The end of meat สต เวน เอ ม ไวส

วารสารสตวบาลั ป ท  33 ่ีฉบบทั 138 ่ี ประจำเดอนืเมษายน – ม ถ ินายนุ พ . ศ. 2566 ชวง 3 เดือนท ี่ ผานมา เกษตรกรผูเล ี้ ยงสุกร โค กระบื อ ตองน ั่ งน้ำตานองหนากันอี ก คร ั้ งหน ึ่ งกับราคาสุกร โค กระบือมี ชี วิตตกต่ำอยางไมเคยมีมากอน เพราะมีสาเหตุมา จากเนอส ื้ กรเถ ุอนแช ื่ แข  ง ็ ท ล ี่ กลอบนำเข ัามาจากต างประเทศท  ม ี่ จำนวนมหาศาลถ ี ง ึ 161 ตูหรอราวื 4 ลานก โลกร ิ มั ท จ ี่ บได ัคาทาเรอแหลมฉบื งั จงหวัดชลบั ร ุ ีนอกจากน ยี้ งมั อ ี ก ี 59 ตู ทเปี่ นเน  อโค ื้ เนอควาย ื้ ปกไก และต นไก ีเถอน ื่ ไม ต  ำกว่ า  1.5 ลานก โลกร ิ มั ซงคาดว ึ่ า  มี สวนท ี่ จับไมได มีจำนวนไม ต่ำกว า 2 ลานกิโลกรั ม ที่ เขาสูตลาดสดมุงสู ผูบริโภค ที่เปนคนไทย ซึ่งเนื้อสุกรโคกระบือเหลานี้อาจจะมีผลเสียตอสุขภาพของผูบริโภคที่ เปนคนไทยทั้ งส ิ้น นับได วากลุมพอคาท ี่ ลักลอบนำเขาเหลาน ี้กำลังทำลายเศรษฐกิ จ ของชาตไทย ิ ทำลายสขภาพของคนไทยุและทำลายพ น ี่ องเกษตรกรผ เลู ยงส ี้ กร ุโคและ กระบือ ซึ่งเปนความเห็นแกตัวความละโมบ เห็นแกเงินที่ไมควรจะอภัยใหสมควรท ี่ จะนำตวมาลงโทษทางกฎหมายให ั ได นอกจากน ปี้ ญหาของเกษตรกรผ เลู ยงโคนม ี้ ก ย ็ งั ไมได ร บการแกั ไขในเร องราคาน่ื ำนมด้ บ ิ ซงเก่ึดมาจากราคาอาหารสิตวัแพงขนมากกว้ึ า  30 เปอรเซนต็ จนทำใหเกษตรกรจำเป นต องขายโคนมท  งยกฝ ิ้ ง ูและเลกอาชิพเลี ยงโคนม ี้ ถงแมึจะมมตีจากคณะกรรมการมิลคิบอร ด  ทเห ี่ นชอบให ็ ปรบราคานั ำนมด้ บ ิแต ต ดขิ ดั ท ย ี่ งไม ั สามารถนำเข าส การประช ู มของคณะรุ ฐมนตรั ีเนองจากขณะน ื่ เปี้ นช วงเวลาของ คณะรฐบาลรักษาการัคงตองรอให  ม  ร ีฐบาลใหม ั และมคณะรีฐมนตรั ท ีแท่ีจร งมาทำงาน ิ จงจะสึงเรองเข่ืามาพ จารณาได ิ  ซงไม่ึ ร  ว ูาอกกีเด่ีอนืและเมอถ่ืงเวลานึนเกษตรกรผ้ัเลูยง้ี โคนมคงจะแบกภาระตนทุนไมไหว จึงจะตองทิ้งฟารมเลิกอาชีพนี้อีกเปนจำนวนมาก และทายส ดเกษตรกรผุเลูยงแพะ้ี กประสบป ็ญหาราคาแพะม ช ี ว ีตราคาตกติ ำเช่นเดยวกี นั เปนอันวาเกษตรกรผูเล ี้ ยงสัตวได รับผลกระทบดานราคาตกต่ำกันอยางท ั่ วหน า ยกเวนผูเล ี้ยงไกไข ที่ราคาปรับเพ ิ่ มสูงข ึ้น แตกลับถูกเบรกโดย กรมการคาภายใน กระทรวงพาณิชยไมยอมใหขึ้นราคาไขคละหนาฟารม โดยอางเหตุผลวาเพื่อเปนการคุมครองผูบริโภคจะคุมครองอะไรกันนักกันหนา ทานเจานายมีเงินเดือนกินทุกเดือน ไม รู จักคำว า “ขาดทุ น” เพราะพวกทานมีแตไดๆๆๆๆ ไปไหนมาไหนก็ มีรถราชการ มีเบ ี้ ยเล ี้ ยง จึงไม รู ถึงหัวอกของพ ี่ นองเกษตรกรวาชอกช้ำเพียงใด...เอวังก็ มี ดวย ประการฉะนี้ !!!...โอเมนตะ!!! สุดทายขอให พี่ นองชาวสัตวบาล...จงรวมพลังดวยความเขมแข็ ง อดทน เป น ท พ ี่ งท ึ่ ด ี่ ต ีอพอแม พ  น ี่ องเกษตรกร  ...ตามอดมการณุของ “ วชาชิพสีตวบาลั ” ของพวกเรา... ครับ...!!! สวัสดีครับ ผศ .ไพบูลย ใจเด็ด [email protected] โทร. 081-8743313 6

6 บรรณาธิการแถลง 8-9 รางวัลชีวิต ชวนคิด...ชวนขัน คนเราก็เทานี้ ทำชาด...? 10-15 สมาคมสัตวบาลแหงประเทศไทยในพระราชูปถัมภสมเด็จ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีขอนอมรำลึก ศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.จรัญ จันทลักขณา 16-21 กวาจะมาเปนสายพันธุ…สยามพิกส (ตอนที่ 2) 22-31 ลักษณะซากและคุณภาพเนื้อไกกระทงที่ไดรับการเสริมผง เปลือกกลวยน้ำวา 32-37 ผลของเปลือกทุเรียนหมักดวยแบคทีเรียกรดแลคติก และ สารเสริมตอปริมาณการกินไดและเมแทบอไลทในกระแส เลือดของแพะ 38-40 ขาวกิจกรรมสมาคมสัตวบาลแหงประเทศไทย 41-44 ประชาสัมพันธ 45-48 แซบ-นัว…ครัวสัตวบาล ตอน แมไมซีฟูด-ปากน้ำชุมพร 49 สมัครสมาชิก 50 ขอบพระคุณผูอุปการะ อัตราคาประชาสัมพันธ "วารสารสัตวบาล" รูปแบบe-magazine e-magazine ปกหนากรอบลาง 3,500 บาท/ครั้ง ปกหนาดานใน 2,500 บาท/ครั้ง ปกหลังดานใน 2,000 บาท/ครั้ง ปกหลังดานนอก 2,000 บาท/ครั้ง ในเลม เต็มหนา 1,500 บาท/ครั้ง ปที่ 33 ฉบับที่ 138 ประจำเดือนเมษายน - มิถุนายน 2566 สารบัญ Contents 7

รางวัล ั ลชีว ี ว ิต ชวนคิด...ชวนข ั นั จรัญ จันทลักขณา ¤¹àÃÒ¡çà·‹ Ò¹Õé รางกายคนเราประกอบดวยหนวยเล็กที่สุดเรียกวา “เซลล” เซลลประกอบดวยธาตุสี่เปนหลักคือ ดิน น้ำ ลม ไฟ ... ดิน คือแรธาตุ น้ำคือของเหลว ลม คือกาซตางๆ และไฟ คอพลืงงานั กรรมหรอการประพฤต ื ปฏิบิตัทิกอยุาง ของคนมีผลตอเซลลต างๆ แนแทเชน สูบบุหรี่เกิดผลรายตอเซลลในปอด ดมเหล่ืามากมผลตีอตบัไตไสพงุตลอดจนประสาท คนทำบาป เกิดผลตอเซลลทุกสวนของรางกาย ใหเศราหมอง คนทำบญุมผลให ีเซลลผดผุองสกใสุเรองบารมื ี พอแมบำเพ็ญบุญ ยอมถายทอดไดถึงลูกถึง หลาน เพราะบุญมีผลถึงเซลลสืบพันธุบาปก็มี ผลถึงเซลลเชนกัน คนดีเปนองคประกอบที่ดีของดิน น้ำลม ไฟ เมื่อได รบสังแวดลิ่อมทางส งคมทัดี่ีคนนนกั้จะเป ็นสมาชกทิดี่ของี สังคม จะทำความดีไดมาก คนเราเมื่อตายแลว รางกายก็แยกสลายกลายเปน ดิน นำ้ลม ไฟตามเดมิสวนทเหลี่อเพืยงอยีางเดยวกีค็อืคณงามุ ความดีที่ไดบำเพ็ญไวเมื่อตอนที่ยังมีชีวิตอยูสมบัติอยาง อื่นไมใชของเขาอีกเลย 8

รางวัล ั ลชีว ี ว ิต ชวนคิด...ชวนข ั นั ครั้งหนึ่งนานมาแลว เมื่อเกาะยอ (เกาะยอ จังหวัด สงขลา) ยังไมมีพานตีน (สะพานติณสูลานนทคนสงขลา เรยกสีนๆั้วา “พานตนิ” บางทกีเพ็ ยนเป ี้น “พานตนี”.....พาน คือ สะพาน ติน คือ ติณสูลานนท) เริ่มตนแบบนี้ตองเปน นิทานแหงๆ ! ลงวงแกเปุนชาวเกาะยอ ทำสวนสมรม มทีงยางพาราั้ทุเรียน เงาะ สะหวา (ละมุด) จำปาดะ สะตอ มะพราวฯลฯ ลุงวงแกมีลูกสาวสวยสองคน งามเชงกระเดะระดับ นางงามนานาจักรวาล ตอมาแกจึงไดลูกเขยเพิ่มมาสองคน คนพี่จบปริญญาเกษตร (เกียรตินิยม) สวนเขยผูนองจบ แคชั้นประถมสี่วันหนึ่งลุงวงแกนั่งเรือแจวลองไปตามแนวเกาะ เขย เลกช็ นประถมเป ั้นคนแจวอยทูายเรอื เขยใหญระดบบัณฑัติแจวเรือไมเปน นั่งเอาตีนราน้ำอยูหัวเรือ สวนลุงวงนั่ง เอกเขนกกินลมอยูกลางเรือ ขณะที่เรือลองผานแนวสวน มะพราวริมฝง ลุงวงแกเปนปราชญชาวบาน มีนิสัยชาง สังเกตสังกาแกถามขึ้นมาวา “เออ ทำไมลูกมะพราวมันถึงใหญจังนะ ?” เขยพที่เปี่นบณฑัตเกษตริจงบรรยายวึชาพิชสวนื 101 ใหพอตาฟงวา “ตนมะพราวมนมัรีทซูสเตีมแผ็ขยายสดยอดเลยนะพุอมันดูดอาหารน้ำเลี้ยง ผานทอไซเล็ม โฟลเอ็ม ขึ้นไปเลี้ยง ลกไดูอย างสดยอดุรากยาว ตนใหญ  ใบกวางลกมูนจั งใหญ ึ ไงละพอ” ลุงวงแกนั่งฟงหูผึ่ง รูเรื่องบาง ไมรูเรื่องบาง เพราะ ความที่เขยบัณฑิตใชภาษาลูกครึ่งอธิบาย แตแกก็แกลงทำ เปนเข าใจ เพราะเชอวื่าภมูปิญญาบณฑัตซิงเดึ่นออกมาจากิตำราภาษาฝรั่งแลวแกก็หันไปถามเขยเล็กตอ “เออ แลวเอ็งละ วาพรื่อ ไอไขนุย” (วาพรื่อ หมาย ความวาวาอยางไร) เขยเล็กตอบสั้นๆ หวนๆ ตามแบบฉบับคนใตวา .... “ทำชาดครับ”ผานไปสักพัก ลุงวงเห็นเปดวายน้ำอยูจึงถามวา .... (อยากใหลูกศิษยชางถามเหมือนลุงวงจังเลย) “เออ ทำไมเปดไมจมน้ำนะ ?” เขยพว่ีสิชนาดัวยความรเชูงวิชาการิ (Explicit knowledge) พรอมวางทาราวกบัผศ. (ผวศาสตราจารยั ) วา .... “เพราะขน เปดคับพอ ในขนเปดมีแว็คคิวอั้มเหมือนยางในรถยนตนะ พอโยนลงน้ำก็ไมจม”ลงวงพยุกหนัาหงกๆึดวยความเล อมใสในภ่ืมูริของลูกเขยู “เออแลวเอ็งละวาพรื่อไอไขนุย” ·ÓªÒ´...? “ทำชาดครับ” เขยเล็กตอบสั้นๆ แตมั่นใจเชนเคย สักพักเรือแลนผานคอกไกชน ไอโตงโกงคอขันกัน เซ็งแซลุงวงก็ตั้งปุจฉา (ถาม) วา “เออ ทำไมไกมันขันเสียงดังจังเลย ?” เขยพผ่ีรอบรูอธูบายได ิอยแลูวอตสุาหเรยนจนจบเกษตรีคำถามแคนี้หมูๆ ชิวๆ ....? (ไปเปดพจนานุกรมดูเอง) “ไกคอยาวกลองเสยงยาวีเวลาขนจังสามารถบึบเสียงีรีดเสียง ทำใหดังมากครับพอ” “อือมส ....!” ลุงวงครางในลำคออยางสุดเลื่อมใส “เออแลวเอ็งละวาพรื่อไอไขนุย” ลุงวงถามเขยเล็ก “ทำชาดครับ” ไขนุยตอบสั้นๆ ฟนธง ตรงประเด็น และมั่นใจสุดๆ พอกลับถึงบาน พอดีแดดรมลมตก ลุงวงก็ตั้งวง ชุมนุมสังสรรควงศาคณาครอบครัว พรอมทั้งประกาศวา จะยกวัวฝูงใหญและสวนสมรมของแกใหเขยใหญบริหาร แทน เพราะเห็นวาเปนผูมีสติปญญาและวิซั่น (วิสัยทัศนในภาษาลาว) ที่กวางไกล ไอไขนุยไมเห็นดวย หาวาพอตาไมยุติธรรม ลุงวง ชี้แจงวาเขยพี่เขามีความรูนาจะบริหารไดเกง สวนเขยนอง ไขนยุจบแคป.4 อะไรๆ กตอบได ็ คำเด ยววีา “ทำชาด”แลวจะคิดแกปญหาการเกษตรในยุคโลกาภิวัตนไดอยางไร จงควรออกแรงชึวยพ เขาไปก่ีอนนานๆไปจะไดมความรีมากขูน้ึ “ผมตอบวา ทำชาด ก็ถูกตองทุกอยาง” ไอไขนุยแยง “ทพี่เขาวี่าลกมะพรูาวม นใหญ ั เพราะมะพราวต นใหญ  มรากยาวี ใบกวาง .... ผมเหนแตงโมใหญ ็กวาลกมะพรูาวเส ยอีกีตนมนเทัานวกิ้อย ใบกน็อย .... มนใหญ ัเพราะ ทำชาด ครบั ”ลุงวงแกฟงดวยความตั้งใจ “ที่พี่เขาวา เปดลอยน้ำไดเพราะมีขนเปน ไออั้ม อะไรนน่ั .... ผมเหนท็อนซ งไมุมขนสีกเสันกลอยน็ ำต้บปุองไมเคยจมเลย .... มันลอยไดตาม ทำชาด ครับ”ลุงวงชักเลื่อมใส .... ไอไขนุยจึงชูดลูกสุดทายเปน การปดเกมวา “ทพี่เขาวี่า ไกมนคอยาวัเลยขนเสัยงดีงัผมเหนอ็งอึ่างไมมีคอสักนิด เวลาฝนตก มันรองลั่นบานใชไหมพอ .... มัน ทำชาด นะครับ” “เออ มันก็จริงของเอ็ง” ลุงวงยอมรับเสียงออยๆ ทำชาด ของไอไขนุย ก็คือ ธรรมชาติตามสำเนียง ชาวสะตอนั่นแหละ ลุงวงแกนึกนิยมอยูวา ไอไขนุยมันชางมีตรรกวิทยา อนลักซึงจากภึ้มูปิญญาชาวบานทเรี่ยกวีา Tacit knowledge อยางล้ำลึก และสมควรยอมรับวาเปนอีกมุมมองหนึ่งที่นา จะศกษาวึเคราะหิตอไป ลงวงแกเลยจุดตังั้ “สถาบนสองเขยัคดีศึกษา” ขึ้นที่เกาะยอตั้งแตนั้นมา .... เพื่อใหเปนเวทีสำหรบคนใต ั หวหมอั ไดถกเถยงจนลีมหื วในยามท ิเศรษฐก่ีจิและการเมืองกำลังย่ำแย คนสามารถโคลน (เพาะ) แกะชื่อ “ดอลลี” ไดแตดอลลีก็มาจากเซลลเตานมของแมแกะ และคลอดออกมาจากทองแมแกะ (ไมไดคลอดจากหลอดแกว) 9

