ใบงาน อาหารกับการ ดํา รง ชีวิต ม.1 การ งานอาชีพ

การงานอาชีพและเทคโนโลยี
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
กลมุ่ สาระการเรียนร้กู ารงานอาชพี และเทคโนโลยี

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 1 หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 2 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 5

Slide PowerPoint_สอ่ื ประกอบการสอน

บรษิ ทั อักษรเจริญทศั น์ อจท. จำกัด : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200
Aksorn CharoenTat ACT .Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand
โทรศพั ท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected]/www.aksorn.com

3หน่วยการเรยี นรู้ที่

อาหารกับการดารงชวี ติ

สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง
• กระบวนกำรกลุ่ม เปน็ วธิ กี ำรทำงำนตำมขนั้ ตอน คือ เลือกหัวหน้ำกลมุ่ กำหนดเป้ำหมำย วำงแผนแบ่งงำนตำมควำมสำมำรถ ปฏบิ ตั ติ ำมบทบำทหนำ้ ที่ ประเมินผลและ

ปรับปรุงงำน เชน่
- กำรเตรียม ประกอบ จัด ตกแตง่ และบริกำรอำหำร
- กำรแปรรปู ผลผลิตทำงกำรเกษตร

อาหารกับการดารงชีวติ

หลกั การเลือกบริโภคอาหาร การเลอื กซื้อผักและผลไม้ การเลอื กซ้ือเนอื้ สตั ว์ การเลอื กซอ้ื อาหารแห้งและ
อาหารกระป๋อง

การเตรยี มวัตถุดบิ วิธกี ารประกอบอาหาร การจดั และตกแต่งอาหาร การแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร

หลักการเลอื กบริโภคอาหาร หมู่ที่ 1 เน้ือสัตว์ต่าง ๆ เครอื่ งในสตั ว์ นม ไข่ ถว่ั เหลือง

หมู่ที่ 1 • ซอ่ มแซมสว่ นทสี่ กึ หรอของร่ำงกำย ต้ำนทำนโรค
• ควบคุมกำรทำงำนของอวัยวะต่ำง ๆ ของรำ่ งกำย
หมทู่ ี่ 5 หมู่ที่ 2 • รำ่ งกำยเจริญเตบิ โต สรำ้ งเซลลเ์ นอื้ เยอ่ื ตำ่ ง ๆ

หมทู่ ี่ 4 หม่ทู ่ี 3 หมู่ที่ 2 ขา้ ว เผอื ก มนั แปง้ นา้ ตาล

• ใหพ้ ลงั งำนและควำมอบอุ่นแก่ร่ำงกำย
• รำ่ งกำยเคล่ือนไหว หรอื ประกอบกิจกรรมตำ่ ง ๆ ไดด้ ี
• สงวนคณุ ค่ำโปรตนี ไมใ่ ห้เกดิ กำรเผำผลำญเปน็ พลังงำน

หมู่ท่ี 3 ผกั ใบเขยี วและผกั อนื่ ๆ

• ป้องกนั โรค กล้ำมเนอื้ ตำ่ ง ๆ แขง็ แรง
• รำ่ งกำยเจริญเตบิ โต ควบคมุ กำรทำงำนของอวยั วะ
• ระบบขบั ถ่ำยทำงำนเปน็ ปกติ

หมทู่ ี่ 4 ผลไมต้ ่าง ๆ

• เสริมสรำ้ งให้รำ่ งกำยเจริญเติบโต
• ควบคมุ กำรทำงำนของอวัยวะตำ่ ง ๆ ในร่ำงกำย
• ต้ำนทำนโรค ระบบขบั ถำ่ ยทำงำนเปน็ ปกติ

หมทู่ ี่ 5 ไขมนั จากพชื และสตั ว์

• ใหพ้ ลงั งำนและควำมอบอนุ่ แกร่ ำ่ งกำย
• ปอ้ งกนั กำรกระทบกระเทอื นของอวัยวะภำยใน
• ดดู ซมึ วติ ำมินต่ำง ๆ

การเลือกซื้อผักสด

แคร์รอต สีส้มสดเสมอกัน ผิวเรียบเนียน ผักกาดหัว ใบสีเขียวสด ไม่มีรอยช้ำ ใบติด
แท่งตรง ไม่มีรอยแตก อย่ทู ่ีโคนแนน่ มีนำ้ หนัก

มะเขือเทศ ผวิ สแี ดงสด เต่งตงึ คะน้า ใบสีเขียวเข้ม ไม่เหี่ยว ต้นอวบ ก้ำน
เรียบเนยี น ไมเ่ หี่ยว หรือช้ำ และต้นแข็งแรง

แตงกวา สเี ขียวนวล ผลตรง กะหล่าปลีม่วง ไม่มีรอยช้ำ หรือเน่ำ
ผวิ เรยี บเนยี น ลกู กลมกลงึ เสมอกนั ใบห่อสมบรู ณ์ น้ำหนกั พอประมำณ

