การชำระบัญชี รายการ ขาย สินทรัพย์ แบ่ง ขาดทุน จะ บันทึก บัญชี อย่างไร

เข้าสู่ระบบ

แบ่งคืนทุนแก่ผู้ถือหุ้นกรณีชำระบัญชี

ธรรมนาถ 09 ธันวาคม 2552 11:42:26 IP:

ความคิดเห็นที่ 1

1. การชำระบัญชี คือการชำระสะสางการงานของบริษัทจำกัดให้เสร็จสิ้นไป โดยการใช้หนี้เงิน และจำหน่ายจ่ายโอนทรัพย์สินของบริษัท 2. ลูกหนี้ของบริษัท ที่บริษัทจำกัดยังไม่ได้รับการชำระหนี้ จึงเป็นเพียงสิทธิเรียกร้อง ที่เป็นทรัพย์สินอย่างหนึ่งของบริษัทจำกัดนั้น 3. การจำหน่ายจ่าย ทรัพย์สิน ของบริษัทจำกัด โดยผู้ชำระบัญชี กฎหมายมิได้จำกัดสิทธิหรือห้าม มิให้ผู้ถือหุ้นของบริษัทนั้นจะเข้ามาซื้อไม่ได้แต่อย่างไร 4. สิทธิเรียกร้อง สามารถโอนกันได้ ตามหลักกฎหมายเรื่องหนี้ จึงสามารถจำหน่ายจ่ายโอนได้ 5. บริษัทจำกัด จะสามารถแบ่งคืนทุน และกำไร ได้ ต่อเมื่อได้มีการใช้หนี้ต่อลูกหนี้(ถ้ามี) และจำหน่านจ่ายโอนทรัพย์สินของบริษัทหมดแล้ว ถ้ามีเงินเหลือก็แบ่งคืน ทุน ถ้ายังมีเงินเหลือ ก็แบ่งกำไร เท่านั้น

ส.อนัตตา 11 ธันวาคม 2552 10:07:37 IP: 10.6.12.74

ความคิดเห็นที่ 2

ในกรณีที่จดทะเบียนเลิกบริษัทแล้ว ผู้ชำระบัญชีพบว่า 1) มีลูกหนี้ส่วนหนึ่งซึ่งยังไม่สามารถเก็บเงินได้ในระยะเวลาอันสั้น 2) บริษัทฯมีที่ดินคงเหลือที่ยังขายไม่ได้ในระยะเวลาอันสั้น บริษัทฯสามารถจะคืนทุนให้แก่ผู้ถือหุ้นโดย 1) โอนสิทธิการเรียกร้องในลูกหนี้ให้แก่ผู้ถือหุ้น 2) โอนที่ดินที่ยังไม่สามารถขายได้ เป็นการชำระคืนทุนให้แก่ผู้ถือหุ้นได้หรือไม่ อย่างไร?

ธรรมนาถ 09 ธันวาคม 2552 11:42:26 IP: 58.8.27.154

ความคิดเห็นที่ 3

ในขั้นตอนการชำระบัญชีที่ผู้ชำระบัญชีต้องดำเนินการคือ เรียกลูกหนี้ให้ชำระหนี้ ขายทรัพย์สินต่างๆและหากมีทรัพย์สินเหลือจึงให้คืนทุนแก่ผู้ถือหุ้น จากคำถามที่ผู้ชำระบัญชีพบว่า ยังมีลูกหนี้ที่เก็บเงินไม่ได้และที่ดินที่ยังขายไม่ได้ข้างต้นนั้น บริษัทฯจะถือเป็นการชำระคืนทุนได้หากผู้ถือหุ้นตกลงยินยอมที่จะรับสิทธิ์การเรียกร้องนั้นหรือยอมรับที่ดินดังกล่าวนั้นเป็นการคืนทุน ทั้งนี้เมื่อผู้ชำระบัญชีดำเนินการชำระบัญชีเสร็จสิ้นต้องจัดประชุมผู้ถือหุ้นเพื่อให้พิจารณาอนุมัติรายงานผลการชำระบัญชีเพื่อนำไปจดทะเบียนเสร็จการชำระบัญชีต่อไป

rattanat 11 ธันวาคม 2552 13:51:34 IP: 10.6.113.105

ความคิดเห็นที่ 4

1. การจำหน่ายจ่ายโอน ทรัพย์สินของบริษัทจำกัดนั้นโดยผู้ชำระบัญชี ผู้ถือหุ้นของบริษัทจำกัดนั้น ก็สามารถหรือมีสิทธิที่จะซื้อทรัพย์สินนั้นได้ เพราะไม่มีหลักกฎหมายใดห้ามไว้ 2. สิทธิเรียกร้อง(หนี้ที่ลูกหนี้ยังไม่ชำระ) ที่ดิน เป็นทรัพย์สินที่บริษัทจำกัด จะต้องจำหน่ายจ่ายโอนไปให้หมดก่อน บริษัทจำกัดนั้นจึงจะทราบว่ามีเงินเหลืออยู่เท่าไร ก่อน จึงจะแบ่งคืนทุน(ถ้ามี) จึงจะแบ่งกำไรได้(ถ้ามีเงินเหลือ)

ส.อนัตตา 16 ธันวาคม 2552 13:13:19 IP: 10.6.12.74

ความคิดเห็นที่ 5

1. บริษัทจะต้องจำหน่ายจ่ายโอน สิทธิเรียกร้อง ที่ดิน ให้เสร็จสิ้นก่อน โดยที่ผู้ถือหุ้นของบริษัทจำกัดก็มีสิทธิเข้าไปซื้อได้ เพราะไม่มีกฎหมายใดห้ามไว้ 2. เมื่อจำหน่ายทรัพย์สินเสร็จสิ้นแล้ว จึงจะรู้ว่าบริษัทจำกัดมีเงินเหลืออยู่เท่าไร จึงจะคืนทุนได้ ถ้ามีเงินเหลือ จึงจะแบ่งกำไรได้

ส.อนัตตา 18 ธันวาคม 2552 09:06:33 IP: 10.6.12.74

ขอเชิญร่วมแสดงความคิดเห็น (ถ้อยคำที่สุภาพ สร้างสรรค์ เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม)

กรุณาเข้าสู่ระบบก่อนแสดงความคิดเห็น

Successfully reported this slideshow.

