รายงาน เศรษฐกิจ พอ เพียง ท ช 31001

บทที่ 1 ความพอเพยี ง .............................................................................................................. 1

บทที่ 2 ชุมชนพอเพยี ง ............................................................................................................10

บทท่ี 3 การแกปญหาชมุ ชน .....................................................................................................24

บทท่ี 4 สถานการณของประเทศไทยและสถานการณโ ลกกับความพอเพยี ง .............................31

บทที่ 5 การประกอบอาชพี ตามหลกั เศรษฐกจิ พอเพียงเพอื่ การสรา งรายได อยางม่นั คง

ม่งั คงั่ และยงั่ ยืน………………………………………………………………………………………………….43

บรรณานกุ รม ................................................................................................................

ภาคผนวก ................................................................................................................

คณะผูจัดทาํ ................................................................................................................

คาเส่ือมราคา) (4) รายไดเ ฉล่ียตอบคุ คล (Per Capita Income) คาํ นวณไดจ ากรายไดป ระชาชาตหิ ารดวยจาํ นวนประชากร ซึง่ ใชเ ปนดัชนสี ําหรบั เปรียบเทียบระดบั ความอยดู ีกินดีของประชาชนของประเทศตาง ๆ การวัดการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจเปนสว นหนึ่งของการวดั การพัฒนาเศรษฐกิจดังทีไ่ ดกลา วไปแลวขางตน อยางไรก็ตาม ในปจ จบุ ันมแี นวคิดการวัดความสขุ มวลรวมประชาชาติ (Gross National Happiness : GNH) ขนึ้เนือ่ งจากการพัฒนาท่ีผานมามงุ เนน แตก ารเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกิจเพยี งอยา งเดยี วจนละเลยความสขุ ซ่งึ เปน เปา หมายสูงสดุ ของการพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคม ทง้ั น้ียงั ไมมีดชั นีวัดความสขุ มวลรวมประชาชาติทแ่ี นนอนหรอื ชดั เจนในขณะนี้ แตถ ือเปนจุดเร่ิมตน ของการใหความสําคัญกบั ความสุขของประชาชน มากกวา การมุง เนนแตก ารเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกิจ 19ประเทศที่เปนผูนาํ เสนอแนวคิดการวัดความสขุ มวลรวมประชาชาติ(Gross National Happiness : GNH) ขึน้ คอื ประเทศภูฏาน โดยมีหลักการสาํ คัญ 4 ประการ คือ  การพฒั นาทางเศรษฐกจิ ท่ีย่ังยืน  การอนรุ ักษแ ละสง เสริมคณุ คาทางวัฒนธรม  การรกั ษาส่ิงแวดลอมทางธรรมชาติ  การมีธรรมาภบิ าล 6. ความหมายและความเปน มาของแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแหงชาติ 6.1 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ คือ การกําหนดแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ เพื่อใหประชาชนมีชีวิตและความเปนอยูท่ีดีขึ้นโดยการเขา มามสี วนรวมของประชาชนทุกขน้ั ตอนอยา งเปนระบบ 6.2 ความเปน มาของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ประเทศไทยไดมีการริเริ่มจัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจของชาติมาตั้งแตป พ.ศ. 2502 ในสมัยรัฐบาลจอมพล สฤษด์ิ ธนะรัชต โดยในป พ.ศ. 2504 ไดประกาศใชแผนพัฒนาเศรษฐกิจแหงชาติฉบับแรกข้ึน ซ่ึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจแหงชาติ ฉบับที่ 1 มีระยะเวลาของแผน 6 ป โดยที่แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาตฉิ บับตอ ๆ มา มีระยะเวลาของแผน 5 ป หนวยงานที่มีหนาท่ีรับผิดชอบในการจัดทําแผน คือ สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ โดยปจจุบันประเทศไทยกําลังอยูในชวงของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับท่ี 11 (พ.ศ. 2555-2559) ซ่ึงสาระสําคัญของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาตแิ ตล ะฉบบั มีดังตอ ไปนี้ 7. ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงกบั การประยกุ ตใชในชวี ิตประจาํ วัน เศรษฐกิจพอเพียงสามารถประยุกตใชไดทุกระดับ ทุกสาขา ทุกภาคของเศรษฐกิจ ไมจําเปนจะตองจํากัดเฉพาะแตภาคเกษตร หรือภาคชนบท แมแตภาคการเงิน ภาคอสังหาริมทรัพย และการคาการลงทุนระหวางประเทศ โดยมีหลักการทีค่ ลายคลึงกันคือ เนนการปฏิบัติอยางพอเพียง มีเหตุมีผล และสรางภูมิคุมกันใหแกตนเองและสงั คม 20 7.1 การประยุกตใชปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคเกษตรกรรมเม่ือป พ.ศ. 2538 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวไดพระราชทานแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพ อ เ พี ย ง ใ ห เ ก ษ ต ร ก ร นํ า ไ ป ป ฏิ บั ติ เ พ่ื อ ย ก ฐ า น ะ แ ล ะ ชี วิ ต ค ว า ม เ ป น อ ยู ใ ห ดีข้ึน เรียกวา การเกษตรทฤษฎีใหม หรอื ทฤษฎีใหม ซ่งึ มหี ลักปฏบิ ัติ 3 ข้ัน ดังนี้ ข้ันที่ 1 ผลิตอาหารเพื่อบริโภคแนวพระราชดําริทฤษฎีใหม เนนใหเกษตรกรสรางความม่ันคงทางอาหารแกครอบครัวตนเองกอน โดยทํานาขาวเพ่ือเก็บไวกินตลอดป เหลือจากการบริโภคจึงขาย โปรดเกลาฯ ใหทดลองทฤษฎีใหมในท่ีดินสวนพระองค ณ วัดมงคลชัยพัฒนา อําเภอเมือง จังหวัดสระบุรี จํานวน 15 ไร โดยแบงพ้ืนที่เปน 4 สว นตามอตั ราสว น 30 : 30 : 30 : 10 เนน การบริหารจัดการที่ดินและนํ้า ซ่ึงถือวาเปน หัวใจของการเกษตรทฤษฎใี หม ดงั น้ี  รอยละ 30 ของพื้นท่ี ขุดสระนาํ้ ไวใชส อยและเลยี้ งปลา  รอ ยละ 30 ของพ้นื ที่ ทาํ นาขาว  รอ ยละ 30 ของพ้นื ที่ ปลกู ไมย นื ตน พืชไร พชื สวนครัว  รอ ยละ 10 ของพืน้ ที่ ปลกู บา น โรงนาเก็บอปุ กรณ โรงเลยี้ งสตั ว ขน้ั ที่ 2 รวมตัวจัดตัง้ กลุม ชมรม หรอื สหกรณ เกษตรกรจะพฒั นาไปสูระดับพออยูพอกินพอใชใหสมบูรณย่ิงขึ้น มีรายไดจากผลผลิตเพิ่มมากขึ้น โดยรวมมือจัดตั้งเปน กลมุ ชมรม หรอื สหกรณ ดําเนนิ กิจกรรมทางเศรษฐกิจรวมกัน ดงั นี้ (1) ดา นการผลิต มกี ารรวมตัวจัดตง้ั เปน กลุมแมบา น ชมรม หรอื สหกรณผลติ สินคาหรอื บริการของชุมชนเพ่อื หารายไดชวยเหลือครอบครัวอกี ทางหนงึ่ เชนงานหัตถกรรม (2) ดานการตลาด รว มกนั สรางอํานาจตอรองในการจาํ หนา ยผลผลิตใหไดร าคาดี ไมพ ึ่งพอ คาคนกลาง (3) ดานสวสั ดกิ ารและชีวติ ความเปนอยู มีการจัดตั้งกองทุนใหสมาชิกกูเงิน ยามฉุกเฉิน เพื่อชวยเหลือซึ่งกันและกันยามเจ็บไขไดปวย เกิดอุบัติเหตุ หรือประสบภัยธรรมชาตติ าง ๆ 21 ข้ันที่ 3 รวมมือกับองคกรหรือภาคเอกชนภายนอกชุมชนเปนข้ันพัฒนากลุม ชมรม หรือสหกรณใหกาวหนา โดยกูเงินจากแหลงเงินทุนภายนอกชุมชนมาลงทุนขยายกิจการ เชน ธนาคารเพ่ือการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) บริษัทนาํ้ มัน ฯลฯ หรอื ขอความชว ยเหลือดา นวชิ าการจากหนวยงานทัง้ ภาครัฐและเอกชนเปาหมายของขน้ั ที่ 3 คอื พฒั นากิจการสหกรณ จัดต้ังและบริหารโรงสีขาวของชุมชน ปมนํ้ามันของชุมชนใหเขมแข็งยิ่งข้ึน พัฒนาคุณภาพของเกษตรกรใหอยูดีกินดี จําหนายผลผลิตไดราคาสูง ไมถูกกดราคา ซ้ือเครื่องมืออุปกรณการเกษตรและสินคาอุปโภคบริโภคตาง ๆ ในราคาถูก เปน ตน 7.2 การประยกุ ตใ ชปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในภาคอตุ สาหกรรมการคาและการบริการ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งสามารถนาํ ไปประยุกตใ ชก ับธรุ กิจเอกชนทงั้ ภาคอตุ สาหกรรม การคา และการบริการ ดังนี้ 1) ความพอประมาณ ผปู ระกอบการควรยดึ แนวทางปฏิบัติ ดงั นี้ (1) พอประมาณในการผลติ ไมผ ลติ สินคามากเกนิ ความตองการของผูบรโิ ภคจนเหลือลนตลาด ถอื เปน การชวยประหยัดพลงั งาน และทรัพยากรในการผลิต (2) พอประมาณในผลกําไร ไมค ากําไรเกนิ ควรจนผบู ริโภคเดือดรอน ไมกดราคา รับซื้อผลผลิตจากเกษตรกร มีการแบงปนผลกําไรสวนหน่ึงไปพัฒนาคุณภาพฝม อื แรงงานและองคกรของตน รวมทัง้ คืนกาํ ไรสูสังคม โดยตอบแทนชวยเหลือสังคมในรปู แบบตา ง ๆ 2) ความมีเหตผุ ล แนวทางปฏิบตั ิดงั น้ี (1) มีเหตผุ ลในการพัฒนาองคกร โดยใหความสาํ คญั ตอการพัฒนาประสทิ ธภิ าพการทํางานของบุคลากรในองคกร ทั้งพนักงาน ลูกจาง และผูใชแรงงาน ตัดทอนรายจายท่ไี มจําเปนรวมทงั้ พฒั นาคุณภาพสนิ คา และเพ่มิ ปริมาณผลผลติ เปน ตน (3) มเี หตุผลในการจดั สวัสดกิ ารใหพ นักงาน ลูกจา ง และผูใชแ รงงาน 3) การมีภมู ิคมุ กนั ที่ดี ผปู ระกอบการควรใหค วามสาํ คญั และนาํ ไปปฏบิ ัติ ดงั น้ี (1) ติดตามขา วสารและสถานการณต าง ๆ ท้งั ภายในและตางประเทศ ซึ่งอาจมีผลกระทบตอการดําเนินธุรกิจของตน เชน ความผันผวนทางเศรษฐกิจ การเมือง และความเปล่ียนแปลงของสภาพดินฟาอากาศและภัยธรรมชาติ 22เปนตน เพื่อใหสามารถตัดสินใจบริหารองคกรธุรกิจของตนไดอยางถูกตองเหมาะสมและลดความเสย่ี งใหเ หลือนอ ยที่สดุ (2) การกเู งินจากสถาบนั การเงิน เพ่ือดําเนินธุรกจิ หรือขยายกจิ การตองดูตามกําลงั ฐานะของตน ไมท ําอะไรเกินตัวมฉิ ะนน้ั อาจเกิดความเสียหายได (3) มีเงินออมหรอื เงินเกบ็ เพอ่ื ใชเปน ทนุ หมนุ เวียน โดยเฉพาะธรุ กิจขนาดเลก็ ซึง่ ตองพง่ึ ตนเองใหมากที่สุด ควรจัดสรรผลกําไรสวนหน่ึงเปนเงินออมเพื่อใหมีใชจ า ยเปน ทนุ หมนุ เวยี นในการดาํ เนินกจิ การ 4) เงือ่ นไขความรคู คู ณุ ธรรม มีแนวทางปฏิบตั ดิ ังนี้ (1) ดําเนนิ ธรุ กจิ ภายใตค ณุ ธรรม เชน ซื่อสัตยตอ ผบู รโิ ภครักการใหบ ริการแกลกู คา และเอาใจใสพนกั งาน โดยจดั อบรมดา นคณุ ธรรมเปนระยะ ๆ (2) มคี วามรบั ผิดชอบตอ สังคมและเอาใจใสต อสง่ิ แวดลอม ไมทาํใหเกิดปญหามลพิษในแหลงนํ้า ดิน อากาศ ฯลฯ และมีสวนรวมกับชุมชนในการรักษาสิ่งแวดลอ ม เชน สนับสนนุ กจิ กรรมลดภาวะโลกรอนกบั โรงเรยี นในชุมชน 7.3 การประยุกตใชป รชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงสําหรับนักเรียนและประชาชนทั่วไป นกั เรยี นและประชาชนท่วั ไปควรยึดหลักปฏิบัติตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงเพ่ือใหเ กิดประโยชนตอตนเองและครอบครวั ดงั น้ี (1) พ่ึงตนเอง มจี ติ สํานึกทดี่ ใี นการใชจ า ยเงิน รูจกั ประหยดั ลดรายจา ยที่ไมจําเปน ไมฟุงเฟอหรือใชจายฟุมเฟอย ไมหลงใหลกับวัฒนธรรมบริโภคนิยมทางวัตถุ และมีวินยั ในการออมเงนิ เงนิ เปน ตน (2) ขยนั หมนั่ เพยี รในการประกอบอาชีพสุจรติ เพอ่ื เพิ่มพูนรายไดใ หตนเองและครอบครัว หรือรูจักหารายไดร ะหวางเรยี นเพ่อื แบงเบาภาระของผูปกครอง (3) ใฝศกึ ษาหาความรใู หม ๆ อยูเสมอ เพ่อื พัฒนาทักษะ ความสามารถและประสบการณในการประกอบอาชีพ เพื่อใหมีรายไดเพ่ิมข้ึนและเพียงพอตอการดํารงชีพ(อางอิงจาก :https://sammy2830.wordpress.com/บทเรียน: เขาถึงเม่ือวันที่ 17พฤษภาคม 2559) 23เรือ่ งท่ี 2 การเลือกแนวทางการดาํ เนนิ ชวี ติ ภายใตสถานการณข องประเทศโดยใชหลัก ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง “.......การท่ีเราจะทําการคาขายไมใชเรื่องที่นาอายเพราะเงินท่ีไดเปนเงินที่เราหามาไดดวยความสจุ รติ ไมใ ช ไปขอเขา หากแตเ งนิ ท่ไี ดม าน้ันเปน เงินที่ไดมาดวยความทุจริตน้ันแหละเปน สงิ่ ทน่ี า อายมากกวา ......”“ตวั อยางเศรษฐกิจพอเพยี งทขี่ าพเจารจู กั ” ในนา้ํ มปี ลาในนามีขาว แผนดินของเราชา งแสนอุดมสมบรู ณ...” ขาพเจาเคยไดยินเพลงนีต้ ั้งแตเ ดก็ ๆ ซึง่ ในชวี ิตประจําวนั หรอื ในสภาพแวดลอมของขา พเจา ก็ผกู พนั อยกู ับสิง่ เหลา นม้ี าเปนเวลานานแลว ขาพเจาอาศัยอยูใน หมูบานเล็กๆ แหงหนึ่งของอําเภอเดนชัย จังหวัดแพรช่ือหมูบานปงปาหวาย สภาพแวดลอมโดยรวมก็จะเปนพ้ืนที่ราบ อาชีพสวนใหญในหมูบานกค็ อื อาชีพเกษตรกรรม เชน ทํานา และปลกู ถั่วเหลืองสลับกนั ไป บานของขาพเจามีลักษณะเปนบานไมหลังเล็ก ๆ ยกใตถุนสูง บานก็ยังสรางไมคอยเรียบรอ ย หลังคาก็มงุ ดว ยสังกะสี อาชพี ของคนในครอบครัวกค็ อื รับจา งทาํ นา บา นของขาพเจาจะอยหู างจากหมูบานติดกับทุง นา ซ่งึ ก็มเี พยี ง ไมกหี่ ลงั ทเี่ หมอื นบานขา พเจา อากาศจึงคอนขางที่จะเย็นสบาย ต้ังแตเล็ก ๆ จนมาถึงปจจุบันขาพเจาก็มักจะเห็นการดํารงชีวิตของคนในครอบครัว พอ แมกจ็ ะไมคอ ยอยูบา น สวนใหญก็จะออกไปทํานา แมบานที่ขาพเจาอาศัยอยูจะไมหลังใหญโต สรางจะยังไมเสร็จ อาชีพของพอแมก็ไมใชเลิศหรู รับราชการเหมือนกับพอแมของคนอื่น แตขา พเจา กไ็ มร สู กึ วา ตัวเองมปี มดอยหรืออิจฉาคนอื่นเลย ขาพเจาคิดวา ชีวิตความเปนอยทู กุ วันน้ี เปน ชวี ิตที่มีความสุขมากเปนครอบครัวที่อบอุน กิจกรรมอยางหน่ึงท่ีทุกคนในครอบครัวทํารว มกันก็คือ การรับประทานอาหารพรอ มหนาพรอ มตากนั ซ่ึงหากเปรียบเทียบกับอีกหลายครอบครัวแลวนอยคนที่จะมีโอกาสเชนน้ี เม่ือขาพเจามาน่ังนึกไตรตรองดู ขาพเจาคิดวาครอบครัวของขาพเจา น่ีแหละท่ีไดนําแนวคิดในเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว มาใชเปนแนวทางในการดาํ รงชีวติ ประจาํ วันเปนอยางมากแบบไมรตู วั แมจะสอนขาพเจา เสมอในเรื่องความประหยัดมวาจะเปนในเรื่องการประหยัดเงินหรือเร่ืองตางๆ ขาพเจาจะถูกปลูกฝงมาตั้งแตเล็ก ๆหลังจากทเ่ี ลิกโรงเรียนแลว ขาพเจาจะตองเหลอื เงินมาใสก ระปกุ ออมสนิ ดังนนั้ สิ่งของทีข่ าพเจา 24ตอ งการซอ้ื จงึ ไมตอ งรบกวนพอแม นอกจากน้กี ย็ งั มีการประหยัดในเรื่องการปลูกผักสวนครัวไวกินเอง ครอบครัวของขาพเจาไมเคยซื้อผักสวนครัวเลย แมบอกวาผักปลูกเองนี่แหละ ปลอดสารพิษ ดังน้ัน สวนหลังบานของขาพเจาจึงเต็มไปดวยผักสวนครัว อาทิ ขิง ขา ตะไครใบกะเพรา ใบมะกรูด ชะอม ตึง ตนฟกทอง ถ่ัวฝกยาว พริก เปนตน การปลูกผักสวนครัวเหลานยี้ งั ถือไดวาเปนกิจกรรมอยางหนึ่งของครอบครัวท่ีมีการทํารวมกัน เวลาที่พอกับแมปลูกขาพเจา จะชอบเขาไปชว ย พอจะเปน คนถางหญา และขดุ หลุมให สวนขา พเจา และแมจ ะเปนคนปลูก แลว กช็ ว ยกันรดนํา้ ขาพเจา จึงคิดวามนั สนุกรอดวู า ผกั เหลา นจ่ี ะโต ระหวางน้ีก็ดูแลเอาใจใสโดยถอนหญา และ รดน้ํา ฉะน้นั เวลาทํากบั ขาวครอบครวั จงึ ไมตอ งซือ้ ผกั สวนครวั เหลาน้ีจงึ เปน การประหยัดรายจายในสวนน้ีเปนสวนมาก บางม้ือก็ไมตองเสียเงินซื้อแมแตบาทเดียวเลย อาทิ แกงผักรวม หรือทํานํ้าพริกหนุมจ้ิมผักน่ึง ซึ่งวัตถุดิบเหลาน้ีก็เก็บจากสวนหลังบานบางคร้งั หากผกั เหลานี้มีมากเกินไปก็จะเก็บแบงใหเพื่อนบาน ก็ถือเปนการสรางน้ําใจใหเพื่อนบานดวยกนั และบางครง้ั เพือ่ นบานมีอะไรก็จะแบงใหเราเหมือนกัน หากจะพูดถึงผลไมท่ีบานของขา พเจา กจ็ ะมผี ลไม อาทิ มะละกอ มะขาม ลาํ ไย มะมว ง กลวย เปนตน ซ่ึงเมื่อถึงฤดูกาลท่ีผลไมเหลานีอ้ อก ครอบครวั ก็ไมต อ งซ้อื กินเลย หากจะกนิ ก็สอยจากสวนหลังบานซงึ่ ตา งจากหลายครอบครวั ทต่ี อ งซื้อกนิ ครอบครัวของขา พเจา จะมีความเปนอยูท่ีเรียบงาย สันโดษ ไมหรูหรา ฟุมเฟอย รายไดของครอบครัวปหนึ่งๆ ก็ไมมาก ก็ประมาณ 20,000 - 25,000 บาท และรายไดสวนใหญก็มาจากอาชีพรับจางทํานาและรับจางท่ัวไป ซึ่งเราจะไมมีท่ีนาเปนของตัวเองจึงตองอาศัยการรับจางทํานาของคนอื่น เมื่อไดผลผลิตสวนหน่ึง ก็จะแบงใหเจาของท่ีนา ที่เหลือก็จะแบงขายและเกบ็ ไวก ินในครอบครวั แมข า พเจา จะทาํ นาไมเปนแตจากการทเ่ี หน็ พอแมต ง้ั แตเ ลก็ ๆกพ็ อจะรูถึงขั้นตอนของการทาํ บา ง ซ่ึงขาพเจาคิดวามันเปนอาชีพท่ีคอนขางจะหนักและตองหมั่นดแู ลเอาใจใสผ ลผลิต หากปไหนราคาขา วตก ศตั รูพืชรบกวน ปน ้นั ก็จะไดผลผลิตนอย และหากจะรอแตผ ลผลิตจากการทํานาเพียงอยางเดียวก็คงไมพอกับคาใชจายในครอบครัวเปนแนในชว งฤดกู าลทํานาจะแบงเปนชว งๆ คือ ชว งแรกกจ็ ะหวา น รอใหข าวเปนกลา จากนั้นก็นํากลาไปปลูกและรอจนตน ขาวเหลืองถึงจะเก็บเก่ียวผลผลิตได และในชวงเวลาท่ีรอในแตละชวงพอกับแมก ็จะไมป ลอ ยเวลาใหว าง ทา นจะเปน คนทีข่ ยันมาก ซึ่งพอก็จะไปรับจางตามหมูบาน เชนถางหญา หรอื ไปรับจางไถนา จะรับจางทกุ อยา งที่สุจรติ ทตี่ นทาํ ได สวนแมก ็จะเหมอื นกันแมก็ไปรบั จางคนอ่ืน เชน ปลูกนา เปน ตน นอกจากนก้ี ็ยังมีการเก็บพืชผัก สวนครวั ท่ปี ลูก 25ในบานขายดวย หากผักสวนครัวชนิดใดท่ีกินไมทันก็จะเก็บไปขายและพืชบางอยาง ท่ีนํามาแปรรปู ได เชน กลวยสกุ แมจ ะนาํ มาตากแลว นง่ึ ไวกนิ เปน ตน ขา พเจา กจ็ ะขอไปชวยแมดว ยผักที่เก็บก็จะเปนผักบุง บางคร้ังก็จะเอาเบ็ดไปตกปลาดวย หรือเก็บปูตามทุงนา หากมีมากก็จะนําไปขาย อยางผักสวนครวั แมก็จะทําเปน มัดๆ มดั หนง่ึ ก็ไมแ พงประมาณ 3-5 บาท เวลาไปขายที่ตลาดขาพเจา กจ็ ะไป นัง่ ขายกับแมด วย แตละวันก็จะขายหมด เพราะคนจะรูวาบานเราปลูกผกั ท่ีปลอดสารพิษ เงินที่ไดก็นํามาซื้อกับขาวก็ถือวาเปนการชวยประหยัดในครอบครัวอีกทางหนึง่ แมเ คยสอนขา พเจาเสมอ วา “การทเ่ี ราจะทําการคา ขายไมใ ชเ ร่ืองท่ีนาอาย เพราะเงินท่ีไดเปนเงินท่เี ราหามาไดดว ยความสจุ ริต ไมใชไปขอเขา หากแตเงินที่ไดมานั้น เปนเงินที่ไดมาดวยความทจุ รติ นน่ั แหละเปนส่ิงท่ีนาอายมากกวา” ขาพเจา จึงไดจดจํามาจนถึงทุกวันนี้ ดังน้ันแมเพือ่ นหลาย ๆ คนจะถามขา พเจาถงึ เรอ่ื งท่ีไดน ั่งขายผักในตลาด ขาพเจา จึงตอบเพือ่ นไดเ ต็มคาํ วา “ไมอาย” วิญญาณการเปนแมคาของขาพเจา จึงถูกปลูกฝงจากแมมาต้ังแตขาพเจายังเปน เดก็ นอกจากจะมีผักสวนครัว สวนผลไมแลว บานของขาพเจาก็ยังมีการ เลี้ยงไกพันธุพ้นื เมืองเอาไวก ินเองและบางคร้ังหากครอบครวั ไมมีเงินจริงๆ ก็สามารถนําไปขายได ก็พอที่จะจนุ เจือครอบครวั ได และมลู ของไกก็สามารถนําไปใช เปน ปุย ใสพชื สวนครัวไดอีกดวย ครอบครัวของเราจึงไมมีวนั ไหนทจี่ ะไมม ีเงนิ เลย แมจ ะไมม ีมากก็ยังจะพอมีซื้อของใชในครอบครัว เพราะพอและแมจ ะเปนคนทนี่ าํ สิ่งของทม่ี ีในบานมาแปรรูปหรือประยุกตนําไปขาย อาทิ ผักสวนครัวเปน ตน หากครอบครวั เราทวี่ นั ไหนไมม กี ินจรงิ ๆ ผกั สวนครัวตามรวั้ และสวนหลังบานจึง เปนสิ่งที่ชวยชีวิตของทุกคน ในครอบครัวไดเปนอยางดี ครอบครัวของเราไมเคยที่จะไปขอความชว