ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับมาตรฐานเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในงานติดตั้งไฟฟ้าภายนอกอาคาร งานเดินสายไฟฟ้าฝังดินโดยตรง งานเดินสายในท่อโลหะ ท่ออโลหะ ระบบสายดิน งานปักเสา งานยึดโยง งานติดตั้งแร็คและลูกถ้วยไฟฟ้า งานพาดสาย งานดึงสาย งานเดินสายติดตั้งอุปกรณ์เครื่องวัดพลังงานไฟฟ้า งานติดตั้งโคมไฟถนน อุปกรณ์ป้องกันระบบแรงตํ่า งานทดสอบสายดิน ลูกถ้วยไฟฟ้า (LNSULATOR) 1.ลูกถว้ ยเคล่ือบกระเบ้ือง 2.ลูกถว้ ยแกว้ (GLASS LNSULATOR ) (PORCELAIN LNSULATOR ) รูปท่ี 2.6 รูปที่ 2.7 3.ลูกถว้ ยกา้ นตรง 4.ลูกถว้ ยแขวน (PIN TYPE LNSULATOR ) (SUSPENSION LNSULATOR ) รูปท่ี 2.8 รูปท่ี 2.9 1.ลกู ถว้ ยโพสทไ์ ทพ์ 2.ลกู ถว้ ยลกู รอก (SLOOL TYPE LNSULATOR ) (POST TYPE LNSULATOR ) รูปที่ 2.10 รูปท่ี 2.11 เครื่องมือสาหรับงานปักเสา 1.รถขดุ หลุม 2.รถยา้ ยเสาและยกเสา รูปท่ี 1.8 รูปที่ 1.9 วสั ดุและอุปกรณ์อื่นๆ 1.เคเบลิ สเปเซอร์ 2. สลักเกลยี วตลอด (CABLE SPACER) (DOUBIE ARMING BOLT) รูปท่ี 1.11 รูปท่ี 1.12 1.เคเบลิ สเปเซอร์ 2. สลักเกลียวตลอด (CABLE SPACER) (DOUBIE ARMING BOLT) รูปที่ 1.11 รูปที่ 1.12 Clip การพนั ปรฟี อรม์ http://www.youtube.com/watch?v=B7zXcSiIPc8 http://www.youtube.com/watch?v=4uwArs4h-4w งกู บั เสาไฟฟ้ า http://www.youtube.com/watch?v=JwDoyZHtRAQ งปู ีนกาํ แพง http://video.postjung.com/42941.html นวตั กรรมการปอ้ งกนั สตั วป์ ืนขนึ้ เสาไฟฟา้ http://www.gotoknow.org/posts/301458 งานติดตงั้ ไฟฟ้ า Nectec http://srayaisom.dyndns.org/nectec/electrical/index.html การติดตั้งไฟฟ้าภายนอกอาคาร from ประเวศ สมประสงค์ บทที่ ๒ ๒.๑ เครื่องหมายสีและสัญลักษณ์ความปลอดภยั ประกอบกิจการต่างๆ บุคลากรในหน่วยงานควรมีความรู้ความเข้าใจ การใช้สีถูกใช้เป็นสัญลักษณ์เพ่ือสื่อสารให้ผู้ปฏิบัติงานเกิด คมู่ อื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความร๗ู้) ตารางท่ี ๒.๑ สีท่ใี ช้เพอ่ื ความปลอดภัย สีเพ่ือความ สีตัด ความหมาย ตัวอยา่ งการใชง้ าน ปลอดภยั สีแดง สขี าว - เครือ่ งหมายหยดุ - เครื่องหมายอุปกรณ์ - หยุด หยุดฉุกเฉนิ - เคร่อื งหมายห้าม - ระบบดับเพลิง สีเหลือง สีดํา - ชบ้ี ง่ ว่ามอี นั ตราย - ระวงั (เช่น ไฟ , วัตถุระเบิด) - มีอนั ตราย - ช้ีบ่งถงึ เขตอนั ตราย - เครือ่ งหมายเตอื น สีฟา้ สีขาว - บังคบั ใหต้ ้องสวมเครื่อง - บงั คับให้ตอ้ ง ปอ้ งกนั สว่ นบุคคล ปฏบิ ตั ิ - เคร่อื งหมายบงั คับ สเี ขยี ว สขี าว - ทางหนี - แสดงภาวะ - ทางออกฉกุ เฉิน ปลอดภยั - หนว่ ยปฐมพยาบาล - หน่วยกู้ภัย - แสดงภาวะปลอดภยั ๒.