Your SlideShare is downloading. ×

Upcoming SlideShare

1

Loading in …3

×

การเลิกห้างหุ้นส่วนและการชำระบัญชี

การเลิกห้างหุ้นส่วนและการชำระบัญชี

More Related Content

1. 1. บทที่ 3 การเลิกห้างหุ้นส่วนและการชาระบัญชี สาเหตุของการเลิกห้างหุ้นส่วน ห้างหุ้นส่วนอาจเลิกกิจการด้วยความตกลงของผู้เป็นหุ้นส่วนหรืออาจเลิก ด้วยสาเหตุต่าง ๆ ดังนี้ 1.ถ้าสัญญาหุ้นส่วนทาไว้มีกาหนดกรณีอันใดเป็นเหตุที่จะเลิกกัน 2.ถ้าห้างหุ้นส่วนจากัดตั้งขึ้นเพื่อทากิจการอย่างใดโดยเฉพาะแต่เพียงอย่างเดียว เมื่อเสร็จการนั้นห้างหุ้นส่วนต้องเลิก กิจการ 3.ถ้าห้างหุ้นส่วนตั้งขึ้นโดยกาหนดระเวลาสิ้นสุดไว้ เมื่อสิ้นระยะเวลาที่กาหนดห้างหุ้นส่วนต้องเลิกกิจการ 4.ถ้าห้างหุ้นส่วนตั้งขึ้นโดยไม่มีกาหนดระยะเวลาสิ้นสุดไว้ ห้างหุ้นส่วนนั้นต้องเลิกกิจการเมื่อผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่ง บอกเลิกเมื่อสิ้นรอบบัญชี 5.ห้างหุ้นส่วนต้องเลิกกิจการเมื่อผู้เป็นหุ้นส่วนประเภทไม่จากัดความรับผิดคนใดคนหนึ่งตาย หรือล้มละลาย ในกรณี 4 และ5 ห้างหุ้นส่วนนั้นไม่ต้องเลิกกิจการถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนยังเหลืออยู่ 6.ศาลอาจสั่งให้ห้างหุ้นส่วนเลิกกิจการได้ ถ้าหุ้นส่วนคนใดขอร้องในกรณีต่อไปนี้ - เมื่อผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งล่วงละเมิดบทบังคับใดๆอันเป็นสาระสัญญา -เมื่อกิจการของห้างหุ้นส่วนทาไปมีแต่ขาดทุนอย่างเดียว -เมื่อมีเหตุอื่นใดๆทาให้ห้างหุ้นส่วนนั้นเหลือวิสัยที่จะดารงคงอยู่ต่อไป 7.นอกจากต้องเลิกจากสาเหตุข้างต้นแล้ว ห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลเมื่อล้มละลายก็ต้องเลิกกิจการ การเลิกห้างหุ้นส่วน
2. 2. วิธีการเลิกห้างหุ้นส่วน เมื่อตกลงเลิกกิจการผู้เป็นหุ้นส่วนควรทาสัญญาเลิกห้างหุ้นส่วนเป็นลาลักษณ์อักษรเพื่อ เป็นเอกสารหลักฐาน และดาเนินการตามกฎหมายโดยไปจดทะเบียนเลิกห้างหุ้นส่วนที่สานักงานทะเบียนหุ้นส่วนบริษัทใน พื้นที่ที่กิจการนั้นตั้งอยู่ ถ้าการเลิกห้างหุ้นส่วนนั้นได้เป็นไปโดยที่เจ้าหน้าที่เฉพาะตัวของผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งได้ให้คาบอกกล่าว หรือผู้ เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งล้มละลาย การชาระบัญชี ผู้ชาระบัญชี การชาระบัญชีของห้างหุ้นส่วนอาจทาโดผู้เป็นหุ้นส่วนหรือบุคคลภายนอกก็ได้ การชาระบัญชีของห้างหุ้นส่วนสามัญนั้น ให้ผู้เป็นหุ้นส่วนทั้งหมดด้วยกันจัดทาหรือให้บุคคลอื่นผู้เป็นหุ้นส่วนได้แต่งตั้ง ขึ้นเป็นผู้จัดทา สาหรับห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลเมื่อเลิกกันเพราะเหตุอื่นนอกจากล้มละลาย หุ้นส่วนผู้จัดการห้างยอมเข้าเป็นผู้ชาระบัญชีเว้น แต่สัญญาของห้างหุ้นส่วนจะกาหนดไว้เป็นอย่างอื่น อานาจหน้าที่ของผู้ชาระบัญชี หน้าที่ของผู้ชาระบัญชีคือสะสางการงานของห้างหุ้นส่วนให้เสร็จสิ้นไป โดย กฎหมายได้กาหนดอานาจหน้าที่ของผู้ชาระบัญชีดังนี้ 1.แก้ต่างหรือประนีประนอมยอมความในนามของห้างหุ้นส่วน 2.ขายสินค้าของห้างหุ้นส่วน รวมทั้งการดาเนินกิจการของห้างหุ้นส่วนและทาการอื่นๆ ตามความจาเป็น 3.ถ้าเจ้าหนี้คนใดไม่ได้มาทวงถามให้ใช้หนี้ ผู้ชาระบัญชีต้องวางเงินเท่าจานวนหนี้นั้นต่อสานักงานวางทรัพย์ 4.ถ้าผู้ชาระบัญชีพิจารณาเห็นว่า เมื่อเงินทุนที่ผู้เป็นหุ้นส่วนต้องชาระแก่ห้างหุ้นส่วนได้ใช้เสร็จหมดแล้ว สินทรัพย์ก็ยัง ไม่พอชาระหนี้สิน ผู้ชาระบัญชีต้องร้องขอต่อศาลทันที
3. 3. 5.ผู้ชาระบัญชีต้องทารายการชาระบัญชี ยื่นต่อนายทะเบียนหุ้นส่วนบริษัททุกรอบระยะ 3 เดือน เพื่อแสดงให้เห็นความ เป็นไปของบัญชีที่ชาระอยู่นั้น 6.เมื่อการชาระบัญชีเสร็จสิ้นต้องเรียกประชุมใหญ่เพื่อเสนอรายงานการชาระบัญชี เมื่อที่ประชุมอนุมัติรางานนั้นแล้ว ให้นาไปยื่นขอจดทะเบียนเสร็จการชาระบัญชีต่อนายทะเบียนหุ้นส่วนบริษัทภายใน 14 วัน ขั้นตอนการชาระบัญชี เมื่อห้างหุ้นส่วนเลิกกิจการจะต้องทาการปิดบัญชีเพื่อคานวณผลกาไรขาดทุนของงวด บัญชีนั้นนับตั้งแต่วันต้นงวดไปจนถึงวันเลิกกิจการ 1.นาสินทรัพย์ออกขายและเรียกเก็บเงินจากลูกหนี้ ในกรณีที่มีผลต่างระหว่างจานวนเงินที่ได้รับกับราคาตามบัญชี ของสินทรัพย์ที่จาหน่ายออกไป ให้บันทึกไว้ในบัญชีกาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ 2.จ่ายชาระหนี้สินและค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี โดยจ่าชาระตามลาดับดังนี้ 2.1จ่ายค่าชาระธรรมเนียม และใช้จ่ายต่างๆ 2.2จ่าชาระหนี้สินของห้างหุ้นส่วนซึ่งค้างชาระแก่บุคคลภายนอก 2.3จ่ายชาระหนี้สินของห้างหุ้นส่วนซึ่งคงค้างแก่ผู้เป็นหุ้นส่วน 3จ่ายคืนทุนให้แก่ผู้เป็นหุ้นส่วน โดยจ่ายคืนตามยอดคงเหลือในบัญชีทุนด้านเครดิต จะต้องดาเนินการตามลาดับ ดังนี้ 3.1ถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนคนนั้นมีเงินให้ห้างหุ้นส่วนกู้ยืม ให้โอนบัญชีเงินกู้มาชดเชยส่วนขาด 3.2ถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนคนนั้นไม่มีเงินให้ห้างหุ้นส่วนกู้ยืม ส่วนขาดอยู่เท่าไดจะต้องนาเงินสดมาชาระ 3.3ถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนคนนั้นมีฐานะการเงินไม่ดี และไม่สามารถชาระทุนส่วนขาดในบัญชีได้ของตนได้ ต้องโอน บัญชีทุนของผู้เป็นหุ้นส่วนคนอื่นๆ มาชดเชยส่วนขาดนั้น
4. 4. วิธีการชาระบัญชีและจ่ายคืนทุน ผู้ชาระบัญชีจะต้องจัดทางบชาระบัญชีเพื่อแสดงรายละเอียดการขาย สินทรัพย์ โดยผู้เป็นหุ้นส่วนที่นาเงินสดหรืสินทรัพย์อื่นมาลงทุนจะได้รับการจ่ายคืนทุนทั้งสิ้นสาหรับผู้เป็นหุ้นส่วนที่ ลงทุนด้วยแรงงานจะไม่มีสิทธิได้รับคืนทุนที่นามาลง โดแรงงานที่นามาลงทุนจะตีราคาไว้เพื่อประโยชน์ในการคานวณ ส่วนแบ่งผลกาไรขาดทุนเท่านั้น ผู้เป็นหุ้นส่วนที่ลงทุนด้วยแรงงานจึงมีสิทธิได้รับคืนเฉพาะส่วนแบ่งผลกาไรขาดทุนที่มียอดคงเหลืออยู่ในบัญชีทุนด้าน เครดิตเท่านั้น วิธีการชาระบัญชีและจ่าคืนทุนให้แก่ผู้เป็นหุ้นส่วนจึ่งแบ่งเป็น 2 วิธี การชาระบัญชีโดยจ่ายคืนทุนในคราวเดียว 1.ผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนมีทุนเพียงพอรับผลขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ตัวอย่างที่ 1 : ไหม แพร และฝ้าย เป็นหุ้นส่วนกัน แบ่งผลกาไรขาดทุนในอัตราเท่ากัน ในวันที่ 31 ธันวาคม 25x2 หลังจากปิดบัญชีแบ่งผลกาไรขาดทุนประจาปีรวมทั้งปรับปรุงสินทรัพย์สุทธิและโอนปิดบัญชีกระแสทุนเข้าบัญชีทุน แล้ว งบดุลของห้างหุ้นส่วนปรากฏดังนี้
5. 5. ห้างหุ้นส่วนจากัด ไหม แพร ฝ้าย งบดุล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x2 สินทรัพย์ หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน สินทรัพย์หมุนเวียน หนี้สินหมุนเวียน : เงินสด 19,500 เจ้าหนี้ 134,000 ลูกหนี้ 90,000 ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย 6,000 หัก ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ 4,500 85,500 เงินกู้- ไหม 15,000 สินค้าคงเหลือ 100,000 ส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน สินทรัพย์หมุนเวียน : ทุน – ไหม 30,000 เครื่องใช้สานักงาน 150,000 ทุน - แพร 65,000 หัก ค่าเสื่อมราคาสะสม 30,000 120,000 ทุน - ฝ้าย 75,000 170,000 รวมสินทรัพย์ทั้งสิ้น 325,000 รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน 325,000
