ขั้น ตอน การส่องกล้องโพรงมดลูก

การส่องกล้องโพรงมดลูก แพทย์จะใช้กล้อง Hysteroscope ขนาดเล็กเพียง 5 มม. ส่องผ่านปากมดลูกเข้าไปตรวจหาความผิดปกติที่คอมดลูก ปากมดลูก และในโพรงมดลูกได้โดยตรง รวมทั้งดูบริเวณรูเปิดของท่อนำไข่เข้าสู่โพรงมดลูก

จุดเด่นของการตรวจวิธีนี้ที่ดีกว่าการขูดมดลูกคือ แพทย์สามารถเห็นความผิดปกติภายในโพรงมดลูกได้โดยตรงและชัดเจน

การส่องกล้องตรวจโพรงมดลูก แพทย์จะวินิจฉัยโรค และให้การรักษาโรคไปพร้อมกันในครั้งเดียวเลย นอกจากนี้ยังสามารถเข้าไปตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกได้โดยไม่ต้องผ่าตัดเปิดแผลหน้าท้อง และไม่เกิดอันตรายต่อเยื่อบุโพรงมดลูก

����ҡ����ͧ���ͧ��Ǩ�ç���١ ����������ͧ����Ӥѭ�������ö�͡��Ҹ���Ҿ�ͧ�ç���١�����ҧ�Ѵਹ ���բ�ͨӡѴ�����ͧ ��õ�Ǩ���������ͧ����Ҥ�ᾧ ������ô����ź �������á��͹���٧ ��е�ͧ�ռ�����ջ��ʺ��ó�㹡�÷��ѵ���� ����֧�ҤҤ�͹��ҧ�٧ ����Ѻ��âٴ���١����Ҩ�����͡�ʾ�Ҵ�٧����Ѻ����ԹԨ��ºҧ�ä �� ���������ç���١ ��� ���ͧ͡��ç���١ �ѧ��鹡���׺�鹷������� ���� ��ŵ�ҫ�Ǵ������Ѻ��éմ���������ç���١ (Saline infusion sonohysterography-SIS) �ѧ�ٻ���1

           㹻Ѩ�غѹ����õ�Ǩ�ѡ�Ҽ����·ҧ����Ǫ���ա�þѲ���ҡ��鹷�駴�ҹ����������� �������ͧ��ͷ��ѹ���·������ö����ԡ�÷���дǡ �Ǵ���� ��л�ʹ��� ��ٻẺ��õ�Ǩ����ѡ�ҷ���Թԡ ���Ըա����ͧ���ͧ��Ǩ�ç���١ (Office Hysteroscopy)
            �����ͧ���ͧ��Ǩ�ç���١ ���Ըա�õ�Ǩ������ͧ��� � �ʹ��ҷҧ�ҡ���١ �������ö��繤����Դ���������ç���١ 㹡óա���ԹԨ����������ö����ҡ��ëѡ����ѵ� ��õ�Ǩ��ҧ��µ������ ����֧��õ�Ǩ�ҧ��ŵ�ҫ�Ǵ� ��С�éմ���͡������ �� �����ʹ�дټԴ���� �����ʹ�͡�ҧ��ͧ��ʹ��������д����͡���ԹԨ��������պص��ҡ ������ � �͡�ҡ����ѧ����ö�ԹԨ������ͧ͡��ç���١��Դ��ҧ� �ѧ�״ ����ѡ�ʺ�Դ���� �����Դ���Ԣͧ�ٻ��ҧ�ͧ���١
            �������ͧ��ͧ�ç���١���ͪ��µ�Ǩ�ԹԨ��� ��м�ҵѴ�ѡ���ä�ҧ����Ǫ ��੾�з���վ�Ҹ���Ҿ�Դ���������ç���١���Ѻ���������ҡ��鹵���ӴѺ ���ͧ�ҡ���ͧ�ѧ���������ö����㹡�õ�Ǩ�ԹԨ����ä��١��ͧ���������Ǵ���� �繡�õ�Ǩ����ͧ��繾�Ҹ���Ҿ�����ç���١��ҹ���ͧ�µç ������ԹԨ����ä��ѹ�շ���Ǩ�� �͡�ҡ����ѧ����ö�ӡ�õѴ������������觵�Ǩ�ҧ��Ҹ��Է����ç�Ѻ���˹觷���վ�Ҹ���Ҿ