๒ การปฐมพยาบาล เสาไฟฟ้า อาจมีความเส่ียงท่ีจะถูกงูกัดหลังถูกงูกัดจะต้องปฐมพยาบาล คู่มอื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความร๘ู้) (๑) ใชเ้ ชอื ก ผา้ หรือสายยางรดั แขนหรอื ขา ระหว่างแผล รูปที่ ๒.๑ ใช้ผา้ รัดระหวา่ งเหนือรอยแผลกับหวั ใจ ควรจัดตําแหน่งของส่วนท่ีถูกงูกัดให้อยู่ระดับต่ํากว่าหัวใจ (เช่น ห้อยเท้า (๓) ควรดูให้รู้แนว่ า่ เปน็ งอู ะไร แตถ่ า้ ไม่แนใ่ จ ควรบอก (๔) อย่าให้ผปู้ ว่ ยดื่มแอลกอฮอล์ ยาดองเหลา้ หรือกินยา คมู่ ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความร๙ู้) รปู ที่ ๒.๒ อยา่ ให้ผู้ปว่ ยดื่มแอลกอฮอล์ กรดี แผลเปน็ อันขาด เพราะอาจทําใหเ้ ลอื ดออกมาก รูปที่ ๒.๓ อย่าทําให้รอยแผลฉกี ขาดมากข้นึ ดว้ ยวัตถุมีคม คู่มอื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๑ร๐ู้) (๖) หากผปู้ ่วยหยดุ หายใจ จากงทู ีม่ พี ษิ ต่อประสาทให้ทํา (๗) บาดแผลท่ถี ูกงูกัดใหใ้ ช้ยาฆา่ เช้อื เช็ดทําความสะอาด ๒.๒.๒ การเกิดอนั ตรายจากไฟฟ้า ไฟฟ้าดูดเกิดได้ท้ังกับบุคคลหรือส่ิงมีชีวิตอื่น เมื่อร่างกายมีกระแสไฟฟ้า รปู ท่ี ๒.๔ ตัวอยา่ งผู้ถูกไฟฟ้าดดู คมู่ ือเตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๑ร๑ู้) หากมีกระแสไหลผ่านร่างกายมากแต่ถ้าอุปกรณ์ป้องกันมีความสามารถใน ตารางท่ี ๒.๒ ผลของกระแสไฟฟ้ากระแสสลบั ทม่ี ผี ลต่อรา่ งกาย จาํ นวนกระแสไฟฟา้ อาการหรอื อนั ตรายท่ีเกดิ ขึ้นเเกร่ ่างกาย (mA) ๐.๕ ไมร่ ้สู ึก ๑-๓ กล้ามเนอ้ื กระตุกเล็กน้อย ไม่ถงึ ขัน้ อนั ตราย ๘ กลา้ มเนื้อกระตุกรนุ เเรง เปน็ เหตุใหล้ ม้ ฟาด ๑๐ กล้ามเนือ้ กระตกุ รุนเเรงย่ิงขนึ้ และอาจ ๓๐ ระบบหายใจขดั ข้อง อาจทาํ ให้เสยี ชวี ิต ๗๕ หวั ใจทํางานขัดข้อง กระแสไฟฟ้าสูงมากกว่าน้ี ทําใหเ้ กดิ แผลไหมแ้ ละหวั ใจหยุดเต้น ค่มู อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๑ร๒ู้) ๒.๒.๓ การปฐมพยาบาลผไู้ ดร้ ับอนั ตรายจากไฟฟ้า ดงั นี้ ออก เปน็ ฉนวนไฟฟา้ เขย่ี สิง่ ที่มีกระแสไฟฟา้ ออกไปใหพ้ น้ ไฟฟ้าดูดชักลากออกไปให้พ้นสิ่งท่ีมีกระแสไฟฟ้า หากผู้ถูกไฟฟ้าดูดสลบ รปู ท่ี ๒.๕ การช่วยเหลอื ผถู้ ูกไฟฟ้าดูด หรือ ชอ๊ ก ด้วยผา้ แหง้ ให้ใช้วิธี "นวดหัวใจภายนอก" โดยเอามือวางตําแหน่งส้นมือตรงกลาง (๕) หากไม่หายใจ (ตรวจโดยดูการขยายของซ่ีโครงและ คู่มือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๑ร๓ู้) ปลายคางผู้ป่วยให้ปากอ้าออก หากมีเศษอาหารหรือวัสดุใดๆ ให้ล้วงออก รปู ท่ี ๒.๖ การปฐมพยาบาลผไู้ ดร้ ับอันตรายจากไฟฟ้า คมู่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๑ร๔ู้) ๒.๓ เครือ่ งมอื ในงานติดต้งั ไฟฟ้าภายนอกอาคาร ชนิด คือ เครื่องมือขุดหลุมโดยใช้แรงงานคน และเคร่ืองมือขุดหลุมโดยใช้ ตารางที่ ๒.