6. 6. ไหมและแพรเป็นหุ้นส่วนประเภทไม่จากัดความรับผิด และผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนชาระเงินลงทุนของตนครบถ้วน แล้ว ห้างหุ้นส่วนเลิกกิจการในวันที่ 1 มกราคม 25x3 โดยตกลงค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี 12,000 บาท ระหว่างเดือน มกราคมผู้ชาระบัญชีได้จัดการจาหน่ายสินทรัพย์ทั้งสินดังนี้ ม.ค.7 ขายสินค้าคงเหลือได้ในราคา 100,500 บาท 15 ขายเครื่องใช้สานักงานได้ในราคา 90,000 บาท 24 เก็บจากลูกหนี้ทั้งสิ้นได้ 85,000 บาท การคานวณกาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ สินทรัพย์ราคาสุทธิตามบัญชีไม่รวมเงินสด ( 325,000 – 19,500) = 305,500 บาท ขายสินทรัพย์และเก็บเงินจากลูกหนี้ ( 100, 500 + 90,000 + 85,000) = 275,000 บาท ขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ = 30,000 บาท การคานวณส่วนแบ่งผลขาดทุนให้กับผู้เป็นหุ้นส่วน ส่วนแบ่งผลกาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์( 30,000 x 1/3 ) = 10,000 บาท ส่วนแบ่งผลกาไรขาดทุนจากค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี( 12,000 x 1/3 ) = 4,000 บาท ส่วนแบ่งผลขาดทุนทั้งสิ้นของผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคน = 14,000 บาท การจัดทางบชาระบัญชี และการบันทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไปจะปรากฏดังนี้
7. 7. ห้างหุ้นส่วนจากัด ไหม แพร ฝ้าย งบชาระบัญชี สาหรับเดือนมกราคม 25x3 รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ไหม ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่นๆ ไหม(1/3) แพร(1/3) ฝ้าย(1/3) ยอดคงเหลือก่อนการชาระบัญชี ขายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน คงเหลือ จ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี คงเหลือ จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก คงเหลือ จ่ายชาระเงินกู้ – ไหม คงเหลือ จ่ายชาระคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน 19,500 275,500 295,000 (12,000) 283,000 (140,00) 143,000 (15,000) 128,000 (128,000) 305,500 (305,500) - - - - - - - - 140,000 - 140,000 - 140,000 (140,000) - - - - 15,000 - 15,000 - 15,000 - 15,000 (15,000) - - 30,000 (10,000) 20,000 (4,000) 16,000 - 16,000 - 16,000 16,000 65,000 (10,000) 55,000 (4,000) 51,000 - 51,000 - 51,000 (51,000) 75,000 (10,000) 65,000 (4,000) 61,000 - 61,000 - 61,000 (61,000) - - - - - - -
8. 8. สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 7 15 24 เงินสด สินค้าคงเหลือ กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ขายสินค้าทั้งสิ้นโดยมีผลกาไร เงินสด ค่าเสื่อมราคาสะสม – เครื่องใช้สานักงาน กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ เครื่องใช้สานักงาน ขายเครื่องใช้สานักงานโดยมีผลขาดทุน เงินสด ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ กาไรขาดทุนจากการขายสินทรัพย์ ลูกหนี้ เก็บเงินจากลูกหนี้ทั้งสิ้นโดยมีผลขาดทุน 100,500 90,000 30,000 30,000 85,000 4,500 500 - - - - - - - 100,000 500 150,000 90,000 - - - -
9. 9. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 24 24 ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ แบ่งกาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด จ่ายค่าชาระบัญชีแบ่งเข้าทุนผู้เป็นหุ้นส่วน เจ้าหนี้ ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย เงินสด จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก 10,000 10,000 10,000 4,000 4,000 4,000 134,000 6,000 - - - - - - 30,000 12,000 140,000 - - -
10. 10. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 24 24 เงินกู้– ไหม เงินสด จ่ายชาระเงินกู้ผู้เป็นหุ้นส่วน ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด จ่ายเงินสดชาระคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน 15,000 16,000 51,000 61,000 - - 15,000 128,000 - - 2.ผู้เป็นหุ้นส่วนบางคนมีผลขาดทุนเกินทุน 2.1ผู้เป็นหุ้นส่วนที่มีผลขาดทุนเกินทุน โอนเงินกู้มาชดเชยส่วนขาดให้ในบัญชีทุน ตัวอย่างที่ 2 : จากตัวอย่างที่ 1 ถ้าขายสินทรัพย์และเก็บเงินจากลูกหนี้ทั้งสิ้นได้ 185,500 บาท จะเกิดผลขาดทุน (305,500 - 185,500) = 120,000 บาท ซึ่งผู้เป็นหุ้นส่วนจะได้รับส่วนแบ่งผลขาดทุนคนละ (120,000 x 1/3= 40,000) บาท ทาให้ไหมมีผล ขาดทุนเกินทุน แต่เนื่องจากไหมมีเงินให้ห้างหุ้นส่วนกู้ยืมจึงโอนเงินกู้ของไหมมาชดเชยในบัญชีทุนได้ งบชาระบัญชีจะ เป็นดังนี้
11. 11. ห้างหุ้นส่วนจากัด ไหม แพร ฝ้าย งบชาระบัญชี สาหรับเดือนมกราคม 25x3 รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ไหม ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่นๆ ไหม(1/3) แพร(1/3) ฝ้าย(1/3) ยอดคงเหลือก่อนการชาระบัญชี ขายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน คงเหลือ จ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี คงเหลือ จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก คงเหลือ โอนเงินกู้ชาระทุนเดบิตของไหม คงเหลือ จ่ายชาระเงินกู้ – ไหม คงเหลือ จ่ายชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 19,500 185,000 205,000 (12,000) 193,000 (140,000) 53,000 - 35,000 (1,000) 52,000 (52,000) 305,500 (305,500) - - - - - - - - - - 140,000 - 140,000 - 140,000 (140,000) - - - - - - 15,000 - 15,000 - 15,000 - 15,000 (14,000) 1,000 (1,000) - - 30,000 (40,000) 10,000 (4,000) 140,000 - 14,000 (14,000) - - - - 65,000 (40,000) 25,000 (4,000) 21,000 - 21,000 - 21,000 - 21,000 (21,000) 75,000 (40,000) 35,000 (4,000) 31,000 - 31,000 - 31,000 - 31,000 (31,000) - - - - - - -
12. 12. สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 เงินสด ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ ค่าเสื่อมราคาสะสม – เครื่องใช้สานักงาน กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ลูกหนี้การค้า สินค้าคงเหลือ เครื่องใช้สานักงาน ขายสินทรัพย์และเก็บเงินจากลูกหนี้ทั้งสิ้น ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ปิดบัญชีกาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ แบ่งเข้าบัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วนเท่ากัน 185,500 4,500 100,000 120,000 40,000 40,000 40,000 - - - - - - - 90,000 100,000 150,000 120,000 - - - -
13. 13. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 1-31 ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด จ่ายชาระบัญชีแบ่งเข้าทุนผู้เป็นหุ้นส่วน เจ้าหนี้การค้า ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย เงินสด จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก เงินกู้- ไหม ทุน - ไหม โอนเงินทุนไหมชดเชยส่วนขาดในบัญชีทุน 4,000 4,000 4,000 134,000 6,000 14,000 - - - - - - 12,000 140,000 14,000 - - -
14. 14. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 เงินกู้ -ไหม เงินสด จ่ายชาระเงินกู้ผู้เป็นหุ้นส่วน ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด จ่ายเงินสดชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 1,000 21,000 31,000 - - - 1,000 52,000 - - 2.2ผู้เป็นหุ้นส่วนที่มีผลขาดทุนเกินทุน นาเงินสดมาชาระส่วนขาดในบัญชีทุน ตัวอย่างที่ 3 : จากตัวอย่างที่ 1 ถ้าขายสินทรัพย์และเก็บเงินจากลูกหนี้ทั้งสินได้ 170,500 บาท จะเกิดผลขาดทุน(305,500 - 170,500) = 135,000 บาท ซึ่งผู้เป็นหุ้นส่วนจะได้รับส่วนแบ่งผลขาดทุนคนละ (135,000x 1/3) = 45,000 บาท ทาให้ไหมมีผล ขาดทุนเกินทุน และถึงแม้จะโอนเงินกู้ของไหมมาชดเชยส่วนขาดในบัญชีทุนก็ยังไม่เพียงพอ ไหมต้องนาเงินสดมาชาระให้กับ ห้างหุ้นส่วนตามจานวนส่วนขาดในบัญชีทุนที่เหลือ งบชาระบัญชีและการบันทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไปจะปรากฏดังนี้
15. 15. ห้างหุ้นส่วนจากัด ไหม แพร ฝ้าย งบชาระบัญชี สาหรับเดือนมกราคม 25x3 รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ไหม ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่นๆ ไหม(1/3) แพร(1/3) ฝ้าย(1/3) ยอดคงเหลือก่อนการชาระบัญชี ขายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน คงเหลือ จ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี คงเหลือ จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก คงเหลือ โอนเงินกู้ชาระทุนเดบิตของไหม คงเหลือ ไหมนาเงินมาชาระทุนเดบิต คงเหลือ จ่ายชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 19,500 170,500 190,000 (12,000) 178,000 (140,000) 38,000 - 38,000 (4,000) 42,000 (42,000) 305,500 (305,500) - - - - - - - - - - 140,000 - 140,000 - 140,000 (140,000) - - - - - - 15,000 - 15,000 - 15,000 - 15,000 (15,000) - - - - 30,000 (140,000) 15,000 (4,000) 19,000 - 19,000 (15,000) (4,000) 4,000 - - 65,000 (140,000) 20,000 (4,000) 16,000 - 16,000 - 16,000 - 16,000 (160,000) 75,000 (45,000) 30,000 (4,000) 26,000 - 26,000 - 26,000 - 26,000 (26,000) - - - - - - -
16. 16. สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 เงินสด ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ ค่าเสื่อมราคาสะสม – เครื่องใช้สานักงาน กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ลูกหนี้การค้า สินค้าคงเหลือ เครื่องใช้สานักงาน บันทึกการจาหน่ายสินทรัพย์โดยมีผลขาดทุน ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ปิดบัญชีกาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ แบ่งเข้าบัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วนเท่ากัน 170,500 4,500 100,000 135,000 45,000 45,000 45,000 - - - - - - - 90,000 100,000 150,000 135,000 - - - -
17. 17. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 1-31 ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด บันทึกการจ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชีแบ่งเข้า บัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วนเท่ากัน เจ้าหนี้การค้า ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย เงินสด จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก เงินกู้- ไหม ทุน - ไหม โอนเงินทุนไหมชดเชยส่วนขาดในบัญชีทุน 4,000 4,000 4,000 134,000 6,000 15,000 - - - - - - 12,000 140,000 15,000 - - -
18. 18. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 เงินสด ทุน - ไหม รับชาระส่วนขาดในบัญชีทุนของไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด จ่ายเงินสดชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 4,000 16,000 26,000 - - - 4,000 42,000 - - 2.3 ผู้เป็นหุ้นส่วนที่มีผลขาดทุน ไม่สามารถชาระส่วนขาดในบัญชีทุน ตัวอย่างที่ 4 : จากตัวอย่างที่ 3 ถ้าไหมมีฐานะการเงินไม่ดีและไม่สามารถนาเงินสดมาชาระส่วนขาดในบัญชีทุนที่เหลือได้ จะต้องถือเป็นผลขาดทุนเฉลี่ยเข้าบัญชีทุนของแพรและฝ้าย(4,000 x 1/2) = 2,000 บาท งบชาระบัญชีจะเป็นดังนี้
19. 19. ห้างหุ้นส่วนจากัด ไหม แพร ฝ้าย งบชาระบัญชี สาหรับเดือนมกราคม 25x3 รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ไหม ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่นๆ ไหม(1/3) แพร(1/3) ฝ้าย(1/3) ยอดคงเหลือก่อนการชาระบัญชี ขายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน คงเหลือ จ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี คงเหลือ จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก คงเหลือ โอนเงินกู้ชาระทุนเดบิตของไหม คงเหลือ โอนทุนแพรและฝ้ายเข้าทุนไหม คงเหลือ จ่ายชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 19,500 170,500 190,000 (12,000) 178,000 (140,000) 38,000 - 38,000 - 38,000 (38,000) 305,500 (305,500) - - - - - - - - - - 140,000 - 140,000 - 140,000 (140,000) - - - - - - 15,000 - 15,000 - 15,000 - 15,000 (15,000) - - - - 30,000 (45,000) 15,000 (4,000) (19,000) - (19,000) 15,000 (4,000) 4,000 - - 65,000 (45,000) 20,000 (4,000) 16,000 - 16,000 - 16,000 (2,000) 14,000 (14,000) 75,000 (45,000) 30,000 (4,000) 26,000 - 26,000 - 26,000 (2,000) 24,000 (24,000) - - - - - - -
20. 20. การบันทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไปจะแตกต่างจากตัวอย่างที่ 3 เฉพาะ 2 รายการสุดท้าย กล่าวคือรายการที่ไหมนาเงิน สดมาชาระส่วนขาดในบัญชีทุน ให้เปลี่ยนรายการโอนทุนของแพรและฝ้ายไปชดเชยส่วนขาดในบัญชีทุนของไหมแทน และ ราบการสุดท้ายบันทึกการจ่ายเงินสดคืนทุนให้แพรและฝ้ายน้อยลงคนละ 2,000 บาท ดังนี้ สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค.1-31 1-31 ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย ทุน - ไหม โอนบัญชีทุนของแพรและฝ้ายไปชดเชยส่วนขาด ในบัญชีทุนของไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด จ่ายเงินสดชาระคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน 2,000 2,000 14,000 24,000 - - - - 4,000 38,000 - -