ÊÁÒ¤ÁÊÑμÇºÒÅáË‹§»ÃÐà·Èä·Â ‹§»ÃÐà·Èä·Â ã¹¾ÃÐÃÒª ¹¾ÃÐÃÒªÙ»¶ÑÁÀÊÁà´ç¨¾ÃÐà·¾Ã Áà´¨ç ¾ÃÐà·¾ÃÑμ¹ÃÒªÊØ´ÒÏ ÊÂÒÁºÃÁÃÒª¡ ÒÏ ÊÂÒÁºÃÁÃÒª¡ØÁÒÃÕ ¢Í¹ŒÍÁÃÓÅÖ¡ ÈÒÊμÃÒ¨ÒÃÂ à¡ÕÂÃμÔ¤ Ø ³ ´Ã.¨ÃÑÞ ¨Ñ¹·ÅÑ¡¢³Ò ศาสตราจารยดร.จรัญ จันทลักขณา เชื้อชาติไทย สัญชาติไทย นับถือศาสนาพุทธเกิดเมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2479 ที่จังหวัดสงขลา เปนบตรคนทุ 3 ี่ในจำนวนพนี่องทงหมดั้ 9 คน ของนายเลาะและนางดา จันทลักขณา สมรสกับนางอัจฉรียจันทลักขณา มีบุตรธิดา รวม 5 คน เปนชาย 3 คน และหญิง 2 คน ไดแก 1. นางสาวเจริญวรรณ จันทลักขณา 2. นายเฉลิมชนมจันทลักขณา 3. นายคทาจันทลักขณา 4. นายจักรจันทลักขณา 5. นางสาวแมนมาส จันทลักขณา - มัธยมศึกษาโรงเรียนวชิรานุกูลจ.สงขลา - มัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนมหาวชิราวุธจ.สงขลา - ปริญญาตรีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (จบป 2) เรียนตอดวยทุน ก.พ. ณ ประเทศสหรัฐอเมริกา - B.S. in Animal Husbandry จาก Iowa State University U.S.A. (พ.ศ. 2502) - M.S. in Animal Breeding จาก Iowa State University U.S.A. (พ.ศ. 2503) - Ph.D. in Animal Breeding จาก Iowa State University U.S.A. (พ.ศ. 2511) - อาจารยภาควิชาสัตวบาล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2505) - รองศาสตราจารยมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2521-2525) - ศาสตราจารยระดับ 10 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2525-2531) - ศาสตราจารยระดับ 11 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2531-2538) อาจารยพิเศษสอนวิชาสถิติและ สถิติประยุกตในสถาบันการศึกษาตางๆอาทิ - ระดับปริญญาโท สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร (NIDA) - ระดับปริญญาโท จุฬาลงกรณมหาว ิทยาลัย - ระดับปริญญาตรี (แพทยและพยาบาล) มหาวิทยาลัยมหิดล ตำแหนงตางๆ ทางการบริหารงานวิชาการและอื่น ๆ - หัวหนาสถานีวิจัยทับกวางจังหวัดสระบุรี (พ.ศ. 2506-2509) - รวมบุกเบิกวิทยาเขตและสถานีวิจัยกำแพงแสน (พ.ศ. 2511-2516) - หวหนัาภาคว ชาสิตวบาลัคณะเกษตร มหาวทยาลิยเกษตรศาสตรั (พ.ศ. 2517-2519, พ.ศ. 2527-2529) - ผูชวยคณบดีฝายพัฒนาคณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2518-2521) ประวัติ การศึกษา การทำงาน 10

- คณบดคณะทรีพยากรธรรมชาตั ิมหาวทยาลิยสงขลานครันทริ (พ.ศ. 2521-2522) - ผชูวยเลขานการรุ ฐมนตรัวีาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ (พ.ศ. 2522-2523) - หัวหนาศูนยวิจัยและพัฒนาการผลิตกระบือและโค (พ.ศ. 2527-2534) - รองอธิการบดีฝายวิชาการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2529-2531) - รองอธิการบดีฝายวิจัยและวางแผนพัฒนา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2531-2533) - ผอำนวยการโครงการจ ูดตังสถาบ้ันสัวรรณวาจกกสุกิจเพิอการค่ืนควาและพฒนาั ปศุสัตวและผลิตภัณฑสัตวมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2534-2539) - นายกสมาคมสตวบาลแหั งประเทศไทย  (พ.ศ. 2527-2530 และพ.ศ. 2535-2537) เครื่องราชอิสริยาภรณสูงสุดที่ไดรับ - มหาปรมาภรณชางเผือก (5 ธันวาคม 2538) - มหาวชิรมงกุฎ (5 ธันวาคม 2535) รางวัลหรือปริญญากิตติมศักดิ์ที่ไดรับ - Gamma Sigma Delta Membersip Award, undergraduate Iowa Chapter Iowa State University, U.S.A. (พ.ศ. 2502) - Centenial Scholar Award for Outstanding Foreign Graduate Student, Iowa State University, U.S.A. (พ.ศ. 2505) - Science Pioneer Prize (World Buffalo Research) (พ.ศ. 2528) - นักวิทยาศาสตรการเกษตรดีเดนประจำปพ.ศ. 2534 - ปรญญาวิทยาศาสตรดิษฎุบีณฑัตกิตติมศิกดั (์ิเกษตรศาสตร) จากมหาวทยาลิยั สงขลานครนทริ (พ.ศ. 2538) - ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาวิทยาศาสตรเกษตร จาก University of Melbourne ประเทศออสเตรเลีย (พ.ศ. 2539) 11

สมาคม ชมรม มูลนิธิที่เปนสมาชิก - The Biometrics Society - The Society for Advancement in Breeding Research in Asia and Oceania (SABRAO), ทำหนาที่เปน Regional Secretary ในปค.ศ. 1971-1973 - The Thai Society of Agricultural Science - The Thai Society of Statistics - The Animal Husbandry Association of Thailand (AHAT) ทำหนาที่เปนนายกสมาคม ปค.ศ. 1984-1988, 1991-1993 - The Asian-Australasian Association of Animal Production Societies ทำหนาที่เปนอุปนายก ตั้งแตป ค.ศ. 1989-1991/เปนนายกสมาคม ปค.ศ. 1991-1992 - Asian Buffalo Association (ABA) เปนรองประธานตั้งแตปค.ศ. 1992 ศาสตราจารยดร. จรัญ จันทลักขณา เริ่มทำงานวิจัยปรับปรุงพันธุโคเนื้อตั้งแตพ.ศ. 2505 แลวยายโคเนื้อจากทับกวาง มากำแพงแสนในป พ.ศ. 2513 และทำหนาที่บุกเบิกสถานีวิจัยกำแพงแสนตั้งแตปพ.ศ. 2512 ซึ่งตอมาโคพื้นฐานเหลานี้ได กอใหเกิดโคเนื้อพันธุกำแพงแสน การดำเนินงานตางๆใชระยะเวลายาวนานกวา 35 ปมีผูเกี่ยวของมากมายไมอาจระบุไดวา เปนผลงานของใครคนใดคนหนึ่งเปนผูสรางโคเนื้อพันธุกำแพงแสน เนื่องจากมีผูรวมงานมากนอยตามวาระและโอกาส แตที่สามารถระบุไดอยางชัดเจน บูรพาจารยที่สมควรไดรับการจารึกไวคือศาสตราจารยดร.จรัญ จันทลักขณา ที่เปนผูริเริ่ม โครงการโคเนอของมหาวื้ทยาลิยเกษตรศาสตรั นบตังแตั้เร มโครงการท ิ่สถานี่วีจิยทับกวางัจนยายมาบกเบุกงานทิสถานี่วีจิยั กำแพงแสนในป 2512 เปนผูวางแผนดำเนินงาน ผลักดัน สนับสนุน และใหคำปรึกษาการดำเนินโครงการมาโดยตลอด ศาสตราจารยดร. จรัญ จันทลักขณา ไดเริ่มงานวิจัยกระบือรวมกับกรมปศุสัตวและเริ่มงานปรับปรุงพันธุกระบือที่ สุรินทรและลำพญากลาง (นครราชสีมา) ตั้งแตปพ.ศ. 2514 ไดจัดตั้งศูนยวิจัยฯกระบือและโค และรวมจัดตั้งศูนยสนเทศ ทางกระบือนานาชาติหรือ IBIC (International Buffalo Information Center) ตั้งแตปพ.ศ. 2517 เปนตนมา ดวยผลงานวิจัยที่เผยแพรไปสูนานาชาติศาสตราจารยดร.จรัญ จันทลักขณาไดรับเชิญใหเปนกรรมการวิชาการและ บรหารในประเทศและระด ิบนานาชาตัหลายแหิงอาทิเปนกรรมการผเชู ยวชาญด่ีานพนธักรรมสุตวัของ เอฟ เอโอ (FAO/UN) เปนกรรมการ TAC (Technical Advisory Committee) ของ CGIAR (Consultative Group on International Agricultural Research) เปนกรรมการ Implementing Advisory Group เพื่อจัดตั้ง ILRI (International Livestock Research Institute) และตอมาไดเป น Vice - Chairman ของ Board of Trustee ของ ILRI 12

ในชวงที่ทำงานอันยาวนานมานี้มีผลงานหลายอยางที่โดดเดนเปนประโยชนตอสวนรวมทั้งระดับชาติและนานาชาติ จงทำให ึ ไดรบรางวัลตัางๆทงในระด้ั บประเทศและนานาชาต ัหลายรางวิลัเชนนกวัทยาศาสตริดเดีนและนกวัจิยดัเดีนแหงชาต ิ รางวัลทุนวิจัย เมธีวิจัยอาวุโส สกว. สำนักนายกรัฐมนตรีบุคคลผูมีผลงานดีเดนและสรางชื่อเสียงใหแกมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตรรางวัล The First Science Award of AAAP (Aisan-Australasian Association of Animal Production Societies) และโลผ ทำคู ณประโยชนุแก วงการโคเน อื้ (รบพระราชทานจากสมเดัจพระเทพร็ตนราชสัดาุสยามบรมราชกมารุ ) ีผมูคีณุปการู ตอวงการปศ สุตวั ไทย  (สมาคมสตวบาลแหั งประเทศไทย  ) ผทำคู ณประโยชนุแกสมาคมสตวศาสตรัแหงเอเชยี-ออสตราเลเซยี (AAAP) รวมทั้งไดรับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาวิทยาศาสตรเกษตร จาก University of Melbourne ประเทศ ออสเตรเลีย (พ.ศ. 2539) และปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาเกษตรจากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร (พ.ศ. 2538) งานอดิเรกของศาสตราจารยดร.จรัญ จันทลักขณา คือการเขียน การอาน มีเปาหมายของชีวิตคือ - สอนลูกศิษยใหมีชื่อเสียงและประสบความสำเร็จในชีวิต โดยมีแนวทางการศึกษาวา “คนเราเรียนอะไรก็ได ความสำเร็จในชีวิตการทำงานอยูที่ตัวเราเองทุกคน ความเจริญรุงเรืองมีชื่อเสียงอยูที่การกระทำของเราเอง วิชาความรูเปน เพียงอุปกรณของชีวติ เราเปนผูใชอุปกรณใหเกิดประโยชนแกตนเองและสวนรวม” - ทำงานพฒนาปศ ัสุตวั ให เป นประโยชน แกเกษตรกรยากจนมเปี าหมายของการทำงานท งทางั้ดานวชาการและบริหารคิอื ทำงานใหเปนประโยชนแกคนสวนใหญของสังคม ซึ่งตองใชเวลานาน มีความเสียสละและอดทน สวนหลักในการทำงาน ยึดอิทธิบาท 4 รวมทั้งยึดหลักที่วา “ความกตัญูเปนสมบัติของคนดี” “ความพยายามอยูที่ไหน ความสำเร็จอยูที่นั่น” “ระยะทางพิสูจนมากาลเวลาพิสูจนคน” นอกจากตำราทางวิชาการแลวศาสตราจารยดร.จรัญ จันทลักขณาไดเขียนหนังสือที่มีคุณคา ชวนอานหลายเลม เชน - มาลัยชีวา มาลาชีวี (พ.ศ. 2539) - วัวชนกับคนใต (พ.ศ. 2543) - การเกษตรยั่งยืน (พ.ศ. 2546) - ภูมิปญญาชาวบานและสำนวนไทยจากไรนา (พ.ศ. 2550) - รางวัลชีวิต ชวนคิดชวนขัน (พ.ศ. 2551) - ปริญญาชีวิต (พ.ศ. 2553) - จากปลักควายสูปลายรุง (พ.ศ. 2557) - จากตะลุง ทุงนา สูสากล (พ.ศ. 2562) ผลงานของ ศาสตราจารยดร.จรญัจนทลักขณาันบวัา ไดสรางค ณประโยชนุใหกบวงการปศ ัสุตวัท งในระด้ับเกษตรกรั รายยอยระดับชาติและนานาชาติอยางประเมินคาไมได 13

พระบาทสมเดจพระเจ็าอยหูวัทรงพระกรณาโปรดเกลุาโปรดกระหม อมพระราชทาน เพลิงศพ ศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.จรัญ จันทลักขณา ซึ่งนับเปนพระมหากรุณาธิคุณ ลนเกลาลนกระหมอม เปนเกยรตีอินสังสูดแกุผวายชนมูและวงศตระกลอยูางหาทส่ีดมุไดิ  หากความทราบโดยญาณวิถีถึงดวงวิญญาณของศาสตราจารยเกยรตี ิคุณ ดร.จรัญ จนทลักขณาั ไดดวยประการใดในส  มปรายภพ ัคงจะมความปลาบปล ีมซาบซ้ื งเป้ึนลนพน ในพระมหากรุณาธิคุณที่ไดรับพระราชทานเกียรติอันสูงยิ่งในวาระสุดทายแหงชีวิต ขาพระพุทธเจาผูเปนบุตร ธิดา และหลานๆ ขอพระราชทาน กราบถวายบังคม แทบเบื้องพระยุคลบาท ดวยความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอยางหาที่สุดมิไดและ จะเทิดทูนไวเหนือเกลาเหนือกระหมอม เปนสรรพสิริมงคลแกขาพระพุทธเจาและ วงศตระกูลตลอดไป ดวยเกลาดวยกระหมอม ขอเดชะ ขาพระพุทธเจาครอบครัวจันทลักขณา สำนึกใน พระมหากรุณาธิคุณ 14

ศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.จรัญ จันทลักขณา เกิดเมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2479 ที่ อ.เมืองจ.สงขลา เปนบุตรคนที่ 3 ในจำนวนพี่นองทั้งหมด 9 คน ของนายเลาะ และนางดา จันทลักขณา สมรสกับนางสาวสมคิด ศิริทรัพยมีบุตรธิดา 2 คน หลาน 7 คน และรองศาสตราจารยอจฉรัยีจนทลักขณาัมบีตรธุดาิ 3 คน หลาน 4 คน จบการศกษาจากโรงเร ึยนมหาวชีราวิธุ จ.สงขลา และศกษาทึมหาว่ีทยาลิยเกษตรศาสตรั สองป กอนได รบทันุก.พ. ไปศกษาตึ อปร ญญาตริสาขาสีตวศาสตรัท ประเทศ่ี สหรฐอเมรักาิ ไดรบรางวัลั Gamma Sigma Delta Membership Award (Honor Society in Agriculture) และศกษาตึ อจนจบปร ญญาิ โทและเอกจากมหาวทยาลิยเดัยวกีนั โดยไดรบรางวัลั Centenial Scholar Award for Outstanding Foreign Graduate Student ศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.จรัญ จันทลักขณา เขารับราชการเปนอาจารยที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรตั้งแตพ.ศ. 2504 ไดทำการสอนและวิจัยอยางตอเนื่องมากวา 35 ปในสาขาวิชาสัตวศาสตรและสถิติโดยไดดำรงตำแหนงสำคัญทางวิชาการ และการบรหาริอาทิเชนหวหนัาภาคว ชาสิตวบาลัผชูวยคณบดคณะเกษตรีหวหนัาศนยูวจิยและพัฒนาการผลัตกระบิ อและโค ื รองอธการบดิ ฝีายวชาการิรองอธการบดิ ฝีายวจิยและวางแผนพัฒนาั (มหาวทยาลิยเกษตรศาสตรั ) ผอำนวยการู โครงการจดตังั้ สถาบันสุวรรณวาจกกสิกิจเพื่อการคนควาและพัฒนาปศุสัตวและผลิตภัณฑสัตวผูชวยเลขานุการรัฐมนตรีวาการกระทรวง เกษตรและสหกรณคณบดคณะทรีพยากรธรรมชาตั (ิมหาวทยาลิยสงขลานครันทริ ) นายกสภามหาวทยาลิยทักษัณิกรรมการ สภาสถาบนการศักษาตึางๆหลายสถาบนั เปนกรรมการในคณะกรรมการระด บชาตัและระดิบนานาชาตั ในสาขาต ิางๆมากมาย เปนกรรมการกอตงสถาบั้นวัจิยปศ ัสุตวันานาชาต (ILRI, International Livestock Research Institute) ิ และเปน Vice-Chairman ของ Board of Trustee ของ ILRI ศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.จรัญ จันทลักขณาไดทำหนาที่บุกเบิกงานวิจัยที่สถานีวิจัยกำแพงแสน วางพื้นฐานปรับปรุง พันธุโคเนื้อจนไดโคพันธุใหมที่มีชื่อเสียงในปจจุบันเรียกวาโคเนื้อพันธุกำแพงแสน จนไดรับโลรางวัลผูทำคุณประโยชน แกวงการโคเนื้อในงานวันโคเนื้อแหงชาติจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ศาสตราจารยเกยรตีคิณุดร. จรญัจนทลักขณาั ไดเรมงานวิ่จิยกระบัอรืวมก บกรมปศ ัสุตวั และเรมงานปร ิ่บปร ังพุนธักระบุอื ที่สถานีบำรุงพันธุสัตวจังหวัดสุรินทรและลำพญากลาง จังหวัดนครราชสีมา จัดตั้งศูนยวิจัยและพัฒนากระบือและโคที่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรและรวมจัดตั้งศูนยสนเทศทางกระบือนานาชาติหรือ IBIC (International Buffalo Information Center) เปนผ นำในการพ ูฒนางานวัจิยและสรัางนกวัจิยรั นใหม ุเป นจำนวนมาก  เปนนกวัจิยดัวยจตและวิญญาณทิ ไม่ีเคยหยดยุง้ั ในการสรางสรรค ค ณประโยชนุใหก บวงการปศ ัสุตวัท งในระด ั้บเกษตรกรรายยัอยระดบชาตั ิและนานาชาติจากผลงานวจิยั คนควาและพัฒนา ทำใหไดรับรางวัลตางๆมากมาย อาทิเชน รางวัล Science Pioneer Prize จาก World Buffalo Federation รางวัล นักวิทยาศาสตรการเกษตรดีเดน จากสมาคมวิทยาศาสตรการเกษตรแหงประเทศไทย โลบุคคลผูมีผลงานดีเดนและ สรางช อเสื่ยงให ีแกมหาวทยาลิยเกษตรศาสตรั รางวลผัมูคีณุปการตูอวงการปศ สุตวั ไทย จากสมาคมสตวบาลแหั งประเทศไทย  โลเกยรตียศเมธิวีจิยอาวั โสุสกว. จากสำนกงานกองทันสนุบสนันการวุจิยั ไดรบการประกาศเก ัยรตีคิณุนกวัจิยดัเดีนแหงชาต ิ สาขาเกษตรศาสตรและชีววิทยา จากคณะกรรมการบริหาร สภาวิจัยแหงชาติรางวัลนักสัตวศาสตรดีเดนแหงเอเชียและ ออสตราเลเซียจาก Asian-Australasian Association of Animal Production Societies ศาสตราจารยเกียรติคุณดร. จรัญจันทลักขณาเปนผูมีสุขภาพรางกายแข็งแรง มีอารมณขัน จิตใจดีมีเมตตาเอาใจใสตอ ครอบครัว ทำนุบำรุงศาสนา เริ่มมีปญหาสุขภาพตั้งแตปพ.ศ. 2560 และเสียชีวิตอยางสงบ เมื่อวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2566 สิริอายุ 87 ป คำกลาวประวัติของ ศาสตราจารยเกียรติคุณ ดร.จรัญ จันทลักขณา 15