๓ เครอื่ งมือขดุ หลมุ ปกั เสาโดยใช้แรงงานคน ชนดิ ชือ่ ลักษณะการใชง้ าน เสยี มขุด ใชส้ ําหรบั ขดุ หลมุ เปน็ ชอ่ ง ลึกลงในดิน สาํ หรบั ปักเสา พลวั่ หนีบ ใช้นํามูลดินขึ้นมาจากกน้ เหมาะสําหรับตักมูลดนิ ผิว คู่มอื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๑ร๕ู้) ตารางท่ี ๒.๓ เครื่องมอื ขดุ หลมุ โดยใช้แรงงานคน (ต่อ) ชนดิ ชื่อ ลกั ษณะการใชง้ าน ไม้ยนั เสา เปน็ เครือ่ งมือทใี่ ชย้ นั เสาให้ ไมย้ ันเสา ใช้ยันเสาใหอ้ ยู่กับท่ี ก่อนท่ี ปลายแหลม เสาจะลงหลุม ไม้คํา้ เสา ใช้คํ้าเสาพกั ไวก้ อ่ นจะยนั ไม้กระดานรอง ใชร้ องโคนเสาขณะกาํ ลัง ให้โคนเสาชนปากหลุม คูม่ อื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๑ร๖ู้) ตารางที่ ๒.๔ เครอื่ งมอื ขุดหลมุ ปักเสาโดยใชเ้ ครอื่ งผอ่ นแรง ชนดิ ชือ่ ลกั ษณะการใชง้ าน รถขดุ หลุม รถบรรทุกติดตั้งสว่านที่ตัว รถยก ใช้เคล่ือนย้ายหรือยกเสา เคร่อื งกระทุ้ง ช่วยทําใหโ้ คนเสาไฟฟา้ ตดิ คมู่ อื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๑ร๗ู้) ๒.๓.๒ เคร่อื งมือในงานพาดสาย และตอ่ สายไฟฟ้า ชว่ ยให้ดึงสายได้ระยะพอดี ไมต่ งึ หรอื หยอ่ นจนเกินไป ชนิด ช่ือ ลักษณะการใชง้ าน คมี ตดั สายไฟฟ้า ใชต้ ัดสายไฟฟา้ ขนาดใหญ่ คู่มอื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๑ร๘ู้) ตารางท่ี ๒.๕ เครื่องมอื ในงานพาดสาย และตอ่ สายไฟฟ้า (ตอ่ ) ชนดิ ชือ่ ลกั ษณะการใชง้ าน คีมบีบต่อสาย ใช้สําหรับบีบหรือยํ้าหลอด คมี ตอ่ สายแบบ ใช้งานเช่นเดียวกับคีมบีบ ผอ่ นแรง รอกเด่ยี ว รอกชนิดน้ีไม่ได้ช่วยผ่อน เป็นเคร่ืองมือสําหรับการ เชอื ก ใช้สําหรับดึงวัสดุ-อุปกรณ์ คมู่ ือเตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๑ร๙ู้) ตารางที่ ๒.๕ เครอ่ื งมอื ในงานพาดสาย และต่อสายไฟฟา้ (ต่อ) ชนิด ชอ่ื ลกั ษณะการใช้งาน รถยนต์ ใช้ยกของที่มีนํ้าหนักมาก ๒.๓.๓ เครื่องมอื ประจาํ ตวั สาํ หรับปนี เสาไฟฟา้ ไฟฟ้า เพื่อให้เกิดความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานบน คู่มอื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๒ร๐ู้) ตารางที่ ๒.๖ เคร่ืองมอื ประจําตวั สาํ หรบั ปีนเสาไฟฟา้ ชนิด ชอื่ ลกั ษณะการใชง้ าน ถุงมือยาง ใช้สวมขณะปฏิบัติงานที่ ถุงมือหนัง จ ะ ใ ช้ ส ว ม ป ฏิ บั ติ ง า น ดึ ง ชุดเข็มขดั นิรภัย ใช้ยึดร้ังลําตัวให้ติดกับเสา คมู่ อื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๒ร๑ู้) ตารางท่ี ๒.๖ เครอ่ื งมอื ประจาํ ตัวสาํ หรับปีนเสาไฟฟ้า (ตอ่ ) ชนดิ ช่ือ ลกั ษณะการใชง้ าน คมู่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๒ร๒ู้) ๒.