การแพร่แบบธรรมดากับการแพร่แบบฟาซิลิเทตเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร

การเเพร่ เป็น passive transport(การเคลื่อนที่ของโมเลกุลจากบริเวณที่มีความเข้มข้นของโมเลกุลมากไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นน้อยโดยไม่ต้องอาศัยพลังงาน(ATP)) เเละไม่อาศัยโปรตีนตัวพา
- facilitate diffusion เป็น passive transport ที่อาศัยโปรตีนตัวพา
- Active transport เป็นการเคลื่อนที่ของโมเลกุลจากบริเวณที่มีความเข้มข้นน้อยไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นมากโดยอาศัยพลังงาน(ATP) เเละโปรตีนตัวพา

แสดงความคิดเห็น

การแพร่สารแบบฟาซิลิเทต (อังกฤษ: Facilitated Diffusion) คือการลำเลียงสารจากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารสูงไปจนถึงบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารต่ำ แต่ต้องอาศัยตัวพาเป็นตัวกลาง (Carrier) ในการแพร่ ซึ่งมักเป็นสารจำพวกโปรตีนที่มีโมเลกุลขนาดเล็กเช่นกรดอะมิโนซึ่งพบได้ในเยื่อหุ้มเซลล์ รวมถึงน้ำตาลกลูโคส, คาร์บอเนตและไบคาร์บอเนต การแพร่แบบนี้ใช้การเคลื่อนที่แบบบราวนิงในการแพร่

การแพร่แบบฟาซิลิเทตไม่ต้องการพลังงานในการแพร่ ซึ่งตรงกันข้ามกับการลำเลียงสารแบบแอคทีฟทรานสปอร์ตที่ต้องใช้พลังงาน

บทความเกี่ยวกับเคมีนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:เคมี

โจทย์ปัญหา

• มัธยมปลาย
• ชีววิทยา

อยากได้คำอธิบายละเอียดๆครับ

---

ขอสรุปคำตอบ ต่างกันที่การใช้พลังงานจากเซลล์ การแพร่(ทั้งสองชนิด) ไม่ใช้พลังงานจากเซลล์ เพราะลำเลียงจากสารที่มีความเข้ามข้นสูงไปความเข้มข้นต่ำ ส่วนแอกทีฟทรานสปอร์ตใช้พลังงานจากเซลล์ เพราะลำเลียงจากความเข้มข้นต่ำไปความเข้มข้นสูง

ส่วน การแพร่แบบธรรมดา ต่างกับการแพร่แบบฟาซิลิเทต คือ การผ่านโปรตีนตัวพา (protein carrier) แพร่ธรรมดาผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้เลย แพร่ฟาซิลิเทตคืออาศัยโปรตีนตัวพา

• #การแพร่แบบธรรมดา การแพร่แบบฟาซิลิเทต แอกทีฟทรานสปอร์ต เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
• #การแพร่แบบธรรมดาการแพร่แบบฟาซิลิเทตและแอกทีฟทรานสปอร์ตที่เกิดขึ้นในเซลล์เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
• #การแพร่แบบธรรมดา การแพร่แบบฟาซิลิเทต เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
• #การแพร่แบบธรรมดา การแพร่แบบฟาซิลิเทต และแอกทีฟทรานสปอร์ตที่เกิดขึ้นในเซลล์เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
• #การแพร่แบบธรรมดา การแพร่แบบฟาซิลิเทตและแอกทีฟทรานสปอร์ตที่เกิดขึ้นในเซลล์เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร

ครูอาจให้นักเรียนเปรียบเทียบการแพร่แบบธรรมดากับการแพร่แบบฟาซิลิเทตในประเด็นต่อไปนี้

ประเด็น

การแพร่แบบธรรมดา

การแพร่แบบฟาซิลิเทต

กลไกการลำ�เลียง เคลื่อนผ่านระหว่างโมเลกุลของลิพิด

ที่เยื่อหุ้มเซลล์

ใช้โปรตีนลำ�เลียง

ทิศทางการลำ�เลียง จากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสาร

สูงไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นของ

สารต่ำ�

จากบริเวณที่มีความเข้มข้นของ

สารสูงไปยังบริเวณที่มีความเข้ม

ข้นของสารต่ำ�

ครูอาจใช้กรณีการถนอมอาหารบางชนิดโดยใช้เกลือ เพื่อให้นักเรียนร่วมอภิปรายและลงข้อสรุปว่า

ใช้หลักการลำ�เลียงสารดังนี้

- ในระยะแรกจะมีการแพร่แบบฟาซิลิเทตของโซเดียมคลอไรด์ในเกลือเข้าสู่เซลล์ และออสโมซิส

ของน้ำ�ออกจากเซลล์

- เมื่อผ่านไประยะหนึ่ง เซลล์จะตาย จึงไม่สามารถควบคุมการลำ�เลียงสารเข้าและออกจากเซลล์

ได้ โซเดียมคลอไรด์จึงเข้าสู่เซลล์โดยการแพร่แบบธรรมดา

ครูให้นักเรียนพิจารณาโครงสร้างโมเลกุลของ gadoteric acid (รูป 1.7 ในหนังสือเรียน) ที่ฉีดเข้า

ในหลอดเลือด เพื่อให้เห็นหลอดเลือดในสมองได้ชัดเจนในการตรวจวินิจฉัยด้วย MRI และร่วมกัน

อภิปรายโดยนำ�ความรู้ที่ได้เรียนมาข้างต้นไปอธิบายถึงสาเหตุที่ gadoteric acid ไม่เข้าสู่เซลล์ ซึ่ง

คำ�อธิบายควรครอบคลุมถึงประเด็นต่อไปนี้

- โมเลกุลของ gadoteric acid มีประจุจึงไม่ละลายในลิพิด และมีขนาดใหญ่ จึงไม่สามารถลำ�เลียง

ผ่านชั้นลิพิดได้ (หลักการของการแพร่แบบธรรมดา)

- เยื่อหุ้มเซลล์ของหลอดเลือดไม่มีโปรตีนจำ�เพาะที่สามารถลำ�เลียง gadoteric acid ได้

(หลักการของการแพร่แบบฟาซิลิเทต)

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | การลำ�เลียงสารเข้าและออกจากเซลล์

วิทยาศาสตร์ชีวภาพ

11