ศักดิ์ชัย โตภาณุรักษ ความเชื่อที่ 4. หมพูนธัตุ างประเทศด  ีเพราะม “ีอนเดิกซ็ ” หรอื ดชนัการคีดเลัอกพืนธัุและ “หมอูนเดิกซ็สงู” คอื “หมพูนธัดุ” ี ที่มีราคาแพง! >> ความจริง << 9 การนำเขาสายพันธุ G-model จากตางประเทศ เพื่อแกปญหา “พลั้งมือ” จากเปาหมายการผลิตที่เนน “ลูกดกจัด” จนทำใหเกิดปญหา “หมูขุนไรกลาม” 9 อนเดิกซ็หรอดืชนัการคีดเลัอกื (Selection index, SI) ที่ใชเปนเครื่องในการคัดเลือกพันธุสัตวใหแตละ ลกษณะทัม่ีความสำค ีญทางเศรษฐกั จให ิ เป นไปตามเป าหมาย ของการปรับปรุงพันธุ (Breeding objectives) 9 ดัชนีการคัดเลือกทางพันธุกรรมที่นิยมใชเปน BLUP Selection Index ที่มีสวนประกอบหลักดังนี้ 1. ยีนแบบบวกสะสม (Additive genetic effect, A) ของแตละลกษณะทัถ่ีกปรูบไม ั ใหเกดอคติจากสภาพแวดลิอม (Environment, E) จากการเลี้ยงที่อยูในระบบฐานขอมูล ดานการปรับปรุงพันธุเดียวกัน 2. คาสำคัญทางเศรษฐกิจ (Economic weight, EW) ที่อยูในเปาหมายการปรับปรุงพันธุ 9 BLUP Selection Index อาจจะมีการใชขอมูล ทางพันธุศาสตรโมเลกุล (Molecular Genetics) มาใสใน แบบหุนการคำนวณ (Model calculation) ซึ่งขึ้นอยูกับแต ละแหลงพันธุ 9 การเดนทางไปเล ิอกซือหม้ืพูนธัจากตุางประเทศ  ของฟารมจากประเทศไทย มหลายหลายรี ปแบบูบางฟารม ลงรถเขาเพียงฟารมแรกก็เลือกหมูพันธุไดครบจำนวนที่ ตองการกอดสงส็ ยไม ั ไดวา “ทำไมเฮยเลีอกหมื ไดูเรวจร็งิๆ” เฮีย ก. ตอบวา “หมูนอกทุกฟารมก็เหมือนกัน เอาเวลาที่ เหลือไปเที่ยวดีกวา” ! 9 บางฟารมเลอกื “อนเดิกซ็ ” แตไมรวูา “อนเดิกซ็  คืออะไร อินเด็กซมีกี่ตัว อินเด็กซแตละตัวแตกตางกัน อยางไร” 9 บางฟารมรูแตวา “อินเด็กซ” มีคา “สูงกับต่ำ” คลายกับเขยาลูกเตาแทงไฮโลวา “สูงหรือต่ำ” ราวกับวา การเลอกซือหมื้พูนธัมุความี “เสยงี่ ” เหมอนกืบั “เลนพนนั ” เลยไมมีผิด ! 9 บางฟารมเลอกื “อนเดิกซ็หลกั” ทเขาใช ี่จดเรัยงี ลำดับ Top Ten ของฟารม แลวเอาคา “อินเด็กซหลัก” มาเปนเกณฑในการซื้อ-ขาย ถา “อินเด็กซหลัก” มีคาสูง “หมูพันธุ” ก็มีราคาสูง ตามไปดวย ¡Ç‹Ò¨ÐÁÒà»š¹ ÊÒÂ¾Ñ¹¸Ø …Ø … ÊÂÒÁ¾Ô¡Ê (μÍ¹· Õè 2) สวนของสถาบันการศึกษา (2/5) 16

9 หลายฟารมไมรูเลยวา “อินเด็กซ” คืออะไร อยางไร แตทกครุงทั้กลี่บมาชั อปป ็งหมพูนธัุกม็กจะั “โชว”  วารอบนี้ใครไดหมูพันธุ “อินเด็กซสูงที่สุด” และ “ราคาแพงที่สุด” กลับมาบาง? 9 มีหลายคนทีพอมีความรูเรื่อง “อินเด็กซ” อยูบางถึงกับอุทานในใจวา “อิหยังวะ” ! แลวการท “ี่สยามพกสิ ” ตองนำเข าหมพูนธัทุมี่รีปแบบู G-model จากตางประเทศใหกับฟารมเครือขายฯ แลว “ถูกตัว-ถูกเงิน” ตองทำอยางไร 9 สิ่งแรกที่เราทำเรงดวน คือ การโฟกัสไปที่ กลุมพันธุ (Breed group) วาระหวาง “ลารจไวท” กับ “แลนดเรซ” วา “กลุมพันธุไหนมีโอกาสเปน G-model มากกวากัน” ! ที่สำคัญ พันธุลารจไวทและแลนดเรซ ของตางประเทศมีเปาหมายหลักคือ “ลูกดก” หรือรูปแบบ R-model ดวยกนทังค้ั ูดงนันการหาสายแม้ัลารจหรอแลนดืเรซ ที่เปน G-model ยิ่งเพิ่มความยากขึ้นไปอีก แตก็หวังลึกๆ วาประชากรสัตวขนาดใหญระดับประเทศนาจะมีโอกาส ไดหมูที่เราตองการบาง 9 สวนของ “ดูร็อค” ที่เปน G-model จากการ ศกษาขึอมลแลูวพบวา “หาไดงายกวา ” สวนของ “ลารจไวท  ”  หรือ “แลนดเรซ” มาก 9 เพราะวัตถุประสงคหลักของ “สยามพิกส” คือ การนำเอาสายแมท เปี่น G-model มายนเป ืนพอพนธั ในการุ ผลิตสองสาย (Parent stock, PS) บทสรุปที่ไดคือ “พันธุลารจไวท” รูปแบบ G-index! 9 สิ่งตอมา คือ ศึกษาขอมูลวา “นอกจาก ‘อินเด็กซหลัก’ แลว ‘อินเด็กซยอย’ ที่มีอีกรวม 10 อินเด็กซนั้น ‘อินเด็กซไหนที่ตรงกับ G-model’ ที่เราตองการมากที่สุด” 9 การเดินทางไปคัดเลือกพันธุของ “สยามพิกส” ใหฟารมในเครือขาย ฯ จึงพุงเปาไปจุดที่ขาดหายจากการ “พลั้งมือ” คือ “ลารจไวท G-model” โดยเลือกจาก “อินเด็กซยอย” ที่ใกลเคียงกับ G-model ที่เราตั้งเปาหมาย การปรับปรุงพันธุมากที่สุด 9 การคัดเลือกสัตวดวยใช “อินเด็กซหลัก” ของ หลายฟารมเลือกอาจจะตามเสียงเชียรของผูขาย หรือ เลือกตามที่เลาตามๆ กันมากับ “อินเด็กซยอย” ที่เรา เลือกใชผลที่ไดคือ “หุน” หรือ “กลาม” แตกตางกันชัดเจน เฮีย ข. เจาของฟารมที่ไปดวยกันถึงเอยปากวา “อาจารย เลือกอยางไร เอาอะไรมาเลือก รอบหนามาชวยผมเลือก หนอย” 9 ผลการเลือกซื้อดวย “อินเด็กซหลัก” ที่คิดวา “ใช” ดวย “ราคาที่แพง” ที่เปนเปาหมายการปรับปรุงพันธุ ของ “บานเมืองเขา” แต “ไมตรง” กับเปาหมายของ “บานเมองเราื ” ยงเปิ่นการ “จายแพง ” เพมขิ่นไป ึ้ “สองเดง” แตการเลอกซือดื้วย “อนเดิกซ็ยอย ” ทราคาถี่กกวูาแต “ตรง” กับเปาหมาย “ของเรา” กลายเปนถูกหวย “สองตอ” ! 9 ที่สำคัญสหสัมพันธทางพันธุกรรมของ “อนเดิกซ็หลกั” กบั “อนเดิกซ็ยอย ” มคีาเปน “ลบ” (rgg<0) หากสรุปแบบสุดขั้วก็คือ “ตัวท็อปของอินเด็กซยอยคือตัว บวยของอนเดิกซ็หลกั” แลวเราตองจายแพงแลวแยงกนซัอื้ ไปทำไม? 9 คานิยมจากรุนสูรุนในการมี “สักครั้งในชีวิต” กบการั “ชอปป ็งสายพนธั ” ุจากตางประเทศก เข็าส ...ูวฏจักรั [ “ซอมาเต้ืมิ” ~ “ใชไม เปน ” ~ “ใชแลวทง้ิ” ~ “ซอมาเต้ืมิ” ] ~ที่เปนวงจร “เติมแลว เติมอีก ไมเลิก” ! จนทำให หลายคนสงสัยวา “เลิกไมเปน” ? แลวเมื่อไรถึงจะสามารถ พึ่งพาตนเองเรื่อง “พันธุสัตว” ไดสักทีทั้งที่สถาบันการศึก ษาของไทยมีการเรียนการสอนดาน “การปรับปรุงพันธุ สัตว” มานานแลว 9 รูปแบบ GRR-model ของยุโรปหรืออเมริกา ที่แตกตางจาก GGR-model ของ “สยามพิกส” มาจาก “ตลาด” และ “วฒนธรรมในการบร ั โภค ิ ” เปนหลกัถงวึนนั ี้ รูปแบบ GGR-model ของ “สยามพิกส” พัฒนากาวหนา ไปมากจากการเพิ่มเกณฑการคัดเลือก (Selection criteria) เรองความื่ “ทนทาน-ตานทานโรค  ” เขาไปในเป าหมายของ การปรบปร ังพุนธั (Breeding objectives) ุดวย ทำใหสายพ นธัุ “สยามพกสิ ” เลยงงี้าย ปวยยากรอดสงูมรีงโรค ั (Reservoir) ในฟารมนอย คุณภาพซากดีและความความสม่ำเสมอสูง สามารถทำน้ำหนักหมูขุนสงตลาด/แม/ปไดมาก และทำ กำไร/แม/ป (Profit/Sow/Year, PSY) ที่สูงกวารูปแบบ GRR-model ที่เนนลูกหยานม/แม/ป (Pig weaned/Sow/ Year, PSY) 17

\>> บทสรุป << 9 การ “ยอมจายแพงให หมพูนธัทุมี่ “ีอนเดิกซ็สงู” จากเปาหมายการปรับปรุงพันธุ “ของเขา” ที่แตกตางจาก “ของเรา” ถอวืาหมพูนธัทุ ไดี่มา “ไมใช ” หมพูนธัดุ ีทสำค ี่ญั การจายแพงบน “ความไมร ” ูถอเปืนเรองท่ื “่ีไมสมศกดัศร์ิ ” ! ี 9 สวนการ “เลอกเป ืนซอเปื้น ใชเปน ” คาสายพนธัุ ที่ “ตรงวัตถุประสงค” ทางการปรับปรุงพันธุที่ไมใชความ เชื่อและความรูสึก เปนการ “ยอมจาย” ที่สมเหตุผล และสมศักดิ์ศรี! < หมายเหตุ > *อานขอมลเพูมเติ่มทิความเช …ี่อทื่ 4. ี่วาดวย “PSY ตองดกไว   กอน” ใน “กวาจะมาเปนสายพันธุ...สยามพิกส (ตอนที่ 1 วาสารสัตวบาล ฉบับ 137)” ความเชื่อที่ 5. “หมูพันธุตางประเทศ” เปน “หมูปลอดโรค” >> ความจริง << 9 การศึกษาขอมูล “ดัชนีการคัดเลือก (Selection index, SI) จนทำใหรวูานอกจาก “อนเดิกซ็หลกั” ทคนสี่วน ใหญน ยมใช ิ ในการต  ดสันเลิอกซือพื้นธัหมุแลูวยงอันเดิกซ็  ยอยอีกรวม 10 อินเด็กซ 9 การรองขอให  “ผขายู ” พาไปฟารมทมี่ “ีอนเดิกซ็  ยอย ” ของหมพูนธัทุ ตรงตามเป ี่าหมายของ “กลมพรุอมเกนิ” ทแตกตี่างจากทกุ ๆ กลมุ ทำให “ผขายู ” รสูกวึา “ไมมนคงั่ ” จาก “มาซอแลื้วจะไม กลบมาซัออื้กี” เหตการณุท คาดไม ี่ถงึ ของ “กลมพรุอมเกนิ” คอื “ผขายู ” ไปเลอกซือหมื้พูนธัทุ ฟาร ี่ม “หมูปวย”! - วนแรกัเชา-บาย เปนฟาร ม “หมปูวย ” ทงสองฟาร ั้ม เฮียค. ถึงกับ “งง” เพราะเลือกหมูพันธุไมได - วันที่สองที่เปนวันสุดทาย ถาเชา-บายเปนแบบ เดียวกับวันแรกก็คงซื้อหมูกลับไทยไมได - ที่วันที่สอง ชวงเช าเปนฟารม “หมูปวย” ชวงบาย ถาเป นฟาร ม “หมปูวย ” กกล็บมั อเปล ืาทงคนซ้ัอและคนขาย้ื - ชวงบาย “คนขาย” เปลี่ยนใจพาไปฟารม “หมูไม ปวย” คงคิดไดวา “ถามัวแตวางยาคนซื้อมาก (ตัวกรู) ก็ขายของไมได” ! - ชวงบายแกๆถงได ึเข าฟาร ม “หมไมูปวย ” กวาจะ เลอกหมืเสรูจก็ค็ำมาก่สดทุาย “กลมพรุอมเกนิ” ไดของแถม เฉพาะกลมุ VIP นเท้ีานน้ัคอืนงรถไฟกล่ับทัพ่ีกเองั ! หมอก. ที่เดินทางไปดวยกันถึงกับหัวเสียแลวบนบนรถไฟตลอด ทางวา “ทำกับพวกกรูแบบนี้ไดอยางไง (วะ)” 9 บทเรียนที่สรางความแปลกใจใหกับ “กลุม พรอมเกนิ” ทไดี่เท ยวฟาร ี่ม “หมปูวย ” ทรปเดิยวี 3 ฟารมรวด ก็อยากจะบอก หมอก. ที่เขาทำแบบนี้วา “ฟารมปลอดโรค ทพี่ดูกค็อืฟารมปลอดโรคแต  ‘หมปูวย ’ ทเขาพาไปให ี่เหนท็งั้ 3 ฟารม นั่นละ” สวนฟารม “หมูไมปวย” ที่หมูไมแสดง อาการปวย ไมไดหมายความวา “ปลอดโรค” * และมี โอกาสเปน “พาหะโรค” ** สงูโดยเฉพาะโรค PRRS ทเปี่น Air borne ที่มีคา S/P ratio เปน “ลบ (Negative)” ไมไดหมายความวา “ไมมีเชื้อโรค” หรือวา “ปลอดภัย” หากเกิด “recombination” ของเชื้อตางไอโซเลต (Isolate) ขึ้น ที่เปนสวนของอิทธิพลทางพันธุกรรมของ “เชื้อโรค กับเชื้อโรค” ดวยกัน 9 ดังนั้นการกลาวอางคือ “หมูปลอดโรค” จึงเปนเรื่องที่ตองทบทวน >> บทสรุป << 9 “หมูปลอดโรค” ที่ไมมีอยูจริง?!? กับเรื่องราว เบา ๆ ที่ไมเคยไดยินของการเลือกซื้อหมูพันธุที่ตางแดน รวมทงมั้มมองของโรคทุสนใจส ี่วนของ “เชอโรคก ื้บโฮสต ั ”  แตไมสนใจอิทธิพลทางพันธุกรรมของ “เชื้อโรคกับ เชื้อโรค” ดวยกันเลย ความเชื่อที่ 6. การคำนวณสำคัญทางเศรษฐกิจ (Economic weight, EW) ที่นำไปใชในดัชนีการคัดเลือก (Selection index, SI) หรอื “อนเดิกซ็ ” ใหผลตอบแทนส  งสูดุ (Maximize profit) ของ Profit functions ไดถูกตองและแมนยำตาม ทฤษฎีไดเลย >> ความจริง << 9 การตรวจสอบคาสำค ญทางเศรษฐกัจิ (Economic weight, EW) วาดชนัการคีดเลัอกื (Selection index, SI) หรอื “อนเดิกซ็ ” มความแมี นยำและสามารถให ผลตอบแทนส  งสูดุ (Maximize profit) นอกจากการคำนวณ “ตามทฤษฎี” แลว 18