ยเหลอื จากใคร มีอะไรเราก็ กนิ ไปตามประสาพอ แม ลูก และ ขา พเจาคิดวา มนั กม็ ีความสุขดี แมจ ะปลกู ฝง ใหข า พเจาเปน คนท่ปี ระหยัดตั้งแต เด็กๆ แลว โดยเฉพาะเรื่องเสือ้ ผาชุดนักเรียนหรอื แมกระท่งั หนังสอื เรยี น ขาพเจา มี พีอ่ ยู 2 คน ดังนน้ั สิง่ เหลา น้ีขาพเจาจึงไมเคยซ้ือใหมเลยเพราะจะใชตอ จากพีต่ ลอด แมกระทั่งสง่ิ ของช้นิ แรกทซ่ี ือ้ ตอนเด็กๆ ทีจ่ าํ ได กค็ ือ จักรยานเอาไวใชป น ไปเรยี น ขาพเจา กย็ งั ซ้อื ตอ มอื สองจากพีข่ า งบาน พอ บอกวา “มันก็ขไี่ ดเ หมือนกนั ลูกเราไมใ ชค นรวยเหมือนคนอ่ืนเขา ส่ิงไหนท่ีเราพอประหยัดไดเราก็ประหยัด” ขาพเจาก็เช่ือพอและไมไดอิจฉาอะไรกันเพ่ือนก็เขาใจพอกับแมและก็เห็นสภาพครอบครัวของเราวาเราเปนอยางไร ดังนั้นจึงเปนสิงหนึ่งท่ีขาพเจาจะชวยพอและแมประหยัดได และส่ิงที่ขาพเจาสรางความภาคภมู ิใจใหกบั พอและแมตั้งแตเล็กๆ ก็คือการทําตนเปนคนดี ต้ังใจเรียน ชวยเหลืองานบาน และเวลาโรงเรยี น มกี ิจกรรมอะไรขา พเจากจ็ ะเขารวมเสมอ เชน วาดรูป เรียงความ เขียน 26คําขวัญ เนื่องในวันสําคัญตางๆ รางวัลที่ขาพเจาไดในแตละคร้ังก็จะเปน สมุด ดินสอ อุปกรณการเรียนตาง ๆ และบางครั้งก็เปนเงินทุน ขาพเจาคิดวามันเปนการชวยแบงเบาภาระและประหยดั คา ใชจา ยในเร่อื งการเรียนของขาพเจา ไปมาก นอกจากน้ี สงิ่ ท่พี อ กับแมปลูกฝง เสมอก็คือการชว ยเหลือสงั คม แมเ ราจะไมมีเงินมากแตเรากช็ วยจากแรงกายของเราก็ได เชน เวลามีการพัฒนาวดั หรอื สถานที่สาํ คัญ ครอบครัวของเราก็จะไปชว ยกนั เสมอ และขา พเจา เปนคนทชี่ อบไปวดั เน่ืองจากจะเปน คนที่ติดแม จึงชอบไปไหนมาไหนกับแมและเปน คนท่ีชอบไปวดั ตง้ั แตเด็ก ๆ เวลาไปแลวจะรูสึกวาสบายใจ ไดเห็นขั้นตอนพธิ ีกรรมทางศาสนาและเหตผุ ลลกึ ๆทีข่ าพเจา ไปวดั กค็ ือจะชอบไปอธิษฐานตอหนาพระพุทธรูปขอพรทาน ขอใหเรียนเกง บาง สอบไดที่ 1 บาง ขอใหครอบครัวมีความสุข ขอใหทุกคนมีรางกายท่ีแข็งแรงปราศจากโรคภยั ไรเจบ็ นก่ี ค็ อื เหตผุ ลที่ขาพเจาชอบไปวัด แตขาพเจาก็คิดวามนั ชวยทาํ ใหเ รารสู ึกดี ชีวิตของการเปนลูกเกษตรกรมันทําใหขาพเจาโตมาพรอมกับความประหยัด และอยูภายใตส ภาพแวดลอมที่เต็มไปดว ยธรรมชาติ เวลาขีจ่ ักรยานไปเรียนก็จะเหน็ ผคู นทําไรไถนากันมันเปน วัฏจกั รแบบนเี้ รอื่ ยมาตัง้ แตข า พเจา เปนเด็กจนถึงปจจุบันหลังจากทุกคนเสร็จจากฤดูทํานาแลวก็จะมีการปลูกถ่ัวเหลือง ก็คือเปนการปลูกพืชหมุนเวียนเรียกไดวาไมยอมปลอยใหพ้ืนท่ีไดวางเปลาเลย ซ่ึงครอบครัวของขาพเจาก็มีการปลูกถ่ัวเหลืองเหมือนกัน และรายไดจากถว่ั เหลอื งนแ่ี หละที่พอจะ ทําใหค รอบครัวของเราพอจะมีเงินเก็บบาง หรือพอจะแบงใชหน้ีที่เรากูมาเปนทุนในการทํานา เพราะไมตองแบงใหเจาของที่นา การปลูกถั่วเหลืองน้ีจะเก็บเกี่ยวในชว งประมาณปลายเดอื นกุมภาพันธ – ตนเดือนเมษายน และชวงท่ีเก็บเก่ียวนี้ ในเวลาทีข่ าพเจา วา งในวันเสาร - อาทิตย ขา พเจากจ็ ะไปชวยแม เกบ็ เก่ียวดวย ขาพเจารสู กึ วารอ นมากและก็รูถึงวา กวา ท่ีพอ แมจะไดเงิน แตละบาทมาใหเราใชนั้น มันตองอาศัยความอดทนเปนอยางมาก เสรจ็ จากการเก็บเกี่ยวแลวกจ็ ะมีเปลือกถว่ั เหลือง ซึง่ เปลือกถ่วั เหลืองนี้ที่ขาพเจาเห็นพอนาํ มาใชประโยชน คอื นาํ มาทาํ เปนปยุ หมัก ใชใสในทุงนาใหดนดื โดยพอจะขุดหลุมท่ีสวนหลงั บาน นาํ เปลือกถว่ั เหลืองและเศษใบไมในบาน อาทิ ใบลาํ ไย ใบมะขาม เปนตน ไปหมัก ทําเปนปยุ รวมกับเปลอื กถัว่ เหลืองดวย และเปลอื กถ่วั เหลืองยังไมมปี ระโยชน เพยี งแคน้ียังสามารถสรา งรายไดใ หกบั ครอบครวั ของขา พเจาไดอีกดว ย โดยพอจะนํารถเข็นไปขนเปลือกถ่ัวเหลืองมาไวที่บาน จากน้ันก็จะมีการข้ึนเปนแปลงใสเปลือกถ่ัวเหลืองหมักไว ในแปลง รดนํ้าแลวนําใบไมมาปด หมักใหเปลือก ถั่วเหลืองเนาไวประมาณสัก 2-3 อาทิตย ก็จะมี เห็ดออก ซ่ึงเราเรียกวา “เหด็ ถว่ั เหลอื ง” และเหด็ ถั่วน่ีเองท่ีเรานํามาใชทําประกอบอาหาร พอเห็ดออกมาก ๆ 27เราก็จะนําไปขายแมจะเร่ิมเก็บประมาณ บาย 2-3 โมง เพราะหากเก็บค่ําจะไมทันขายซึ่งจะตองนํามาปอกท่โี คนและลางใหสะอาดกอนที่จะนําใสถุงขาย ราคาท่ีขายก็ถุงละ 10 บาทวนั หน่งึ ๆ ก็จะไดป ระมาณ 150-200 บาท บางทแี มจะเปนคนเก็บอยูที่บานสวนขาพเจาก็จะนําบางสว นไปขายที่ตลาดกอนและเงินท่ไี ดมานนั้ มันกช็ วยทจ่ี ะแบง เบาภาระคาใชจายในครอบครัวดวย ขาพเจา จะถกู ปลกู ฝงใหเ ห็นคณุ คาของเงนิ ตง้ั แตเ ลก็ ๆ ปจ จบุ นั น้ีขา พเจา ศึกษาอยูในระดับมหาวทิ ยาลัยกจ็ าํ เปน ตอ ง ใชเงินเปน จํานวนมาก และสง่ิ หนึง่ ท่ขี า พเจา สามารถท่จี ะชวยแบง เบาภาระของพอ แมไ ดก็คอื ในชวงปดภาคเรยี นขา พเจาจะไปทํางานหารายไดพิเศษ คือรับจางขายของกบั รา นคา ในตัวเมอื ง ซึ่งเงินที่ไดมันก็พอท่ีจะชวยประหยัดคาใชจายของพอแมไปบาง แตก็ยงั ดที ี่รฐั สนบั สนุนในเรอื่ งการกูยืมเงินเพ่ือการศกึ ษา เพราะการทอี่ ยูหอนั้นคาใชจายคอนขางสูงโดยเฉพาะ ในเร่ืองเอกสารประกอบการเรียน แตขาพเจาก็หาวิธีประหยัดไดก็คือการขอเอกสารตอจากรุนพ่ีในวิชาท่ีเรียนเหมือนกัน ก็ทําใหประหยัดคาใชจายในสวนน้ีเปนอยางมากและอีกสงิ่ หนงึ่ ทข่ี า พเจาจะทําให พอและแมไ ดก ็คือ เปนคนดี ตั้งใจศึกษาเลาเรียนเพ่ือที่จบแลวจะไดมกี ารงานทมี่ นั่ คงและจะไดน าํ เงินสว นนน้ั มาชว ยเหลอื ครอบครวั และพอ แม ดังน้ัน ขาพเจาคิดวาจากตัวอยางเศรษฐกิจท่ีพอเพียงในครอบครัวของขาพเจา คงจะเปนแนวทางท่ีใหผูอานไดใชเปนแนวทางในการดํารงชีวิตในครอบครัวกับหลาย ๆ ครอบครัวและกับหลายๆ คน ไมวา จะเปนในเร่ืองการ ปลูกพืชผักสวนครัวไวกินเอง การปลูกผลไมไวกินเอง การทําการเกษตรโดยปลูกพืชหมุนเวียน การทําปุยหมัก เปนตน ซึ่งขาพเจาคิดวาหากเราทกุ คนรูจ กั ประมาณตน พอใจกบั สิง่ ท่ีตนเปน อยู ดํารงชีวติ โดยไมเบียดเบียนผอู ื่น โดยเร่ิมจากสิ่งทใ่ี กลต วั กอนก็คือ ตัวเอง ครอบครวั สังคม และประเทศชาติตอ ไป ประพฤติตนอยูใน ศีลธรรมชวยเหลือสังคมเทาท่ีจะทําได มีน้ําใจกับผูอื่น ไมสรางความเดือดรอนใหกับผูอื่น โดยเฉพาะเศรษฐกจิ ในยุคขา วยากหมากแพงในปจ จบุ นั “เศรษฐกจิ พอเพยี ง” เปน เร่อื งทส่ี าํ คญั มากท่ีทุกคนจะตอ งนํามาเปน หลกั เปนแนวทางในการประพฤติ ปฏิบัติตนในสังคม ไมวาจะเปนเรื่องการชวยชาติประหยัด อาทิ ประหยัดไฟ ประหยัดนํ้า ประหยัดนํ้ามัน เปนตน นอกจากนี้โดยเฉพาะวัยรนุ นกั ศึกษา ตอ งรูจกั ประมาณตน ในเร่ืองแฟชั่นตางๆ เชน ไมแตงตัวตามแฟช่ันไมใชโทรศัพท หรือสินคาที่หรูหราฟุมเฟอยตามเพื่อน เพราะเรายังไมมีรายได ซึ่งหากเราตามเพือ่ นหรอื ตามแฟชัน่ กจ็ ะทาํ ใหเ ราทําในสิ่งผิด ๆ เพี่อที่จะให ไดส่ิงท่ีตองการมาก็ได และถาทุกคนดําเนินชีวิตโดยยึดหลักทางสายกลางและความไมประมาท คํานึงถึง ความพอประมาณความมีเหตุผล การสรางภูมคุมกันที่ดีในตัว ตลอดจนการใชความรูดวยความรอบคอบระมัดระวัง และมีคุณธรรมเปนพื้นฐานในการตัดสินใจ และการกระทําในชีวิตประจําวัน 28ขาพเจาเช่ือวาสังคมและประเทศชาติกค็ งจะดีขน้ึ เพราะทุกคนชวยกัน และเช่ือวาส่ิงเหลาน้ีทุกคนสามารถเรมิ่ ได ไมไดข ึ้นอยูกับวาคุณเปนใคร จะมีฐานะรวยหรือจน จะมีบานที่หลังเล็กหรือใหญ แตอยูท่ีวา คุณพรอมที่จะประพฤติตนดังกลาวหรือไม และขาพเจาก็เช่ือวา ทุกคนทําไดและทําไดดีดวยหากเราต้ังใจท่ีจะทํา (วราภรณ สีศุข). ”พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาต”ิ ตัวอยา งเศรษฐกิจพอเพียงที่ขาพเจา รจู ัก ”2550”)เรอ่ื งท่ี 3 สถานการณโ ลกปจ จุบัน (ชว งป 2551-2552) เม่อื สหรฐั อเมริกาไดพัฒนาเศรษฐกิจของตนสูสูงสุดของทุนนิยมโลกเนื่องจากตลาดทุนจากทั่วโลกหลงั่ ไหลสูตลาดทนุ ในสหรัฐอเมรกิ า หลังจากเกิดวกิ ฤตเศรษฐกิจเอเชียและขยายตัวออกไปทัว่ โลกสตอ กทุนจํานวนมหาศาลในแตละประเทศ ไมสามารถนําไปลงทุนได เน่ืองจากเศรษฐกิจชะลอตวั ถึงขนั้ วิกฤต เม็ดเงนิ จากสตอ กทนุ ทวั่ ทกุ มมุ โลกไดไหลบา ทะลักสูตลาดทุนในสหรัฐอเมริกา ปญ หาจากการเติบใหญข องทุนในสหรัฐอเมริกา ก็คือการขยายพ้ืนที่การลงทุนเพื่อกระจายทนุ ออกไปในขอบเขตปริมณฑลใหก วา งทส่ี ุดเพือ่ รองรบั การขยายตัวของทนุ ท่ีนับวันจะเติบใหญ ป พ.