๓.๔ เครื่องมือปฏิบัตงิ านซ่อมบาํ รุงระบบไฟฟา้ ตารางท่ี ๒.๗ เคร่ืองมือปฏบิ ตั ิงานซ่อมบาํ รงุ ระบบไฟฟ้า ชนดิ ชื่อ ลกั ษณะการใช้งาน ไม้ชกั ฟวิ ส์ ใช้ปลดหรือสับจ่ายไฟฟ้า สําหรบั งานบํารงุ รกั ษา บันไดสไลด์ ใช้ปีนเพื่อซ่อมแซมและ บํารุงรักษาระบบไฟฟ้า ๒.๓.๕ เครอื่ งมือช่างทั่วไป ป้องกนั ไม่ให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านร่างกายทาํ อนั ตรายแกผ่ ู้ปฏิบตั ิงาน ตารางท่ี ๒.๘ เครอ่ื งมือใช้ปฏิบัตงิ านทางไฟฟ้าทั่วไป ชนิด ชอ่ื ลักษณะการใช้งาน คู่มือเตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๒ร๓ู้) ตารางที่ ๒.๘ เครื่องมอื ใชป้ ฏิบตั งิ านทางไฟฟา้ ท่ัวไป (ตอ่ ) ชนิด ชอ่ื ลักษณะการใช้งาน คีมตัดสาย ใ ช้ ตั ด ส า ย ไ ฟ ฟ้ า คี ม ที่ ใช้หนีบย้ําขวั้ ต่อสายไฟฟ้า เปน็ เครื่องมือท่ีจับชนิ้ งาน ไขควงปากแบน ใช้ไขหรือหมุนหัวสกรูท่ี คมู่ ือเตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๒ร๔ู้) ตารางที่ ๒.๘ เครือ่ งมอื ใชป้ ฏบิ ตั ิงานทางไฟฟา้ ทัว่ ไป (ต่อ) ชนิด ชอ่ื ลักษณะการใช้งาน ไขควงปากแฉก ใช้ไขหรือหมุนหัวสกรูท่ี ค้อนหงอน ด้ามทําด้วยไม้หรือเหล็ก คอ้ นปอนด์ ใช้สําหรับทุบหิน คอนกรีต ตัวมีดจะเปน็ เหลก็ อย่างดี ประแจเล่อื น ใชข้ นั แปน้ เกลยี ว หรือสลัก คมู่ ือเตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๒ร๕ู้) ๒.๓.๖ เครื่องมือวดั และทดสอบ ไปจนถงึ การตรวจสอบระบบไฟฟ้าหลังจากทาํ การตดิ ตง้ั เสร็จเรยี บรอ้ ยแลว้ ตารางท่ี ๒.๙ เคร่ืองมือวัดและทดสอบทางไฟฟา้ ชนิด ชอ่ื ลกั ษณะการใชง้ าน แคล้มป์ออน ใชส้ าํ หรบั วัดค่ากระแส มัลตมิ ิเตอร์ ใชว้ ัดแรงดันไฟฟ้า ความ เมกเกอร์ ใช้สาํ หรบั ทดสอบความ เครือ่ งทดสอบ ใชส้ ําหรับทดสอบความ หลักดิน ต้านทานของดนิ (Earth Tester) คมู่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๒ร๖ู้) ๒.๓.๗ ความปลอดภัยในการใชเ้ ครอ่ื งมือ ปลอดภัยต้องมีความรู้เกี่ยวกับการใช้เคร่ืองมือน้ันดี การใช้เครื่องมือไม่ (๒) ศึกษาวิธีใช้เคร่อื งมอื อย่างถูกต้อง เคร่อื งมอื ทกุ ชิ้น (๓) เก็บเคร่ืองมือไวใ้ หอ้ ย่ใู นสภาพดเี สมอ การตรวจสอบ (๔) เครื่องมือสําหรบั ตดั ชิ้นงานจะต้องคมและสะอาดอยู่ คู่มือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๒ร๗ู้) (๕) จดั เกบ็ เครือ่ งมือไว้ในทปี่ ลอดภยั และเปน็ ประเภท (๖) อย่าวางสว่ นท่ีเป็นคมของเครอ่ื งมอื ไวก้ ับขอบโต๊ะ (๗) เครอ่ื งมอื ไฟฟ้า อยา่ พยายามใชเ้ คร่ืองมอื ไฟฟา้ โดย (๘) ระบบการตอ่ ลงดิน เครื่องมอื ไฟฟา้ ทุกชนิดจะต้องมี (๙) พึงระลึกไว้เสมอว่า การป้องกันอุบัติเหตุเป็นหน้าท่ี คมู่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๒ร๘ู้) ๒.