9 เสนบางๆของ “กำไรและขาดทนุ ” กบการตรวจั คาสำคัญทางเศรษฐกิจ (Economic weight, EW) จาก “การใชงานจริง” ในภาคสนาม ก็คือ หากทำหมูออกขาย ตามราคาตลาดแลวคนจบหมัหรูอเขืยงี ‘ชม’ ถอวืา “ขาดทนุ ” แตถาขายหมูราคาเทากับตลาดแลวเขียง ‘บน’ นิดๆ อันนี้ถือวาได “กำไร”! นี่เปน “เคล็ดลับ” หนึ่งที่ทำใหหมู “สยามพิกส” รูปแบบ GGR-model สามารถขายไดราคา “บวกจากราคาตลาด” และทำกำไรจากคา PSY (Profit/Sow/ Year) สูงกวา PSY (Pig weaned/Sow/Year) 9 จากรูปแบบ GGR-model ของ “สยามพิกส” ทเปี่นเป  าหมายการปร  บปร ังพุนธัทุมี่ “ีดลยภาพุ ” ไมใชแบบ “สุดโตง” (Extreme selection criteria, ESC) ทั้งหมูลูกจัด โตเรวจ็ดัและกลามจดัลวนสร างภาวะเครยดี (Stress) ทสี่ง ปญหาตอสุขภาพไดงาย ปวยงาย หายยาก ไมตอบสนอง ตอการใชยา - วัคซีน >> บทสรุป << 9 คาสำค ญทางเศรษฐกัจิ (Economic weight, EW) ทมี่มากกวี าในตำราหร อื “คาท คำนวณ ี่ ” ไดทถี่กนำมาใชูใน ดัชนี G-Index และ R-Index ของ “สยามพิกส” สวนของสถาบันการศึกษา (3/5) ความเชื่อที่ 7. แมสองสาย (Parent stock, PS) ยนพือลาร จไวท   ผสมกับแมแลนดเรซหรือ ยืนพอแลนดเรซผสมกับแม ลารจไวทก็ไดเพราะเดี๋ยวนี้ลารจไวทกับแลนดเรซใหลูก ดกพอๆ กัน >> ความจริง << 9 เพราะ “พันธุศาสตร” ไมใช “คณิตศาสตร” บทสรุปของ “จำอวด” อาจจะ “คลาดเคลื่อน” ไดงายหาก รูปแบบการผลิตแมสองสาย (Parent stock, PS) ที่เปน RR-model การใหลูกของพันธุแทของลารจไวทกับพันธุ แลนดเรซอาจจะ “ดก” ใกลเคยงกีนัแตการสลบคัผสมพูนธัุ ที่เปนแบบ Reciprocal cross พอลารจไวทผสมกับแม แลนดเรซ หรือ ยืนพอแลนดเรซผสมกับแมลารจไวทที่ อิทธิพลของแม (Maternal effect) มาเกี่ยวของ จึงทำให การยืนลารจไวทหรือแลนดเรซมีผลตอการใหลูกของแม สองสาย (Parent stock, PS) ในรูปแบบ RR-model ที่ตองการลูกดกเปนหลัก 9 สวนการผลิตแมสองสาย (Parent stock, PS) ที่เปน GR-model การยืนพอลารจไวทหรือ พอแลนดเรซ ยอมมีผลแตกตางอยางแนนอน ซึ่งมีรายละเอียดในการ พิจารณาและบริหารจัดการทางพันธุกรรมอีกมากมาย หลายมิติ 9 การบริหารจัดการพันธุกรรมแบบ “แมนยำ” กับแบบ “จำอวด” จึงมีความแตกตางกันคอนขางมาก >> บทสรุป << 9 แมสองสาย (Parent stock, PS) ยนพือลาร จไวท   ผสมกับแมแลนดเรซ หรือ ยืนพอแลนดเรซผสมกับแม ลารจไวท กได็ แตตองเข าใจ  “พนธัศาสตรุ ” มากพอ “ไมใช ”  แคเอาตัวเลขที่เปน “คณิตศาสตร” มาเปรียบเทียบกันแลว เอา “ความรูสึก” มาตัดสินใจ! ความเชื่อที่ 8. GGP (Great Grand Parent) ตองมาจากต างประเทศ  เทานั้น หากลูกที่เกิดในประเทศถือวาเปน GP (Grand parent) กับความเชื่อที่มีมานาน >> ความจริง << 9 GGP (Great Grand Parent) เปนพันธุแทใน ระบบการผลิตสุกรสามสาย (Three-way crossbreeding system) ซึ่งพันธุแทที่เปน GGP หรือ GP แบงได 2 แบบ ทั้งจากระบบการคัดเลือกพันธุ (Selection system) และระบบการผสมพันธุ (Mating system) 9 GGP/GP ไมไดแบงตามถิ่นกำเนิดที่อดีตใช เปนขอมูลสอนตาม ๆ กันมา 9 GGP (Great Grand Parent) ตองมาจาก ตางประเทศเทานั้น หากลูกที่เกิดในประเทศถือวาเปน GP (Grand parent) เปน “ความเชอ่ื” สวนตวทั “่ีคลาดเคลอน่ื ” มาก 9 GGP (Great Grand Parent) ตองมาจาก ตางประเทศ มีผลตอราคาซื้อขายพันธุสัตวไมเพียงเฉพาะ “หม” ูแตเปนของสตวั “ทกชนุดิ” ทเปี่นผลมาจากคานยมทิวี่า “ของนอก” เปน “ของดี” ! 19

9 GGP (Great Grand Parent) ตองมาจาก ตางประเทศ ตอง “เติมบอย ๆ” ไมเชนนั้น “เสื่อม” ตามไมทันเขา เติมจากแหลงเดียวไมพอ ตอง “ไลลา” จากประเทศใหมๆ เขามาอีกอยูตลอดเวลา แตยิ่งนำเขา “มาเติม” ก็ยิ่งทำลาย GGP เพราะ มีการผสมขามสายพันธุ “เกิดข้ึน” อยูตลอดเวลา ทำใหหมูที่ไดสวย แข็งแรง และ ตัวเลขดีขึ้น จาก “ยีนหลอก” (Heterosis) แลวคิดวา “การ ปรับปรุงพันธุไมใชเรื่องยาก” ใครก็เปนนักปรับปรุงพันธุ หรือนักพัฒนาพันธุได 9 ทงทั้การเสพตี่ดิ “ยนหลอกี ” แลววน “ตดกิบดักั” ขอการ “ไลลา” พันธุกรรมจากแหลงใหมๆ แลว “พัฒนา พนธัเองุ ” ไมเปนแตคดวิ าตนเองเป นนกพัฒนาพันธั ! ุการเกดิ “ยีนหลอก” หรือเฮตเทอโรซีสในระดับ GGP ถือวา GGP เปน GP อยูตลอดเวลาและพึ่งพาตนเองไมไดเชนกันหากมี ความเชื่อวา “GGP ตองมาจากตางประเทศ” เชนนี้ แลวเราจะมี GGP เปนของตนเองไดตอนไหนกัน (วะ) ! 9 ซงึ่ “สยามพกสิ ”  เราไมไดคดเชินนนั้การพฒนาั GGP ที่เปนเทคโนโลยี “ตนน้ำ” ภายใตความตองการของ ตลาดและสภาพแวดลอมที่มี “โรคเปนปญหา” ในการ เลยงสี้กรของเอเชุยีถอวื าเปน “ความทาทาย ” หาก “ทำเปน ” ลูกหมูพันธุแทที่เกิดในประเทศไทยจะมีทั้ง GGP (Great Grand Parent) และ GP (Grand parent) ซึ่งสามารถแบง ออกจากกันไดดวย “อินเด็กซ” หรือดัชนีคัดเลือกพันธุของ ที่มีทั้ง G-index และ R-index ของ “สยามพิกส” เพื่อผลิตหมูขุนรูปแบบ GGR-model 9 ที่สำคัญ GGP ที่เกิดในประเทศภายใตระบบ พัฒนาพันธุของ “สยามพิกส” นับวันมีแตดีขึ้นๆ หรือ “ยิ่งอยูยิ่งดีไมใชยิ่งอยูนานยิ่งเสื่อม” จนพึ่งพาตนเองได และสามารถแขงขันไดอยางภาคภูมิใจ >> บทสรุป << 9 GGP (Great Grand Parent) สามารถพฒนาได ัเอง ยิ่งอยูนานยิ่งดีไมใช “ดอยคา” สัตวที่เกิดขึ้นในประเทศ ไทยเพียงเพราะตัวเอง “ทำไมเปน”! ความเช่อทื ี่ 9. GGP (Great Grand Parent) บทเรียนที่ยิ่งกวา “ลูกกวาดเคลือบยาพิษ” >> ความจริง << 9 ความเขาใจ GGP/GP ที่คลาดเคลื่อนทาง วิชาการแลว ถูกนำมาสอนและกระจายความคิดออกไป กลายเปน “จุดออน” ที่ถูกบริษัทขายสายพันธุไฮบริด ตางประเทศนำมาใชเปน “จุดขาย”โดยเฉพาะบริษัท PIC (Pig Improvement Company)* เอามาเปรียบวา “PS ของฟารมที่ใชอยูใหลูกดกสู PS ของบริษัท PIC ไมได!” พรอมกบการขายคักูบยันมารีคเกอร (Genetic marker) และ ESR (Estrogen receptor) ที่เปนหนึ่งในสินคายุคกวา 20 ปทแล่ีว (~ป 2000) ซงการเปร่ึยบเทียบระบบการผลีตระบบิ การผลิตสุกรสามสาย (Three-way crossbreeding system) ของฟารมทั่วไป [แผนผังการผสมสุกรสามสายของฟารมทั่วไป] แลนดเรซ X แลนดเรซ << GGP -> (3) | ลารจไวท X แลนดเรซ << GP -> (2) | ดูร็อค X แมสองสาย << PS -> (1) | หมูขุนสามสาย << F [แผนผังที่ 4 ระบบการผสมสุกรสามสาย] 9การไหลของพันธุกรรม (Gene flow) จากยอด พีระมิดที่เปน GGP> GP> PS> F แตเวลาเรียกใหไลเรียง จากฐานลางพีระมิดขึ้นไปจาก F> PS> GP> GGP (1) ตรงตำแหนง PS เปน แมสองสาย “ลูกผสม ลารจไวท-แลนดเรซ” (2) ตรงตำแหนง GP เปนแลนดเรซ “พนธัแทุตกเกรด ” (3) ตรงตำแหนง GGP เปนแลนดเรซ “พันธุแท” 9ระบบของ PIC (Pig Improvement Company) เปนระบบการผลิตสุกรสี่สาย (Four-way crossbreeding system) เชนเดียวกับ ซีเกอร (Segher) ที่ทำตลาดใน เมืองไทยชวงที่ “หมูไฮบริด” เฟองฟู! 20

[แผนผังการผสมสุกรสสี่สายของ PIC] L03 X L03 << GGGP -> (4) | L02 X L03 << GGP -> (3) | L1075 X L02L03 << GP -> (2) | L399,L337 X C22<< PS -> (1) | หมูขุนสี่สาย << F [แผนผังที่ 5 ระบบการผสมสุกรสี่สาย] L03 : ลารจไวท  , L02 : แลนดเรซ , L1075 : ดรูอคขาว็ , C22: Camborough22 9การไหลของพันธุกรรม (Gene flow) จากยอด พีระมิดที่เปน GGGP> GGP> GP> PS> F แตเวลาเรียกให ไลเรียงจากฐานลางพีระมิดขึ้นไปจาก F> PS> GP> GGP> GGGP (1) ตรงตำแหนง PS เปน แมสามสาย “ลูกผสมดูร็อค ขาว-แลนดเรซ-ลารจไวท” (2) ตรงตำแหนง GP เปน แมสองสาย “ลูกผสม แลนดเรซ-ลารจไวท” (3) ตรงตำแหนง GGP เปน ลารจไวท “พันธุแทตก เกรด” (4) ตรงตำแหนง GGP เปน ลารจไวท “พันธุแท” 9ดังนั้น PS ตำแหนง (1) ของฟารมที่เปน “แมสอง สาย” กับ PS ตำแหนง (1) ของ PIC ที่เปน “แมสามสาย” จึงมีขอมูล “แอบแฝง” ทางพันธุกรรม ที่เกิดจากการ ไดเปร ยบี -เสยเปร ียบจากี “ยนหลอกี ” หรอื “เฮตเทอโรซสี” ซอนอยู! ขณะที่ PS ของฟารมสงเฮตเทอโรซีน 1 ครั้ง แต PS ของ PIC สงเฮตเทอโรซ นี 2 ครงั้ซงมากกวึ่า จากคำพดทูวี่า “PS ของฟารมท ใชี่อย ใหูลกดกสู PS ูของบรษิทั PIC ไมได !”  กับจำนวนการสงเฮตเทอโรซีสจึงเรื่องเดียวกัน แตมียีนลูก ดก (ESR) เปนตัวชูโรงสำหรับคนที่ตื่น “ไฮเทค” 9ประเด็นคือ “ยีนหลอก” หรือ “ESR Gene” ตวไหนม ัผลตีอลกดกมากกวูากนัซงพึ่นฐานทางวื้ชาการทิ ี่ นำมาพจารณาิคอืลกษณะทางการสับพืนธั (Reproduction, ุ R) มอีตราทางพันธักรรมุ (heritability, h2) ตำ่ซงเฮตเทอโรซ ึ่สี มีผลคอนขางมาก 9ขณะเดียวลักษณะของการสืบพันธุที่ถูกควบคุม ดวยยีนหลายคู (Minor gene) ที่เอา ESR Gene มาอางอิง วาอยูในสวนของ PS (Parent Stock)-> Camborough (C22) ซึ่งเปนแมสามสายจากแผนผังการผสมของ PIC [แผนผังที่ 5 ระบบการผสมสุกรสี่สาย] จากขางตน สรุป การไหล ของพันธุกรรม (Gene flow) จนถึง C22 ไดเปนดังนี้ ดูร็อคขาว (L1075) x แลนดเรซ (L02) x ลารจไวท (L03) -> Camborough (C22) 9คำถามแรกที่เกิดขึ้นหลังเห็นจากการโปรโมท “ESR Gene” ของ PIC ก็คือแลวการไหลของพันธุกรรรม หรอการสืงผาน ESR Gene จาก L1075, L02 และ L03 ไปยงั C22 ไดอยางไร ? 9คำถามตอมาคอืดรูอคขาว็ (L1075) ทเปี่นสายพนธัุ ที่สังเคราะหใหมมี ESR Gene ทุกตัวในฝูงขนาดใหญเชิง อุตสาหกรรมไดอยางไร? 9บางคนแคไดยินวาเปน “ไฮเทค” ก็เชื่อแลว เชื่อ แลวไมพอตองรีบเอาไปสอนตอเพราะกลัวจะถูกกลาวหา วา “ไมทนสมัยั” ฉกคุดสิกนัดิคดถิงึ “กามาลสตรู ” สกหนัอย แลวคอย “ปลอยของ”! >> บทสรุป << 9บทเรียนที่ยิ่งกวา “ลูกกวาดเคลือบยาพิษ” ของ คำสอนที่วา “GGP (Great Grand Parent) ตองมาจาก ตางประเทศ ม “ียนหลอกี ” 2 ตวทั “่ีกนตามนิ ำ้” ทงเฮตเทอโรซ้ัสี และ ESR Gene โดยมี “กรู-กูรู” เปนเครื่องมือ!?! < หมายเหตุ > *บริษัทฯไดเลิกกิจการพันธุสุกรในไทยนานแลว **ติดตาม ตอนจบ ในฉบับตอไป** 21