21. 21. 3. ห้างหุ้นส่วนมีเงินสดไม่พอจ่ายชาระหนี้สิน ในกรณีที่จาหน่ายสินทรัพย์ทั้งสิ้นแล้วมีผลขาดทุน จานวนมากห้างหุ้นส่วนอาจมีเงินสดไม่พอชาระหนี้สิ้น ซึ่งเจ้าหนี้ของห้างหุ้นส่วนไม่สามารถฟ้องพังคับเอาจาก สินทรัพย์ส่วนตัวของผู้เป็นหุ้นส่วนประเภทไม่จากัดความรับผิดชอบคนใดก็ได้โดยไม่จากัดจานวน ถ้าผู้เป็น หุ้นส่วนคนใดจ่ายชาระหนี้สินแทนห้างหุ้นส่วนไปก่อนก็จะได้รับการเครดิตบัญชีทุนเพิ่ม และจะได้รับคืนทุนเมื่อผู้ เป็นหุ้นส่วนที่มีทุนเดบิตได้นาเงินสดมาชาระให้ห้างหุ้นส่วนแล้ว โดยกรณีที่ห้างหุ้นส่วนมีเงินสดไม่พอจ่ายชาระ หนี้สิน อาจพิจารณาเป็นกรณีย่อยๆ ดังนี้ 3.1ห้างหุ้นส่วนมีเงินสดไม่พอจ่ายชาระหนี้สิน แต่ผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนมีฐานะการเงินดี 3.2ห้างหุ้นส่วนมีเงินสดไม่พอจ่ายชาระหนี้สิน และผู้เป็นหุ้นส่วนบางคนมีหนี้สินล้นพ้นตัว 3.1 ห้างหุ้นส่วนมีเงินสดไม่พอจ่ายชาระหนี้สิน แต่ผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนมีฐานะการเงินดี ตัวอย่างที่ 5 : จากตัวอย่างที่ 1 ถ้าขายสินทรัพย์และเก็บเงินจากลูกหนี้ทั้งสิ้นได้ 122,500 บาท ทาให้ห้าง หุ้นส่วนมีเงินสดไม่พอจ่ายชาระหนี้สิน แพรมีฐานะการเงินดีจึงจ่ายชาระหนี้สินแทนห้างหุ้นส่วนไปก่อน ผล ขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ (305,500 – 122,500) = 183,000 บาท แบ่งให้ผู้เป็นหุ้นส่วนคนละ (183,000 x 1/3 ) = 61,000 บาท ไหมซึ่งมีผลขาดทุนเกินทุนได้โอนเงินกู้มาชดเชยและนาเงินสดมาชาระส่วน ขาดที่เหลือในภาหลัง งบชาระบัญชีและการบันทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไปจะปรากฏดังนี้
22. 22. ห้างหุ้นส่วนจากัด ไหม แพร ฝ้าย งบชาระบัญชี สาหรับเดือนมกราคม 25x3 หน่วย : บาท รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ไหม ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่นๆ ไหม(1/3) แพร(1/3) ฝ้าย(1/3) ยอดคงเหลือก่อนขายสินทรัพย์ ขายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน คงเหลือ จ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี คงเหลือ จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก คงเหลือ แพรชาระหนี้สินแทนห้างหุ้นส่วน คงเหลือ โอนเงินกู้ชาระทุนส่วนขาดของไหม คงเหลือ ไหมนาเงินมาชาระทุนส่วนขาด คงเหลือ จ่ายชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 19,500 122,500 142,000 (12,000) 13,000 (130,000) - - - - - 20,000 20,000 (20,000) 305,500 (305,500) - - - - - - - - - - - - 140,000 - 140,000 - 140,000 (130,000) 10,000 (10,000) - - - - - - 15,000 - 15,000 - 15,000 - 15,000 - - - (15,000) - - - 30,000 (61,000) (31,000) (4,000) (35,000) - (35,000) - (35,000) 15,000 (20,000) 20,000 - 65,000 (61,000) 4,000 (4,000) - - - 10,000 10,000 - 10,000 - 10,000 (10,000) 75,000 (61,000) 14,000 (4,000) 10,000 - 10,000 - 10,000 - 10,000 - 10,000 (10,000) - - - - - - -
23. 23. สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 เงินสด ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ ค่าเสื่อมราคาสะสม – เครื่องใช้สานักงาน กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ลูกหนี้การค้า สินค้าคงเหลือ เครื่องใช้สานักงาน บันทึกการจาหน่ายสินทรัพย์โดยมีผลขาดทุน ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ปิดบัญชีกาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ แบ่งเข้าบัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วนเท่ากัน 122,500 4,500 100,000 183,000 61,000 61,000 61,000 - - - - - - - 90,000 100,000 150,000 183,000 - - - -
24. 24. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 1-31 1-31 ทุน - ไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด บันทึกการจ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชีแบ่งเข้า บัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วนเท่ากัน เจ้าหนี้การค้า เงินสด จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก เจ้าหนี้การค้า ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย เงินสด แพรจ่ายชาระหนี้แทนห้างหุ้นส่วน เงินกู้- ไหม ทุน - ไหม โอนเงินกู้ไหมชดเชยส่วนขาดในบัญชีทุน 4,000 4,000 4,000 130,000 4,000 6,000 15,000 - - - - - - - 12,000 130,000 10,000 15,000 - - - -
25. 25. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 เงินสด ทุน - ไหม รับชาระส่วนขาดในบัญชีทุนของไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด จ่ายเงินสดชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 20,000 10,000 10,000 - - - 20,000 20,000 - -
26. 26. 3.2 ห้างหุ้นส่วนมีเงินสดไม่พอจ่ายชาระหนี้สิน และผู้เป็นหุ้นส่วนบางคน มีหนี้สินล้นพ้นตัว ผู้เป็นหุ้นส่วนที่มีหนี้สินล้นพ้นตัวหมายถึงผู้ที่มี สินทรัพย์ส่วนตัวไม่พอจ่ายชาระหนี้สินส่วนตัวและถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนมี ยอดเดบิตในบัญชีทุนซึ่งจะต้องนาเงินสดมาชาระให้กับห้างหุ้นส่วน จะ ถือว่า ห้างหุ้นส่วนเป็นเจ้าหนี้ของผู้เป็นหุ้นส่วนคนนั้นด้วย การพิจารณาว่าระหว่างเจ้าหนี้ส่วนตัวกับห้างหุ้นส่วนฝ่ายใดจะมี สิทธิบังคับหนี้เอาจากสินทรัพย์ส่วนตัวของผู้เป็นหุ้นส่วนได้ก่อน ต้อง ยึดตามข้อกฎหมายในแต่ละข้อกรณีดังนี้ ก. กรณีทั่วไป (ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์) ข. กรณีที่ผู้เป็นหุ้นส่วนถูกฟ้องล้มละลาย (ตามพระราชบัญญัติ ล้มละลาย)
27. 27. ก. กรณีทั่วไป ในกรณีทั่วไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เจ้าหนี้ส่วนตัวย่อมมี สิทธิบังคับหนี้เอาจากสินทรัพย์ส่วนตัวของผู้เป็นหุ้นส่วนได้ก่อน ดังนั้นในกรณีที่ผู้เป็น หุ้นส่วนมีหนี้สินล้นพ้นตัวย่อมไม่เหลือสินทรัพย์ใด ๆ ที่จะนามาชาระส่วนขาดในบัญชีทุน ของตนให้กับห้างหุ้นส่วนได้ต้องถือเป็นผลขาดทุนเฉลี่ยเข้าบัญชีทุนของผู้เป็นหุ้นส่วนที่ เหลือตามอัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุน ตัวอย่างที่ 6 จากตัวอย่างที่ 5 สมมุติไหมมีฐานะการเงินไม่ดีโดยมีหนี้สินล้นพ้นตัวจึงไม่ สามารถนาเงินมาชาระส่วนขาดในบัญชีทุนได้ผู้เป็นหุ้นส่วนที่เหลือต้องร่วมรับการขาดทุน ดังกล่าวโดยโอนบัญชีทุนของแพรและฝ้ายไปชดเชยส่วนขาดในบัญชีทุนไหมคนละ (20,000x1/12) = 10,000 บาท ทาบัญชีทุนของแพรและฝ้ายหมดไปพอดีตัวอย่างนี้จึงไม่มีผู้ เป็นหุ้นส่วนคนใดได้รับการคืนทุน งบชาระบัญชีและการบันทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไปจะแตกต่างจากตัวอย่างที่ 5 เฉพาะ 2 รายการสุดท้ายโดยลดลงเหลือรายการเดียวเนื่องจากไม่มีการจ่ายคืนทุนให้ผู้เป็นหุ้นส่วน ดังนี้
28. 28. วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย ทุน - ไหม โอนบัญชีทุนของแพรและฝ้ายไปชดเชยส่วน ขาดในบัญชีทุนของไหม 10,000 10,000 - - 10,000 - สมุดรายวันทั่วไป