ศ.2541 ขณะที่วิกฤตเศรษฐกิจกําลังเปน ภัยคุกคามประเทศตาง ๆ จากท่ัวโลกตลาดทุนในสหรัฐอเมริกากลับพุงทะยานอยา งรวดเร็ว ดัชนีหุน DowJones พุง ทะยานทะลุ10,000 จุด เปนคร้ังแรกและสูงสุดกวา 11,000 จุด Nasdaq สูงกวา 3,800 จุดสรางความเล่อื มใสศรทั ธางุนงง และไมเ ขาใจตอเศรษฐกิจอเมริกาท่ีสวนทางกับวิกฤตเศรษฐกิจโลก ซึ่งจริงๆแลวเปน เรื่องที่สามารถทําความเขา ใจไดไ มยากเมื่อสตอกทุนในแตล ะประเทศไมสามารถนําไปลงทุนภายในประเทศได และความเช่ือมั่นในตลาดทุนอเมริกายังคงอยูใ นความรูสกึ ทด่ี ขี องนกั ลงุ ทนุ ดังน้ันทุนจากท่วั ทุกมุมโลกจึงหลงั่ ไหลเขา สตู ลาดทุนในอเมริกา เมื่อตลาดทุนในอเมรกิ าไมไ ดเติบโตบนพื้นฐานของความเปน จริงการเติบโตทางเศรษฐกิจแบบฟองสบูข องสหรฐั อเมรกิ าจึงนา จะยนื อยูไดไ มน าน ป 2001 ปฐมวัยยา งกาวแรกของรอบพันปท่ี 3 บริษัทยักษใหญใ นสหรัฐอเมริกาเริม่ ทยอยประกาศผลประกอบการกาํ ไรท่ลี ดลง และการประกาศปลดพนกั งาน เชน เม่ือ เดือนธันวาคม 2543เจเนอรลั มอเตอรส (จีเอ็ม) ปลดพนกั งาน 15,000 คน วันพุธท่ี 24 มกราคม2544 ลูเซนต เทคโนโลยีผูผลิตอุปกรณโทรศัพทยักษใ หญป ระกาศปลดพนักงาน 16,000ตาํ แหนง เวริ ล พูล ผผู ลติ เครื่องใชไ ฟฟา ปลดพนักงาน 6,000 คน เอโอแอลไทม วอรเ นอร 29กจิ การสือ่ ยุคใหม จากการผนวกระหวางอเมริกาออนไลน กับ ไทม วอรเ นอร ปลดพนักงาน2,000 คน การแกวง ตวั อยางไรท ิศทาง และไมช ัดเจนของตลาดทุนในสหรัฐอเมริกา เร่ิมที่จะผันผวนและไมแ นนอน นักลงทนุ เร่ิมไมแนใจตอ ความเชื่อม่นั ตลาดทุนอเมริกา และเม่ือ นายคิอิชิมิยาซาวา รัฐมนตรีคลังญ่ีปุน กลา ว เม่ือวันท่ี 8 มีนาคม 2544 ในการชี้แจงตอคณะกรรมาธิการงบประมาณของวุฒิสภายอมรับความปราชัยทางเศรษฐกิจอยา งเปน ทางการครั้งแรก หลงั จากทเ่ี ศรษฐกิจญป่ี ุน ผุกรอ นเปนปญ หายืดยอ้ื ยาวนานมารวม 10 ป วา ฐานะการเงนิ ของประเทศกาํ ลงั ยา่ํ แยเตม็ ที หรืออาจกลาวไดว า ใกลจะลมละลายแลวสัปดาห รุง ขึ้นหลังการแถลงของมิยาซาวา ตลาดทุนในสหรัฐอเมริกานําโดย NASDAQ รว งลงกวา 30%ตามดว ย DowJones,S&P และตลาดทุนท่ัวโลกพังทะลายลงทันทีจอรจ บุช เรียกสถานการณน ว้ี าเปน WorldStockCrisis ขณะทนี่ ักลงทุนจากทั่วโลกเกิดความไมเชื่อมัน่ ตลาดทุนในสหรฐั อเมริกาเหตุการณค วามตึงเครียดในภูมิภาคตา ง ๆ ท่ัวโลก ในชวงของเดือนมีนาคม 2544 ไลต้ังแตการประกาศจะพัฒนาขปี นาวธุ ปองกันตนเองของสหรฐั อเมรกิ า การจบั ตวั มิโลเซวชิ อดีตผนู าํ ยูโกสลาเวียการตอสูของชาวปาเลสไตนท ่ีพัฒนาจากการขวา งกอนอิฐกอ นดินมาเปนการวางระเบิดและมีการใชป นความตึงเครยี ดในเชสเนีย การทําลายพระพุทธรูปท่ีใหญท ี่สุดในโลก ของกลุมตาลีบันในอัฟกานิสถานไดส ราง แผลลึกในจิตใจของชาวพุทธตอชาวมุสลิมองคท ะไลลามะธิเบตเยือนใตห วัน เรือดํานํ้าอเมริกาโผล ท่ีเกาะแหง หน่ึงในญี่ปุน โดยไมมีการแจงลวงหนาสหรัฐอเมริกา ประกาศขายอาวุธแกใตหวันปด ทา ย ดวยการย่ัวยุจีน ดวยการใชเ คร่ืองสอดแนมบินรุกล้ําเขาไปในนานฟาจีนกระท่ัง ทําใหจีนตอ งใชเคร่ืองบินขับไลสองลํา ขึ้นบังคับใหเคร่ืองบินสอดแนมของสหรัฐลงจอดบนเกาะไหหลํา เหตุการณท ี่เกิดความตึงเครียดดังกลา วลว นเกดิ ขึ้นในเดือนมนี าคม ขณะที่วกิ ฤตตลาดทนุ ของสหรัฐอเมริกากําลังเกิดข้ึนพอดี โดยเบื้องลกึ จะเกิดจากการสรา งสถานการณ โดยสหรัฐอเมริกาหรือไมก็ตามภายในระยะเวลาเพียงหนึ่งเดือน ดชั นีตลาดหนุ DowJones กด็ ดี กลบั ขึ้นมายนื อยูใ นระดับที่ สูงกวา เดือนมกราคมเสียอกี ทงั้ ทเ่ี ศรษฐกจิ ของสหรัฐอเมรกิ ายงั ตกอยใู นภาวะทีเ่ ลวรา ย สถานการณเศรษฐกจิ สหรฐั อเมรกิ า–ญ่ีปุน กาํ ลงั จะนาํ ไปสูวิกฤตเศรษฐกิจทุนนิยมการเตรียมพรอมของสหรัฐอเมรกิ าในการต้งั รบั และเปดแนวรุกตอสถานการณด ังกลาวมานานกวา20 ป น่ันก็คือ การเตรียมพรอ มดานยุทธศาสตร “การทําสงครามเลี้ยงเศรษฐกิจ”เนื่องจากสหรัฐอเมรกิ า ไดพฒั นาปจ จยั การผลติ สูยคุ IT (InformationTechnology) ดงั นัน้ ยุทธศาสตร 30ยุทธวธิ ที างสงครามไดถ ูกพฒั นารูปแบบสงครามสูยุค IT ขณะทรี่ ปู แบบยทุ ธศาสตร -ยุทธปจ จัยของประเทศตางๆท่ัวโลก ยังคงใชร ูปแบบของสงครามในยุคอุตสาหกรรม (บางประเทศมหาอํานาจอยางจีน–รัฐเซียรูปแบบสงครามอาจพัฒนาสูยุค IT แลว แตยังไมมีการสาธิตเชนสหรฐั อเมริกาท่ีไดผ านการสาธติ แลวในสงครามอา ว) ประเทศจีนหลังจากท่ีเติ้งเซ่ียวผิงไดประกาศนโยบายสี่ทันสมัยนําประเทศจีนสูก ารพฒั นา ดานพลงั การผลิตดวยนโยบายหน่ึง ประเทศสองระบบทําให GDP จีนเตบิ โตระหวาง8–12% มาโดยตลอดแมปจุบันท่ีวิกฤตเศรษฐกิจโลก กระทบกับทุกประเทศการเติบโตทางเศรษฐกจิ ของจีนก็ยังยืนอยูใ นระดับ 7- 8%จากการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนดังกลา วยอมที่จะไปกระทบ และขัดขวางตอผลประโยชนของสหรัฐอเมรกิ า ในการท่จี ะแผอ ิทธิพลสูก ารเปน จักรวรรดินิยมจา วโลก ดังน้ัน ความพยายามในการที่จะทําลายจีนใหอ อ นกําลังลงดวยการแยกสลายจีนจาก 8 เขต ปกครองตนใหเปน 8 ประเทศ เชนเดียวกับรัสเซีย จึงนับเปนสดุ ยอดของยทุ ธศาสตร อนั จะนาํ ไปสคู วามสาํ เรจ็ ของการเปน จกั รวรรดนิ ิยมจา วโลกสถานการณพ ลังงานโลกกบั ผลกระทบเศรษฐกจิ ไทย ปญหาเรงดวนในปจจุบันที่สงผลกระทบตอ เกือบทุกประเทศในโลก คือ การท่ีราคานา้ํ มนั ไดสูงข้นึ อยางรวดเรว็ และตอเน่ืองในชว งเวลา 4-5 ป ท่ีผา นมาและดูเหมือนนํ้ามันในปนี้(พ.ศ.2551) จะแพงสูงสุดเปนประวัติการณแลว ภาวะน้ํามันแพงทําใหต น ทุนดา นพลังงาน(โดยเฉพาะอยา งยิง่ ในการขนสง ) สูงขึ้นอยา งรวดเร็วมผี ลลกู โซต อไปยังราคาสินคาและบรกิ ารตาง ๆ นอกจากจะทําให คาครองชีพสูงขึ้นมากแลวยังเปน อุปสรรคตอ การขยายตัวทางเศรษฐกจิ อกี ดว ย ผลกระทบเหลา นี้ไดก อ ใหเ กิดการประทว งของกลุมผูที่ตองแบกรับภาระ เชนคนขับรถบรรทกุ และชาวประมงในหลายประเทศ รวมทัง้ การเรียกรองใหร ฐั บาลยื่นมือเขามาแทรกแซงและใหความชว ยเหลือปญ หาราคานํ้ามันแพงมากในชว งน้ี ถือไดวาเปนวิกฤตการณน ้ํามันครั้งที่ 3ของโลกก็วาได 7 ปจ จัยตน เหตนุ า้ํ มันแพง! ราคานํ้ามันดิบในตลาดโลกเริ่มขยับตัวข้ึนสูงอยางเห็นไดชัดในป 2547 โดยราคานํ้ามนั ดิบสงู ขนึ้ บารเรลละประมาณ $10 เปนกวา $38 ตอ บารเรลและหลังจากนั้น 31เปน ตนมาราคาก็มี แนวโนมสูงข้ึนโดยตลอดจะมีลดลงบางในบางคร้ังเปนชว งสั้น ๆ เทา นั้นโดยความผนั ผวนของราคา มีมากข้ึนแตก ารเปล่ยี นแปลงเปน ไปในทางเพิ่มมากกวา ทางลด ในชวงปลายป 2550 ราคานํ้ามันดิบพุงสูงเกิน $100 ตอบารเรล ซึ่งนอกจากจะเปนระดับท่ีสูงท่ีสุดเปน ประวัติการณ ในรูปของราคาปปจ จุบันในชว งครึ่งปแ รกของป 255 ราคานํา้ มนั ก็ยงั คงขยบั สูงขึน้ อยา งตอ เน่ือง และอยูในระดับกวา $130 ตอบารเ รล ในสัปดาหที่ 2ของเดอื นมิถนุ ายน2551 มบี ทความขอ เขียนจาํ นวนมากที่ไดวิเคราะห และอธิบายสาเหตุของภาวะนาํ้ มนั แพงดังกลาว สวนใหญม ีประเดน็ ท่เี หมือนกนั และสอดคลอ งกนั ดังนี้ 1. กําลังการผลิตสวนเกิน (excessproductioncapacity) ในตลาดน้ํามันดิบอยูใ นระดับ ทีค่ อนขา งตํ่ามาตลอด 5 ป ท่ีผา นมาทั้งนี้เปน ผลจากการที่ประเทศผูผ ลิตน้ํามันหลายแหง ขาดแรงจูงใจในการขยายกําลังการผลิต ในชวงท่ีราคานํ้ามันอยูใ นระดับคอ นขา งต่ําในชวงทศวรรษ 1990หนว ยงานพลังงานของสหรัฐ (EIA) รายงานวาในเดือนกันยายน 2550OPEC มีกาํ ลงั การผลิต สว นเกินเพียง 2 ลา นบารเรลตอ วัน (ประมาณ 2% ของปริมาณการใชนํา้ มนั ของโลก) โดยประมาณ 80% ของสว นเกินนีอ้ ยูในซาอุดอี าระเบยี เพียงประเทศเดียว 2. การผลิตน้ํามันจากแหลงใหม ๆ ในโลกเริ่มมีตน ทุนที่สูงมากข้ึนทั้งน้ีอาจเปนเพราะแหลง น้ํามันขนาดใหญ ๆ ถูกคนพบ และใชงานเปน สวนใหญแลว ยังเหลืออยูก ็จะเปนแหลงนํา้ มนั ขนาดเล็กหรือทม่ี คี ุณภาพตา่ํ หรือทีอ่ ยใู นถิน่ ทรุ กนั ดาร/นํา้ ทะเลลกึ ๆซึ่งมีตนทุนการสํารวจและการผลติ ที่สูงมากมกี ารวเิ คราะหพบวาในปจจุบนั ตน ทนุ การผลิตน้ํามันในปริมาณ4ลา นบารเรลตอ วนั (คดิ เปน 5% ของปริมาณการผลิตของโลกในปจ จุบนั )มีตนทุนการผลติ สงู ถึง $70ตอบารเรล ตวั อยางที่เห็นไดชดั คอื ทรายนํ้ามัน(tarssands) ในแคนาดาซ่ึงเริ่มผลิตออกมาแลวและมตี น ทุนการผลิตไมต่ํากวา $60 ตอ บารเ รล 3. ในประเทศผผู ลิตและสงออกนา้ํ มนั รายใหญ หลายรายการผลิตนา้ํ มันมีโอกาสหยุดชะงักได (supply disruption)เพราะเหตุจากความไมสงบทางการเมืองสงคราม และภัยธรรมชาติเหตุการณสําคัญท่ีบง ช้ีถึงปญ หานี้ ไดแก การบุกอิรักของกองทัพสหรัฐในป 2546ทาํ ใหก าํ ลงั การผลติ น้ํามันของอริ ักลดลงระดบั หนึง่ และความไมสงบซ่ึงยังคงเกิดข้ึนในประเทศหลังจากนั้นยังเปนอุปสรรคสําคัญตอการผลิตและการสงออกน้ํามันของอิรักใหกลับไปสูระดับปกติ ความขัดแยงระหวางอหิ รานกับประเทศตะวันตกเก่ียวกับโครงการพัฒนานิวเคลียรของอิหราน (ซ่ึงเปนผูผ ลิตนํ้ามันมากเปน อันดับท่ี4 ของโลก) กอ ใหเกิดความตึงเครียดในภูมิภาค 32ตะวันออกกลาง ระหวางอิหรา นและสหรัฐ โดยอิหรานประกาศวา จะใชน้ํามันเปนอาวุธเพอ่ื ตอบโตม าตรการควาํ่ บาตรของสหรัฐ และในป 2551 ไดมีการเผชิญหนากันระหวา ง ทหารอิหรา นและทหารสหรัฐ ในบริเวณชอ งแคบฮอรมุซ ซึ่งเปน ทางผา นสําคัญสําหรับการขนสงน้ํามันจากตะวันออกกลาง พายุเฮอรริเคนในแถบอา วเม็กซิโก ในเดือนกันยายน2548 มีผลกระทบตอแทน ผลิตนาํ้ มนั ของเม็กซิโก และโรงกล่ันที่ต้ังอยูต อนใตข องสหรัฐ มีผลใหร าคาน้ํามันเบนซินในสหรัฐเพิม่ สงู ข้นึ เปน $3 ตอแกลลอน ซ่งึ เปนระดับท่ีสงู สุดในรอบ25ป ผกู อการรา ยในไนจเี รยี คกุ คามแหลง ผลิตน้ํามันหลายคร้งั ทาํ ใหป ระมาณการผลิตและสง ออกน้าํ มันจากไนจีเรีย ลดลงประมาณ 500,000 บารเรลตอวัน