�Ըա����ͧ���ͧ��Ǩ�ç���١
         
ᾷ��йӡ��ͧ����Ѻ��Ǩ�ç���١����բ�Ҵ����ҡ����ҳ 3 ��������� �ʹ��ҹ�ҡ���١ �����ѧ�ç���١ ���ͷӡ�õ�Ǩ��Ҿ�����ç���١ �ҡʧ�������ա�õԴ���������ç���١ ᾷ��й���äѴ���觨ҡ�����ç���١�͡�ҷӡ�õ�Ǩ������ʹ��� ��õ�Ǩ�������� 5-10 �ҷ� 㹺ҧ��·�辺�����Դ�����Ҩ�Ԩ�óҵѴ������������觵�Ǩ�ҧ��Ҹ��Է��
          �ҡ��Ǩ��ͧ���ͧ�ç���١㹢�з���駤���������Ҩ�觼�����Դ������� �ѧ��鹨֧��ͧ������������ӡ�õ�Ǩ㹢�з���駤���� �������ҷ���������㹡�õ�Ǩ�����ѧ�ҡ�ͺ��͹���ʹԷ�����
5 � 7 �ѹ ���ͧ�ҡ�繡�õ�Ǩ����Թԡ �����������繵�ͧ������������� ��͹�ӡ�õ�Ǩ ���ͧ�ҡ������ҧ���ӡ�õ�Ǩ��������ҡ�ûǴ�ع�ç

�������������
         
ʵ�շ���ջѭ�ҷҧ��ҹ����Ǫ �� ���ʹ�͡�Դ������ç���١�������Һ���˵� ʧ��������ͧ͡ ���� �����ç���١ ʵ�շ���������պص��ҡ ����֧ �ä�����Դ������ç���١ ���ռ�ѧ���١�ٻ��ҧ�Դ���Ԩҡ��éմ��

1.การเตรียมปากมดลูกให้พร้อมสำหรับการถ่างขยายเพื่อสอดกล้อง เป็นขั้นตอนแรกที่สำคัญมาก เนื่องจากปากมดลูกของสตรีโดยทั่วไปจะมีลักษณะแข็งและเหนียว การพยายามถ่างขยายปากมดลูก โดยที่ ไม่ได้เตรียมปากมดลูกให้ดีพอ มีโอกาสที่จะทำให้เกิดมดลูกทะลุได้

2. ก่อนเริ่มการผ่าตัดแพทย์จะให้ยาระงับปวดเฉพาะที่ หรือยาสลบ ขึ้นอยู่กับความยากง่ายของการผ่าตัด

3. การขยายปากมดลูกเพื่อทำการสอดกล้องเข้าไปสำรวจหารอยโรคภายในโพรงมดลูก

4. หลังจากยืนยันรอยโรคแล้ว แพทย์จะใส่เครื่องมือเข้าไปตัดชิ้นเนื้อ หรือสลายพังผืดในโพรง มดลูก และเอาชิ้นเนื้อออกมาส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อวินิจฉัยโรคต่อไป

หลังการผ่าตัดส่องกล้องโพรงมดลูก จะมีการให้พักสังเกตอาการประมาณ 4 ชั่วโมง หากอาการปกติ สามารถให้กลับบ้านได้เลย อาการที่พบได้ คืออาจจะมีอาการปวดบิด หรือมีเลือดออกจาง ๆ ปนกับน้ำออกมาได้ ประมาณ 3-7 วัน ในระหว่างนี้ ควรงดมีเพศสัมพันธ์จนกว่าแพทย์จะรับรองว่าสามารถทำได้ หากพบว่ามีเลือดออก ทางช่องคลอดปริมาณมาก หรือมีไข้ หนาวสั่น ปวดท้องรุนแรง ให้รีบกลับมาพบแพทย์ทันที