การเลอื กซื้อผลไม้

องุน่ สีเสมอกนั ทงั้ พวง ขนำดผลเท่ำๆ กนั กล้วย สีเหลอื งทอง ก้ำนเขียว ไมม่ รี อยชำ้
กำ้ นสนี ้ำตำลเข้ม ข้ัวสเี ขียวสด หวหี น่งึ ควรมีประมำณ 14-16 ผล

ส้ม ผลกลมกลึง ผิวเรียบเนียน เปลือกบำง ฝรั่ง ผิวสีเขียวอ่อน ๆ เรียบเนียนเป็นมัน
นำ้ หนักกำลังดี ไม่มีจุด หรอื รอยช้ำ ลน่ื ๆ ไม่มีรอย เน้อื นมิ่ เล็กนอ้ ย

แอปเปิล ผิวเรียบเนียนสวย ไม่เห่ียว ไม่มี ละมดุ สีน้ำตำลออ่ น ผวิ เรียบเนียน ไม่เห่ียว
รอยถลอก เนอ้ื แนน่ มีกล่นิ หอม ข้ัวไม่หกั

การเลอื กซือ้ เน้ือสัตว์

กุง้ หมู

ตัวติดแน่นกับตัว ตำและ เนื้อเป็นสีชมพูอ่อน ๆ เมื่อ
เปลือกใส ครีบและหำงต้อง กดแลว้ ไมม่ ีรอยบุ๋ม ไมม่ ีกล่ิน
ไมเ่ ป็นสีชมพู
ไก่
ปู
เนื้อแน่น ไม่ซีด ไม่มีรอย
เน้ือแข็ง ใช้นิ้วกดตรง จ้ำเขยี ว ไมม่ กี ลิ่น
ท้องแล้วไม่บุ๋ม ท้องมีสี
เหลอื งเข้ม หรือสนี ้ำตำล ววั

ปลา เนื้อมีสีแดงสด มันสีขำว
กดแล้วไม่มีรอยบุ๋ม ไมม่ ีกลิ่น
ตำจะใส เหงือกมีสีแดงสด
เกล็ดปลำเป็นเงำ ใต้ท้องไม่
แตก ไม่มกี ล่นิ

การเลือกซ้อื อาหารแห้ง

กระเทียม กุ้งแหง้

เปลือกบำง มีกลีบท่ีแน่น สีไม่สดจนเกินไป รสชำติไม่
ไมฝ่ อ่ ไม่มเี ช้ือรำ เคม็ จัด ไม่มีกล่นิ เหม็นหนื

น้าตาล พรกิ แหง้

แห้งและร่วน ไม่มีเศษผง แห้ง ไม่มเี ชอ้ื รำ ผวิ เปน็ มนั
เจอื ปน
นา้ มัน
ข้าวสาร
สใี ส ไม่ขุ่น ไม่ตกตะกอน
ไม่มีรอยแตกหัก ขนำด
ของเมล็ดเท่ำๆ กัน ไม่มีมอด
หรือแมลงเจอื ปน

การเลอื กซือ้ อาหารกระป๋อง

ฝาปิดสนิท กระปอ๋ งไมเ่ ป็นสนิม

กระปอ๋ งไมบ่ ุบ บวม มีวันผลิตและวันหมดอายุ

มเี ครอ่ื งหมาย อย. วนั ผลิตและวันหมดอายุ
MFG. วันผลติ
อย. ย่อมาจาก สานักงานคณะกรรมการ EXP. วันหมดอายุ
อาหารและยา ผู้คอยปกปักษ์คุ้มครอง
ผู้บริโภคให้ได้รับผลิตภัณฑ์ท่ีมีคุณภาพได้ หากรับประทานอาหารกระป๋องหมดอายุ อาจจะ
มาตรฐาน ถูกต้อง และมีประโยชน์ต่อ ท้องเสยี รุนแรงถึงขัน้ เสียชีวิตได้
ผู้บรโิ ภค

การเตรยี มวตั ถุดบิ

1. ผกั ก่อนหั่นควรล้ำงให้สะอำด ผักท่ี ผักท่ีต้องรับประทำนสดควรแช่ คาแนะนา
2. เน้อื สตั ว์ เป็นกอ เช่น ผักกำดขำว ควรปลิด ในน้ำด่ำงทับทิม หรือน้ำเกลืออ่อน
ใบออกทลี ะกำบแล้วลำ้ งให้สะอำด นำน 10 นำที เพอ่ื ลำ้ งยำฆ่ำแมลง หากไม่ล้างผักก่อนรับประทาน อำจ
ได้รับอันตรำยจำกยำฆ่ำแมลงท่ีอยู่ในผัก
ปลา เน้อื หมู ทำให้เกิดอำกำรเวียนศีรษะ หน้ำมืด
ท้องรว่ ง หัวใจวำย และเสียชวี ติ ได้