ความขัดแยงทางการเมืองระหวา งรฐั บาลเวเนซุเอลาและรัฐบาลสหรฐั ทาํ ใหการนําเขา นํ้ามันจากเวเนซุเอลาของสหรัฐมีความเสี่ยงมากข้นึ 4. ในหลายประเทศที่สง ออกน้ํามันได มีการผลิตน้ํามันในปริมาณท่ีลดลงไป เพราะปรมิ าณสํารองเริม่ มีขอ จาํ กดั มากขึน้ ในขณะเดียวกันความตองการใชนํ้ามันในประเทศเหลา น้ีก็เพิ่มข้นึ ตามการขยายตัวของประชากรและเศรษฐกจิ ดวย ทาํ ใหหลายประเทศตอ งลดการสง ออกลง เชนอินโดนีเซียเม็กซิโกนอรเ วย และอังกฤษ ในระหวางป 2005 ถึง 2006การบริโภคนํ้ามันภายในประเทศผสู งออก 5 อันดับแรก คือ ซาอุดิอาระเบีย รัสเซีย นอรเวยอิหราน และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส ไดเ พิ่มสูงขึ้นถึงรอ ยละ 5.9 และมีปริมาณการสงออกลดลงกวา รอยละ 3 เมอ่ื เทยี บกบั ปก อ นหนา น้ี หรือในกรณขี องอินโดนเี ซียทีร่ ัฐบาลมีการอุดหนุนผูบริโภคภายในประเทศ และกรณีของซาอุดิอาระเบียท่ีราคาน้ํามันเบนซินในประเทศอยูท่ี 5บาทตอ ลิตร ขณะที่มาเลเซียอยูใ นระดับ 20 บาทตอ ลิตร จึงทําใหเ กิดการคาดการณวาปริมาณการสงออกนํ้ามันดิบของประเทศผูสงออกน้ํามันจะลดลงถึง 2.5 ลานบารเ รลตอ วันภายในชว ง 10 ปน้ี เม่ือไมกี่เดือนมานี้ขา ววารัฐบาลอินโดนีเซียกําลังพิจารณาจะถอนตัวจากการเปนสมาชกิ OPEC เพราะอนิ โดนเี ซียจะไมส ามารถสง ออกน้ํามันไดอ ีกตอไป ในอนาคตอันใกลน้ี 5. นอกจากกาํ ลังการผลิตสว นเกนิ ของนาํ้ มนั ดิบจะมีนอ ย กําลังการกล่ันน้ํามันของโลกก็มี ปญ หาคอขวดโดยมสี วนเกนิ นอ ยกวา 1 ลานบารเ รลตอ วัน ในขณะเดียวกันตลาดน้ํามันมีแนวโนม ตอ งการใชน้ํามนั ชนดิ เบาและสะอาดมากขึน้ จงึ สรา งแรงกดดันใหโ รงกล่นั นํา้ มันตองลงทุนปรับปรุงคุณภาพอกี ดวยขอจาํ กัดน้ี จงึ ทําใหราคาผลิตภณั ฑน ้ํามนั มรี าคาสงู ข้นึ 33เพ่มิ ไปจากการเพ่มิ ของราคานํา้ มันดิบ และกาํ ไรของโรงกล่ันน้ํามันอยูใ นระดับท่ีคอ นขา งสูงมาโดยตลอด เปน ทน่ี าสังเกตดวยวาสหรัฐ ซึ่งเปน ผูใชน ้ํามันรายใหญที่สุดของโลก ไมไ ดกอสรา งโรงกลั่นน้ํามนั แหง ใหมม าเลยต้ังแตท ศวรรษ 1970 6. ถึงแมว า ราคาน้ํามันระหวา ง ป 2546 ถึงป 2550 จะสูงขึ้นกวา 3เ ทา ตัว แลว แตความ ตอ งการใชน้าํ มนั ของโลกก็ไมไ ดล ดลงเลย กลบั ยังคงเพ่มิ ขน้ึ ในอตั รา 3.55% ในป2548 และในอัตราที่ยังสงู กวา 1% ในปตอ ๆมาปรากฏการณเ ชน นี้แตกตางจากท่ีเกิดข้ึนในชว งวิกฤตนํ้ามัน สองครั้งแรก (ป 2516/17และป 2522/23) ซ่ึงเราพบวา ราคาน้ํามันที่สูงข้ึนมากทําใหความตองการนํา้ มันลดลง ในปตอมาในชวง 4-5 ป ทีผ่ า นมา เศรษฐกจิ โลกยังขยายตัวไดคอนขางดีและดูเหมือนจะยังไมไดร ับผลกระทบจากภาวะราคาน้ํามันแพงมากนัก จีนและอนิ เดียเปน ผใู ชพลังงานที่มอี ทิ ธพิ ล ตอ ตลาดนา้ํ มนั โลก 7. กองทุนประเภท hedgefunds หันไปลงทุนซื้อขายเก็งกําไรในตลาดนํ้ามันลวงหนามากข้ึนทัง้ นเ้ี พอ่ื หลีกเลี่ยงการลงทนุ ในรปู ของเงนิ ดอลลารส หรฐั ซึ่งในระยะหลงั มีแนวโนมออนคาลงมาก เม่อื เปรยี บเทยี บกับเงนิ สกลุ อ่นื ๆ เน่อื งจากภาวะตลาดน้าํ มันตามท่ีกลา วมาแลวชี้ใหเ หน็ วา ราคาน้ํามันมีแนวโนมที่จะสูงขึ้น ผูจดั การกองทนุ เหลา นี้จึงเก็งกําไรโดยการซื้อน้ํามันไวล ว งหนา เพือ่ ขายเอากาํ ไรในอนาคตสงผลใหราคาน้ํามัน ทั้งในตลาด spot และตลาดลว งหนา สูงขน้ึ อีกระดับหน่งึปรากฏการณโ ลกรอนและปรากฏการณเ รอื นกระจก คา ผิดปกติของอุณหภูมิเฉลี่ยท่ีผิวโลกท่ีเพ่ิมข้ึนในชว งป พ.ศ.2403–2549เทียบกับอุณหภูมิระหวา ง พ.ศ.2504–2533 คาเฉล่ียอุณหภูมิผิวพื้นท่ีผิดปกติที่เทียบกับอุณหภูมิเฉล่ียระหวา ง ป พ.ศ.2538 ถึงพ.ศ.2547 ในชว ง 100 ปท ่ผี า นมา นบั ถึง พ.ศ.2548 อากาศใกลผิวดินท่ัวโลกโดยเฉล่ียมีคาสูงข้ึน0.74±0.18 องศาเซลเซียสซึ่งคณะกรรมการระหวา งรัฐบาลวา ดวยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Intergovernmental Panelon Climate Change:IPCC) ของสหประชาชาติไดส รปุ ไวว า “จากการสงั เกตการณก ารเพิม่ อณุ หภูมิโดยเฉล่ยี ของโลกที่เกิดขน้ึ ตงั้ แตกลางคริสตศตวรรษที่ 20 (ประมาณตั้งแต พ.ศ.2490) คอนขา งแนช ัดวาเกิดจากการเพิ่มความเขม ของแกสเรือนกระจกที่เกดิ ขนึ้ โดยกิจกรรมของมนษุ ยที่เปนผลในรูปของปรากฏการณเรือนกระจก”ปรากฏการณธรรมชาติบางอยา ง เชน ความผันแปรของการแผร ังสีจากดวงอาทิตย และการระเบดิ ของภเู ขาไฟ อาจสงผลเพียงเล็กนอ ยตอ การเพิ่มอุณหภูมิ ในชวงกอนยุคอุตสาหกรรม 34จนถึง พ.ศ.2490 และมีผลเพียง เล็กนอยตอการลดอุณหภูมิ หลังจากป 2490 เปนตนมาขอ สรปุ พ้นื ฐานดงั กลาวนีไ้ ดรับการรับรองโดยสมาคม และสถาบนั การศกึ ษาทางวทิ ยาศาสตรไมนอยกวา 30 แหง รวมท้ังราชสมาคมทาง วิทยาศาสตรระดับชาติ ท่ีสําคัญของประเทศอุตสาหกรรมตา งๆ แมนกั วทิ ยาศาสตรบางคนจะมคี วามเหน็ โตแ ยงกบั ขอ สรุป ของ IPCCอยูบ าง[4] แตเสียงสวนใหญของนักวิทยาศาสตรที่ทํางานดานการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศของโลกโดยตรงเห็นดวยกับขอสรุปน้ี แบบจําลองการคาดคะเนภูมิอากาศบงชี้วาอุณหภูมิโลกโดยเฉล่ียท่ีผิวโลกจะเพ่ิมขนึ้ 1.1ถงึ 6.4 องศาเซลเซียส ในชว ง คริสตศ ตวรรษท่ี 21 (พ.ศ.2544–2643) คาตัวเลขดังกลาวไดมาจากการจําลองสถานการณแบบตางๆของการแผข ยายแกสเรือนกระจกในอนาคต รวมถงึ การจาํ ลองคา ความไวภูมิอากาศอีกหลากหลายรูปแบบแตความรอนจะยังคงเพ่ิมข้ึน และระดับนํ้าทะเลก็จะสูงขึ้นตอ เนื่องไปอีกหลายสหัสวรรษ แมว าระดับของแกส เรือนกระจกจะเขาสูภ าวะเสถียรแลวก็ตามการที่อุณหภูมิและระดับน้ําทะเลเขา สูสภาวะดุลยภาพไดช า เปนเหตุมาจากความจุความรอ นของนํ้าในมหาสมุทร ซง่ึ มีคา สงู มากการท่ีอุณหภูมิของโลกเพิม่ สงู ข้นึ ทาํ ใหร ะดบั นํ้าทะเลสูงขนึ้ และคาดวาทําใหเ กิดภาวะลมฟา อากาศที่รุนแรงมากขึ้นปริมาณ และรูปแบบการเกิดหยาดนํ้าฟา จะเปลี่ยนแปลงไป ผลกระทบอื่นๆของปรากฏการณโ ลกรอน ไดแก การเปล่ียนแปลงของผลิตผลทางเกษตรการเคล่ือนถอยของธารน้ําแข็ง การ สญู พนั ธพุ ชื -สตั วตางๆ รวมท้ังการกลายพันธุ และแพรขยายโรคตาง ๆเพ่มิ มากข้ึน รัฐบาลของประเทศตาง ๆ แทบทุกประเทศ ไดลงนามและใหส ัตยาบันในพิธีสารเกียวโต ซึ่งมุงประเด็นไปท่ีการลดการปลอ ยแกส เรือนกระจก แตย ังคงมีการโตเ ถียงกันทางการเมืองและการโตว าทีสาธารณะไปทั่ว ท้ังโลกเกี่ยวกับมาตรการวา ควรเปนอยางไรจึงจะลดหรอื ยอ นกลบั ความรอนทเ่ี พ่มิ ขึน้ ของโลกในอนาคตหรือจะปรับตัวกันอยา งไรตอผลกระทบของปรากฏการณโ ลกรอนท่คี าดวา จะตองเกิดข้นึ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว มพี ระราชดาํ รัสเก่ียวกบั ปรากฏการณเรือนกระจกท่ีศาลาดสุ ดิ าลยั อยา งลึกซึ้ง กระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี จงึ ไดร ับสนองกระแสพระราชดาํ รัสนําเขาประชุมคณะรัฐมนตรี จนกระทั่งทําใหว ันที่ 4 ธันวาคมของทุกป เปน วันสงิ่ แวดลอมแหงชาติ ตงั้ แตป 2534 เปน ตนมา จากผลงานพระราชดําริ และการทรงลงมือปฏิบัติพัฒนาดวยพระองคเ อง เก่ียวกับสภาพแวดลอม โดยเฉพาะอยางย่ิงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงท่ีมีคุณประโยชนต อ คนชนชาติตาง ๆ ทั้งดานเศรษฐกจิ สงั คมความมน่ั คงของมนุษย และการเมอื ง ซงึ่ เปนท่ีประจักษไ ปทั่วโลกองคก ารสหประชาชาติโดย นายโคฟ อันนัน อดีตเลขาธิการองคก ารสหประชาชาติ จึงได 35เดินทางมาประเทศไทย ในวาระมหามงคลฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ป เขา เฝา พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัววันที่ 26 พฤษภาคม 2549 เพ่ือถวายรางวัล “UNDP Human Development Lifetime Achievement Award” (รางวัลความสําเร็จสูงสุดดา นการพัฒนามนุษย)ซึ่งเปนรางวัลประเภท Life-Long Achievement และพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงเปนพระมหากษตั ริย พระองคแรกในโลกทไี่ ดร บั รางวลั นี้ องคการสหประชาชาติไดย กยองพระบาทสมเด็จพระเจา อยูห ัว เปน “พระมหากษัตริยนักพัฒนา” และกลาวถึงปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง(SufficiencyEconomy)ของพระองคว าเปนปรัชญาหรือทฤษฎีใหม ที่นานาประเทศรูจักและยกยอ งโดยท่ีองคการสหประชาชาติไดสนับสนนุ ใหประเทศ ตา งๆทเ่ี ปน สมาชกิ ยึดเปน แนวทางสูการพัฒนาประเทศที่ยั่งยืน ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง มใิ ชเ ปน เพียงปรัชญานามธรรมหากเปนแนวทางปฏิบตั ิซึ่งสามารถจะชวยทัง้ แกไขและปอ งกนั ปญหาทเี่ กิดจากกเิ ลสมนษุ ย และความเปลยี่ นแปลงทีซ่ บั ซอนรุนแรงขนึ้ ที่กาํ ลังเกดิ ขน้ึ กบั มนษุ ยท งั้ โลกและปญ หาท่ีลกุ ลามตอถึงธรรมชาติกอ ใหเ กิดความเปล่ยี นแปลงใหญใ นเชิงรนุ แรงและสรา งปญหายอนกลับมาทีม่ นษุ ย โดยทั่วไปมักเขา ใจกันวา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเหมาะที่จะใชเฉพาะกับคนยากจนคนระดับรากหญา และประเทศยากจน อกี