วันที่ ๒๐ และ ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๖๐ CADL ไปช่วยครูตุ๋มขยายผลกระบวนการ ๖ ขั้นและจิตอาสาพัฒนาการอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ สำหรับนักเรียนพิการบกพร่องด้านการเรียนเรียนรู้ กลุ่มเป้าหมายเป็นเพื่อนครูจากโรงเรียนในเขตพื้นที่ สพป.มค.๑ กว่า ๑๒๐ ท่าน ณ ห้องประชุมใหญ่โรงเรียนอนุบาลมหาสารคาม ผมเขียนบันทึกนี้ย้อนหลังเกือบ ๓ เดือน แต่ยังจำได้แม่นยำว่า ภาพด้านล่าง คือคำตอบของครูเมื่อเราถามถึงความเข้าใจและความมั่นใจว่าจะนำกระบวนการ ๖ ขั้นและใช้เด็กจิตอาสาไปปรับใช้กับตนเอง โดยให้แสดงระดับความเข้าใจและมั่นใจ ๕ ระดับ ด้วยการชูนิ้ว ปรากฎผลดังรูปด้านล่าง ผมตีความว่า ภาพนี้สะท้อนความสำเร็จของการหลักสูตรการอบรมพอสมควร (ความจริงอาจเพราะเป็นคนไทยจิตใจดี รักษาน้ำใจทีมวิทยากร...ฮา) คุณครูเกือบทั้งหมดยกมือ ๕ นิ้ว ... เรากำลังจะจัดเวทีอบรมครูพี่เลี้ยงซึ่งทำงานอยู่คู่คุณครูจากทุกโรงเรียน ประมาณกลางเดือนกันยายนนี้ วันนั้นเราจะได้รู้ว่า น้องหนูนักเรียน LD มีพัฒนาการด้านการอ่านเขียนแค่ไหน เราถอดบทเรียนครูตุ๋ม ศิริลักษณ์ ชมภูคำ ไว้มากมายหลายที่ (คลิกที่นี่) บันทึกนี้ขอสรุปเป็นหลักปฏิบัติ โดยใช้ทฤษฎี "ภูเขาน้ำแข็ง" ดังภาพ เพื่อเน้นย้ำว่า ปัจจัยแห่งความสำเร็จของครูตุ๋ม ไม่ใช่เพียง "กระบวนการ ๖ ขั้น" เท่านั้น แต่เป็นความรักความใส่ใจ ความเมตตา หรือที่เราเรียกกันว่า "ครูรักเด็ก" นั่นเอง ผมตีความว่า การพัฒนานักเรียนของครูศิริลักษณ์ แบ่งออกได้เป็น ๓ ระยะ ได้แก่ ๑) ปรับพฤติกรรมด้วยปฏิสัมพันธ์เชิงบวก ๒) พัฒนาความรู้และทักษะพื้นฐานการอ่านออกเขียนได้ และ ๓) พัฒนาทักษะในศตวรรษที่ ๒๑ โดยท่านจะทำไปทีละระยะอย่างต่อเนื่อง ดังจะสรุปหลักการสำคัญในแต่ละระยะ ดังนี้ ๑) ปรับพฤติกรรมด้วยปฏิสัมพันธ์เชิงบวก หากเข้าใจทฤษฎี "ภูเขาน้ำแข็ง" (อ่านได้ที่นี่) การแก้ปัญหาเด็กอ่านไม่ออก เขียนไม่ได้ ไม่ได้เริ่มที่ให้เขาฝึกอ่านฝึกเขียน แต่ต้องไปเริ่มต้นที่การปรับพฤติกรรมและทัศนคติต่อการอ่านการเขียน การมาโรงเรียน และความชอบและศรัทธาในการเรียนหนังสือของนักเรียนเสียก่อน
๒) ใช้กระบวนการ ๖ ขั้นและพี่จิตอาสาพัฒนาให้อ่านออกเขียนได้ เมื่อนักเรียนมีใจ รักจะเรียน เปิดใจ จึงเกิดตั้งใจ ผมตีความว่า หลังจากผ่านระยะปรับพฤติกรรม จากที่ "ครูรักเด็ก" น่าจะเริ่มเกิด "เด็กรักครู" ขึ้นจริง และนี่คือปัจจัยแห่งความสำเร็จของครูตุ๋ม ในขั้นตอนนี้ การใช้ปฏิสัมพันธ์เชิงบวกยังคงเข้มข้นเช่นเดิม และเพิ่มเติมความแยบคายมากขึ้น โดยกฎ ๓ ประการ (ผมถอดความจากการสังเกต) ได้แก่
ต่อไปนี้เป็นภาพสรุปกระบวนการ ๖ ขั้น ของครูตุ๋ม (ที่วาดโดย อ.หมิ๋ม) นำมาวางไว้ตรงนี้อีกที ๓) พัฒนาทักษะในศตวรรษที่ ๒๑ ผมติดตามงานของครูตุ๋มอยู่ไม่ขาด ทางเฟสบุ๊ค (ศิริลักษณ์ ชมภูคำ) นักเรียนแกนนำจิตอาสาพัฒนาไปไกลมายยิ่งแล้ว มีการจัดการเรียนการสอนตามแนวทาง ๓PBL (อ่านได้ที่นี่) อย่างต่อเนื่อง ก่อเป็นกิจกรรมใหม่ ๆ ดังภาพ (Cr. ครูตุ๋ม ศิริลักษณ์ ชมภูคำ) อยากให้คุณครูที่อ่านมาถึงตรงนี้ลองติดต่อครูตุ๋มดู การคุยหรือติดตามงานของครูตุ๋ม น่าจะทำให้ได้เทคนิคและความมั่นใจในสนามการต่อสู้เพื่ออนาคตของเด็ก ๆ ต่อไปครับ |