อรับข้อมูลจากคีย์บอร์ด
int speed; สร้างตัวแปรชนิด int สำหรับเก็บค่าตัวเลขจำนวนเต็ม
printf("Enter wind speef : "); แสดงข้อความให้กรอกค่าความเร็วลมเป็นจำนวนเต็ม
scanf("%d",&speed); รับค่าความเร็วลมเข้ามาเก็บไว้ในตัวแปร speed
char answer; สร้างตัวแปรชนิด char สำหรับเก็บอักขระ
printf("Enter Figure (Y : N) : ") แสดงข้อความให้ป้อนอักขระ Y หรือ N
scanf("%c",&answer รับอักขระเข้ามาเก็บไว้ในตัวแปร answer สร้างตัวแปรสตริงสำหรับเก็บข้อความ
printf("Enter your name = "); แสดงข้อความให้ป้อนชื่อ
scanf("%s",name รับชื่อเข้ามาเก็บไว้ในตัวแปร name สังเกตจะไม่ใส่เครื่องหมาย & ตัวแปรชนิดข้อความ

#include <stdio.h>
#include <conio.h>
void main()
{
clrscr();
int x,y,sum;
printf("Enter The Length is : ");
scanf ("%d",&x);
printf("Enter The Width is : ");
scanf ("%d",&y);
sum = x*y;
printf("The area is :%d",sum);
getch();
}

ผลลัพธ์โปรแกรม

Enter The Length is   : 15
Enter The Width is     : 5
The area is             : 75
การเขียนโปรแกรมคำนวณ
เราสามารถคำนวณหาผลลัพทธ์ของนิพจน์คณิตศาสตร์ด้วยการเขียนโปรแกรมภาษาซี   ตัวอย่างต่อไปนี้เป็นการแสดงลำดับการประมวลผลทางคณิตศาสตร์ของนิพจน์ต่าง ๆ

#include <stdio.h>
#include <conio.h>
void main()
{
clrscr();
int a,b,c,d;
a=(3+4)*5;
b=3+4*5;
c=(2+7)*4%10;
d=2+7*4%10;
e=10+2*8/4*3-5;
printf("(3+4)*5 =%d\n",a);
printf("3+4*5 =%d\n",b);
printf("(2+7)*4%10 =%d\n",c);
printf("(2+7)*4%10 =%d\n",d);
printf("10+2*8/4*3-5 =%d\n",e);
getch();
}

ผลลัพธ์โปรแกรม

(3+4)*5=35
3+4*5=23
(2+7)*4%10=6
2+7*4%10=10
10+2*8/4*3-5=17

ตัวอย่างโปรแกรมคำนวณหาผลลัพธ์จากการหาร

#include <stdio.h>
#include <conio.h>
void main()
{
clrscr();
int a,b;
float c;
a=20;
b=6;
c=6;
printf("20/6 =%d\n",a/b);      /*หารเอาเฉพาะส่วน*/
printf("20%6 =%d\n",a%b); /*หารเอาเฉพาะเศษ*/
printf("20/6 =%f\n",a/c);       /*หารเอาทั้งเศษและส่วน*/
printf("20/6 =%.2f\n",a/c);   /*แสดงผลทศนิยม 2 ตำแหน่ง*/
getch();
}