ท้ังเคร่อื งมือเทคโนโลยีก็จะตอ งใชเ ฉพาะเคร่ืองมือราคาถูกเทคโนโลยีตํ่าการลงทุนไมควรจะมีการลงทุนระดับใหญ แตใ นความเปน จริงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งก็ตองการคนและความคดิ ท่ีกา วหนา คนทก่ี ลาคิดกลา ทาํ ในสงิ่ ใหมๆ เนอื่ งจากการนาํ ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชป ระโยชนในดานตางๆ ไมมีสูตรสําเร็จหรอื คมู อื การใชป รัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสําหรับภารกิจ ดังเชน วิกฤตโลกรอนผูเ กี่ยวขอ งจึงตองศึกษา ทาํ ความเขาใจแลวก็พฒั นาแนวทางหรือแนวปฏบิ ตั สิ าํ หรบั แตละปญ หาขน้ึ มาโดยยึดหลักทีส่ ําคัญ ดงั เชน - การคดิ อยางเปนระบบอยางเปน กระบวนการทางวิทยาศาสตร - หลักคิดที่ใช ตองเปนหลักการปฏิบัติท่ีเปนสายกลางท่ีใหค วามสําคัญของความสมดุลพอดีระหวา งทกุ สิ่งทเี่ ก่ียวขอ งดงั เชน ระหวางธรรมชาติกับมนษุ ย - ขอมลู ทใ่ี ช จะตองเปน ขอมูลจรงิ ท่เี กิดจากการศกึ ษาการวจิ ัยหรือการลงสนามใหไ ดขอ มลู ทเี่ ปนจริง - การสรา งภมู ิตานทานตอความเปล่ียนแปลงท่จี ะเกิดข้นึ 36 - การยดึ หลักของความถกู ตองคณุ ธรรมจริยธรรมจรรยาบรรณในทุกข้ันตอนของการดําเนนิ งานตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงซ่ึงเปนกระบวนการสําคัญของการสรา งภูมิตา นทานตอ ผลกระทบและความเปลี่ยนแปลงท่ีกําลังเกดิ ข้นึ หรือที่จะเกิดข้นึ เหลา นี้เปน หลักการใหญๆ ซึ่งผูที่รับผิดชอบหรือเกี่ยวขอ งหรือคิดจะทําโครงการหรือกิจกรรมในระดับคอ นขางใหญ  จะตองคํานงึ ถงึ และสามารถจะนําปรัชญานี้ไปใชไ ดท ันที และมีผทู ี่ ไดใ ชล ว นประสบความสําเร็จสงู สุดที่มนุษยพ ึงจะมีคือความสุขท่ยี ัง่ ยืน แลวเรื่องของการแขงขันชิงไหวชิงพริบการวางแผนยุทธศาสตรแ ละโลจิสติกส(การจัดซื้อจัดหาการจัดสง การบํารุงรักษาอุปกรณ และการรักษาพยาบาลบุคลากร) ในการบริหารจัดการระบบหรือโครงการใหญๆ การใชจ ิตวิทยามวลชนการใชเทคโนโลยีกา วหนาการกําหนดแผนหรือตนเองใหเ ปน“ฝา ยรุก” มิใช “ฝายต้ังรับ”ละ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปฏเิ สธหรอื ไม? คําตอบ คือ ปฏิเสธ ถาใชอ ยางไมถ ูกตอ งอยางหลีกเล่ียงกฎหมายอยา งผิดคุณธรรม-จริยธรรม-และจรรยาบรรณ อยา งไมซ ่ือตรงตอหนา ที่และความรับผิดชอบอยา งมีเจตนาเพอื่ ผลประโยชนท ี่ไมส ุจรติ ของตนเองและพวกพอง แตจ ะตองรูจกั และใชอ ยางรูเ ทา ทันปกปองและรกั ษาผลประโยชนของสว นรวมอยางมคี วามคิดกา วหนา ในเชิงสรางสรรค สําหรับการแกป ญหาหรือการเตรียมเผชิญกับปญหาจากวิกฤตโลกรอ น มีประเด็นและเร่อื งราวท้ังเกา และใหม ดังเชน เรอ่ื งของมาตรการทถ่ี กู กาํ หนดข้ึนมา เพ่อื เผชญิ กับภาวะโลกรอ น เพ่ือใหป ระเทศที่พัฒนาแลว และที่กําลังพัฒนา(ดังเชน ประเทศไทย)ไดดํารงอยูรวมกันพ่งึ พิงและเอือ้ อาทรตอกันอยางเหมาะสม ดังเชน เร่ืองคารบ อนเครดิตท่ีเปนเรื่องคอ นขางใหมของประเทศไทยแตก ็เปน ท้งั “โอกาส”และ“ปญ หา” ท่ีประเทศไทยตอ งเผชิญ ซ่ึงก็ขึ้นอยูกับคนไทยเราเองวาจะตอ งเตรียมตัวกันอยา งไรเพื่อใหส ามารถเปน“ท่ีพ่ึง”ของโลกหรือประเทศอื่นแทนท่จี ะเปน“ปญ หา”ทเี่ กิดจากความไมใ สใ จหรือความใสใ จแตเ พอ่ื จะกอบโกยผลประโยชนเทา น้นั เรื่องของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับวิกฤตโลกรอ น จึงมีโจทย มีเปาหมายมากมายท่ที า ทายเชิญชวนใหผูคน และประเทศท่ีตองการมีชีวิตสรา งสรรค และมีความสุขอยา งยั่งยืนได นาํ ไปใช โดยใชป ญ ญาเปนตัวนํา กํากับดว ยสติ และควบคุมดว ยคณุ ธรรมกบั จริยธรรม ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงน้ี ถูกใชเ ปนกรอบแนวคิด และทิศทางการพัฒนาระบบเศรษฐกิจมหภาคของไทย ซ่ึงบรรจุอยูใ นแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ ฉบับท่ี 10 37(พ.ศ.2550–2554)เพ่ือมุง สูการพัฒนาที่สมดุลย่ิงขึ้น และมีภูมิคุมกันเพื่อความอยูด ีมีสุขมุงสูสังคมท่ีมีความสุขอยางย่ังยืนดว ยหลักการดังกลาว แผนพัฒนาฯ ฉบับท่ี 10 น้ี จะเนน เร่ืองตัวเลขการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ แตยังใหความสําคัญตอ ระบบเศรษฐกิจแบบทวิลักษณหรือระบบเศรษฐกิจที่มีความแตกตางกัน ระหวา งเศรษฐกิจชุมชน เมือง และชนบทแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงยังถูกบรรจุในรัฐธรรมนูญของไทย เชน รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2550 ในสวนที่ 3 แนวนโยบาย ดา นการบรหิ ารราชการแผน ดิน มาตรา78 (1) บริหารราชการแผน ดินใหเ ปน ไป เพื่อการพัฒนาสังคมเศรษฐกิจและความม่ันคงของประเทศอยางยั่งยืน โดยตองสงเสริมการดําเนินการตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และคํานงึ ถึงผลประโยชนของประเทศชาตใิ นภาพรวมเปนสาํ คญั นายสรุ เกียรติ เสถยี รไทย ในฐานะรัฐมนตรีกระทรวงการตา งประเทศไดก ลาว เม่ือวันท่ี 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547 ในการประชุมสุดยอดTheFrancophonicOuagadougouคร้ังที่ 10ที่ Burkina Faso วาประเทศไทยไดย ึดแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงควบคกู ับ“การพัฒนาแบบยัง่ ยืน”ในการพิจารณาประเทศ ท้ังทางดานการเกษตรกรรมเศรษฐกจิ และการแขงขัน ซงึ่ เปน การสอดคลองกบั แนวทางของนานาชาตใิ นประชาคมโลก การประยกุ ตน าํ หลักปรัชญา เพ่อื นํามาพัฒนาประเทศในตางประเทศน้ัน ประเทศไทยไดเปน ศูนยกลางการแลกเปลี่ยนผา นทางสํานักงานความรว มมือ เพื่อการพัฒนาระหวางประเทศ (สพร.) โดย สพร.มหี นา ท่คี อยประสานงานรับความชวยเหลือทางวิชาการดา นตาง ๆจากตางประเทศมาสูภาครัฐแลว ถายทอดตอไปยงั ภาคประชาชน และยังสง ผา นความรูท ี่มีไปยังประเทศกําลังพัฒนาอ่ืนๆเรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนั้น สพร.ถายทอดมาไมต่ํากวา 5 ปประสานกับสํานกั งานคณะกรรมการพิเศษ เพ่ือประสานงานโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดําริ (กปร.) และคณะอนุกรรมการขับเคล่ือนเศรษฐกิจพอเพียง ซ่ึงตางชาติก็สนใจเรื่องเศรษฐกจิ พอเพียง เพราะพสิ จู นแ ลว วาเปน สง่ิ ทดี่ แี ละมีประโยชน ซ่ึงแตล ะประเทศมีความตองการประยกุ ตใ ชป รัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง ไมเ หมือนกนั ข้นึ อยูก บั วถิ ีชีวิตสภาพภูมิศาสตร ฯลฯเชน พมา ศรีลังกา เลโซโท ซูดาน อัฟกานิสถานบังกลาเทศ ภูฎาน จีน จิบูดี โคลัมเบียอียปิ ต เอธิโอเปย แกมเบยี อินโดนิเซีย เคนยา เกาหลใี ต มาดากัสการ มัลดีฟส ปาปว นิวกินีแทนซาเนยี เวยี ดนาม ฯลฯ โดยไดใหป ระเทศเหลาน้ีไดมาดูงานในหลายระดับ ท้ังเจาหนาที่ปฏบิ ตั งิ าน เจา หนา ท่ฝี ายนโยบาย จนถงึ ระดบั ปลดั กระทรวงรัฐมนตรีกระทรวงตา งๆ[14] 38 นอกจากน้ัน อดิศักด์ิ ภาณุพงศ เอกอัครราชทูตไทยประจํากรุงเวียนนา ประเทศออสเตรียไดกลาววาตา งชาติสนใจ เร่ือง เศรษฐกิจพอเพียง[14]เนื่องจากมาจากพระราชดําริในพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูห ัว ท่ีทรงหวงใยราษฎรของพระองค และอยากรูว าทําไมรัฐบาลไทยถึงไดนํามาเปน นโยบายสว นประเทศท่ีพัฒนาแลว ก็ตอ งการศึกษาพิจารณาเพื่อนําไปชว ยเหลือประเทศอ่ืน 13. นักคิดระดับโลกเห็นดว ยกับแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง และมีการนําเสนอบทความบทสัมภาษณ เปน การย่ืนขอ เสนอแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงใหแ กโลก เชน ศ.ดร.วูลฟกัง ซัคส นักวิชาการดา นสิ่งแวดลอม คนสําคัญของประเทศเยอรมนี สนใจการประยุกตใ ชหลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง อยางมาก และมองวานาจะเปนอกี ทางเลือกหน่ึงสําหรับทุกชาติในเวลาน้ี ท้ังมีแนวคิดผลักดันเศรษฐกิจพอเพียงใหเปน ที่รูจักในเยอรมนี, ศ.ดร.อมาตยาเซนอ ศาสตราจารย ชาวอินเดียเจา ของรางวัลโนเบล สาขา เศรษฐศาสตร ป 1998 มองวาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เปนการใชส ่ิงตา งๆท่ีจําเปน ตอ การดํารงชีพ และใชโ อกาสใหพอเพยี งกับชีวิตท่ีดี ซ่ึงไมไดหมายถึงความไมตอ งการ แตตองรูจักใชช ีวิตใหดีพออยา ใหความสาํ คญั กบั เรอ่ื งของรายได และความรํา่ รวยแตใ หมองทคี่ ุณคาของชีวติ มนุษย, นายจิกมี ทินเลยนายกรัฐมนตรีแหง ประเทศภูฎาน ใหทรรศนะวา หากประเทศไทยกําหนด เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียง ใหเ ปน วาระระดับชาติ และดําเนินตามแนวทางน้ีอยา งจริงจัง “ผมวาประเทศไทยสามารถสรา งโลกใบใหมจาก หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งสรา งชีวติ ทย่ี ่งั ยืน และสุดทายจะไมหยุดเพียงแคใ นประเทศแตจ ะเปนหลักการและแนวปฏิบัติของโลก ซึ่งหากทําไดสําเร็จไทยก็คือผูนาํ ”[15] ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนี้ไดร ับการเชิดชูสูงสุดจาก องคการสหประชาชาติ (UN)โดย นายโคฟ อนั นนั ในฐานะเลขาธกิ ารองคการสหประชาชาติ ไดทูลเกลา ฯ ถวายรางวัล TheHumanDevelopment lifetimeAchievementAward แก พ ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูห ัวเมอ่ื วนั ท่ี 26 พฤษภาคม2549 และไดมีปาฐกถาถงึ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง วาเปน ปรัชญาที่มีประโยชนตอ ประเทศไทยและนานาประเทศ[6] และสามารถเร่มิ ไดจ ากการสรา งภูมิคุม กันในตนเองสูหมบู า น และสูเศรษฐกจิ ในวงกวา งขน้ึ ในที่สุด นาย Hakan Bjorkman รกั ษาการผูอ ํานวยการ UNDP ในประเทศไทย กลา วเชิดชูปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และ UNDP น้ันตระหนักถึงวิสัยทัศน แ ละแนวคิดในการพัฒนาของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯ[16] โดยท่ีองคก าร 39สหประชาชาติไดสนับสนุนใหป ระเทศตา งๆที่เปน สมาชิก 166 ประเทศยึดเปน แนวทางสูการพฒั นาประเทศแบบยง่ั ยนื [7] อยา งไรกต็ ามศ.