๔ วสั ดุและอุปกรณ์ในงานตดิ ตง้ั ไฟฟา้ นอกอาคาร นิยมใช้สายอะลูมิเนียม มีข้อดีกว่าสายทองแดงหลายประการคือ ราคาถูก ตารางท่ี ๒.๑๐ สายไฟฟา้ ระบบไฟฟา้ แรงสูง ชนิด ชอ่ื ลกั ษณะการใชง้ าน สายอลมู เิ นยี มลว้ น ทําจากอลมู ิเนยี มบรสิ ุทธ์ิ ไม่สามารถขงึ สายทม่ี รี ะยะ ห่างระหว่างช่วงเสามากได้ สายอลมู ิเนียม ทําจากอลูมิเนียมผสม โดย อลูมิเนียมล้วน แต่มีความ ต้านทานมากกว่า จึงใช้ใน ท่ีจําเป็น เช่น บริเว ณ ชายทะเล คู่มือเตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๒ร๙ู้) ตารางที่ ๒.๑๐ สายไฟฟา้ แรงสงู (ตอ่ ) ชนิด ชอื่ ลกั ษณะการใช้งาน สายอลมู ิเนียม สายชนิดน้ีประกอบไปด้วย แรงดึงได้สูงมากกว่า AAC ประมาณ ๒ เท่า จึงนิยม ใ ช้ กั บ เ ส า ส่ ง โ ค ร ง เ ห ล็ ก พิกดั แรงดนั ไฟฟา้ สูง สายเคเบิลอากาศ เปน็ สายอลูมิเนียมตีเกลียว ส า ย พั น ห รื อ ติ ด กั น แ ล ะ ไ ม่ ใ ห้ ส า ย ก ร ะ ท บ กั น เนือ่ งจากแรงลม (๒) สายไฟฟา้ ระบบแรงตํ่า พีวีซี (PVC) ใช้กับแรงดันไฟฟ้าขนาดไม่เกิน ๗๕๐ โวลท์ แรงดันไฟฟ้า คูม่ ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๐ู้) ตารางที่ ๒.๑๑ สายไฟฟ้าระบบแรงตาํ่ ชนดิ ชอื่ ลกั ษณะการใชง้ าน คมู่ อื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๑ู้) ตารางท่ี ๒.๑๑ สายไฟฟา้ ระบบแรงต่ํา (ต่อ) ชนดิ ชื่อ ลกั ษณะการใชง้ าน ๒.๔.๒ เสาไฟฟา้ ดึงของสายไฟฟ้า และติดตั้งอุปกรณ์ต่างๆ เช่น หม้อแปลงไฟฟ้า โคมไฟ (๑) เสาไม้ (Wood Pole) คงทนต่อสภาพดินฟ้าอากาศได้ดี หรือเสาไม้เนื้ออ่อน เช่น ไม้ยาง ปัจจุบัน คมู่ ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๒ู้) รปู ที่ ๒.๗ เสาไฟฟา้ ชนดิ ไม้ ใช้งานยาวนาน แข็งแรงทนทานต่อแรงกดและแรงดึงได้ดี ปฏิบัติงานได้ รปู ท่ี ๒.๘ เสาไฟฟา้ ชนดิ คอนกรตี สังกะสีแล้วประกอบขึ้นเป็นเสาโครงเหล็ก มีความสูงและรับแรงดึงของ คู่มอื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๓ู้) แรงดันไฟฟา้ ๑๑๕ กโิ ลโวลท์ ข้ึนไป รูปท่ี ๒.๙ เสาไฟฟ้าชนิดโครงเหลก็ ๒.๔.๓ คอนสาย (Cross arm) ถ้วยและสายไฟฟ้า หรือรองรับอุปกรณ์อ่ืนๆ เช่น ล่อฟ้า ฟิวส์แรงต่ํา ฟิวส์ (๑) ขนาด ๑๐๐×๑๐๐×๑๕๐๐ มิลลเิ มตร ใช้ติดต้ังฟิวส์ (๒) ขนาด ๑๐๐×๑๐๐×๒๕๐๐ มิลลิเมตร ใช้เป็นคอน (๓) ขนาด ๑๒๐×๑๒๐×๒๐๐๐ มิลลิเมตร ใช้ประกอบ (๔) ขนาด ๑๒๐×๑๒๐×๒๕๐๐ มิลลิเมตร ใช้สําหรับ (๕) ขนาด ๑๒๐×๑๒๐×๒๕๐๐ มิลลิเมตร ใช้พาดสาย คูม่ ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๔ู้) รูปท่ี ๒.๑๐ คอนสาย ไฟฟ้าหรืออุปกรณ์ทอี่ ยู่ข้างเคียง ซ่ึงอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตท่ีอยู่ (๑) ลูกถ้วยกา้ นตรง ( Pin type Insulators ) และขนาดสายไฟไม่เกิน ๒๔๐ ตร.