29. 29. ห้างหุ้นส่วนจากัด ไหม แพร ฝ้าย งบชาระบัญชี สาหรับเดือนมกราคม 25x3 หน่วย : บาท รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ไหม ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่นๆ ไหม(1/3) แพร(1/3) ฝ้าย(1/3) ยอดคงเหลือก่อนขายสินทรัพย์ ขายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน คงเหลือ จ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี คงเหลือ จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก คงเหลือ แพรชาระหนี้สินแทนห้างหุ้นส่วน คงเหลือ โอนเงินกู้ชาระทุนส่วนขาดของไหม คงเหลือ โอนทุนแพรและฝ้ายเข้าทุนไหม 19,500 122,500 142,000 (12,000) 13,000 (130,000) - - - - - - 305,500 (305,500) - - - - - - - - - - 140,000 - 140,000 - 140,000 (130,000) 10,000 (10,000) - - - - 15,000 - 15,000 - 15,000 - 15,000 - - (15,000) - - 30,000 (61,000) (31,000) (4,000) (35,000) - (35,000) - (35,000) 15,000 (20,000) 20,000 65,000 (61,000) 4,000 (4,000) - - - 10,000 10,000 - 10,000 (10,000) 75,000 (61,000) 14,000 (4,000) 10,000 - 10,000 - 10,000 - 10,000 (10,000) - - - - - - -
30. 30. ข. กรณีที่ผู้เป็นหุ้นส่วนถูกฟ้องล้มละลาย ตามกฎหมายล้มละลายเจ้าหนี้ทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมกันในการบังคับหนี้เอาจากสินทรัพย์ ส่วนตัวของผู้เป็นหุ้นส่วน ห้างหุ้นส่วนจึงมีสิทธิได้รับชาระส่วนขาดในบัญชีทุนของผู้เป็นหุ้นส่วนที่ถูกฟ้องล้มละลาย โดยแบ่ง เฉลี่ยกับเจ้าหนี้ส่วนตัวของผู้เป็นหุ้นส่วน ตามสัดส่วนมูลค่าหนี้ที่ค้างชาระของแต่ละฝ่าย ตัวอย่างที่ 7 จากตัวอย่างที่ 5 สมมุติไหมมีหนี้สินล้นพ้นตัวและถูกฟ้องล้มละลายห้างหุ้นส่วนจะมีสิทธิร่วมรับเฉลี่ยหนี้จาก สินทรัพย์ส่วนตัวของไหม โดยผู้เป็นหุ้นส่วนมีสินทรัพย์และหนี้สินส่วนตัวดังนี้ สินทรัพย์ หนี้สิน ฐานะการเงิน ไหม 30,000 40,000 ไม่มี แพร 70,000 40,000 ดี ฝ้าย 90,000 30,000 ดี การคานวณส่วนแบ่งเฉลี่ยที่เจ้าหนี้แต่ละรายจะได้รับชาระหนี้จากสินทรัพย์ส่วนตัวของไหม : สินทรัพย์ของไหมทั้งสิ้น 30,000 บาท หนี้สินของไหมทั้งสิ้น : หนี้สินส่วนตัว 40,000 บาท หนี้สินห้างหุ้นส่วน (ทุนเดบิต) 20,000 บาท รวม 60,000 บาท เจ้าหนี้ส่วนตัวของไหมจะได้รับชาระ(30,000x4/6) = 20,000บาท ห้างหุ้นส่วนจะได้รบชาระ(30,000x2/6) = 10,000 บาท
31. 31. ห้างหุ้นส่วนจากัด ไหม แพร ฝ้าย งบชาระบัญชี สาหรับเดือนมกราคม 25x3 หน่วย : บาท รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ไหม ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่นๆ ไหม(1/3) แพร(1/3) ฝ้าย(1/3) ยอดคงเหลือก่อนขายสินทรัพย์ ขายสินทรัพย์และแบ่งผลขาดทุน คงเหลือ จ่ายค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี คงเหลือ จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก คงเหลือ แพรชาระหนี้สินแทนห้างหุ้นส่วน คงเหลือ โอนเงินกู้ชาระทุนส่วนขาดของไหม คงเหลือ ได้รับส่วนเฉลี่ยชาระหนี้จากไหม คงเหลือ โอนทุนแพรและฝ้ายเข้าทุนไหม คงเหลือ จ่ายชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 19,500 122,500 142,000 (12,000) 13,000 (130,000) - - - - - 10,000 10,000 - 10,000 (10,000) 305,500 (305,500) - - - - - - - - - - - - - - 140,000 - 140,000 - 140,000 (130,000) 10,000 (10,000) - - - - - - - - 15,000 - 15,000 - 15,000 - 15,000 - - - (15,000) - - - - - 30,000 (61,000) (31,000) (4,000) (35,000) - (35,000) - (35,000) 15,000 (20,000) 10,000 (10,000) 10,000 - - 65,000 (61,000) 4,000 (4,000) - - - 10,000 10,000 - 10,000 - 10,000 (5,000) 5,000 (5,000) 75,000 (61,000) 14,000 (4,000) 10,000 - 10,000 - 10,000 - 10,000 - 10,000 (5,000) 5,000 (5,000) - - - - - - -
32. 32. การบันทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไปจะแตกต่างจากตัวอย่างที่ 5 เฉพาะ 2 รายการสุดท้ายโดยเพิ่มเป็น 3 รายการดังนี้ วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 1-31 เงินสด ทุน - ไหม รับชาระทุนเดบิตของไหมตามส่วนเฉลี่ยหนี้ ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย ทุน - ไหม โอนบัญชีทุนของแพรและฝ้ายไปชดเชยส่วนที่ ขาดในบัญชีทุนของไหม ทุน - แพร ทุน - ฝ้าย เงินสด จ่ายชาระคืนทุนแพรและฝ้าย 10,000 5,000 5,000 5,000 5,000 - - - - - 10,000 10,000 10,000 - - -
33. 33. การชาระบัญชีโดยจ่ายคืนทุนเป็นงวด ๆ ในกรณีที่สินทรัพย์ของกิจการมีจานวนมาก และไม่สามารถขายได้ ทั้งหมดในคราวเดียวต้องทยอยขายสินทรัพย์โดยใช้ระยะเวลานาน ผู้ เป็นหุ้นส่วนอาจต้องการให้ผู้ชาระบัญชีทยอยจ่ายคืนทุนก่อนที่จะขาย สินทรัพย์ได้ทั้งหมดถ้ามีเงินสดคงเหลือพอที่จะจ่ายคืนทุนบางส่วนได้ การชาระบัญชีโดยจ่ายคืนทุนเป็นงวด ๆ ได้โดยหลักการจะมีขั้นตอน การดาเนินการเช่นเดียวกับกรณีการจ่ายคืนทุนทั้งสิ้นในคราวเดียว คือนา สินทรัพย์ออกขายเพื่อนาเงินสดมาจ่ายชาระหนี้สินและจ่ายคืนทุนให้ผู้ เป็นหุ้นส่วน เพียงแต่ต้องใช้ความระมัดระวังรอบคอบให้มากขึ้น เนื่องจากการจ่ายคืนทุนเป็นงวด ๆ อาจทาให้เกิดความผิดพลาดได้ง่าย และผู้ชาระบัญชีต้องรับผิดชอบในกรณีที่การจ่ายคืนทุนผิดพลาด
34. 34. หลักเกณฑ์ในการจ่ายคืนทุนเป็นงวด ๆ การจ่ายคืนทุนในกรณีที่สินทรัพย์ของห้างหุ้นส่วนยัง ขายไม่หมดผู้ชาระบัญชีควรปฏิบัติตามเกณฑ์ดังนี้ 1. การจ่ายคืนทุนในแต่ละงวด ต้องกันเงินสดให้เพียงพอสาหรับการจ่ายชาระหนี้สิน รวมทั้งค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชีที่อาจเกิดขึ้นทั้งสิ้นก่อน ถ้ามีเงินสดคงเหลือจึงจ่ายคืนทุนได้ 2. การจ่ายคืนทุนในแต่ละงวดให้ถือเสมือนหนึ่งเป็นการจ่ายคืนทุนงวดสุดท้าย ผู้ชาระ บัญชีจึงจาเป็นต้องคิดเผื่อผลขาดทุนที่อาจเกิดขึ้นให้ครอบคลุมทุกกรณี เพื่อให้มั่นใจว่าหลังจาก ที่จ่ายคืนทุนในแต่ละงวดแล้ว ผู้เป็นหุ้นส่วนยังมีทุนคงเหลือเพียงพอที่จะได้รับส่วนแบ่งผล ขาดทุนที่อาจจะเกิดขึ้นในกรณีต่าง ๆ ได้โดยกาหนดข้อสมมุติในทางขาดทุนซึ่งจะกล่าวถึงใน หัวข้อต่อไป 3. การจ่ายคืนทุนแต่ละงวดต้องจัดทางบคานวณเงินสดจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน เพื่อเป็น รายละเอียดประกอบงบบัญชีทุกครั้ง จนกว่าบัญชีทุนของผู้เป็นหุ้นส่วนจะมียอดคงเหลือเป็น อัตราส่วนเดียวกับอัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุน หลังจากนั้นเมื่อมีการจ่ายคืนทุนในงวดต่อไปให้ จ่ายตามอัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุน โดยไม่ต้องทางบแสดงการคานวณเงินสดจ่ายคืนทุนอีก ต่อไป เนื่องจากทุนคงเหลือของแต่ละคนสามารถรับเฉลี่ยส่วนแบ่งผลขาดทุนทั้งสิ้นที่อาจ เกิดขึ้นในอนาคตแล้ว
35. 35. ข้อสมมุติในการจ่ายคืนทุนเป็นงวดๆเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดข้อผิดพลาดใน การจ่ายคืนทุนให้ผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งมากกว่าจานวนที่ควรจะได้รับคืน ผู้ชาระบัญชีจาเป็นต้องกาหนดข้อสมมุติในทางขาดทุนเต็มที่ในการคานวณ เงินสดจ่ายคืนทุนแต่ละงวดดังนี้ 1. สินทรัพย์ของห้างหุ้นส่วนที่เหลืออยู่ ให้สมมุติว่าไม่สามารถขายได้ ต้องถือเป็นผลขาดทุนทั้งหมด 2. ถ้ามีหนี้สินที่อาจเกิดขึ้น ให้สมมุติว่ารายการนั้นเกิดขึ้นแล้วและถือ เป็นผลขาดทุน เช่น ตั๋วเงินรับขายลดให้สมมุติว่าตั๋วเงินฉบับนั้นขาดความ เชื่อถือกิจการต้องชาระเงินแทนผู้ออกตั๋ว เป็นต้น 3. ถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดมีผลขาดทุนเกินทุนให้สมมุติว่าผู้เป็น หุ้นส่วนคนนั้นไม่สามารถนาเงินสดมาชาระส่วนขาดในบัญชีทุนได้ต้องถือ เป็นผลขาดทุนเฉลี่ยให้กับผู้เป็นหุ้นสวนที่เหลือ