ดร.เควิน ฮิววิสัน อาจารยประจํามหาวิทยาลัยนอรธแคโรไลนา ท่ีแซพเพลฮิลล ไดว ิจารณรายงานขององคการสหประชาชาติโดยสํานักงานโครงการพัฒนาแหงสหประชาชาติ (UNDP) ท่ียกยองปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง[17]วารายงานฉบับดังกลา วไมไ ดมีเน้ือหาสนับสนนุ วา เศรษฐกิจพอเพียง “ทางเลือกท่ีจําเปนมากสําหรับโลกท่ีกําลังดําเนินไปในเสน ทางที่ไมยั่งยืนอยูในขณะน้ี”(น.V.ในรายงาน UNDP) โดยเนื้อหาแทบทั้งหมดเปน การเทิดพระเกยี รติและเปน เพียงเคร่อื งมอื ในการโฆษณาชวนเช่ือ ภายในประเทศเทา นั้น (18) สว นHakan Bjorkman รกั ษาการผูอาํ นวยการ“UNDP” ตอ งการท่ีจะทําใหเ กิดการอภิปรายพิจารณาเรื่องนี้แตก ารอภิปรายดังกลาวนั้นเปนไปไมไ ด เพราะอาจสุมเส่ียงตอ การหม่ินพระบรมเดชานภุ าพ ซึง่ มีโทษถงึ จาํ คุก (10) เมื่อปลายเดือน พฤษภาคม พ.ศ.2 549 นายโคฟ อันนัน เลขาธิการสหประชาชาติไดเ ขา เฝา ทูลเกลา ฯถวายรางวัล Human Development Lifetime Achievement Awardหมายความวา พระเจาอยูห วั สละความสขุ สว นพระองค และทมุ เทพระวรกายในการพฒั นาคนไทย ในชว ง 60 ป จนเปน ทปี่ ระจักษใ นความสาํ เร็จของพระราชกรณียกิจพระบรมราโชวาทและเปน แบบอยางทั่วโลกได คํากราบบังคมทูลของ นายโคฟ บงบอกใหเห็นเขาศึกษาเรื่องปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอยางละเอียดและรับปากวา จะนําไปเผยแพรท ่ัวโลก รวมท้ังประมุขหรือผูแทนของประเทศตา งๆทไี่ ดมาเขาเฝา และขออัญเชญิ ไปใชใ นประเทศของเขาเพราะเห็นวาเปนแนวทางทด่ี ี นอกจากUnited Nation Development Program (UNDP) เปน องคก รหนึ่งภายใตสหประชาชาติที่ดแู ลเก่ียวกับการพัฒนาดานหน่งึ ทีเ่ ขาตอ งดแู ล คอื การพัฒนาคนมีหนา ท่ีจัดทํารายงานประจําป โดยในปหนาจะเตรียมจัดทําเรื่องการพัฒนาคนของโลก และคนในแตละประเทศ (Countryrepor tและ Globalreport) โดยในสว นของประเทศไทยจะนําเรื่องปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งเปน หลักในการรายงานและเผยแพร ทั้งภาษาไทย และภาษาอังกฤษเพื่อท่ีประเทศอื่นจะไดรับประโยชนจากของพระราชทานท่ีพระบาทสมเด็จพระเจา อยูห ัวพระราชทาน ใหค นไทยมากกวา 30 ป แลว จะเห็นไดวาขณะนปี้ รัชญาฯนีไ้ ดเผยแพรโดยองคกรระดบั โลกแลว เราในฐานะพสกนิกร ของพระองคทาน นาจะภูมิใจหันมาศึกษา และนําไปปฏิบตั ิอยา งจรงิ จังก็จะบงั เกิดผลดีย่ิง 40เรอื งที 4 การเลอื กแนวทางการดาํ เนินชีวิตภายใตสถานการณของโลก/ประเทศโดยใชหลัก ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง“.............ผใู หญวิบูลย เข็มเฉลมิ เกษตรกรผูรเิ ริ่มทําวนเกษตร ซึง่ ยดึ หลักเศรษฐกิจพอเพียงจนสามารถยืนหยัดอยา งเขมแข็มบนโลกทนุ นยิ มอยางสมภาคภมู ิ....”“ตวั อยางเศรษฐกจิ พอเพียงท่ขี า พเจารจู ัก” สังคมไทยในอดตี เปนสังคมแหงการพึ่งพิง อยูรวมกันเปนครอบครัวใหญ วิถีชีวิตผูกพันกับธรรมชาติ และดํารงชีพดวยภูมิปญญาท่ีสืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน เปนความลงตัวระหวา งมนษุ ยแ ละธรรมชาติท่ีตางเอ้ือประโยชนซึ่งกันและกัน ตั้งแตขาพเจาลืมตาข้ึนมาดูโลกจนกระท่ังจําความ ไดน้ัน บานเกิดของขาพเจาเปนสังคมชนบทที่ใชชีวิตอยางเรียบงายและพงึ่ พาอาศัยกัน วถิ ีชวี ิตผคู น องิ อยูกับธรรมชาติบนรากฐานของเกษตรกรรม แตวันเวลาผานไปไดลบรองรอยของอดีตเหลานั้น ใหเลือนหายไปจากความทรงจํา วิถีชีวิตแบบเดิม ๆ และภูมิปญญาพื้นบานคอย ๆ ถูกกลืนไปดวยการไหลบาของวัฒนธรรมตะวันตกที่ครอบคลุมไปทุกภาคสวน ไมเวน แมแตสงั คมชนบท สาํ หรบั สงั คมเมอื งการเปลี่ยนแปลงย่ิงเห็นชัดเจน วิถีชีวิตของคนไทยเปลี่ยนแปลงไปชนิดหนามือเปนหลังมือ ระบบทุนนิยมเขามามีบทบาท กระแสบรโิ ภคนยิ มทดี่ ําเนินไปในทศิ ทางทผ่ี ดิ พลาด คอื มีการบริโภคมากกวา การผลิต ทําใหคนไทยฟงเฟอ ฟุมเฟอ ยและเสียดุลการคาตางชาติจํานวนมหาศาล และคนไทยก็ไดรับบทเรียนราคาแพงเมอ่ื เศรษฐกิจที่เฟอ งฟูเขาสยู คุ ฟองสบแู ตก วกิ ฤตการณทางเศรษฐกิจครัง้ ใหญเ ม่ือป พ.ศ. 2540เปน จดุ เปลย่ี นท่ที ําใหคนไทย ตองหันมาทบทวนอดตี ทผี่ านมา และดํารงชพี อยางเขาใจชีวิตมากข้ึน เศรษฐกิจพอเพียงจึงเปนแนวทางหนึ่งที่ไดรับความสนใจ ดวยความหวังที่จะรอดพนและดํารงอยูอยางยั่งยนื ภายใตก ระแสโลกาภิวตั นและการเปล่ยี นแปลงตา ง ๆ 41 “เศรษฐกิจพอเพียงเปนเสมือนรากฐานของชวี ิต รากฐานความมนั่ คงของแผนดิน เปรียบเสมอื นเสาเขม็ ทีถ่ กู ตอกรองรับบานเรือนตัวอาคารไวม ั่นเอง สิ่งกอ สรา งจะมน่ั คงอยูไ ดกอ็ ยูท่เี สาเข็ม แตค นสว นมากมองไมเ ห็นเสาเขม็ และลมื เสาเขม็ เสยี ดว ยซ้ําไป” (พระราชดาํ รัสพระบาทสมเด็จพระเจา อยูหวั จากวารสารชยั พฒั นา) เศรษฐกิจพอเพียง (Sufficiency Economy) ไมไดเปนเรื่องใหม แตเปนปรัชญาการดาํ เนินชีวติ ทพี่ ระบาทสมเด็จพระเจาอยหู ัวทรงมพี ระราชดาํ รัส ช้ีแนะแกพ สกนิกรมาโดยตลอดต้ังแตกอ นเกดิ วกฤตการณท างเศรษฐกิจ เพียงแต ณ เวลาน้ันหาคนเขาใจและเห็นความสําคัญไดยากนัก โดย ครงั้ แรกที่ไดย ินคาํ นี้ จากสือ่ ตา งๆ ขา พเจาเองก็ตคี วามคดิ ของตนเองวา คือวถิ ชี วี ติ ทท่ี วนกลับไป ดาํ รงชพี อยา งบรรพบรุ ุษในอดตี ท่ีพ่ึงพงิ เฉพาะธรรมชาตเิ ปนหลักเปนสังคมพออยูพอกินไมเนนการ ทําการคา ซ่ึงตอมาเมื่อขาพเจาอายุมากข้ึน ทําใหทราบวาความเขา ใจของตนน้ันยังคลาดเคล่ือนอยมู ากทเี ดยี ว พระราชดํารัสพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวเร่ืองเศรษฐกิจพอเพียง ที่พระราชทานในวโรกาสตา ง ๆ ซึง่ ไดม ีผปู ระมวลและกล่ันกรองเพ่ือเผยแพร ตอ สาธารณชนนนั้ ไดใหความหมายของความพอเพยี งวา “ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมทั้งความจําเปนที่จะตองมีระบบภูมคิ ุมกนั ในตวั ทีด่ ีพอสมควรตอการมีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทัง้ นี้ จะตองอาศัยความรู ความรอบคอบ และความระมัดระวังอยางยิ่ง ในการนําวิชาตาง ๆ มาใชในการวางแผน และดําเนินการทุกขั้นตอน ขณะเดียวกันจะตองเสริมสรางพน้ื ฐานจติ ใจของคนในชาตโิ ดยเฉพาะเจา หนา ทีข่ องรฐั นักทฤษฎี และนักธรุ กิจ ในทุกระดับใหมีสํานึกในคุณธรรม ความซื่อสัตยสุจริต และใหมีความรอบรูที่เหมาะสม ดําเนินชีวิตดวยความอดทน ความเพยี ร มีสติ ปญ ญา และความรอบคอบ เพ่ือใหสมดุลและพรอมตอการรองรับการเปลี่ยนแปลงอยา งรวดเร็วและกวางขวาง ท้ังดานวัตถุ สังคม สิ่งแวดลอม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปน อยา งดี” 42 ซงึ่ แนวความคดิ เศรษฐกิจพอเพียงนี้ไดมีผูนําไปใชจนประสบความสําเร็จอยางมากมายในสังคมไทยที่ขาพเจาเคยไดยินช่ือเสียงก็มีหลายทาน แตทานหน่ึงซ่ึงขาพเจาอยากนําเสนอเรื่องราวของทาน ณ โอกาสน้ี คือ ผูใหญวิบูลย เข็มเฉลิม เกษตรกรผูริเร่ิมการทําวนเกษตรซ่ึงยึดหลักเศรษฐกิจแบบพอเพียงจนสามารถยืนหยัดอยางเขมแข็งบนโลกทุนนิยมไดอยางสมภาคภูมิ เน่ืองดวยเมื่อไมนานมาน้ีขาพเจามีโอกาสเดินทางไปเยี่ยมชมวนเกษตรของทานซ่ึงประกอบสัมมาชพี โดยใชการพึง่ ตนเองเปนหลักเปน ประสบการณตรงท่ีขาพเจาไดมีโอกาสไดไปพบปะพดู คุยกบั บคุ คลคณุ ภาพอยางทา น ซงึ่ ทานไดแ ลกเปล่ยี นแนวความคิดดี ๆ หลายอยางที่ฟงแลว รสู กึ วา ดมี เี หตุผล และอยากนาํ ไปประยกุ ตใชก ับตวั เอง ผูใหญว บิ ลู ย เข็มเฉลิม เปน ผูใหญบาน บา นหว ยหิน ต.ลาดกระทงิ อ.สนามชยั เขตจ.