มม. โดยด้านบนของลูกถ้วยจะทําเป็น รปู ท่ี ๒.๑๑ ลกู ถ้วยกา้ นตรง คู่มอื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๕ู้) (๒) ลกู ถว้ ยติดเสา ( Post type Insulators ) มากกว่า เหมาะสําหรับการเดินสายผ่านช่องทางที่แคบมีสิ่งกีดขวาง รูปท่ี ๒.๑๒ โครงสร้างของลูกถ้วยติดเสา ๓๓ กิโลโวลท์ ขึ้นไปหรือสายไฟมขี นาดเกนิ ๒๔๐ ตร.มม.ขึ้นไป การติดต้ัง รูปท่ี ๒.๑๓ ลูกถว้ ยแขวน คูม่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๖ู้) (๔) ลกู ถว้ ยยึดโยง (Strain type Insulators) เสาเดนิ สายไฟในทางโคง้ เปลยี่ นจากแนวเดิมหรอื เสาต้นสุดทา้ ย โดยใช้ลูก รปู ที่ ๒.๑๔ ลูกถว้ ยยดึ โยง ตัวยึดสายและป้องกันกระแสไฟฟ้าร่ัวลงโครง การใช้งานจะติดตั้ง รูปที่ ๒.๑๕ ลกู ถว้ ยลกู รอก คมู่ ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๓ร๗ู้) (๖) ลกู ถว้ ยรองรับอุปกรณ์ (Apparatus type เปน็ ลกู ถ้วยที่ออกแบบมาสําหรับรองรับอุปกรณ์ ก. ลูกถว้ ยเป็นส่วนประกอบของฟิวส์ ข. ลกู ถ้วยเป็นสว่ นประกอบของหมอ้ แปลง คมู่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๘ู้) ๒.๔.๕ อปุ กรณ์สาํ หรับยึดโยงเสาไฟฟา้ และรบั แรงดึงของสายทีม่ ตี ่อเสาไฟฟ้าในลักษณะต่าง ๆ เช่น เสาต้นแรกใน ชนิด ชื่อ ลักษณะการใชง้ าน สลงิ เป็นอุปกรณ์ท่ียึดโยงรับ สนิม สําหรับใช้ดึงเส า สมอบก ใช้กับพ้ืนท่ีท่ัวไปซึ่งเป็นดิน คมู่ ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๓ร๙ู้) ตารางที่ ๒.๑๒ อปุ กรณ์สาํ หรบั ยดึ โยงเสาไฟฟ้า (ตอ่ ) ชนดิ ชือ่ ลกั ษณะการใช้งาน สลักห่วง แบบหวั งอใชจ้ ับยึดสายยึด เป็นอุปกรณ์ที่ติดไว้กับสาย คมู่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๔ร๐ู้) ตารางที่ ๒.๑๒ อุปกรณส์ าํ หรับยดึ โยงเสาไฟฟา้ (ตอ่ ) ชนิด ช่อื ลกั ษณะการใชง้ าน ยูแคลมป์ ใช้รัดสายยึดโยง มีอยู่ ๒ (U-Clamp) แบบ คือ แบบสลักเดี่ยว (Clamp Single U-Bolt) และแบบ สลักคู่(Clamp Single Eye Bolt) หว่ งโค้งสาย ใช้รองรับการโค้งของสาย แหวนส่เี หลี่ยม ใชส้ ําหรับรองรับหัวนอ็ ต คมู่ ือเตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๔ร๑ู้) ตารางที่ ๒.๑๒ อุปกรณ์สาํ หรับยดึ โยงเสาไฟฟา้ (ตอ่ ) ชนดิ ชือ่ ลกั ษณะการใช้งาน พรีฟอรม์ ใช้รัดสายไฟฟ้า ในการยึด (Preformed) สายไฟกบั ลกู ถ้วย เพอื่ รบั แรงดึง หรือใช้เป็นตัวจับ ยึดสายยึดโยง ลวดอลูมิเนียม ใช้ผูกสายไฟฟ้ากับลูกถ้วย กลม ลูกรอก ใช้รัดสายไฟฟ้าติด (Tie wire) กบั ลูกถ้วยก้านตรง ๒.