36. 36. การคานวณเงินสดจ่ายคืนทุนเป็นงวด ๆ มี ขั้นตอนดังนี้ 1. นายอดเงินทุนและเงินกู้คงเหลือ ก่อนจ่ายคืนทุนในงบชาระบัญชี มาลงในงบ คานวณเงินสดจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน โดยแยก แสดงยอดของแต่ละคน 2. นาผลขาดทุนตามข้อสมมุติต่าง ๆ ข้างต้นมาหักจาก ยอดเงินทุนและเงินกู้คงเหลือ ผลลัพธ์สุทธิที่คานวณได้คือจานวนเงิน สดจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคน
37. 37. ตัวอย่างที่ 8 : เอ บี และ ซี เป็นหุ้นส่วนกัน แบ่งผลกาไรขาดทุนในอัตรา 2: 2: 1 ตามลาดับ ในวันที่ 31 ธันวาคม 25x2 หลังจากปิดบัญชีแบ่งผลกาขาดทุนประจาปีรวมทั้งปรับปรุงสินทรัพย์สุทธิและโอนปิด บัญชีกระแสทุนเข้าบัญชีทุนแล้วงบดุลของห้างหุ้นส่วนปรากฏดังนี้ ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี งบดุล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x2 สินทรัพย์ หนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน เงินสด 32,500 หนี้สิน 260,000 สินทรัพย์อื่น 610,000 เงินกู้– บี 50,000 ทุน – เอ 154,000 ทุน – บี 134,000 ทุน – ซี 44,500 รวมสินทรัพย์ทั้งสิ้น 642,500 รวมหนี้สินและส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วน 642,500
38. 38. ห้างหุ้นส่วนเลิกกิจการในวันที่ 1 มกราคม 25x3 โดยตกลงค่าใช้จ่ายในการชาระบัญชี 20,000 บาท และให้ผู้ชาระบัญชีจ่ายคืนทุนเป็นงวด ๆ ทุกครั้งที่ขายสินทรัพย์และมีเงิน สดเหลือพอที่จะชาระคืนทุนได้ระหว่างเดือนมกราคมถึงมีนาคมผู้ชาระบัญชีได้จัดการ ขายสินทรัพย์ทั้งสิ้นไปดังนี้ ครั้งที่ ระหว่างเดือน ราคาตามบัญชีของสินทรัพย์ เงินสดที่ขายได้ กาไร(ขาดทุน) 1 มกราคม 417,500 337,500 (80,000) 2 กุมภาพันธ์ 67,500 70,000 2,500 3 มีนาคม 125,000 50,000 (75,000) รวม 610,000 457,500 152,500 หลังจากการขายสินทรัพย์ครั้งที่ 1 ในเดือนมกราคม ห้างหุ้นส่วนจะมีเงินสดเพิ่มขึ้นเป็นจานวน (32,500 + 337,500) = 370,000 บาท ซึ่งจะต้องกันไว้สารับจ่ายชาระหนี้สิน ค่าชาระบัญชี และเงินกู้– บี รวมเป็นเงินทั้งสิ้น (260,000+20,000+50,000) = 330,000 บาท จึงเหลือเงินสดที่จะจ่ายคืนทุนงวดแรก ได้จานวน (370,000-330,000) = 40,000 บาท โดยจ่ายคืนทุนให้เอและบีตามรายละเอียดในงบชาระ บัญชีและงบประกอบการคานวณเงินสดจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วนดังนี้
39. 39. ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี งบชาระบัญชี สาหับเดือนมกราคม – มีนาคม 25x3 รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่น ๆ บี เอ (2/5) บี (2/5) ซี (2/5) ยอดคงเหลือก่อนการชาระบัญชี 32,500 610,000 260,000 50,000 154,000 134,000 44,500 มกราคม : ขายสินทรัพย์ บันทึก ค่าชาระบัญชีและแบ่งผลขาดทุน 337,500 (417,500) 20,000 - (40,000) (40,000) (20,000) คงเหลือ 370,000 192,500 280,000 50,000 114,000 94,000 24,500 จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก (260,000) - (260,000) - - - - คงเหลือ 110,000 192,000 20,000 50,000 114,000 94,000 24,500 จ่ายคืนเงินกู้– บี (50,000) - - (50,000) - - - คงเหลือ 60,000 192,000 20,000 - 114,000 94,000 24,500 จ่ายคืนทุนครั้งที่ 1(งบประกอบ 1) (40,000) - - - (30,000) (10,000) - คงเหลือ 20,000 192,500 20,000 - 84,000 84,000 24,500
40. 40. ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี งบชาระบัญชี สาหับเดือนมกราคม – มีนาคม 25x3 รายการ สินทรัพย์ หนี้สิน เงินกู้- ทุน(อัตราแบ่งกาไรขาดทุน) เงินสด อื่น ๆ บี เอ (2/5) บี (2/5) ซี (2/5) กุมภาพันธ์ : ขายสินทรัพย์และ แบ่งผลกาไรให้ผู้เป็นหุ้นส่วน 70,000 (67,500) - - 1,000 1,000 500 คงเหลือ 90,000 125,000 20,000 - 85,000 85,000 25,000 จ่ายคืนทุนครั้งที่ 2(งบประกอบ 2) (70,000) - - - (35,000) (35,000) - คงเหลือ 20,000 125,000 20,000 - 50,000 50,000 25,000 มีนาคม : ขายสินทรัพย์และแบ่ง ผลขาดทุนให้ผู้เป็นหุ้นส่วน 50,000(125,000) - - (30,000) (30,000) (15,000) คงเหลือ 70,000 - 20,000 - 20,000 20,000 10.000 จ่ายค่าชาระบัญชี (20,000) - (20,000) - - - - คงเหลือ 50,000 - - - 20,000 20,000 10,000 จ่ายคืนทุนครั้งที่ 3 (2 : 2 : 1) (50,000) - - - (20,000) (20,000) (10,000) - - - - - - -
41. 41. ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี งบประกอบ 1 - การคานวณเงินสดจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน สาหรับเดือนมกราคม 25x3 หน่วย : บาท เงินทุนคงเหลือก่อนการจ่ายคืนทุนครั้งที่ 1 (ดูงบชาระ บัญชี) หัก ผลขาดทุนที่อาจเกิดขึ้นเนื่องจากสินทรัพย์ที่เหลืออยู่ ขาย ไม่ได้ทั้งหมด 192,500บาท แบ่งให้เอ บี และซี 2:2:1 คงเหลือ หัก ผลขาดทุนที่อาจเกิดขึ้นเนื่องจากซีไม่สามารถนาเงินมา ชาระส่วนขาดในบัญชีทุนได้แบ่งให้เอและบีในอัตรา 2: 2 จานวนเงินสดจ่ายคืนทุนครั้งที่ 1 เอ (2/5) บี (2/5) ซี (1/5) 114,000 (77,000) 94,000 (77,000) 24,500 (38,500) 37,000 7,000) 17,000 (7,000) (14,000) 14,000 30,000 10,000 -
42. 42. ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี งบประกอบ 2 - การคานวณเงินสดจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน สาหรับเดือนกุมภาพันธ์ 25x3 ยอดคงเหลือก่อนการจ่ายคืนทุน ครั้งที่ 2 (ดูงบชาระบัญชี) หัก ผลขาดทุนที่อาจเกิดขึ้น เนื่องจากสินทรัพย์ที่เหลืออยู่ ขาย ไม่ได้ทั้งหมด 125,000 บาท แบ่งให้เอ บี และซี 2: 2: 1 จานวนเงินสดจ่ายคืนทุนครั้งที่ 2 เอ (2/5) บี (2/5) ซี (1/5) 85,000 (50,000) 85,000 (50,000) 25,000 (25,000) 35,000 35,000 - หลังจากจ่ายคืนทุนครั้งที่ 2 เงินทุนของ เอ บี ซี ตามงบชาระบัญชีจะมียอดคงเหลือ 50,000:50,000:25,000 หรือคิดเป็นอัตราส่วน 2:2:1 เท่ากับอัตราส่วนแบ่งผลกาไรขาดทุน โดยไม่ต้องทางบประกอบการคานวณ เงินสดจ่ายคืนทุนอีก
43. 43. การบันทึกรายการชาระบัญชีในสมุดรายวันทั่วไปจะปรากฏดังนี้ สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 1-31 1-31 1-31 เงินสด กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ สินทรัพย์อื่น ๆ บันทึกการจาหน่ายสินทรัพย์โดยมีผลขาดทุน กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ค่าชาระบัญชีค้างจ่าย บันทึกค่าชาระบัญชีค้างจ่าย ทุน - เอ ทุน - บี ทุน - ซี กาไรขาดทุนจากการขายสินทรัพย์ โอนปิดบัญชีกาไรขาดทุนจากการขายสินทรัพย์ เข้าบัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วน 337,500 80,000 20,000 40,000 40,000 20,000 417,500 20,000 100,000 - - -