ÅÑ¡É³Ð«Ò¡áÅÐ¤ É³Ð«Ò¡áÅÐ¤ Ø ³ÀÒ¾à¹ Ø³ÀÒ¾à¹ × éÍä¡ × ‹ ¡ÃÐ·§ ‹¡ÃÐ·§ ·Õèä´ŒÃ Œ Ã Ñº¡ÒÃàÊÃÔÁ¼§à»Å ÔÁ¼§à»Å × Í¡¡Å ×Í¡¡Å Œ ÇÂ¹ ŒÇÂ¹ é ÓÇé Ç Œ Ò ŒÒ Carcass characteristic and meat quality arcass characteristic and meat quality of broiler supplemented with banana peel powder f broiler supplemented with banana peel powder บทคัดยอ : งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลของการเสริมผงเปลือกกลวยน้ำวาตอลักษณะซากและ คณภาพเนุอของไก้ืเนอ้ืวางแผนการทดลองแบบสมสมบุรณู ใชไกเนอสายพ้ืนธัการคุาอาย 1 ุวนั คละเพศจำนวน 180 ตัว แบงออกเปน 3 กลุมๆ ละ 3 ซ้ำๆ ละ 20 ตัว เลี้ยงในโรงเรือนระบบเปด เปนเวลา 6 สัปดาห กำหนดใหกลมทุ 1 ี่กนอาหารสำเร ิจร็ ปทูไมี่ผสมผงเปล อกกลืวยน ำว้ากลมทุ 2 ี่กนอาหารสำเร ิจร็ ปทูเสรี่มผงิ เปลือกกลวยน้ำวาในระดับ 0.5 เปอรเซ็นตในอาหารกลุมที่ 3 กินอาหารสำเร็จรูปที่เสริมผงเปลือกกลวยน้ำ วาในระด บั 1 เปอรเซนต็ ในอาหาร  โดยทงั้ 3 กลมการทดลองไดุรบอาหารและนั ำก้นอยิางเพยงพอีเมอครบการื่ ทดลอง ทำการสุมไกกลุมทดลองละ 3 ซ้ำๆ ละ 6 ตัว เปนเพศผู 3 ตัว และเพศเมีย 3 ตัว รวมทั้งสิ้น 18 ตัว เพื่อวัดลักษณะซากและคุณภาพเนื้อ ผลการทดลองพบวาการเสริมผงเปลือกกลวยน้ำวาในอาหารไกเนื้อใน ระดับที่ตางกัน (0 , 0.5 และ 1 เปอรเซ็นต) ไมสงผลทำใหลักษณะซากและชิ้นสวนอวัยวะภายในของไก ทดลองทั้ง 3 กลุมมีความแตกตางทางสถิติ (P > 0.05) เวนแตน้ำหนักมีชีวิต น้ำหนักหลังเชือด น้ำหนักหลัง ถอนขน เปอรเซ็นตนองรวม มามเพศผูและกึ๋นรวมกันพบความแตกตางทางสถิติ (P < 0.05) เปอรเซ็นตมาม รวมพบความแตกตางอยางมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (P < 0.01) ในสวนของเปอรเซ็นตเฉลี่ยการสูญเสียน้ำ ขณะทำใหสุก และเปอรเซ็นตเฉลี่ยการสูญเสียน้ำขณะแชเย็น ของทั้ง 3 กลุมไมพบความแตกตางอยางมี นยสำค ัญทางสถัติ (P > 0.05) ิ จากผลการทดลองแสดงใหเหนว็า สามารถใชผงเปล อกกลืวยน ำว้าเป นสารเสรมิ ในอาหารไกไดทงระด้ับั 0.5 และ 1 เปอรเซนต็ โดยไมม ผลกระทบในเช ีงลบติอลกษณะซากและคัณภาพเนุอ้ื คำสำคัญ :ผงเปลือกกลวยน้ำวา; ไกเนื้อ; ลักษณะซากและคุณภาพเนื้อ ABSTRACT : The objective of this study was to study the effect of banana peel powder supplementation on carcass characteristics and meat quality of broilers. The experiment was assigned in the completely randomized design (CRD) of the three groups. 120 birds about day old were randomized to 3 groups, each group with 3 replications and each replication with 20 birds. The birds were raised in an open house for 6 weeks. The dietary treatments were control diet (T1) and control diet supplemented with 0.5% and 1% of banana peel powder (T2 and T3) respectively. At the end of the 6-week trial, the birds were randomized, each of which 6 were 3 males and 3 females to measure carcass characteristics and meat quality. The results พศวัต กลัดตลาด1 , วโรดม เขียวขำ1 , สิทธิพงษหีตนอย1 และมหิศร ประภาสะโนบล1 Pasawat Kludtalad1 , Warodom Kiawkham1 , Sittipong Heatnoi1 and Mahisorn Prapasanobol1 * 1 สาขาวิชาสัตวศาสตร คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี 1 Program in Animal Science, Faculty of Agricultural Technology, Phetchaburi Rajabhat University * Corresponding author: [email protected] 22

showed that different levels (0, 0.5, and 1 %) of banana peel powder supplementation did not affect the carcass characteristics and visceral parts of the three groups of broilers (P > 0.05), However the live weight, weight after slaughter, weight after plucking male spleen, thigh and combined weight of the gizzard were showed significant difference (P < 0.05). The percentage of total spleen found with highly significant difference (P <0.01). The average percentage of drip loss and cooking loss of the three groups was not found in statistically significant different. In conclusion, this result suggests that banana peel powder can be added both 0.5 and 1 % in basal diet of broiler without any negative effect on the carcass characteristic and meat quality of broilers. Keywords : banana peel powder, broiler, carcass characteristic and meat quality บทนำ ปจจบุนการเลั ยงไก ี้เน อได ื้มการเลียงกี้นอยัางแพรหลายเนองจากไก ื่มอายีการเลุยงสี้นั้และอตราการแลกั เนื้อดีจึงเปนธุรกิจที่นิยมเลี้ยง ในทองถิ่น และระดับอุตสาหกรรม ปจจัยที่สำคัญในการผลิตสัตวคือ การจัดการและอาหาร การเลี้ยงไกในปจจุบันถือเปนอุตสาหกรรมที่มีความสำคัญและถาสามารถลดตนทุน ในการผลิตไดก็จะสามารถเพิ่มผลกำไรในการผลิตไดการเลือกใชวัตถุดิบที่มีตนทุนต่ำแตมีประสิทธิภาพ เทาเทียมหรือสูงกวาวัตถุดิบเดิมจะเปนอีกหนึ่งทางเลือกที่ใชเพื่อลดตนทุนการผลิตนอกจากนี้วัตถุดิบนั้น ตองมีความปลอดภัย หาไดงายในทองถิ่น อยางกลวยน้ำวา (Musa sapientum Linn.) ทั้งนี้พบวาเปลือกกลวย นำว้าเปนวตถัดุบทางการเกษตรทิเหลี่อจากการบรื โภคม ิ จำนวนมาก ีซงควรนำมาศ ึ่กษาเป ึนอยางยงิ่เนองจากื่ ในเปลอกกลืวยน ำว้าม สารแทนนีนทิมี่ฤทธี ฝาดสมาน ิ์ โพแทสเซยมี ใยอาหารไขมนไม ัอมติ่วัและกรดอะมโนิ จำเปนนอกจากนเปล้ีอกกลืวยยงมัวีตามินเอิและลทูนีสวนทร ปโตเฟนและเซโรโทน ิ นในเปล ิอกกลืวยก เป็น ฮอรโมนที่มีผลตออารมณชวยใหอารมณดีและยังพบกลวยมีสารตานอนุมูลอิสระ (Antioxidants) และเมื่อ เทยบกี บเปล ัอกกลืวยส กพบวุา เปลอกกลืวยดบมิ จำนวนสารต ีานอนมุลอูสระมากกวิาซงสารตึ่านอนมุลอูสระิ มีคุณสมบัติในการลดการเกิดแผลอักเสบ (ทรูปลูกปญญา, 2562) ซึ่งมีความนาสนใจตอการนำมาผสมใน อาหารเพื่อทำการเลี้ยงไกเนื้อ จากงานวิจัยของ Siyal et al., (2016) ไดทำการเสริมเปลือกกลวยน้ำวาผงใน อาหารที่ระดับ 0, 1.5 และ 3.0 เปอรเซ็นตพบวาน้ำหนักสุดทาย ปริมาณอาหารที่กินไดและเปอรเซ็นต นำหน้กซากมัความแตกตีางกนั (P < 0.05) นอกจากนย้ีงพบวัาตนทนรวมของอาหารุตนทนการผลุติรายไดทงหมด้ั และกำไรสุทธิไมมีความแตกตางทางสถิติ (P > 0.05) ระหวางกลุมที่เสริมเปลือกกลวย และกลุมควบคุม นอกจากนี้อรวรรณ และสถาพร (2560) ไดศึกษาผลของระดับการใชกลวยน้ำวาดิบผงตอสมรรถนะการ เจริญเติบโตและคุณภาพซากของไกกระทงโดยใชไกกระทงพันธุ Ross 308 ไกทดลองแตละกลุมจะไดรับ อาหารทดลองดังนี้กลุมที่ 1 อาหารพื้นฐาน กลุมที่ 2 ใชกลวยน้ำวาดิบผงที่ระดับ 2.5 เปอรเซ็นตกลุมที่ 3 ใชกลวยน้ำวาดิบผงที่ระดับ 5 เปอรเซ็นตและกลุมที่ 4 ใชกลวยน้ำวาดิบผงที่ระดับ 7.5 เปอรเซ็นตผลพบวา การใชกลวยน ำว้าด บผงในแต ิละระด บไม ัสงผลตอสมรรถนะการเจรญเติ บโตในไก ิกระทง ไดแก นำหน้กตัวั ที่เพิ่มขึ้นปริมาณอาหารที่กิน อัตราการเปลี่ยนอาหารเปนน้ำหนักแตกตางกันอยางไมมีนัยสำคัญทางสถิติ (P > 0.05) แตการใชกลวยน้ำวาดิบผงที่ระดับ 2.5 เปอรเซ็นตผลทำใหมีน้ำหนักซากและคุณภาพซากของ ไกกระทงมีคาที่ดีขึ้น ความแตกตางกันอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) ดังนั้นงานวิจัยในครั้งนี้จึงได เสรมผงเปล ิอกกลืวยน ำว้าในอาหารเพ  อใช่ื เป นสารเสร มในอาหารไก ิเนอต้ือลกษณะซากและคัณภาพเนุอไก้ื  ไดแกคาการสูญเสียน้ำขณะทำใหสุก (cooking loss) และคาการสูญเสียน้ำขณะแชเย็น (drip loss) จึงเปน แนวทางหนงของการใช่ึ ประโยชน จากวสดัเหลุอใช ืจากอ ตสาหกรรมการแปรรุปกลูวยน ำว้าจงหวัดเพชรบัรุี เปนการลดปญหาขยะชีวภาพและผลกระทบจากการเนาเสียที่มีตอชุมชน 23

Figure 1 Banana peeling (a) and banana peel powder (b) (a) (b) วิธีการศึกษา วิธีการทดลอง งานวิจัยครั้งนี้ใชแผนการทดลองแบบสุมสมบูรณ (Completely Randomized Design; CRD) ทำการ เลยงไก ี้เน อในโรงเร ื้อนระบบเป ืด โดยใชไกเนอสายพื้นธัการคุาอาเบอรเอเคอร อาย 1 ุวนั คละเพศจำนวนรวม 180 ตัว แบงออกเปน 3 กลุมๆ ละ 3 ซ้ำๆ ละ 20 ตัวเลี้ยงเปนเวลา 6 สัปดาหกำหนดใหกลุมที่ 1 กินอาหาร สำเร็จรูปที่ไมผสมผงเปลือกกลวยน้ำวา กลุมที่ 2 กินอาหารสำเร็จรูปที่เสริมผงเปลือกกลวยน้ำวาในระดับ 0.5 เปอรเซ็นตในอาหาร กลุมที่ 3 กินอาหารสำเร็จรูปที่เสริมผงเปลือกกลวยน้ำวาในระดับ 1 เปอรเซ็นต ในอาหาร ซึ่งอาหารสำเร็จรูปทางการคาที่ใชแบงเปนชวงอายุ 1-3 สัปดาหมีระดับโปรตีน 21 เปอรเซ็นต และชวงอาย 4-6 ุสปดาห ั มระดี บโปรต ันี 19 เปอรเซนต็ เปนตามมาตรฐานของ NRC และทงั้ 3 กลมการทดลองุ ไดรบอาหารและนั ำอย้างเพยงพอี (ad libitum) เมอครบระยะเวลาการทดลองื่ 6 สปดาห ั ทำการสมไกุกลมทดลองุ กลุมละ 3 ซ้ำๆ ละ 6 ตัว เปนเพศผู 3 ตัว และเพศเมีย 3 ตัว รวมเปนไกทั้งหมด 18 ตัว เพื่อวัดลักษณะซาก และคุณภาพเนื้อดังนี้ 1. ลักษณะซากทำการฆาโดยการเชือดคอ ลวกดวยน้ำอุนอุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส แลวถอนขน ชำแหละซากแยกชิ้นสวนอวัยวะตางๆ เพื่อจดบันทึกน้ำหนัก แลวนำไปคิดขอมูลเปอรเซ็นตซากและ ผลผลิตซากไดแกน้ำหนักมีชีวิต น้ำหนักไกหลังเชือด น้ำหนักหลังถอนขน เครื่องในรวม หัว+คอ สะโพก แขง+ตีน อก ปก นอง ไขมันชองทองโครง หัวใจ มาม ตับ และกึ๋น ตามวิธีของ สัญชัย (2543) 2. คุณภาพเนื้อ ทำการสุมเก็บชิ้นเนื้อหนาอกและเนื้อสะโพก ตัดแตงใหไดขนาด 1x1 นิ้ว เพื่อวัดคา การสญเส ูยนี ำขณะทำให้สกุ (cooking loss) และคาการสญเส ูยนี ำขณะแช้เยน็ (drip loss) ตามวธิของี ไชยวรรณ และคณะ (2547) วิธีการเตรียมเปลือกกลวยน้ำวาผง การวิจัยครั้งนี้ใชเฉพาะเปลือกของกลวยน้ำวาที่เหลือจากการแปรรูปอาหารในจังหวัดเพชรบุรีเปน เปลือกกลวยน้ำวาที่สุกของกลวยระยะที่ 4 (สีเขียวมากกวาสีเหลือง) ถึงระยะที่ 5 (สีเหลืองมากกวาสีเขียว) (Ketsa, 2000) นำมาตากแดดจนแหงประมาณ  1-2 วนัจากนนนำไปบดให้ัละเอยดีรอนผานตะแกรงขนาดรู 60 mesh เก็บไวในถุงพลาสติกซิปล็อคเพื่อกันความชื้น (Figure 1) และนำไปผสมกับอาหารในลำดับถัดไป 24

วิธีการคำนวณ เปอรเซ็นตซาก (%) = น้ำหนักซากหลังฆา x 100 น้ำหนักมีชีวิต เปอรเซ็นตซากตัดแตง (%) = น้ำหนักซากหลังฆาและเอาเครื่องในออก x 100 น้ำหนักมีชีวิต เปอรเซ็นตชิ้นสวนตัดแตง (%) = น้ำหนักชิ้นสวน x 100 น้ำหนักซากตัดแตง เปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำระหวางแชเย็น = น้ำหนักเนื้อไกกอนแชเย็น - น้ำหนักเนื้อไกหลังแชเย็น x 100 น้ำหนักเนื้อไกกอนแชเย็น เปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำขณะทำใหสุก = น้ำหนักเนื้อไกกอนการตม - น้ำหนักเนื้อไกหลังการตม x 100 น้ำหนักเนื้อไกกอนการตม สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล นำขอมูลลักษณะซากและคุณภาพเนื้อมาวิเคราะห Analysis of variance (ANOVA) และเปรียบเทียบ ความแตกตางของคาเฉลี่ยระหวางกลุมโดยใชวิเคราะห Duncan’s New Multiple Range Test (DMRT) ดวยโปรแกรมคอมพิวเตอรสำเร็จรูป SPSS สถานที่ทำการทดลอง ฟารมสัตวปกและหองปฏิบัติการสาขาสัตวศาสตรคณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏ เพชรบุรีตำบลนาวุงอำเภอเมืองจังหวัดเพชรบุรีระยะเวลาทำการวิจัยกุมภาพันธถึง มีนาคม พ.ศ. 2563 ผลการศึกษาและวิจารณ การวิเคราะหองคประกอบทางโภชนะของอาหารทดลอง ผลการวิเคราะหองคประกอบโภชนะตางๆ ไดแกวัตถุแหง โปรตีน ไขมัน เถา และเยื่อใย ของผงเปลือกกลวยน้ำวา และอาหารทดลองที่ใชชวงอายุ 1-3 สัปดาหและชวงอายุ 4-6 สัปดาหดวยวิธี Proximate analysis ดังแสดงใน Table 1-3 พบวาในเปลือกกลวยน้ำวามีคาโภชนะโปรตีน 6.30 ไขมัน 13.54 เถา 16.27 และเยื่อใย 11.73 เปอรเซ็นตตามลำดับ คาวิเคราะหที่ไดมีความสอดคลองกับรายงานการศึกษา กลวยในประเทศไทย พบวากลวยน้ำวา มีโปรตีนประมาณ 5.29-6.20 ไขมัน 6.66-11.99 เถา 9.90-16.30 และเยื่อใย 8.52-12.50 เปอรเซ็นตตามลำดับ (ศิริโชค, 2535) ดังนั้นผงเปลือกกลวยน้ำวาจึงสามารถนำมาใช ใหเกิดประโยชนเปนวัตถุเสริมในการผลิตสัตวได 25