๕ การขดุ หลุมปักเสาไฟฟ้า พื้นที่และสภาพแวดล้อม เพ่ือใช้เป็นข้อมูลในการกําหนดแบบการก่อสร้าง (๑) ใชแ้ รงงานคน พล่ัวหนีบ เป็นต้น หรือขุดโดยใช้สว่านมือหมุนให้คมของสว่านปักลงไปใน คมู่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๔ร๒ู้) ก. การขุดดว้ ยวิธีธรรมดา ข. การขุดโดยใชส้ ว่านมือหมนุ (๒) ใช้รถขุดหลุม และสว่านขนาดใหญ่ วิธีน้ีสามารถขุด รูปที่ ๒.๑๘ การขุดหลุมปกั เสาไฟฟา้ ดว้ ยรถขดุ หลมุ หนิ ไม่สามารถใช้แรงงานคนขดุ ได้ ดังตอ่ ไปนี้ คู่มอื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๔ร๓ู้) (๑) เทคอนกรีตยดึ โคนเสา เหนียว หรือบริเวณภูเขา หินแข็ง บริเวณปักเสาสามารถรับนํ้าหนักเสา ตารางที่ ๒.๑๓ ขนาดของหลมุ ตามมาตรฐาน ขนาดเสา (เมตร) ความกวา้ งของหลมุ ความลกึ (เมตร) ตารางที่ ๒.๑๔ ระยะความลกึ ของการปักเสา ขนาดเสา ระยะปักเสาลงไปในดนิ ระดบั แรงดนั (เมตร) ดนิ ออ่ น ดนิ แข็ง ดนิ แข็ง หินแข็ง (โวลท์) ปานกลาง ๘ ๑.๕๐ ๑.๓๐ ๑.๑๐ ๑.๐๐ ๒๒๐/๓๘๐ ๙ ๑.๕๐ ๑.๓๐ ๑.๑๐ ๑.๐๐ ๒๒๐/๓๘๐ ๑๐ ๑.๗๐ ๑.๕๐ ๑.๓๐ ๑.๐๐ ๒๒๐/๓๘๐ ๑๒ ๒.๐๐ ๑.๘๐ ๑.๖๐ ๑.๒๐ ๑๑-๒๒ kV ๑๔ ๒.๓๐ ๒.๐๐ ๑.๗๐ ๑.๗๐ ๑๑-๒๒ kV คูม่ ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๔ร๔ู้) (๒) การต่อเสาด้วยตอม่อ เช่น ในท้องรอ่ ง รมิ คลอง เปน็ ต้น รูปที่ ๒.๑๙ การต่อเสาดว้ ยตอมอ่ สําหรับแขวนหม้อแปลง และฐานเสาคู่ สําหรับนัง่ รา้ นหมอ้ แปลง รปู ที่ ๒.๒๐ การทาํ ฐานเสา ค่มู อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๔ร๕ู้) ๒.๕.๓ การยกวัสดสุ ง่ิ ของด้วยคนสองคน วัสดุอยู่เป็นประจํา การยกสิ่งของท่ีไม่ถูกวิธีจะก่อให้เกิดการบาดเจ็บ เช่น (๑) ในการยกของท่ีต้องใช้กําลังคนหลายคน ควรเลือก (๒) ยืนชิดวัสดุส่ิงของและการวางเท้าที่ถูกต้องโดยเท้า (๓) จับส่ิงของให้มั่นคง โดยใชฝ้ า่ มอื จับ ก. ยนื ชดิ ส่ิงของและวางเทา้ ที่ถกู ต้อง ข. จับสง่ิ ของใหม้ ัน่ คง ค. ยนื ขึน้ โดยใชก้ าํ ลังจากกล้ามเน้อื ขา ง. หลงั อยู่ในแนวตรง คมู่ อื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๔ร๖ู้) ๒.๕.๔ เคลอ่ื นย้ายเสาไฟฟา้ กําลังเพียงอย่างเดียวไม่ได้ เน่ืองจากเสาไฟฟ้ามีนํ้าหนักมาก จําเป็นต้องใช้ (๑) การเคลอื่ นยา้ ยดว้ ยคานงดั ๑.๕ เมตร สามารถงัดยกเสาคอนกรีต ๘.๕ เมตรได้ ถ้าเป็นเสาคอนกรีต (๒) การเคลื่อนย้ายเสาด้วยรอก คอนกรตี ๑๒ เมตร ดว้ ยแรงดึงจากคนประมาณ ๑๕ คน ได้ การลอยตัว และสามารถหมนุ ย้ายเสาไปในทศิ ทางทต่ี ้องการได้ ท่อน สอดไว้ใต้เสาแล้วใช้เชือกลากเสาไฟฟ้าได้ การลําเลียงเสาเข้าพื้นที่ (๕) การเคลอื่ นย้ายดว้ ยรถบรรทุก เคลอื่ นยา้ ยเสาได้อยา่ งรวดเร็ว และได้ปริมาณมาก แต่มีข้อจํากัดสําหรับใน ข้อควรระวัง ในการเคลื่อนย้ายเสาไฟฟ้า เสาไฟฟ้าที่มีความยาว คู่มือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๔ร๗ู้) ๒.๕.