ฉะเชิงเทรา อาชีพเดิมของทานคือเปนนายหนาและพอคาคนกลาง กูเงินจากพอคาและธนาคารมาใหชาวไรชาวนากู ตอมาตัดสินใจเปน เกษตรกรเตม็ ขัน้ โดยเปน ผูน าํ กลมุ เกษตรกรในพน้ื ท่ี ทานเปน ผูมปี ระสบการณโ ชกโชนในเร่อื งการเกษตรแผนใหม มีพื้นท่ีทําการเกษตรมากถึง 200 ไร โดยเนนปลูกพืชเศรษฐกิจ เชน มันสําปะหลังและฝาย ซึ่งชวงแรก ๆ ก็ประสบความสาํ เรจ็ เปนท่นี า พอใจ แตตอ มาตอ งเผชิญกบั ภาวะตนทุนสูงและราคาผลผลิตตกต่ําก็กลายเปน คนมหี นีส้ ินไมแตกตางจากเพื่อนเกษตรกรจํานวนมาก จึงไดพยายามหาทางเอาชนะปญหาดวยวิธีการตาง ๆ เชน ขยายพื้นที่ทําไรออกไป หรือรวมกลุมเกษตรกร เพ่ือเรียกรองใหมีการประกันราคา แตก็ไมพบทางออกท่ีดี จนในท่ีสุดทานก็หาขอสรุปไดวา การทําเกษตรแนบนี้“ยิ่งทํามาก ย่ิงมีหน้ีมาก”ทานจึงทบทวนวิธีทํามาหากินใหมท้ังหมด ในที่สุดก็พบความจริงวา“การผลิตเพ่ือมุงทํากินเองใชเอง ทําใหคนในอดีตพ่ึงพาตนเองไดโดยไมตองเอาชีวิตผูกติดกับระบบตลาด” ดวยความคิดเชนน้ี ผูใหญวิบูลยจึงตัดสินใจหันเหชีวิตออกจากการผลิตเพ่ือหารายไดและปรับเปล่ียนเปนการผลิตเพ่ือ “ลดรายจาย” เพ่ือการพึ่งพาตนเองในปจจัยส่ี และสรางหลกั ประกนั ชวี ติ ในระยะยาว ป พ.ศ. 2525 เปนจุดเริ่มตนของการแสวงหาทางเลือกใหม ผูใหญวิบูลยตัดสินใจขายที่ดนิ ประมาณ 200 ไรที่มี เพ่ือปลดหน้ีสินใหหมดไป เหลือไวเพ่ือเปนอยูอาศัยและทํากินเพียง9 ไรเศษ ทา นเริ่มตน ชวี ติ ใหมตามหลักการของวนเกษตรโดยมแี นวทางปฏิบัติคือ ในชวงแรกเรงปลูกพืชอาหารอายุส้ันท่ีเปนที่ตองการของตลาด เชน ขาวโพด ถ่ัว แตงกวา มะระ โดยใชแรงงานตนเองและครอบครัวเปนหลัก ผลผลิตท่ีเหลือจากการบริโภคในครอบครัวเอาไปขายเพ่ือนําเงินไปซื้อสิ่งจําเปนอื่น ๆ ทําไปไดสักระยะจึงคนพบวา ถาปลูกพืชกินไดไวมากเทาไหร 43แมไมมีเงินติดบานเลยก็อยูไดไมเดือดรอน ตอมาหันมาปลูกพืชท่ีทนตอโรคและแมลง เพื่อลดการใชสารเคมี พรอมๆ กับปลูกสะสมสมุนไพรอยางจริงจัง ขณะท่ีขาพเจาเดินชมภายในวนเกษตรของทาน พบพืชหลายชนิดปลูกคละกัน ไมไดเปนสัดสวน และไมไดจัดแถวใหเปนระเบียบ ทานบอกวาตองการใหเหมือนปาธรรมชาติมากท่ีสุด ที่ดิน 9 ไรเศษ มีพรรณไมหลากหลาย ทานปลูกท้ังไมผลและไมยืนตน หลายชนิดแซมกันไป โดยวัตถุประสงคเพ่ือเปนอาหาร เปน ไมใชส อย และบางชนิดปลูกเพื่อสรางสมดุลธรรมชาติ ทําใหตนไมเจริญเติบโตไดดีและเปนการฟน ฟรู ะบบนเิ วศนใ นธรรมชาตดิ ว ย จุดเริ่มตนตรงน้ีเองเปนที่มาของวนเกษตรศูนยการเรยี นรูภาคตะวันออกในปจ จบุ นั หากเทยี บเคยี งหลักวนเกษตรของผูใ หญวบิ ลู ย จะเหน็ ไดวาเปน ไปตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั กลา วคือ 1. ทา นมีกรอบแนวคิดและปรัชญาการดาํ เนินชีวติ ท่ียึดหลักความพอดีและปฏบิ ัติตนอยางเหมาะสม โดยใชวิถีชีวิตด้ังเดิมของบรรพบุรุษเปนพ้ืนฐาน ซ่ึงไมไดหมายถึงการยอนอดีตกลับไปมีวิถีชีวิตแบบคนยุคโบราณ แตความพิเศษอยูท่ีทานสามารถประยุกตภูมิปญญาด้ังเดมิ ใหเ ขา กับยุคสมยั ไดอยางลงตัว ทานมองโลกเชิงระบบท่ีมีการเปล่ียนแปลงอยูตลอดเวลาและมุงเนน การประกอบอาชีพเพือ่ รอดพนจากภยั และวิกฤตเพื่อใหเกิดความมั่นคงและย่ังยืนในการพฒั นา 2. แนวทางการทําวนเกษตรของทาน สามารถนํามาประยกุ ตใ ชใ นการปฏิบตั ิไดก บัคนทกุ ระดบั ทุกสาขาอาชพี ไมเ ฉพาะเกษตรกรเทา นัน้ เพราะแนวคดิ ของทานน้ันสอนใหคนเราเขา ใจชวี ติ มากข้ึน ไมตงึ เครียดหรอื หยอนยานกับชวี ิตมากเกนิ ไป เนนการปฏิบตั ิบนทางสายกลาง เพือ่ ใหเ กิดการพฒั นาอยา งเปนขนั้ ตอนมีเหตุมีผลตอ ทุกการกระทํา 3. ความพอเพียงตามหลกั วนเกษตรของทานมี 3 คณุ ลักษณะ พรอ ม ๆ กัน ไดแก  ความพอประมาณ หรือความพอดี ตามวิถีชีวิตของผูใหญวิบูลย ความ พอดี ไมไดหมายถึงการสมถะจนเกินไป แตคือการใชชีวิตอยางสบาย ๆ ไมอ ตั คัด ไมเ บียดเบียนตนเองและผอู น่ื  ความมีเหตุผล ผูใหญวิบูลยบริหารจัดการเกี่ยวกับระดับความพอเพียง อยางมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุผลและปจจัยท่ีเก่ียวของ ตลอดจน คาํ นึงถึงผลที่คาดวา จะเกดิ ขนึ้ จากการกระทําน้ันอยางรอบคอบ เน่ืองจาก ชวี ิตไดผ านประสบการณ ทงั้ ในทางบวกและทางลบมากอน 44  การมีภูมิคุมกันท่ีดีเตรียมตัวพรอมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลง ตาง ๆ ผูใหญวิบูลยเปนผูหนึ่งที่เรียนรูจากความผิดพลาดในอดีตของ ตนเอง แลวเปลี่ยนวธิ ีคิดและวิถีชีวิตจนคนพบแนวทางที่ใชสําหรับตนเอง แตทานก็ไมประมาทในการดําเนินชีวิต เพราะโลกยุคนี้หมุนเร็วย่ิงนัก การจะยืนอยไู ดอ ยา งมัน่ คงจงตอ งคาํ นึงถึง ความเปน ไปไดของสถานการณ ตาง ๆ ทีค่ าดวาจะเกิดขึน้ ทัง้ ในปจ จุบนั และในอนาคตดว ย 4. ผูใหญว ิบลู ยเปน ผใู ชค วามรูคคู ณุ ธรรมเปน พืน้ ฐานการดําเนนิ ชวี ิต แมท า นจะจบการศกึ ษาสามัญเพยี งแคชัน้ ป.4 แตเ ปนผใู ฝท่จี ะเรยี นรูเพม่ิ เติม ทั้งในและนอกระบบการศึกษาจึงมีความรอบรูทั้งดานวิชาการและประสบการณชีวิต สามารถเชื่อมโยงแนวคิด และความรูอยางรอบคอบเพื่อประกอบการวางแผน และระมัดระวังในขั้นปฏิบัติ นอกจากนี้ ทานยังไดขยายผลในรูปแบบเครือขายความสัมพันธกัลยาณมิตรไปทั่วประเทศ จนไดรับการยกยองเปน“คนดีศรสี ังคม” วนเกษตรของทา นกลายเปน ศูนยกลางการเรียนรูของบคุ คลท่วั ไป 5. แนวทางปฏบิ ัตขิ องผูใหญวบิ ลู ย เปนการพฒั นาทีส่ มดุลย่งั ยืนพรอมรบั การเปล่ียนแปลงในทุกดาน ท้งั ดา นสงั คม เศรษฐกจิ สิง่ แวดลอม และเทคโนโลยี ทานเปนผูสาธิตใหเห็นภูมปิ ญ ญาในการปรับตัวกับระบบเศรษฐกิจแบบทุนนยิ ม ทานกลา ทําในส่งิ ทีค่ นสวนใหญยังไมเคยทํา แตเปนการกระทําที่สอดคลองกบั พนื้ ฐานทางวัฒนธรรมแตเดิมของไทยทานเช่ือมั่นในอุดมการณวนเกษตรวา เปนทางออกท่ีเหมาะสม และมีคุณคานานาประการทั้งตอตัวทานเองและสังคม หลักความพอเพียงในการดํารงชีวิต จึงเปนหลักสากลท่ีสามารถประยุกตใชในการดําเนินชีวิตไดกับ คนทุกกลุม ไมใชเฉพาะเกษตรกร ตัวขาพเจาแมปจจุบันไมไดประกอบอาชีพเกษตรกรรม และดําเนินชีวิตในเมืองใหญ อยางกรุงเทพมหานครก็เชื่อม่ันวาหลักเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวมีประโยชนก ับตวั เองมาก เมอื่ ผนวกกบั ประสบการณท ่ีตนเองไดรบั จากการเปล่ียนความคิดเห็นกับผูมีประสบการณชีวติ หลาย ๆ ทา น ทําใหไ ดข อ สรุปกับตนเองวา แมเราอยูในสังคมเมืองแตก็สามารถมีวิถีชีวิตท่ีพอเพียงไดเชนเดียวกัน ซึ่งความพอเพียงของคนเราน้ันยอมแตกตางกันออกไปแลว แตค วามตองการและวถิ ีชวี ิตของแตละคน อยา งไรก็ตามเราตองมีชีวิตอยอู ยางคนทเี่ ตรยี มพรอมและเขาใจชีวิต เศรษฐกิจพอเพียงเปนเครอ่ื งมอื ทสี่ รา งสมดุลแหง ชีวิตใหกบั คนเราได สมดลุ ชีวิตจะทําใหคนเราประสบความสําเร็จในชีวิตอยางแทจริง ซึ่งผูที่ขาพเจาใหความเคารพ นับถือทานหนึ่งไดใหแงคิดกับขาพเจาวา 45ความสาํ เรจ็ ในชีวิตอยางแทจริงน้ันไมไดวัดกันที่จํานวนเงินในกระเปา หรือตําแหนงหนาท่ีการงานสูง ๆ แตดูไดจากการบริหารจดั การหลักสาํ คัญ 3 อยา งไดอ ยา งสมดุล น่นั คือ 1. มเี งิน มีรายไดเพยี งพอเล้ียงครอบครวั เพื่อใหตนเองและครอบครัวมีคุณภาพชวี ติ ทดี่ ีโดยไมจ าํ เปนตอ งดิ้นรนแสวงหาเงินทองเพื่อความรํ่ารวย ผูที่มีเงินทองมากมายแตไมมีเวลาหาความสุขใหก บั ชวี ิต เงินท่ีมีอยกู ไ็ มมปี ระโยชนอ ะไร 2. มีเวลาใหก บั ตนเองและครอบครวั เพ่ือสรางสายสมั พันธอันดีระหวา งกนัเม่ือครอบครวั เขมแข็ง ยอมสงผลตอความแข็งแกรงของสังคมตามไปดวย ตนทุนเวลาเปนสิ่งท่ีสําคัญท่ีเราทุกคนไมควรมองขาม เพราะเวลาที่ผานไปแลว เราไมสามารถเรียกกลับคืนมาไดและเปนตนทุนทม่ี ีอยจู าํ กดั และถดถอยไปเรอื่ ย ๆ 3. มีสขุ ภาพทีด่ ี สุขภาพเปน สงิ่ ทสี่ ําคัญทส่ี ุดในชวี ติ ของคนเรา เพราะเปน ตนทุนที่นาํ ไปใชแลกเปลย่ี นส่งิ จําเปนอ่นื ๆ ในชีวิต ในวยั หนุมสาวคนเรามักใชความมสี ุขภาพดีไปแลกกับการทํางานเพ่ือใหมีเงินมีรายไดมาก ๆ โดยลืมคํานึงถึงสุขภาพท่ีสูญเสียไป สุขภาพที่ดียอมนําความสขุ มาสผู ูเปน เจาของ หากเมือ่ ไรตวั เรา มีปญ หาสุขภาพ ความสขุ ท่มี อี ยูก็คงมลายไปเพราะคุณภาพชวี ติ ที่ดหี มายรวมถงึ การมสี ุขภาพกายและจิตทแ่ี ข็งแรงดว ย ดังนั้นสังคมนี้จะสงบสุขไดตองเกิดจากแนวความคิดที่เขาใจชีวิตของคนในสังคมดวยแตนอยคนนักที่จะเขาใจแกนของความสําเร็จอยางแทจริงน้ี ตัวขาพเจาโชคดีที่ความรูและประสบการณจ ากผอู ื่นเปน ครูท่ที าํ ใหเราไดแ นวทางท่ีดี โดยไมจาํ เปนตองเสยี เวลาลองผดิ ลองถูกดวยตนเอง อยางไรก็ตามเราตองเขาใจตนเองกอนวาวิถีชีวิตแบบไหนท่ีเหมาะกับตัวเราและประยุกตความรูเหลาน้ีใหเขากับวิถีชีวิตแบบท่ีเราตองการ รากฐานของเศรษฐกิจพอเพียงที่ขาพเจาไดศึกษา เปรียบไดกับรากแกวของตนไมที่คอยพยุงลําตนใหแข็งแรงเพ่ือแตกกงิ่ กา นสาขา ทําใหชวี ิตทุกยางกาวของขา พเจามคี วามเช่ือม่ัน และมีเปาหมายท่ีชัดเจนวาจะทําอะไร เพื่อสรางหลักประกันท่ีม่ันคงไมเพียงแตใหกับตัวเองเทาน้ัน และเปนการสรางรากฐานทางความคิดเพ่ือคนรุนหลังไดสืบทอดเจตนารมณเหลาน้ีตอไป ดังพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูห ัว ทีท่ รงเห็นวา การดาํ รงชีวิตอยางพอเพียงจะเปนวิถีทางท่ีจะสรางประโยชนสุขแกประชาขนชาวไทยจึงสงเสริมแนวความคิดนี้เรื่อยมา ทรงทุมเทโดยไมเห็นแกความเหนอ่ื ยยากเพ่อื ใหสมดังพระราชปณิธานวา“เราจะครองแผนดนิ โดยธรรมเพ่ือประโยชนสุขแหงมหาชนชาวสยาม”(อรทัย พววงแกว.”พฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาติ ตัวอยางเศรษฐกจิ พอเพียงท่ขี ารูจ ัก,2550.)