44. 44. สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ม.ค. 31 31 31 ก.พ.1-28 หนี้สิน เงินสด จ่ายชาระหนี้สินบุคคลภายนอก เงินกู้- บี เงินสด จ่ายชาระคืนเงินกู้ผู้เป็นหุ้นส่วน ทุน – เอ ทุน – บี เงินสด จ่ายชาระคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วนครั้งที่ 1 เงินสด สินทรัพย์อื่นๆ กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ บันทึกการจาหน่ายสินทรัพย์โดยมีผลกาไร 260,000 50,000 30,000 10,000 70,000 260,000 50,000 40,000 67,500 2,500
45. 45. สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 ก.พ.1-28 28 มี.ค. 1-31 กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ ทุน - เอ ทุน - บี ทุน - ซี โอนปิดบัญชีกาไรขาดทุนจากการจาหน่าย สินทรัพย์เข้าบัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วน ทุน - เอ ทุน – บี เงินสด จ่ายชาระคืนทุนให้ผู้เป็นหุ้นส่วนครั้งที่ 2 เงินสด กาไรขาดทุนจากการจาหน่ายสินทรัพย์ สินทรัพย์อื่นๆ บันทึกการจาหน่ายสินทรัพย์โดยมีผลขาดทุน 2,500 35,000 35,000 50,000 75,000 1,000 1,000 500 70,000 125,000
46. 46. สมุดรายวันทั่วไป วันเดือนปี ราการ เลขที่ บัญชี เดบิต เครดิต 25x3 มี.ค. 31 31 ทุน - เอ ทุน - บี ทุน - ซี กาไรขาดทุนจากการขายสินทรัพย์ โอนปิดบัญชีกาไรขาดทุนจากการขายสินทรัพย์ เข้าบัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วน ทุน - เอ ทุน - บี ทุน - ซี เงินสด จ่ายชาระคืนทุนให้ผู้เป็นหุ้นส่วนครั้งที่ 3 30,000 30,000 15,000 20,000 20,000 10,000 75,000 50,000
47. 47. แผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน ในกรณีการชาระบัญชีจาเป็นหุ้นต้องใช้ระยะเวลานานโดยมีการ ขายสินทรัพย์หลายครั้ง และผู้เป็นหุ้นส่วนประสงค์ให้มีการจ่ายคืน ทุนเป็นงวด ๆ ก่อนที่จะขายสินทรัพย์ได้ทั้งหมด ผู้ชาระบัญชีอาจ จัดทาแผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วนขึ้นมาล่วงหน้า โดยแสดงการคานวณลาดับการจ่ายคืนทุนและจานวนเงินสดที่จะจ่าย คืนทุนให้ผู้เป็นหุ้นส่วนในแต่ละครั้งที่ขายสินทรัพย์ได้ซึ่งลาดับการ จ่ายคืนทุนและจานวนเงินสดการจ่ายคืนทุนที่คานวณได้จะมีผลลัพธ์ เช่นเดียวกับกรณีที่มีการทางบประกอบการคานวณเงินสดจ่ายคืนทุน แต่ละครั้ง โดยผู้เป็นหุ้นส่วนที่มีความสามารถในการรับเฉลี่ยส่วน แบ่งผลขาดทุนที่อาจเกิดขึ้นได้ในจานวนสูงสุด จะได้รับการคืนทุน ก่อนและเรียงตามลาดับไป
48. 48. ประโยชน์ของแผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน 1. แผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน จัดทาเพื่อ ความสะดวกสาหรับผู้ชาระบัญชี โดยไม่ต้องจัดทางบประกอบการ คานวณเงินสดจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วนทุกครั้งที่ขายสนทรัพย์และ จ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วนในแต่ละงวด 2. แผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน จะเป็น ประโยชน์ทาให้ทราบล่วงหน้าได้ว่าในการขายสินทรัพย์แต่ละครั้ง ถ้ามีเงินสดคงเหลือสาหรับจ่ายคืนทุนได้ผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดจะ ได้รับการคืนทุนก่อนหลัง และจะได้รับคืนทุนเป็นจานวนเงินเท่าใด
49. 49. ขั้นตอนการจัดทาแผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน 1. คานวณหาผลขาดทุนสูงสุดของห้างหุ้นส่วน ที่จะมาลบล้างบัญชี ทุนของผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคนให้หมดไป 2. จัดลาดับผู้เป็นหุ้นส่วนที่มีสิทธิได้รับคนทุนก่อนหลัง โดยผู้ที่มี ความสามารถในการรับเฉลี่ยส่วนแบ่งผลขาดทุนได้สูงสุดจะมีสิทธิ ได้รับคืนทุนก่อน 3. คานวณจานวนเงินสดที่ผู้เป็นหุ้นส่วนจะได้รับการคืนทุนในแต่ ละครั้ง 4. จัดทาแผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน
50. 50. ตัวอย่างที่ 9 : จากตัวอย่างที่ 8 สามารถนาข้อมูลมาคานวณและจัดทาแผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วนได้ดังนี้ ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี แผนผังการคานวณจานวนเงินและลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน เงินทุนคงเหลือก่อนการชาระบัญชี อัตราส่วนแบ่งผลกาไรขาทุน 2:2:1 1. ผลขาดทุนสูงสุดของห้างหุ้นส่วน ที่ผู้เป็น หุ้นส่วนสามารถรับเฉลี่ยส่วนแบ่งขาดทุนได้โดย ไม่ทาให้บัญชีทุนติดลบ(เงินทุนคงเหลือหารด้วย อัตราส่วนแบ่งผลกาไรขาดทุน) เอ = 154,000 2/5 = 154,000 x 5/2 บี = 134,000 2/5 =134,000 x 5/2 ซี = 44,000 1/5 = 44,500 x 5/1 2. ลาดับผู้มีสิทธิได้รับคืนทุนก่อน คือ เอ จานวนเงินคงเหลือ จานวนเงินและลาดับการจ่ายคืน เอ บี ซี เอ บี ซี 154,000 134,000 44,500 2/5 2/5 1/5 385,000 335,000 222,5000
51. 51. ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี (ต่อ) แผนผังการคานวณจานวนเงินและลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน 3. เงินสดจ่ายคืนทุน : - เงินสดจานวนแรก จ่ายคืนทุนให้เอเท่ากับจานวน ลดยอดผลขาดทุนส่วนของเอให้เท่ากับบีคูณด้วย อัตราส่วนแบ่งผลกาไรของเอ = ( 385,000 – 335,000 ) x 2/5 =20,000 บาท คงเหลือ - เงินสดจานวนที่ 2 จ่ายคืนทุนให้เอและบีเท่ากัน ( 335,000 – 222,500 ) x 2/5 = 45,000 บาท คงเหลือ รวมเงินสดจ่ายคืนทุน 2 จานวนแรก - เงินสดจานวนต่อไป จ่ายคืนทุนให้หุ้นส่วนทุกคน ตามอัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุน2:2:1 จานวนเงินคงเหลือ จานวนเงินและลาดับการจ่ายคืน เอ บี ซี เอ บี ซี (50,000) 20,000 335,000 335,000 222,500 (112,500) (122,500) - 45,000 45,000 222,500 222,500 222,500 65,000 45,000 - 2/5 2/5 1/5
52. 52. ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี แผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน เงินสด เอ บี ซี เงินสดจานวนแรกจ่ายให้บี เงินสดจานวนที่ 2 จ่ายให้ เอ และบี เงินสดจานวนต่อ ๆ ไป จ่ายให้ผู้เป็นหุ้นส่วน ทุกคน ตามอัตราส่วนแบ่งผลกาไรขาดทุน 2: 2: 1 20,000 90,000 20,000 45,000 2/5 - 45,000 2/5 - - 1/5 จากแผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วนที่จัดทาขึ้น ล่วงหน้า ต่อมาเมื่อขายสินทรัพย์ตามตัวอย่างที่ 8 การบันทึกรายการใน สมุดรายวันทั่วไปและจัดทางบชาระบัญชีจะปรากฏเช่นเดียวกับตัวอย่าง ที่ 8 โดยไม่ต้องจัดทางบประกอบที่ 1 และ 2 แต่ควรจัดทางบประกอบ ดังนี้
53. 53. ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล เอบีซี งบประกอบ - การคานวณเงินสดจ่ายคืนทุนตามแผนผังแสดงลาดับการจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน เงินสด เงินทุน เอ บี ซี มกราคม การขายสินทรัพย์ครั้งที่ 1 : เงินสดคงเหลือสาหรับจ่ายคืนทุน 40,000 บาท เงินสด 20,000บาท จ่ายให้บี เงินสด 20,000 บาท จ่ายให้เอและบี 2 : 2 รวมเงินสดจ่ายคืนทุนงวดที่ 1 กุมภาพันธ์ การขายสินทรัพย์ครั้งที่ 2 เงินสดคงเหลือสาหรับจ่ายคืนทุน 70,000 บาท จ่ายให้เอและบี ในอัตรา 2 : 2 มีนาคม การขายสินทรัพย์ครั้งที่ 3 เงินสดคงเหลือสาหรับจ่ายคืนทุน 50,000 บาท จ่ายให้เอ บี และซี ในอัตรา 2 : 2 : 1 รวมเงินสดจ่ายคืนทุนผู้เป็นหุ้นส่วน 20,000 20,000 40,000 70,000 50,000 160,000 20,000 10,000 30,000 35,000 20,000 85,000 - 10,000 10,000 35,000 20,000 65,000 - - - - 10,000 10,000