ข้อ ใด เป็น ลักษณะ การค้า ของ อาณาจักรสุโขทัย

�Ѩ��·��ռŵ��ѡɳзҧ��ɰ�Ԩ�ͧ�ҳҨѡ��⢷��

��þԨ�óҶ֧��Ҿ��ɰ�Ԩ�ͧ�ҳҨѡ��⢷�¹�� 繨е�ͧ�Ԩ�óҶ֧��Ҿ�Ǵ��ͧ��⢷��ռŵ��зҧ��ɰ�Ԩ�ͧ��⢷��ҧ�ú�ҧ ��駹��ͨ��㨶֧�ŷҧ��ɰ�Ԩ��Դ��

�Ѩ��·��͵��ѡɳ��ɰ�Ԩ�ͧ�ҳҨѡ��⢷�� մѧ��

��Ҿ��鹴Թ��觹��
��鹷��ͧ�ҳҨѡ��⢷��ǹ�˭��л�١��кҧ��ǹ�繾�鹷�� Դ��ӷ��ͧ�� ˹ͧ�֧�ҡ ��鹷��Шзӡ��ɵ��Ǥ�� 鹷��ͺ��ǳ��ͧ�ͧ��(��ɳ��š) ��ǹ��÷��ӹ�Ӣ�Ҵ�˭��ż�ҹ�֧ 3 ��¤�� ӹ�ӻԧ ��ҹ��ͧ�ҡ��Ъҡѧ�� (��ᾧྪ�) �ӹ�� ҹ��⢷��Ѫ�� ӹ�ӹ�ҹ ��ҹ�� (�صôԵ��) �ͧ�� ǧ ( �ԨԵ�) �ӹ�ӷ��¹��Ҩ��觹�ӷ��Դ��ش��ó��͡�÷ӡ��ҵ� ��繨�ԧ�� ӹ�ӷ��¡�Ѻ��Ҿ��ӹ��˹�� Ĵٹ��ҡ��ӡ��ŷ�� 2 �ҡ��觷��÷ӹ� ��ҧ�á�� ҧ�ҳҨѡ��⢷�¡��䢻ѭ��ҹ�� ¡�èѴ�к��Ż�зҹ��Ҫ�� ա��ҧ�ӹ��ѡ�纹��մ�� е�оѧ�ͺ��ǳ��ا��⢷�� ͧ�Ӥѭ��л�١�Ӥѭ�ͧ�ҳҨѡ� ��ö��䢻ѭ��Ҿ��鹴Թ��ó��С�âҴ�Ź��

��駢ͧ��⢷��
��⢷��繪��ӹ��ż�ҹ�͡��ŷ��¹͡�ҡ��ѧ�繨ش�� ͧ�ҧ�͹�˹�͡Ѻ�͹��дǡ ��ö��ٹ��ҧ��ä�ҷ�駷ҧ��зҧ��ҧ��

��º�¢ͧ��黡��ͧ�ҳҨѡ��⢷��
��º��ҧ��ѹ��Ҿ�Ѻ��鹵�ҧ�ͧ��ѵ��ҳҨѡ��⢷�� ǹ��ҧ��ԭ��ͧ�ҧ��ҹ��ä�� ͢ع��Թ��ҷԵ�� ҧ��ѹ��Ҿ�Ѻ��鹹��ո��Ҫ ��͢ع��˧��Ҫ �ç�վ�к��Ҫҹحҵ��Ҫ�ԴҢͧ��ͧ��ɡ�Ѻ�С�� Ӫ��ͭ��ͧ˧��Ǵ� ��·��ä�Ң�¢ͧ��⢷�¡Ѻ��Ҥ�ҧ�͹��ͧ��Թ⴨չ��仴��¤��Һ�� ͡�ҡ��¡��鹡�èѴ��Թ��Ҽ�ҹ��ҹ��¡�� ѧ�ͺ� ��ǹ��·��ä�Ңͧ�ҳҨѡ��⢷�¢��µ�Ǵ��

Ref : http://www.geocities.com/m6_7_mp/new_page_11.htm 19/02/2008

การพัฒนาทางด้านการค้าขาย ที่ตั้งของเมืองสุโขทัยแม้จะไม่เหมาะสมที่จะเป็นศูนย์กลางการค้าแต่ความพยายามของผู้ปกครองที่จะส่งเสริมการค้าขายเพื่อหารายได้ชดเชยด้านการเกษตรกรรมที่ไม่ค่อยสมบูรณ์นักทำให้การค้าของอาณาจักรสุโขทัยรุ่งเรือง ทั้งการค้าภายในประเทศและการค้ากับต่างประเทศซึ่งขอแยกพิจารณาดังนี้