Table 4 Carcass characteristic of broiler chicken supplemented with banana peel powder Carcass Sex Treatments (Mean +_ S.D.) characteristics T1 T2 T3 SEM P-value Live weight(g) Male 2033.33+_115.77 1566.66+_305.50 2033.33+_115.47 70.601 0.057 Female 1900.00+_100.00a 1633.33+_152.75b 1666.66+_57.73b 52.705 0.049* Total 1966.66+_104.08a 1600.00+_217.94b 1650.00+_50.00b 92.968 0.039* Deheading weight(g) Male 1933.33+_204.28 1443.33+_260.06 1600.00+_200.00 96.781 0.087 Female 1766.66+_191.39 1526.66+_110.15 1480.00+_91.65 59.661 0.089 Total 1850.00+_165.30a 1485.00+_144.65b 1580.00+_105.83b 55.763 0.045* Defeathering weight(g) Male 1566.66+_456.54 1350.00+_25.00 1513.33+_210.07 99.060 0.709 Female 1733.33+_152.75 1446.66+_110.15 1480.00+_91.65 57.154 0.052 Total 1650.00+_152.56 1398.33+_131.94 1496.66+_98.65 56.251 0.133 Carcass percentage Male 78.79+_5.91 75.49+_3.45 76.32+_1.77 1.275 0.614 Female 79.38+_4.76 77.10+_4.56 78.14+_2.26 1.201 0.793 Total 78.08+_4.81 76.29+_3.72 77.23+_2.07 0.869 0.463 ab Mean within a row with different letter differ significantly (*P<0.05) SEM = Standard error of the mean Table 3 Proximate analysis of experimental diet formula at duration 4-6 weeks Treatment Dry Matter (%) On dry basis Protein (%) Fat (%) Ash (%) Fiber (%) T1 91.94 18.26 3.08 6.32 3.86 T2 91.45 18.41 2.77 6.39 2.42 T3 91.29 18.33 3.05 6.47 3.15 Table 2 Proximate analysis of experimental diet formula at duration 1-3 weeks Treatment Dry Matter (%) On dry basis Protein (%) Fat (%) Ash (%) Fiber (%) T1 88.87 21.01 4.38 5.82 5.05 T2 88.22 20.63 4.51 5.93 5.28 T3 88.02 21.00 4.78 6.21 5.21 Table 1 Proximate analysis of banana peel powder Dry Matter (%) On dry basis Protein (%) Fat (%) Ash (%) Fiber (%) Banana peel powder 92.53 6.30 13.54 16.27 11.73 ผลตอลักษณะซาก ผลของการเสรมผงเปล ิอกกลืวยน ำว้าในอาหารไก เนอตื้อลกษณะซากทังั้ 3 กลมทดลองดุ งแสดงใน ั Table 4 และ Table 5 26

จาก Table 4 น้ำหนักซากของไกที่ไดรับอาหารเสริมผงเปลือกกลวยน้ำวาที่ระดับตางกัน (0, 0.5 และ 1 เปอรเซ็นต) พบวาน้ำหนักมีชีวิตของไกเพศผู น้ำหนักซากหลังถอนขนของไกเพศผูและเพศเมียไมมี ความแตกตางอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P > 0.05) แตไกเนื้อเพศเมียและเมื่อคิดรวมทั้งหมดกับมีความ แตกตางอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) น้ำหนักไกเนื้อหลังเชือดเพศผูและเพศเมียไมมีความแตกตาง ทางสถิติแตเมื่อคิดรวมเพศทั้งหมดพบความแตกตางอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) Table 5 Percentage carcass of broiler chicken supplemented with banana peel powder Percentage Sex Treatments (Mean +_ S.D.) carcass T1 T2 T3 SEM P-value Visceral organ Male 14.51+_2.88 14.31+_2.29 16.47+_4.02 0.972 0.668 Female 14.90+_3.79 15.10+_0.81 13.56+_1.44 0.731 0.706 Total 14.71+_3.02 14.70+_1.60 15.01+_3.13 0.594 0.974 Head+neck (%) Male 7.65+_1.09 8.11+_1.22 7.68+_1.10 0.368 0.718 Female 7.44+_0.81 7.60+_1.78 7.25+_1.36 0.401 0.953 Total 7.54+_0.87 7.85+_1.39 7.27+_1.19 0.266 0.693 Thigh (%) Male 15.17+_2.86 14.15+_1.73 12.21+_0.22 0.707 0.244 Female 14.65+_2.96 14.85+_3.30 11.13+_0.92 0.968 0.229 Total 14.91+_2.62a 14.52+_2.39a 11.67+_0.84b 0.582 0.036* Shank (%) Male 5.67+_1.01 4.98+_0.56 5.44+_0.62 0.241 0.563 Female 4.62+_0.36 4.24+_0.39 4.21+_0.17 0.115 0.303 Total 5.14+_0.89 4.61+_0.59 4.82+_0.78 0.178 0.497 Breast (%) Male 32.06+_1.97 32.16+_2.18 27.92+_3.30 1.016 0.146 Female 29.88+_7.89 35.29+_3.84 28.73+_6.80 2.109 0.457 Total 30.97+_5.28 33.72+_3.27 28.32+_4.82 1.137 0.154 Wing (%) Male 10.65+_0.89 12.73+_0.80 14.38+_1.06 0.405 0.082 Female 10.97+_1.18 10.87+_0.57 10.34+_0.45 0.252 0.612 Total 10.81+_0.95 11.80+_1.19 10.86+_0.92 0.254 0.207 Leg (%) Male 14.57+_0.81 15.15+_2.43 13.52+_0.50 0.496 0.457 Female 13.91+_0.24 13.25+_0.42 13.65+_1.12 0.225 0.543 Total 14.24+_0.64 14.20+_1.97 13.58+_0.78 0.282 0.597 Visceral fat (%) Male 1.64+_0.16 1.34+_0.72 1.18+_0.51 0.165 0.585 Female 1.49+_0.76 1.57+_0.30 1.25+_0.82 0.199 0.836 Total 1.56+_0.50 1.46+_0.51 1.21+_0.61 0.125 0.542 Back (%) Male 19.55+_3.73 21.66+_1.59 24.54+_2.69 1.088 0.174 Female 21.21+_0.54 19.81+_4.20 20.88+_2.18 0.822 0.815 Total 20.38+_2.55 20.73+_3.01 22.71+_2.97 0.679 0.340 ab Mean within a row with different letter differ significantly (* P < 0.05 and ** P < 0.01) SEM = Standard error of the mean 27

Table 5 Percentage carcass of broiler chicken supplemented with banana peel powder (Cont.) Percentage Sex Treatments (Mean +_ S.D.) carcass T1 T2 T3 SEM P-value Heart (%) Male 0.62+_0.08 0.69+_1.67 0.92+_0.33 0.785 0.305 Female 0.44+_0.22 0.66+_0.25 0.76+_0.04 0.073 0.210 Total 0.53+_0.17 0.67+_0.19 0.84+_0.23 0.054 0.059 Spleen (%) Male 0.05+_0.01a 0.03+_0.00b 0.02+_0.05b 0.004 0.021* Female 0.05+_0.01 0.04+_0.00 0.03+_0.01 0.005 0.055 Total 0.05+_0.01a 0.03+_0.00b 0.02+_0.00b 0.003 0.001** Liver (%) Male 2.54+_0.66 2.66+_0.21 3.20+_0.27 0.160 0.221 Female 2.31+_0.17 2.64+_0.38 2.79+_0.28 0.111 0.196 Total 2.42+_0.45b 2.65+_0.27ab 2.99+_0.33a 0.098 0.046* Gizzard (%) Male 2.90+_0.04 4.20+_0.80 4.01+_0.74 0.273 0.088 Female 2.83+_0.45 4.00+_0.69 3.54+_0.67 0.244 0.152 Total 2.89+_0.28b 4.10+_0.67a 3.87+_0.65a 0.179 0.045* ab Mean within a row with different letter differ significantly (* P < 0.05 and ** P < 0.01) SEM = Standard error of the mean จาก Table 5 เปอรเซ็นตองคประกอบซากและชิ้นสวนอวัยวะภายใน ไกที่ไดรับการเสริมผงเปลือก กลวยน้ำวาระดับที่ตางกัน ไมมีผลตอองคประกอบซากและชิ้นสวนอวัยวะภายใน ของไกเนื้อทั้ง 3 กลุม แตกตางทางสถิติ ( P > 0.05) ยกเวนพบความแตกตางทางสถิติของเปอรเซ็นตเนื้อนองรวม มามเพศผู และมามรวม (P < 0.05) และเปอรเซ ็นตมามรวมพบความแตกตางอยางมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (P < 0.01) ตามลำดับ ผลวิจัยที่ไดตางกับงานของ Siyal et al. (2016) ที่ไดศึกษาเสริมผงเปลือกกลวยตอสมรรถภาพ การเจริญเติบโตไกเนื้อ โดยพบวาการเสริมระดับ 1.5 และ 3 เปอรเซ็นตทำใหคาน้ำหนักสุดทาย และ เปอรเซ็นตน้ำหนักซากมีคามากกวากลุมควบคุม (ไมเสริมผงเปลือกกลวย) พบความแตกตางทางสถิติ (P < 0.05) ซึ่งในเปลือกกลวยจะมีสาร ทริปโตเฟน ซึ่งมีสวนชวยเพิ่มระดับของเซโรโทนินในรางกาย ซึ่งทำหนาที่เปนสารสื่อประสาทสมองที่มีสวนชวยปรับสภาวะอารมณใหสมดุล ทำใหไกไมเครียดและกิน อาหารไดมากจงสึงผลตอน ำหน้กซากของไก ัเนอท้ืมากข่ีน้ึนอกจากน้ีในเปลอกกลืวยน ำว้ายงมัสารแทนนีนิ ซงเปึ่นสารประกอบเช งซิ อนจำพวกฟ  โนล กิซงในเปล ึ่อกกลืวยน ำว้าดบมิ ปรีมาณแทนนินิ 49 มลลิกริมตัอกรมั นำหน้กแหัง (สปรุยาีและ สดใจุ , 2537) ทงน้ัเทนน้ีนมิฤทธี ฝาดสมานและม ์ิฤทธีย์ิบยังการเจร้ัญของแบคทิเรียี ลดปญหาทองเสีย จึงมีสวน ชวยเสริมที่ทำใหไกมีสุขภาพดีไดโดยพบวาในการทดลองครั้งนี้การใชผง เปลอกกลืวยน ำว้าเสร  มในอาหารไก ิเนอตลอดชื้วงอาย การทดลองในระดุบทั 0.5 ี่เปอรเซนต็ มอีตราการเลัยงี้ รอดมคีาเทากบั 100 เปอรเซนต็ซงดึ่กวีากลมทุเสรี่มในระด ิบั 0 และ 1 เปอรเซนต็ มคีาอตราการเลัยงรอดเที้ากบั 95 และ 96.67 เปอรเซ็นตแตอยางไรก็ตามไมพบความแตกตางกันทางสถิติ (P>0.05) 28

Table 6 Percentage cooking loss of broiler chicken supplemented with banana peel powder Carcass part ns Sex Treatments (Mean +_ S.D.) SEM P-value T1 T2 T3 Breast meat Male 20.74+_8.97 12.81+_1.37 22.56+_0.28 2.451 0.246 Female 20.75+_4.21 14.61+_3.37 20.07+_14.60 2.168 0.585 Total 21.65+_5.41 16.77+_7.20 21.79+_8.24 1.588 0.410 Thigh meat Male 17.73+_4.41 22.36+_4.96 28.30+_2.23 1.835 0.107 Female 22.96+_7.09 26.25+_11.96 22.41+_7.37 2.844 0.878 Total 20.04+_4.90 25.30+_5.31 26.52+_9.55 1.676 0.258 ns Not found in statistically significant different (P>0.05) SEM = Standard error of the mean. และจาก Table 7 พบวาการเสริมผงเปลือกกลวยน้ำวาในระดับตางๆในอาหารไมมีผลทำใหการ เปลี่ยนแปลงเปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำขณะแชเย็นของเนื้อหนาอกและเนื้อสะโพกที่อายุการเก็บชั่วโมงที่ 0, 24, 48 และ 72 ชวโมง ั่ของทงั้ 3 กลมทดลองุพบวาไม มความแตกตีางกนอยัางมนียสำค ัญทางสถัติ (P > 0.05) ิ ผลการทดลองแสดงใหเห็นวาการใชผงเปลือกกลวยน้ำวาเปนสารเสริมในอาหารไกไดทั้งระดับ 0.5 และ 1 เปอรเซ็นตโดยไมมีผลกระทบในเชิงลบตอลักษณะขางตน ผลตอคุณภาพเนื้อ ผลของการเสริมผงเปลือกกลวยน้ำวาในอาหารไกเนื้อตอเปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำขณะทำใหสุกและ เปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำ จากการแชเย็นของทั้ง 3 กลุมการทดลองดังแสดงใน Table 6 และ Table 7 จาก Table 6 พบวาเปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำขณะทำใหสุกของไกเนื้อที่เสริมดวยผงเปลือกกลวยน้ำวา ที่ระดับตางกัน ไมมีผลทำใหคาเปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำขณะปรุงสุกของเนื้อหนาอกและเนื้อสะโพกของ ไกทั้ง 3 กลุม ไมพบความแตกตางกันทางสถิติ (P > 0.05) งานวิจัยนี้พบวาคาเปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำขณะ ปรุงสุกของเนื้อสะโพกมีคา 25-26 สอดคลองกับรายงานของ Honikel and Hamm (1994) วาคาเปอรเซ็นต การสูญเสียน้ำขณะปรุงสุกของเนื้อไกมีคาชวง 25-35 และสอดคลองกับพิไลพรรณ และคณะ (2556) ไดรายงานคาเปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำขณะปรุงสุกของกลามเนื้ออกและสะโพกไกเนื้อไวที่ชวง 26-27 ตามลำดับ นอกจากนี้ Wattanachant et al. (2004) รายงานวาเนื้อไกกระทงมีคาการสูญเสียน้ำจากการปรุง สูงกวาไกพื้นเมือง จากการทดลองนี้เปนไกกระทง ซึ่งมีการเติบโตเร็ว จะมีปริมาณไกลโคเจนในกลามเนื้อ ไมสงเทูาไก พนเมื้องื ทำใหเกดออกซิเดชิ นในไมโอโกลบ ั่นทิ 24 ี่ชวโมงหล ั่งการฆัามระดี บไม ัสงมากูทำใหคา pH ไมต่ำเกินไป จึงไมสงผลใหความสามารถในการอุมน้ำของเนื้อไกลดลง 29

ns Not found in statistically significant different (P>0.05). SEM = Standard error of the mean. Table 7 Percentage drip loss of broiler chicken supplemented with banana peel powder Carcass part ns Duration (hr.) Sex Treatments (Mean +_ S.D.) SEM P-value T1 T2 T3 Breast meat 0 Male 9.70+_0.10 8.30+_2.76 7.14+_2.30 0.705 0.380 Female 10.97+_6.69 8.78+_2.68 9.03+_2.47 1.316 0.807 Total 10.33+_3.32 8.54+_1.91 8.08+_1.37 0.760 0.505 24 Male 9.11+_0.13 7.75+_2.69 6.27+_1.91 0.688 0.267 Female 10.12+_6.12 5.20+_4.19 8.72+_2.09 1.477 0.432 Total 9.16+_3.00 7.97+_1.85 7.49+_1.26 0.702 0.495 48 Male 8.87+_0.14 7.51+_2.66 5.99+_1.91 0.687 0.254 Female 9.84+_6.00 7.96+_2.57 8.51+_2.09 1.175 0.841 Total 9.08+_3.16 7.73+_1.82 7.24+_1.27 0.700 0.605 72 Male 8.66+_0.14 7.32+_2.61 5.76+_1.84 0.679 0.237 Female 9.60+_5.94 7.72+_2.57 8.26+_2.00 1.164 0.837 Total 9.13+_.90 7.52+_1.79 7.01+_1.23 0.683 0.479 Thigh meat 0 Male 10.57+_4.27 11.80+_4.32 10.61+_4.69 1.290 0.929 Female 10.14+_2.96 10.14+_2.96 9.66+_4.37 1.191 0.968 Total 10.55+_4.24 10.97+_2.22 10.13+_4.41 1.095 0.964 24 Male 10.01+_4.01 11.20+_4.15 6.66+_5.09 1.455 0.476 Female 9.62+_4.07 9.66+_2.91 9.03+_4.05 1.074 0.973 Total 9.81+_3.73 10.43+_2.17 7.84+_2.95 0.956 0.579 48 Male 9.75+_3.96 10.91+_4.19 6.44+_4.98 1.435 0.480 Female 9.33+_4.00 9.42+_2.89 8.79+_4.00 1.061 0.974 Total 9.54+_3.69 10.17+_2.21 7.61+_2.90 0.947 0.583 72 Male 9.49+_3.92 10.63+_4.13 6.19+_4.86 1.415 0.472 Female 9.05+_3.87 9.13+_2.87 8.50+_3.92 1.048 0.973 Total 9.27+_3.60 9.88+_2.18 7.35+_2.84 0.929 0.576 สรุป การเสรมผงเปล ิอกกลืวยน ำว้าในอาหารไก เนอทื้ระดี่บตัางกนั (0, 0.5 และ 1.0 เปอรเซนต็ ) มผลตีอลกษณะั ซากโดยพบวาน้ำหนักมีชีวิตรวมเพศ น้ำหนักหลังเชือดรวมเพศ เปอรเซ็นตเนื้อนองรวม มามเพศผูกึ๋นรวม พบความแตกตางทางสถิติ (P < 0.05) สวนเปอรเซ็นตมามรวมพบความแตกตางอยางมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (P < 0.01) ผลตอคุณภาพเนื้อพบวาการเสริมผงเปลือกกลวยน้ำวาทุกระดับตอคาเปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำ ขณะปรุงสุก เปอรเซ็นตการสูญเสียน้ำจากการแชเย็นของเนื้ออกและเนื้อสะโพก ไมพบความแตกตางอยาง มีนัยสำคัญทางสถิติ (P > 0.05) ดังนั้นเปลือกกลวยน้ำวา จึงเปนอีกหนึ่งทางเลือกเพื่อนำมาใชเปนสารเสริม ในอาหารไกเนื้อเปนการใชประโยชนจากวัสดุเหลือใชจากอุตสาหกรรมการแปรรูปกลวยน้ำวาของจังหวัด 30