หอย 3. เคร่ืองปรุง

ตัดเอำส่วนท่ีไม่ต้องกำรออก ล้ำงให้สะอำด ก่อนล้ำงควร ลำ้ งครงั้ แรกเพอ่ื นำดินและ แช่น้ำ 2-3 ชั่วโมง ให้หอยคำย ควรแบ่ง หรือตวงจำก
ก่อนล้ำง ควรขอดเกล็ด ตัดครีบ หั่นตำมควำมเหมำะสม เพ่ือให้ สิ่งสกปรกออก ส่ิงสกปรกออก ล้ำงหอยอีกคร้ัง ภำชนะท่ีบรรจุใส่ในถ้วย
หรอื แลพ่ งั ผืดทิ้ง สุกทั่วถึง ก่อนนำมำรบั ประทำน เล็กๆ ตำมกำรใช้งำน

วธิ ีการประกอบอาหาร

การต้ม การลวก การเคี่ยว การทอด การตุน๋

เป็นกำรทำอำหำรดิบให้ เป็นกำรนำอำหำรใส่ เป็นกำรต้มอำหำรดิบให้ เป็นกำรทำให้อำหำรสุก เป็นกำรทำอำหำรให้
สุกในน้ำเดือด ซ่ึงวิธีน้ีจะ ในน้ำเดือดและรีบนำขึ้น สุกก่อน แล้วจึงนำไปต้ม โดยกำรใช้น้ำมัน ทอดด้วย สุกจนเปื่อยโดยกำรใช้
สูญเสียแร่ธำตุและวิตำมิน อย่ำงรวดเร็ว โดยใช้เวลำ ต่อด้วยไฟอ่อน ๆ โดยใช้ กระทะ ใช้ไฟปำนกลำง หม้อตุ๋นจะช่วยให้อำหำร
ประมำณ 1-5 นำที เพื่อ เวลำประมำณ 3-4 ชั่วโมง ร อ จ น น้ ำ มั น เ ดื อ ด จึ ง ใ ส่ เป่ือยนุ่ม
ท่ลี ะลำยไปกบั นำ้ บำงส่วน ไมใ่ ห้อำหำรสุกมำก เพ่ือให้อำหำรเป่ือยนุ่มตำม อำหำรลง ทิ้งไว้จนเหลือง
ต้องกำร แล้วจงึ ตกั ข้ึน

วิธีการประกอบอาหาร (ต่อ)

การนึ่ง การผัด การย่าง หรอื ป้ิง การเผา การควั่

เป็นกำรทำอำหำรให้สุก เป็นกำรทำอำหำรให้ เป็นกำรทำอำหำรให้สุก เป็นกำรทำอำหำรให้สุก เป็นกำรทำอำหำรให้
โดยใช้ควำมร้อนจำกไอน้ำ สุกโดยใช้น้ำมันไม่มำก โดยกำรนำอำหำรวำงไว้ โดยกำรนำอำหำรไปหมก สุกโดยใส่อำหำรลงใน
ด้วยภำชนะ 2 ชั้น ช้ันบน และใช้ตะหลิวผัดไปมำ บนตะแกรงเหนือเปลวไฟ ในไฟอ่อน ๆ ใช้กระดำษ กระทะท่ีแห้งสนิท แล้ว
ใส่อำหำร ช้ันล่ำงใส่น้ำ ซ่ึง จนทั่ว เพ่ือให้อำหำรสุก โดยใช้ไฟอ่อน หรือไฟแรง อะลูมิเนียม หรือกระดำษ ใช้ทัพพี หรือตะหลิวคน
ปำนกลำง แล้วแต่ชนิดของ ฟอยลห์ อ่ อำหำร ไปมำใหอ้ ำหำรสุก
จะชว่ ยใหอ้ ำหำรเปื่อยนุ่ม
อำหำร

วิธกี ารประกอบอาหาร

ตวั อยา่ งผัดผักรวมมิตร
วัตถดุ ิบ

บรอกโคลี 1 ถ้วยตวง แคร์รอต ¼ ถว้ ยตวง เห็ดฟำง ¼ ถ้วยตวง ถวั่ ลนั เตำ ¼ ถว้ ยตวง แตงกวำ ¼ ถว้ ยตวง พริกหยวก ½ ถว้ ยตวง กระเทยี มสบั 2 ช้อนชำ

เครอื่ งปรุงรส

นำ้ มันพืช 2 ช้อนโตะ๊ น้ามันหอย ซอี ้ิว นำ้ ตำล นำ้ เปลำ่ ¼ ถว้ ยตวง

น้ำมนั หอย 2 ช้อนโต๊ะ ซีอ๊ิวขำว 1 ชอ้ นโตะ๊ นำ้ ตำลทรำย 1 ชอ้ นชำ

ข้นั ตอนการทา 2 3

1

ลวกแครร์ อตในน้ำเดอื ด ตักข้ึนมำแช่ในน้ำเย็น เพ่ือให้คงควำมสด ใส่น้ำมันในกระทะ ตั้งไฟร้อนปำนกลำง
และกรอบ ผัดกระเทยี มจนหอม
4
5 6

ใส่ผักที่เตรียมทั้งหมดลงในกระทะ เติมน้ำ ปรุงรสชำติด้วยน้ำมันหอย น้ำตำลทรำย ตกั ใสจ่ ำนพร้อมเสิร์ฟ
เลก็ น้อยพอขลุกขลิก และซีอว๊ิ ขำว ผัดคลกุ เคลำ้ ใหเ้ ข้ำกนั