1 การค้าภายในประเทศ ลักษณะการค้าภายในประเทศในสมัยสุโขทัยเป็นอย่างไรไม่ทราบชัดเจน แต่มีข้อความปรากฎในศิลาจารึกหลักที่ 1 ตอนหนึ่งว่า “…เบื้องตีนนอนเมืองสุโขทัยมีตลาดป(สา)น มีพระอจนะ มีปราสาท มีป่าหมากพร้าว ป่าหมากกลาง มีไร่นา มีถิ่นถาน มีบ้านใหญ่เร…” คำว่า “ ปสาน “ แปลว่า ตลาดที่มีห้องหรือร้านเป็นแถวติดต่อกัน ภาษาเปอร์เชียว่า “ บาซาร์ “ แสดงให้เห็นว่าในเมืองสุโขทัยมีตลาดประจำสำหรับประชาชนซื้อขายสินค้ากัน ตลาดปสานนี้คงตั้งอยู่ในย่านชุมชน เพราะปรากฎข้อความในจารึกว่ามีถิ่นฐาน มีบ้านใหญ่บ้านเล็ก นอกจากมีตลาดปสานอันเป็นตลาดประจำแล้ว เชื่อว่าคงมีตลาดชนิดที่เรียกว่า “ ตลาดนัด “ ด้วย สำหรับการซื้อขายประจำวันโดยปกติคงทำกันที่ตลาดปสาน โดยพ่อค้าแม่ค้ามีร้านขายสินค้าอยู่ในตลาดนั้น ประชาชนต้องการสิ่งของอะไรก็ไปที่ร้านขายของตลาดปสานซื้อหาได้ทันที

2 การค้ากับต่างประเทศ การค้ากับต่างประเทศในสมัยสุโขทัยส่วนใหญ่เป็นการค้าเครื่องปั้นดินเผาที่เรียกว่า “ สังคโลก “ เริ่มเจริญรุ่งเรืองในสมัยพ่อขุนรามคำแหง ปรากฎในช่วงที่ตรงกับสมัยนี้จีนประสบอุปสรรคในการส่งสินค้าเครื่องปั้นดินเผาออกนอกประเทศ ทั้งนี้เพราะจีนเกิดสงครามกลางเมือง มีการเปลี่ยนราชวงศ์จากซ้องมาเป็นมองโกลแล้วก็เปลี่ยนราชวงศ์เหม็ง สงครามอันยาวนานนี้ทำให้จีนปั่นป่วนเกิดความอดอยาก ทั้งมีโรคระบาดและน้ำท่วม เมื่อบ้านเมืองวุ่นวายโจรผู้ร้ายก็ชุกชุม อีกทั้งชายฝั่งทะเลของจีนยังถูกโจรสลัดญี่ปุ่นรบกวนอีกด้วย ทำให้จีนไม่สามารถผลิตอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผาของตนได้และก็ไม่สามารถส่งออกจำหน่าย่ต่างประเทศอีกด้วย ในช่วงนี้เป็นช่วงที่สุโขทัยจะเข้ายึดการค้าเครื่องปั้นดินเผาของจีนมา สุโขทัยคงจะสร้างงานหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาขึ้นมาโดยอาศัยความช่วยเหลือจากช่างเทคนิคของจีน ดังนั้น ลักษณะบางประการของเครื่องปั้นดินเผาของสุโขทัย จึงมีอิทธิพลของจีนอย่างมาก และสามารถนำไปขายในตลาดในฐานะแทนของจีนที่ขาดตลาดไป สำหรับเส้นทางทางการค้ากับต่างประเทศมีเส้นทางที่สำคัญ ดังนี้

2.1 เส้นทางขนส่งทางบก ประกอบด้วยเส้นทางที่สำคัญ 3 สายคือ

1. เส้นทางทางบกสายเมืองสุโขทัย ผ่านเมืองตากไปเมืองเมาะตะมะ เส้นทางสายนี้อาจจะใช้เส้นทางที่เรียกว่า “ ถนนพระร่วง “ เลียบตามลำแม่น้ำยมและเลียบที่ราบ “ คุ้มแม่สอด “ ซึ่งเป็นเส้นทางที่ใช้เดินทางติดต่อระหว่างเมืองสุโขทัยกับเมืองหงสาวดีตั้งแต่สมัยโบราณ