เพชรบรุีชวยลดป ญหาขยะชวภาพี และผลกระทบปญหาการเนาเสยทีมี่ตีอช มชนไดุแตทงนั้ควรมี้การศีกษาึ คาพารามิเตอรอื่นๆ เพื่อที่จะเปนองคความรูทางวิชาการสนับสนุน และนำมาขยายผลการใชผงเปลือก กลวยน้ำวาเปนสารเสริมในการเลี้ยงไกตอไป คำขอบคุณ ขอขอบคณุสาขาวชาสิตวศาสตรั คณะเทคโนโลยการเกษตรีมหาวทยาลิยราชภัฏเพชรบัรุสำหร ีบสถานทั ี่ ทำงานวิจัยและศูนยวิทยาศาสตรและวิทยาศาสตรประยุกตคณะวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีมหาวิทยาลัย ราชภัฏเพชรบุรีที่วิเคราะหองคประกอบโภชนะของเปลือกกลวยน้ำวาและอาหารทดลอง เอกสารอางอิง ไชยวรรณวฒนจันทรั , อาภรณสงแสง , สธาุวฒนสัทธิ , ิ์พทยาิอดลยธรรมุและเสาวคนธวฒนจันทรั . 2547. คณภาพซากองคุประกอบทางเคมีลกษณะัทางกายภาพลกษณะเนัอสื้มผัสของเนั อไก ื้คอลอนและเนอื้ ไกพื้นเมือง. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. ทรูปลูกปญญา. 2562. ความจริงเกี่ยวกับกลวยที่ไมกลวย. แหลงขอมูล: https://www.trueplookpanya.com/ blog/content/76477/-otherblog. คนเมื่อ 31 ตุลาคม 2562. พิไลพรรณ รักการเขียน , ณัฐพล ฟาภิญโญ , ประพฤกษตั้งมั่นคง และ ศศิธร นาคทอง. 2556.สมบัติทาง กายภาพและลกษณะทางประสาทส ัมผัสของเนั อไก้ืบานตะนาวศร และเนี อไก้ืกระทง . น. 3116-3126. ใน: การประชุมวิชาการแหงชาติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรวิทยาเขตกำแพงแสน ครั้งที่ 10 วันที่ 6-7 ธันวาคม 2556. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรวิทยาเขตกำแพงแสน, นครปฐม. ศริโชค ิตรตรงี . 2535. คณคุาทางอาหารของกล วยป  นและเปล อกกลื วยป น ในอาหารนกกระทาและไกกระทง . วิทยานิพนธปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. กรุงเทพมหานคร. สปรุยาียนยงสวืสดั์ิและ สดใจุคงทอง . 2537. การศกษาคึณสมบุตัของสารสกิ ดโพล ั แซกคาไรด ี จากเปล อกื กลวยไขกลวยน้ำวาและกลวยหอม. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณคณะเภสัชศาสตรมหาวิทยาลัย สงขลานครินทร สัญชัยจตุรสิทธา. 2543. เทคโนโลยีเนื้อสัตว. โรงพิมพบรรณการพิมพ. เชียงใหม. อรวรรณ หมั่นบำรุง และ สถาพร สุริวงศ. 2560. ผลของระดับการใชกลวยน้ำวาดิบผงตอสมรรถนะการ เจรญเติ บโตและค ิ ณภาพซากของไกุกระทง ในรายงานวจิยัคณะเทคโนโลยีมหาวทยาลิยมหาสารคามั . Honikel, K.O., and R. Hamm. 1994. Advances in Meat Research. Vol.9, Blackie Academic, London. 35 Ketsa, S. 2000. Development and control of senescent spotting in banana. Food Preservation Science 26(3): 173-178. Siyal, F.A., R. Wagan, Z.A. Bhutto, M.H. Tareen, M.A. Arain, M. Saeed, S.A. Brohi, and R.N. Soomro. 2016. Effect of orange and banana peels on the growth of broilers. Advances in Animal and Veterinary Science. 4(7): 376-380. Wattanachant, S., S. Benjakul, and D.A. Ledward. 2004. Composition, color, and texture of Thai indigenous and broiler chicken muscles. Poultry Science. 83: 123-128 31

¼Å¢Í§à»Å×Í¡· Ø àÃÕÂ¹ËÁÑ¡´ŒÇÂáº¤·ÕàÃÕÂ¡Ã´áÅ¤μÔ¡ áÅÐÊÒÃàÊÃÔÁμ‹Í»ÃÔÁÒ³¡ÒÃ¡Ô¹ä´Œ áÅÐàÁá·ºÍäÅ·ã¹¡ÃÐáÊàÅ×Í´¢Í§á¾Ð Effects of fermented durian peel with lactic acid bacteria and additives on feed intake and blood metabolite of goats ณัฐชา ปญญาวุฒิ 1 , อนุสรณ เชิดทอง2 และ ปน จันจุฬา1 Natcha Panyawoot1 , Anusorn Cherdthong2 and Pin Chanjula1* บทคัดยอ :การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลของเปลือกทุเรียนหมัก (fermented durian peel, FDP) ดวยแบคทีเรีย กรดแลคตกและสารเสริ มในอาหารผสมเสร ิจ็ (total mixed ration, TMR) ตอปร มาณการกิ นได ิ และเมแทบอไลทในกระแสเล อดื แพะโดยศึกษาในแพะเพศผูน้ำหนักเฉลี่ย 20.0+_1.00 kg ใชแผนการทดลองแบบ 5x5 Latin square design แพะทุกตัวไดรับ อาหารผสมเสรจ็ 5 สตรูทมี่เปล ีอกทืเรุยนหมีกั (กลมควบคุมุ ) (fermented durian peel without inoculants, FDP) เปลอกทืเรุยนี หมักรวมกับกากน้ำตาล (fermented durian peel with molasses, FDPM) เปลือกทุเรียนหมักเอนไซมเซลลูเลส (fermented durian peel with cellulase, FDPC) เปลือกทุเรียนหมักดวยแบคทีเรียแลคติก (Lactobacillus casei TH14) (fermented durian peel with Lactobacillus TH14, FDPL) และเปลือกทุเรียนหมักดวยกากน้ำตาลรวมกับแบคทีเรียแลคติก (fermented durian peel with molasses and TH14, FDPML) ผลการทดลองพบวา ปริมาณการกินไดทั้งหมดของวัตถุแหงคาความเปนกรด-ดาง อณหภุมูิและคาเมแทบอไลท  ในกระแสเล  อดไม ืมความแตกตีางกนั (P>0.05) ยกเวนกลมทุ ไดี่รบั FDPML มคีาความเป นกรด - ดางต่ำกวากลุมที่ไดรับ FDP (P<0.05) ทำนองเดียวกับกลุม FDPML มีคาแอมโมเนีย-ไนโตรเจนต่ำกวากลุมอื่นๆ (P<0.05) จากผลการทดลองนสรี้ปไดุวา สามารถใชเปล อกทืเรุยนหมีกดัวยแบคทเรียกรดแลคตีกและสารเสริ มในอาหาร ิ TMR โดยไมม ี ผลกระทบตอปริมาณการกินไดและเมแทบอไลทในกระแสเลือดแพะ คำสำคัญ : เปลือกทุเรียนหมัก; แบคทีเรียกรดแลคติก; เมแทบอไลทในกระแสเลือด; แพะ ABSTRACT : This study was aimed to study the effects of fermented durian peel (FDP) with lactic acid bacteria and additives in total mixed ration (TMR) on feed intake and blood metabolites of goats. Five male goats with an average live weight of 20.0+_1.00 kg were randomly assigned according to a 5-5 Latin square design. Five dietary treatments containing FDP, FDPM, FDPC, FDPL and FDPML were offered ad libitum basis as TMR. Based on this experiment, there were no significant differences (P>0.05) among treatments regarding DM intake, ruminal pH, temperature, and blood metabolites; 1 สาขาวิชานวัตกรรมการผลิตสัตวและการจัดการคณะทรัพยากรธรรมชาติมหาวิทยาลัยสงขลานครินทรสงขลา 90110 1 Animal Production Innovation and Management Division, Faculty of Natural Resources, Prince of Songkla University, Hat Yai Campus, Songkhla, 90110 THAILAND. 2 ศูนยวิจัยและพัฒนาทรัพยากรอาหารสัตวเขตรอน, ภาควิชาสัตวศาสตร, คณะเกษตรศาสตร, มหาวิทยาลัยขอนแกน, 40002 2 Tropical Feed Resource Research and Development Center (TROFREC), Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Khon Kaen University, Khon Kaen, 40002 THAILAND. * Corresponding author: [email protected] 32

except FDPML was lower (P<0.05) ruminal pH than those of the diet with FDP. Likewise NH3-N was found to be lowest (P<0.05) in FDPML. Based on this study, fermented durian peel with lactic acid bacteria and additives in TMR diet did not affect feed intake and blood metabolites of goats. Keywords : fermented durian peel; lactic acid bacteria; blood metabolite; goats บทนำ อาหารหยาบมความสำค ีญั และจำเปนตอการเลยงสี้ตวัเคยวเอี้องื้จากสถานการณในป จจบุนพบวัาพนทื้ปลี่กพูชอาหารื สัตวและแหลงอาหารหยาบตามธรรมชาติมีปริมาณลดลงโดยเฉพาะอาหารหยาบในชวงฤดูแลงนั้นมีปริมาณลดลงทั้งทาง ดานปร มาณิและคณภาพุทำใหมการศีกษาหาแหลึ งผลพลอยได ทางการเกษตรจากแหลงอนๆื่เพอมาทดแทนพื่ชอาหารสืตวั  ซึ่งมักจะนิยมใชพืชที่หาไดงายในทองถิ่นเพื่อลดคาขนสง เชน ผลพลอยไดจากอุตสาหกรรม ผลพลอยไดทางการเกษตรที่ ไมมมีลคูาหรอมืราคาถี กมาทดแทนในสูตรอาหารูทเรุยนี (Durio zibethinus Murr) เปนผลไม เขตรอนทน่ียมปล ิ กในประเทศู แถบเอเชีย และจากการขยายตัวของตลาดสงออกทุเรียนของไทยในชวงหลายปที่ผานมา (พ.ศ. 2556-2560) พบวามีปริมาณ ผลผลิตสูงถึง 661,731 ตัน (สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2559) ทุเรียนเปนผลไมที่มีขนาดใหญและมีเปลือกหนาจากการ รายงานของววิฒนั และคณะ (2559) พบวาทเรุยนหนีงผลมึ่สีวนทบรี่โภคได ิเพยงี 20-30 เปอรเซนต็ จงทำให ึ ในกระบวนการผล ติ และแปรรปทูเรุยนมี ผลพลอยได ี คอเปล ือกทืเรุยนสดี (fresh durian peel) เหลอทื งปร ิ้มาณมากิซงโรงงาน ึ่และหนวยงานภาครฐั ตองมีคาใชจายในการกำจัด เพื่อไมใหเกิดปญหาตอสิ่งแวดลอม และสวนที่เหลือทิ้งมากกวา 50 เปอรเซ็นตเปนเปลือกและ เมล็ดที่ยังมีคุณคาทางโภชนะเพียงพอที่จะสามารถนำมาเปนอาหารสัตวไดจากรายงานของ Nuraini and Mahata (2012) รายงานวาผลพลอยไดของเปลือกและเมล็ดทุเรียน (สัดสวน 1:1) มีโปรตีน (CP) 10.30 ไขมัน (EE) 3.24 เยื่อใยรวม (CF) 22.33 คารโบไฮเดรตท ยี่อยสลายได งาย (NFE) 50.51 ลกนินิ (ADL) 10.32 และเซลลโลสู (cellulose) 9.50 เปอรเซนต็ ตามลำดบั ซึ่งคุณสมบัติดังกลาวสามารถใชทดแทนอาหารหยาบในชวงที่มีการขาดแคลนอาหารหยาบไดอีกดวย แตเปลือกทุเรียนสด มีขอจำกัดคือเนาเสียงายดังนั้น จึงควรหาแนวทางในการเก็บรักษา หรือปรับปรุงคุณภาพเพื่อใหสามารถใชทดแทนอาหาร หยาบไดโดยเฉพาะในชวงหนาแลงที่มีการขาดแคลนอาหารหยาบ การทำพืชอาหารสัตวหมักเปนแนวทางหนึ่งในการถนอมอาหารสัตวเปนการปรับปรุงคุณภาพ และรักษาคุณภาพพืช สดในรูปแบบการหมัก การใสสารเสริม (additives) และแบคทีเรียแลคติกเปนอีกปจจัยหนึ่งที่สามารถชวยใหเกิดการหมัก ไดดีขึ้น หรือชวยปรับปรุงคุณภาพพืชหมักไดเชน กากน้ำตาล (molasses) ซึ่งพบวาการเสริมกากน้ำตาลในทางใบปาลม น้ำมันหมัก สามารถชวยเพิ่มคุณคาทางโภชนะของอาหาร (สันติและคณะ, 2555) นอกจากนี้การเสริมแบคทีเรียแลคติก (Lactobacillus casei) พบวาสามารถควบคุมกระบวนการหมักใหมีประสิทธิภาพไดมากยิ่งขึ้น (Cai et al., 1999) และการเสริมเอนไซมเชน เอนไซมเซลลูเลส (cellulase) ก็เปนอีกแนวทางหนึ่งที่สามารถปรับปรุงคุณภาพอาหารหยาบ หมักไดอีกดวย ซึ่งมีการใชกันอยางแพรหลายในการปรับปรุงคุณภาพผลพลอยไดทางการเกษตร รวมทั้งการใชเอนไซม รวมเชอจ้ืลุนทริยี (Sunato et al., 2015) อยางไรก ตาม็ขอม ลการศูกษาการนำเปล ึอกทืเรุยนมาปร ี บปร ังคุณภาพโดยกระบวนการุ หมักยังมีจำกัด และยังมีขอมูลการนำไปใชในการผลิตสัตวเคี้ยวเอื้องนอย ดังนั้น การทดลองนี้จึงไดทำการศึกษาผลของ เปลือกทุเรียนหมักโดยใชแบคทีเรียกรดแลคติกและสารเสริมตอปริมาณการกินไดกระบวนการหมักในกระเพาะรูเมน และเมแทบอไลทในกระแสเลือดแพะ วิธีการศึกษา การเตรียมเปลือกทุเรียนหมัก การเตรยมเปล ีอกทืเรุยนี โดยรวบรวมเปลอกทืเรุยนพีนธัหมอนทองจากบรุษิทซัฮอรีสอนเตอริเทรด จำกดั อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา 90130 นำมาสับดวยเครื่องสับใหไดขนาดประมาณ 1-2 เซนติเมตร (โรงผสมอาหารสัตวฟารมปฏิบัติการสา ขาวชานวิตกรรมการผลัตสิตวัและการจดการัคณะทรพยากรธรรมชาตั ิมหาวทยาลิยสงขลานครันทริ 90110)  มาทำการหมกั 33