แม้ว่าการอัลตราซาวด์ทางช่องคลอด จะเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพสูงในการวินิจฉัยความผิดปกติของมดลูก แต่ในกรณีที่สงสัยว่าความผิดปกตินั้นอยู่ภายในโพรงมดลูก การตรวจยืนยันด้วยวิธีการส่องกล้องตรวจโพรงมดลูกด้วยเครื่องมือขนาดเล็ก (Office Hysteroscopy) นับว่าเป็นวิธีที่ช่วยให้ข้อมูลเกี่ยวกับความผิดปกติและลักษณะทั่วๆ ไปของโพรงมดลูกได้ดีที่สุด ซึ่งถือว่าเป็นเป็นเทคโนโลยีสมัยใหม่ ที่ช่วยให้การตรวจวินิจฉัยอาการผิดปกติในโพรงมดลูกเป็นเรื่องที่สะดวก แม่นยำ เจ็บปวดน้อยและมีความปลอดภัยยิ่งขึ้น


ผู้ที่ควรได้รับการส่องกล้องตรวจโพรงมดลูกด้วยเครื่องมือขนาดเล็ก

  • สตรีวัยเจริญพันธุ์ที่มีเลือดประจำเดือนออกผิดปกติ
  • สตรีที่ได้รับการตรวจอัลตราซาวน์มดลูกแล้วสงสัยว่ามีเนื้องอกหรือมีติ่งเนื้อภายในโพรงมดลูก
  • สตรีวัยหมดประจำเดือนที่มีเลือดออกจากโพรงมดลูก
  • สตรีที่มีมดลูกผิดปกติ เช่น มีผนังกั้นในโพรงมดลูก (Septate uterus)
  • สตรีที่มีภาวะแท้งบุตรซ้ำตั้งแต่ 2 ครั้งขึ้นไป
  • สตรีที่มีบุตรยาก
  • สตรีที่มีประวัติมีประจำเดือนมาน้อยมากหรือไม่มีประจำเดือน
  • สตรีที่ใส่ห่วงอนามัยมานานและไม่สามารถดึงสายห่วงออกได้ตามปกติ
  • สตรีที่มีประจำเดือนออกมาก โดยไม่พบพยาธิสภาพจากการตรวจภายนอกมดลูก
  • สตรีที่ไม่ตั้งครรภ์หลังจากแท้งบุตรและได้รับการขูดมดลูก
  • สตรีที่ปวดประจำเดือนรุนแรงร่วมกับสงสัยว่ามีพยาธิสภาพในโพรงมดลูก
  • สตรีที่ไม่ตั้งครรภ์จากกระบวนการทำเด็กหลอดแก้ว และย้ายตัวอ่อนที่มีคุณภาพดีไปแล้วตั้งแต่สองครั้งขึ้นไป


ขั้นตอนในการตรวจวินิจฉัยมีอย่างไรบ้าง

การตรวจจะคล้ายคลึงกับการตรวจภายใน โดยแพทย์จะให้ผู้ป่วยขึ้นนอนที่ขาหยั่งเหมือนตรวจภายใน ใส่อุปกรณ์เพื่อให้เห็นปากมดลูก หลังจากนั้นแพทย์จะค่อยๆ ส่องกล้องขนาดเล็กผ่านปากมดลูกเข้าไปยังโพรงมดลูก เพื่อให้เห็นความผิดปกติภายในโพรงมดลูก โดยการตรวจจะใช้เวลาประมาณ 10-15 นาที ในบางรายที่พบความผิดปกติ แพทย์อาจตัดชิ้นเนื้อเพื่อส่งตรวจทางพยาธิวิทยา และวางแผนการรักษาต่อไป อาจใช้ระยะเวลาตรวจที่นานขึ้นได้

ซึ่งวิธีการตรวจวินิจฉัยนี้เหมาะสมกับผู้ป่วยที่มีความผิดปกติในโพรงมดลูก เช่น สงสัยว่ามีติ่งเนื้อหรือก้อนเนื้องอก มีเลือดออกผิดปกติโดยไม่ทราบสาเหตุ วินิจฉัยและค้นหาสาเหตุภาวะมีบุตรยากสำหรับผู้ที่ทำเด็กหลอดแก้ว แพทย์อาจตรวจโพรงมดลูกก่อนที่จะนำตัวอ่อนเข้าไปฝัง เพื่อให้แน่ใจว่าสภาพโพรงมดลูกไม่มีความผิดปกติที่ขัดขวางโอกาสการฝังตัวของตัวอ่อน