๕ การปักเสาไฟฟ้า ไมค้ ้ําเสาไฟฟา้ ไม้ยนั เสาไฟฟา้ ไม้ยนั เสาปลายแหลม ทําไดโ้ ดยการขุดหลุม ก. การใชแ้ รงงานคนยกเสาไฟฟา้ วางบนไมค้ าํ้ เสาไฟฟา้ ข. การใช้ไมย้ นั เสาไฟฟ้า ดันเสาไฟฟ้าใหส้ งู ขึ้นเพื่อสง่ เสาลงหลุม คูม่ ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๔ร๘ู้) (๒) การปักเสาโดยใช้รถปักเสาไฟฟ้าสามารถปักเสาได้ รปู ท่ี ๒.๒๓ การใช้รถปกั เสาไฟฟา้ การยึดโยงเสาไฟฟ้าน้ันใช้สําหรับช่วยรับแรงท่ีมากระทํากับเสา คู่มอื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๔ร๙ู้) อปุ กรณจ์ บั ยดึ กา้ นสมอบก อปุ กรณ์จบั ยดึ รปู ท่ี ๒.๒๔ ลักษณะการยดึ โยง ๒.๖.๑ สมอบก โยง สามารถแบง่ ออกไดเ้ ป็น ๓ ชนิด เคร่อื งเจาะสมอบกลงดินได้สะดวก หน้าดิน คู่มือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๕ร๐ู้) ก. สมอบกแบบใบพัด ข. สมอบกแบบท่อนซุง ค. สมอบกแบบเสาตอม่อ คูม่ อื เตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาช่างไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดบั ๑ (ภาคความ๕ร๑ู้) ๒.๖.๒ รูปแบบของการยดึ โยง รูปท่ี ๒.๒๖ สายยึดโยงเสาไฟฟา้ แบบสมอบก (Dead End) เพราะเป็นต้นท่ีรับแรงดึงมากท่ีสุด แต่ถ้าในไลน์ยาวหรือ (๒) สายยึดโยงเสาไฟฟ้าแบบยดึ เสาไฟฟ้า (Span guy ) ไปยังส่วนล่างของเสาอีกต้นถัดไป ใช้สําหรับในกรณีบริเวณที่พ้ืนท่ีมีความ ค่มู ือเตรยี มทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๕ร๒ู้) รูปท่ี ๒.๒๗ สายยึดโยงเสาไฟฟ้าแบบยึดเสาไฟฟ้า guy) ไฟฟ้าไปยังเท้าแขน (Arm กลางลําเสา) แล้วต่อไปยังสมอบกซ่ึงฝังอยู่ใน รูปท่ี ๒.๒๘ สายยดึ โยงเสาไฟฟ้าแบบบนทางเท้า ค่มู อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๕ร๓ู้) (๔) สายยึดโยงเสาไฟฟ้าแบบตอไม้ (Stub Guy) ไฟฟ้าไปยังเสาตอไม้ยาว ๒.๕-๔ เมตร โดยเสาไม้จะต้องถูกยึดโยงเข้ากับ รูปที่ ๒.๒๙ สายยึดโยงเสาไฟฟ้าแบบตอไม้ รูปท่ี ๒.๓๐ สายยดึ โยงเสาไฟฟ้าแบบป้องกนั พายุ คมู่ อื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๕ร๔ู้) ใช้สําหรับยึดโยงเสาเพ่ือป้องกันพายุในท่ีโล่งแจ้ง โดยจะติดตั้งสายยึดโยง ๒.๗ หม้อแปลงไฟฟา้ อาศัยการส่งผ่านพลังงานระหว่างขดลวดปฐมภูมิ (Primary winding) กับ ก. หมอ้ แปลงขนาดเล็ก ข. หมอ้ แปลงกาํ ลงั คู่มอื เตรียมทดสอบมาตรฐานฝมี อื แรงงานแห่งชาติ สาขาช่างไฟฟา้ ภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๕ร๕ู้) ก. แบบขนาดเล็ก ข. แบบปรับคา่ ได้ ค. แบบขนาดใหญ่ หมอ้ แปลงไฟฟ้านั้นจะบอกพิกัดขนาดกําลังไฟฟ้าปรากฎในหน่วย หลักการทํางานเม่ือขดลวด Primary (N1) ได้รับแรงดันไฟฟ้า V1 คมู่ ือเตรียมทดสอบมาตรฐานฝีมอื แรงงานแหง่ ชาติ สาขาชา่ งไฟฟ้าภายนอกอาคาร ระดับ ๑ (ภาคความ๕ร๖ู้) |