2. เส้นทางบกสายเมืองสุโขทัย ผ่านเมืองเพชรบุรี เมืองกุยบุรี เมืองมะริด ไปถึงตะนาวศรี

3. เส้นทางบกสายเมืองสุโขทัย ผ่านเมืองตาก เมืองลำพูน ขึ้นไปถึงเมืองเชียงใหม่ ซึ่งเป็นศูนย์กลางของอาณาจักรล้านนาไทย

2.2 เส้นทางขนส่งทางน้ำ สินค้าที่เป็นเครื่องปั้นดินเผาจะถูกบรรทุกลงเรือขนาดเล็กล่องจากเมืองศรีสัชนาลัย เมืองสุโขทัยไปตามแม่น้ำยมลงไปถึงเมืองพระบาง เมืองชัยนาท และกรุงศรีอยุธยา หลังจากนั้นจะบรรทุกสินค้าลงเรือขนาดใหญ่ส่งไปขายต่างประเทศ เส้นทางขนส่งทางน้ำตั้งแต่กรุงศรีอยุธยาลงไปประกอบด้วยเส้นทางที่สำคัญ 4 สาย ดังนี้คือ

1. เส้นทางจากกรุงศรีอยุธยาไปยังเมืองต่าง ๆ ในหมู่เกาะริวกิว โดยเริ่มจากสันดอน ปากแม่น้ำเจ้าพระยาในอ่าวไทย ผ่านสมุทรปราการ เกาะสีชัง พัทยา สัตหีบ ตราด กัมพูชา จาม เวียดนาม และตัดตรงผ่านทะเลจีนใต้ไปยังหมู่เกาะริวกิว หลักฐานทางโบราณคดีที่พบ คือ ซากเรือสำเภา โบราณที่สัตหีบ เรือสำเภาที่เกาะกระดาด และซากเรือสำเภาโบราณที่ชายฝั่งทะเลจังหวัดจันทบุรี

2. เส้นทางจากกรุงศรีอยุธยาไปยังหมู่เกาะพิลิปปินส์ โดยเริ่มจากสันดอนปากแม่น้ำเจ้าพระยาในอ่าวไทยตรงไปสัตหีบ แล้วตัดตรงไปยังเมืองปัตตานี และเมืองมะละกา ซึ่งเป็นศูนย์กลางการค้าที่สำคัญ หลังจากนั้นมีเส้นทางต่อไปยังหมู่เกาะอินโดนีเซีย เกาะเชเลเซย์ และหมู่เกาะฟิลิปปินส์ การขนส่งตามเส้นทางนี้ต้องใช้เรือเดินทะเลขนาดใหญ่ เพราะการเดินทางใช้เวลานาน

3. เส้นทางจากกรุงศรีอยุธยาไปยังเมืองสงขลา โดยเริ่มจากสันดอนปากแม่น้ำเจ้าพระยาในอ่าวไทย แต่น่าจะใช้เรือขนาดกลางบรรทุกเครื่องปั้นดินเผาไปขายแก่พ่อค้าชาวต่างประเทศ่ตามเมืองท่าสำคัญทางชายฝั่งทะเลด้าน่ตะวันออกของอ่าวไทย เช่นเมืองนครศรีธรรมราช และเมืองสงขลา หลักฐานโบราณคดีที่พบ คือ ซากเรือโบราณที่เมืองนครศรีธรรมราชและซากเรือสำเภาโบราณที่เมืองสงขลา

4. เส้นทางจากเมืองสุพรรณบุรีไปยังเมืองสงขลา โดยเริ่มจากเมืองสุพรรณบุรีไปออกทะเลที่เมืองสมุทรสาคร และผ่านเมืองเพชรบุรี เมืองปราณบุรี เมืองประจวบคิรีขันธ์ เมืองสทิงพระ และเมืองสงขลา
การค้ากับ่ต่างประเทศนอกจากจะเจริญรุ่งเรืองในสมัยพ่อขุนรามคำแหงแล้ว น่าจะเจริญอีกครั้งในสมัยพระมหาธรรมราชาลิไทย แต่เมื่อกรุงศรีอยุธยาประกาศเป็นศัตรูกับอาณาจักรสุโขทัยแล้ว กิจการการค้ากับต่างประเทศก็ลดความสำคัญลง แต่อย่างไรก็ตาม การค้าเครื่องปั้นดินเผายังดำเนินต่อเนื่องมาจนถึงสมัยอยุธยา