โดยปกติทั่วไป ภาวะแทรกซ้อนหรือผลข้างเคียงจากการตรวจส่องกล้องโพรงมดลูกนั้น พบได้น้อยมาก แต่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น การอักเสบติดเชื้อ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีการติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน หรือท่อนำไข่อยู่แล้ว รวมถึงอาการปวดท้องน้อย ซึ่งสามารถรับประทานยาแก้ปวดได้ หลังจากการตรวจส่องกล้องโพรงมดลูก ผู้ป่วยสามารถทำกิจกรรมได้ตามปกติหลังการตรวจ แต่แนะนำให้งดการมีเพศสัมพันธ์ประมาณ 3-5 วัน




การส่องกล้องตรวจโพรงมดลูกด้วยเครื่องมือขนาดเล็ก (Office Hysteroscopy) คืออะไร

เป็นวิธีการตรวจโดยใช้กล้องเล็กๆ สอดเข้าทางปากมดลูก ซึ่งสามารถเห็นความผิดปกติภายในโพรงมดลูก ผ่านหน้าจอแสดงผล ในกรณีที่ไม่สามารถวินิจฉัยได้จากการซักประวัติ ตรวจร่างกายตามปกติ การอัลตราซาวด์ และการเอกซเรย์ เช่น มีเลือดระดูผิดปกติ มีติ่งเนื้อหรือเนื้องอกเล็กๆ ในโพรงมดลูก พังผืด ความผิดปกติของรูปร่างของมดลูก มีเลือดออกทางช่องคลอดในวัยหมดระดู และวินิจฉัยภาวะมีบุตรยาก เป็นต้น


ข้อดีการตรวจโพรงมดลูกด้วยเครื่องมือขนาดเล็ก (Office Hysteroscopy)

การตรวจโพรงมดลูกสามารถทำด้วยวิธีการอื่นได้ เช่น การขูดมดลูกหรือการใช้ท่อเล็กๆ เข้าไปดูดเซลล์เพื่อนำไปตรวจ ซึ่งวิธีการเหล่านี้แพทย์ไม่สามารถมองเห็นพยาธิสภาพของโพรงมดลูกได้โดยตรง ทำให้มีความถูกต้อง แม่นยำน้อยกว่าการตรวจด้วยวิธีการส่องกล้อง ซึ่งแพทย์สามารถเห็นภาพความผิดปกติได้อย่างชัดเจน ทำให้สามารถตัดชิ้นเนื้อได้ตรงกับตำแหน่งที่มีพยาธิสภาพ นอกจากนี้ การตรวจด้วยวิธีการนี้ยังสะดวกสบาย และมีโอกาสเกิดอาการแทรกซ้อนน้อยกว่าการส่องกล้องตรวจโพรงมดลูกแบบปกติ (Hysteroscopy) เพราะผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องอดอาหารหรือดมยาสลบก่อนการส่องกล้อง


การเตรียมตัวส่องกล้องตรวจโพรงมดลูก

ในการส่องกล้องตรวจโพรงมดลูกเพื่อวินิจฉัยโรค ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องเตรียมตัวเป็นพิเศษ ในบางกรณี แพทย์อาจให้ยาอมใต้ลิ้นเพื่อให้ปากมดลูกขยายตัวประมาณ 2 ชั่วโมงก่อนทำการตรวจ แต่ควรเลือกช่วงเวลาตรวจที่ประจำเดือนหมดสนิทไปแล้ว 5 - 7 วัน และตรวจสอบให้มั่นใจว่าไม่ได้อยู่ในช่วงของการตั้งครรภ์ ในกรณีพยาธิสภาพมีขนาดใหญ่ แพทย์อาจต้องนัดทำการผ่าตัดพยาธิสภาพในโพรงมดลูกในห้องผ่าตัด ผู้ป่วยต้องงดน้ำ งดอาหารก่อนเข้ารับการรักษา อย่างน้อย 6 ชั่วโมง และเตรียมผ้าอนามัยมาด้วย