ดวยสารเสริมชนิดตางๆ ตามปจจัยที่ศึกษาคือกากน้ำตาล 5 เปอรเซ็นตเอนไซมเซลลูเลส (2x105 U/kg) 2 เปอรเซ็นต (Chen et al., 2017) และแบคทเรียแลคตีกิ (Lactobacillus casei, 1x105cfu/g) 0.5 เปอรเซนต็ (Khota et al., 2017) ผสมตามแตละทรทเมนตี  แลวนำมาใสในถังพลาสติกขนาด 50-100 ลิตร อัดใหแนน และปดฝาใหสนิท ใชระยะเวลาในการหมักประมาณ 30 วัน กอนที่จะทำการนำมาผสมเปนอาหารทดลองเพื่อใชเปนอาหารแพะ ตอไป สัตวทดลองอาหารทดลองและแผนการทดลอง ใชแพะลูกผสมพื้นเมือง–แองโกลนูเบียน 50 เปอรเซ็นตเพศผูจำนวน 5 ตัว อายุประมาณ 9-12 เดือน น้ำหนักเฉลี่ย 20.00+_1.00 kg ทำการสุมใหไดรับทรีทเมนตตามแผนการทดลองแบบ 5x5 จัตุรัสลาติน (5x5 Latin square design) โดยได รบอาหารผสมเสรัจ็ (TMR) อตราสัวนอาหารหยาบตออาหารขน 40:60 ตามสตรอาหารทดลองูดงนั 1. ี้เปลอกทืเรุยนสดหมีกั (กลุมควบคุม) (fermented durian peel without inoculants, FDP) 2. เปลือกทุเรียนสดหมักรวมกับกากน้ำตาล 5 เปอรเซ็นต (fermented durian peel with molasses, FDPM) 3. เปลือกทุเรียนสดหมักเอนไซมเซลลูเลส 2 เปอรเซ็นต (fermented durian peel with cellulase, FDPC) 4. เปลือกทุเรียนสดหมักดวยแบคทีเรียแลคติก (TH14) 1x105 cfu/g 0.5 เปอรเซ็นต (fermented durian peel with TH14, FDPL) และ 5. เปลือกทุเรียนสดหมักดวยกากน้ำตาลรวมกับแบคทีเรียแลคติก (TH14) (fermented durian peel with molasses and TH14, FDPML) ตามลำดบัอาหารขนท ใชี่ในการทดลองประกอบด วยข าวโพดบด กากถวเหลั่องื ปลาปนกระถนปินกากเนอในเมล ื้ดปาล ็มน ำม้นักากนำตาล้ไดแคลเซยมฟอสเฟต ี (DCP) เกลอืและแรธาตรวมุทกสุตรคำนวณู ใหมีระดับโปรตีนรวม 15 เปอรเซ็นตและโภชนะที่ยอยไดรวม 76 เปอรเซ็นตตามความตองการของแพะ (NRC, 1981) แพะ แตละตวถักเลูยงในคอกศ ี้กษาการยึ อยได  (metabolism crate) ขงเดัยวยกพี่นื้จำนวน 5 คอกมรางอาหารีและทใหี่น ำอย้ดูานหนา ทำการทดลอง 5 ชวงๆ ละ 21 วัน ซึ่งประกอบดวยระยะปรับตัว (adaptation period) 14 วัน และระยะทดลอง (experimental period) 7 วัน โดยในระยะปรับตัวใหแพะไดรับอาหารผสมเสร็จแบบเต็มที่โดยใหวันละ 2 ครั้งในเวลา 07.00 น. และ 16.00 น. ทำการวัดปริมาณอาหารที่ใหและอาหารที่เหลือทั้งในชวงเชา และชวงเย็นของทุกวันเพื่อหาปริมาณการกินได สวนในระยะทดลอง  ใหแพะได รบอาหารตามกลัมทดลองเหมุ อนระยะปร ืบตัวัแตลดปร มาณอาหารหยาบทิ ใหี่เหลอเพืยงี 90 เปอรเซ็นตของปริมาณที่กินไดในชวงระยะปรับตัว การเก็บตัวอยางการวิเคราะหองคประกอบทางเคมีและการวิเคราะหขอมูลทางสถิติ บันทึกการเปลี่ยนแปลงน้ำหนักของแพะ โดยชั่งน้ำหนักกอนเขาชวงการทดลอง และในวันสุดทายของแตละชวงการ ทดลองสมเกุบต็วอยั างอาหารทดลองไปอบท อี่ณหภุมู 100 ิ C ํ เปนเวลา 24 ชวโมง ั่เพอนำมาหาค ื่าเฉลยของวี่ตถัแหุงโดยนำมา ปรบหาปร ัมาณการกิ นได ิของส ตวั ในแต ละวนัอกสีวนหนงสึ่มเกุบจากแต็ละชวงของการทดลองอบทอี่ณหภุมู 60 ิ C ํ เปนเวลา 72 ชั่วโมงแลวบดผานตะแกรงขนาด 1 mm เพื่อรอวิเคราะหหาองคประกอบทางเคมี (DM, ash, CP และ EE) ตามวิธีการของ AOAC (1995) และวเคราะหิคาเย อใย ื่ (NDF และ ADF) ตามวธิการของี Van Soest et al. (1991) ทำการสมเกุบต็วอยัางของเหลว ในกระเพาะรูเมนของสัตวทดลองแตละกลุม ในวันสุดทายของแตละระยะทดลอง ที่เวลา 0 และ 4 ชั่วโมงของการใหอาหาร โดยวธิการใช ี stomach tube รวมกบั vacuum pump ในวนสัดทุายของแต ละระยะทดลองปร มาณิ 100 ml นำมาวดคั าความเป นกรด - ดางทันทีโดยใช pH meter (HANNA instruments HI 98153 microcomputer pH meter) หลังจากนั้น สุมเก็บของเหลวจากก ระเพาะรูเมนประมาณ 20 ml เติม 1M H2SO4 จำนวน 2 ml เพื่อรอการวิเคราะหแอมโมเนีย-ไนโตรเจน (ammonia-nitrogen, NH3-N) ตอไป ดวยวธิการกลีน่ั (Bremner and Keeney, 1965) และเกบต็วอยัางเลอดจากเสืนเล อดดำใหญ ืบรเวณคอิ (jugular vein) ปรมาณิ 5 ml หลงจากนั นนำมาป ั้นเหวยง่ี (centrifuge) ทความเรี่วรอบ็ 3,000 รอบตอนาท ีใชเวลา 10 นาทีทอี่ณหภุมูประมาณ ิ 4 o C และเกบส็วน plasma ใสตเยูนแช็แขงท็อ่ีณหภุมูิ20 oC –เพอนำมาว่ืเคราะหิ เมแทบอไลท  ในกระแสเล อดื (blood metabolite) โดยหาระดับยูเรียในเลือด (blood urea-nitrogen, BUN) (Crocker, 1967) กลูโคสในเลือด (Glu) (GOD-PAP method, Glucose Liquicolor®, Germany) และปริมาตรเม็ดโลหิตแดงอัดแนน (pack cell volume, PCV), beta-hydroxybutyrate (BHBA) (LiquiColor Procedure No. 2440, Stanbio Laboratory, Boerne, TX) นำขอมูลที่ไดจากการทดลองทั้งหมดมาวิเคราะหหา ความแปรปรวนแบบ Analysis of Variance (ANOVA) โดยใช Proc GLM (SAS Inst. Inc., Cary, NC) และเปรียบเทียบคา เฉลี่ยของกลุมทดลองดวยวิธี Duncan’ s New Multiple Range Test (Steel and Torrie, 1980) 34

Table 1 Effects of fermented durian peel with and without inoculants on average feed intake in goat Attribute Dietary treatment1 SEM2 FDP FDPM FDPC FDPL FDPML Days on test 21 21 21 21 21 - DMI, kg/d Total DMI, kg/d 0.796 0.757 0.785 0.797 0.806 0.02 DMI, %BW 2.962 2.840 2.896 2.942 3.044 0.06 DMI, g/kg W0.75 67.39 64.44 66.08 67.66 68.98 1.56 Means within a row were compared which were not significantly different (P>.05) 1 FDP: fermented durian peel fermented without inoculants; FDPM: fermented durian peel with molasses; FDPC: fermented durian peel with cellulase; FDPL: durian peel fermented with Lactobacillus casei TH14; FDPML: fermented durian peel fermented with molasses and Lactobacillus casei TH14. 2 SEM = Standard error of the mean (n = 5). DMI = dry matter intake นิเวศวิทยาในกระเพาะรูเมน และคาเมแทบอไลทในกระแสเลือด คาความเปนกรด-ดางในกระเพาะรูเมน (ruminal pH) อุณหภูมิแอมโมเนีย-ไนโตรเจน (NH3-N) ในกระเพาะรูเมน และคาเมแทบอไลทในกระแสเลือด ของแพะลูกผสมพื้นเมืองไทย (Table 2) พบวาคาเฉลี่ย ruminal pH และคา NH3-N ในกระเพาะรเมนของแพะทูได่ีรบั FDPML มคีาต ำกว่าแพะกลมทุได่ีรบั FDP (P<0.05) แตไมมความแตกตีางเม อเปร่ืยบเทียบี กบแพะกลัมทุได่ีรบั FDPM, FDPC และ FDPL (P>0.05) ตามลำดบัอาจเนองจากม่ืกรดอีนทริยีส งในกลูมทุหม่ีกดัวยสารเสร มิ อยางไรก็ตาม การศึกษาครั้งนี้พบวาคาเฉลี่ย pH คอนขางคงที่ (6.44-6.71) ซึ่งเปนระดับที่เหมาะสมตอการทำงานของกลุม จลุนทริยีทยี่อยสลายเย อใย ื่ (cellulolytic bacteria) และการยอยของโปรต นี (6.0-7.1) (Firkins, 1996) ทำนองเดยวกีบคัา NH3-N ทต่ีำอาจเน่องมาจากกระบวนการย่ือยสลายถกยูบยังและ้ั NH3-N ถกจูลุนทริยีนำไปใช  ประโยชน  ไดเพมข่ิ นในกระเพาะร้ึเมนู (Hristov and Jouany, 2005) ขณะทคี่าเฉลยอี่ณหภุมูิและคาเมแทบอไลท  ในกระแสเล อดื (Glu, PCV, BUN, BHBA) ของแพะ แตละกล มไมุมความแตกตีางกนั (P>0.05) อาจเนองมาจากปร ื่มาณการกิ นได ิอ สระของแพะแติละกลมทุ ไมี่แตกตางกนัจงไม ึม ี ผลตอคาเมแทบอไลทในกระแสเลือดและมีคาอยูในเกณฑที่ปกติในแพะคือ 50-75 mg/dL, 22-38% (Jain, 1993), 11.2-27.7 mg/dL (Lloyd, 1982) ตามลำดับ ซึ่งคาความเขมขนของ BUN ปกติจะผันแปรขึ้นอยูกับหลายปจจัยเชน อายุอาหาร ปริมาณ โปรตีนที่กินไดและโดยเฉพาะระดับของ NH3-N ในกระเพาะรูเมน ทำนองเดียวกับคาเฉลี่ยของ BHBA มีคาอยูในชวง ผลการทดลองและวิจารณ ปริมาณการกินวัตถุแหงไดอยางอิสระของอาหาร ผลการใชสูตรอาหารผสมเสร็จที่มีเปลือกทุเรียนหมักแตกตางกัน คือ FDP, FDPM, FDPC, FDPL และ FDPML ตอปริมาณการกินไดทั้งหมดทั้งที่คิดเปนปริมาณเฉลี่ย (kg/d) และคิดเปนเปอรเซ็นตของน้ำหนักตัว (% BW) หรือกรัมตอ กิโลกรัมน้ำหนักแมแทบอลิก (g/kg W0.75) ของแพะทุกกลุมไมมีความแตกตางกัน (P>0.05) โดยปริมาณการกินไดทั้งหมด อยูในชวง 0.757-0.806 กิโลกรัมวัตถุแหงตอตัวตอวัน (Table 1) สอดคลองกับการศึกษาของ Arriola et al. (2011) ที่ไดทำ ศึกษาการหมักขาวโพดดวยแบคทีเรียกรดแลคติกชนิดตางๆ เปนแหลงอาหารหยาบในโคนมพันธุโฮนสไตนพบวาปริมาณ การกนวิตถัแหุงได อยางอสระของอาหาริ และปรมาณโภชนะท ิกี่นได ิ ไมมความแตกตีางกนั (P>0.05) ขณะทการยี่อยได ของ โภชนะมีความแตกตางก ัน (P<0.05) 35

Table 2 Effects of fermented durian peel with and without inoculants on rumen fermentation characteristics and blood metabolized characteristics in goat Attribute Dietary treatment1 SEM2 FDP FDPM FDPC FDPL FDPML Ruminal pH 6.71a 6.60ab 6.47b 6.56ab 6.44b 0.05 Temperature, ํC 39.10 39.31 39.11 39.20 39.40 0.15 NH3-N, mg/dL 22.58a 18.57b 19.29b 18.86b 17.29b 0.43 Glu, mg/dL 68.70 70.00 69.90 70.00 70.20 1.68 PCV, % 28.40 28.70 29.30 29.40 28.20 0.57 BUN, mg/dL 20.97 20.09 20.54 20.45 17.62 1.24 BHBA, mg/dL 4.61 4.42 4.35 4.56 4.36 0.69 a-c Within rows not sharing a common superscripts are significantly different (P<0.05) 1FDP: fermented durian peel fermented without inoculants; FDPM: fermented durian peel with molasses; FDPC: fermented durian peel with cellulase; FDPL: durian peel fermented with Lactobacillus casei TH14; FDPML: fermented durian peel fermented with molasses and Lactobacillus casei TH14 2 SEM = Standard error of the mean (n = 5) Glu = glucose; PCV = pack cell volume; BUN = blood urea nitrogen; BHBA = beta-hydroxybutyrate 4.35-4.61 mg/dL พบวาไมมีความแตกตางกัน (P>0.05) ซึ่งคา BHBA บงบอกถึงสมดุลของพลังงาน และถามีคาสูงจะมี สหสมพันธัเชงลบกิบสมดัลของพลุงงานั (negative energy balance) (Butler et al., 2006) แสดงใหเหนว็ าการใช  เปลอกทืเรุยนี หมักดวยแบคทีเรียกรดแลคติกและสารเสริมในสูตรอาหารแพะไมมีผลกระทบตอคาเมแทบอไลทในกระแสเลือด สรุป จากผลการทดลองนสรี้ปไดุวา การใชเปล อกทืเรุยนหมีกดัวยแบคทเรียกรดแลคตีกและสารเสริมิ (FDPM, FDPC, FDPL และ FDPML) ในอาหารผสมเสร็จไมมีผลกระทบตอปริมาณการกินไดอุณหภูมิและคาเมแทบอไลทในกระแสเลือดของ แพะ อยางไรก็ตาม ควรมีการศึกษาในแพะขุน หรือแพะรีดนมในระยะตางๆ รวมทั้งวิเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐกิจที่ เกิดขึ้นในสภาพฟารม หรือการเลี้ยงของเกษตรกรตอไป คำขอบคุณ คณะผวูจิยใคร ัขอขอบคณุบรษิทซัฮอรีสอนเตอริเทรด จำกดั อำเภอจะนะจงหวัดสงขลาั 90130 ทสนี่บสนันวุสดั เปลุอกื ทเรุยนีศนยูวจิยความเป ันเล ศเทคโนโลย ิชีวภาพเกษตรและทรีพยากรธรรมชาตั ิระยะท 3 (CoE-ANRB: phase 3) ี่ทไดี่สน บสนันุ ทุนวิจัยประจำปพ.ศ. 2563 และขอขอบคุณสาขาวิชานวัตกรรมการผลิตสัตวและการจัดการ คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทรที่ไดสนับสนุนสถานที่และอุปกรณที่ทำใหงานวิจัยนี้สำเร็จลุลวงไปดวยดียิ่ง 36

เอกสารอางอิง วิวัตนวรามิตร, สรัลรัตนพวงบริสุทธิ์, วิทวัส เวชกูล, นฤมล เวชกูล และวรพิศ พัฒนพานิช. 2559. ผลของการใชแปงจาก เมล็ดทุเรียนทดแทนปลายขาวในสูตรอาหารตอสมรรถนะการผลิตไกเนื้อ. วารสารเกษตรพระวรุณ. 13: 145-152. สันติหมัดหมัน, ไชยวรรณ วัฒนจันทร, วันวิศาขงามผองใส และเสาวนิต คูประเสริฐ. 2555. ผลของการหมักทางใบปาลม นำม้นรัวมกบกากนัาตาลระดบตัางๆตอปร มาณการกิ นได ิ และการใช  ประโยชน  ได ของโภชนะในโคพ นเม้ืองื . แกนเกษตร . 40: 79-92. สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2559. สถิติการเกษตรของประเทศไทย ป 2559. สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. กรุงเทพฯ. AOAC. 1995. Official Methods of Analysis. 16th ed. Assoc. Off. Anal. Chem., Arlington, VA. Arriola, K.G., S.C. Kim, C.R. Staple, and A.T. Adesogan. 2011. Effect of applying bacterial inoculants containing different types of bacteria to corn silage on the performance of dairy cattle. Journal of Dairy Science. 94: 3973-3979. Bremner, J.M., and D.R. Keeney. 1965. Steam distillation methods of determination of ammonium nitrate and nitrite. Analytica Chimica Acta. 32: 485-493. Butler, S.T., S.H. Pelton, and W.R. Butler. 2006. Energy balance, metabolic status, and the first postpartum ovarian follicle wave in cows administered propylene glycol. Journal of Dairy Science. 89: 2938-2951. Cai, Y., Y. Benno, M. Ogawa, and S. Kumai. 1999. Effect of applying lactic acid bacteria isolated from forage crops on fermentation characteristics and aerobic deterioration of silage. Journal of Dairy Science. 82: 520-526. Chen, X., W. Li, C. Gao, X. Zhang, B. Weng, and Y. Cai. 2017. Silage preparation and fermentation quality of kudzu, sugarcane top and their mixture treated with lactic acid bacteria, molasses and cellulase. Animal Science Journal. 88: 1715-1721 Crocker, C.L. 1967. Rapid determination of urea-nitrogen in serum or plasma without deproteinization. American Journal of Medical Technology. 33: 361-365. Firkins, J.L. 1996. Maximizing microbial protein synthesis in the rumen. Journal of Nutrition. 126: 1347-1354. Hristov, A.N., and J.P. Jouany. 2005. Factors affecting the efficiency of nitrogen utilization in the rumen, in Nitrogen and Phosphorus Nutrition of Cattle: Reducing the Environmental Impact of Cattle Operations. pp. 117-166. CAB International, Cambridge, MA. Jain, N.C. 1993. Essentials of Veterinary Hematology. 1st ed. Philadelphia, USA: Lea & Febiger. Khota, W., S. Pholsen, D. Higgs, and Y. Cai. 2017. Fermentation quality and in vitro methane production of sorghum silage prepared with cellulase and lactic acid bacteria. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences. 30:1568-1574. Lloyd, S. 1982. Blood characteristics and the nutrition of ruminants. British Veterinary Journal. 138:70-85. NRC. 1981. Nutrient Requirements of Goats: Angora, Dairy and Meat Goats in Temperate and Tropical Countries. Washington, D.C.: The National Academies Press. Nuraini, A.D., and M.E. Mahata. 2012. Improving the nutrient quality of durian (Durio zibethinus) fruit waste through fermentation by using Phanerochaete chrysosporium and Neurospora crassa for poultry diet. International Journal of Poultry Science. 14:354-358. Steel, R.G.D., and J.H. Torrie. 1980. Principles and procedures of statistics: A Biometerial approach. (2nded.). McGraw-Hill, New York, USA. Sunato, S., V. Pattarajinda, P. Lowilai, and N. Nontaso. 2015. Effect of yeast fermented ethanol waste on feed utilization and digestion in dairy cattle. Pakistan Journal of Nutrition. 14: 468-473. Van Soest, P.J., J.B. Robertson, and B.A. Lewis. 1991. Methods for dietary fibre, neutral detergent fire and non-starch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science. 74: 3579-3583. 37

ข  าวกิจกรรม สมาคมสัตวบาลแห งประเทศไทย Ã‹ÇÁ¾Ô¸ÕÊÇ´¾ÃÐÍÀÔ¸ÃÃÁ áÅÐ¾Ô¸Õ¾ÃÐÃÒª·Ò¹à¾ÅÔ§È¾ ÈÒÊμÃÒ¨ÒÃÂà¡ÕÂÃμÔ¤Ø³ ´Ã.¨ÃÑÞ ¨Ñ¹·ÅÑ¡¢³Ò นายสเทพุวงศรน่ืนายกสมาคมสตวบาลแหั งประเทศไทย  ในพระราชปถูมภั  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีพรอมดวยคณะกรรมการ บริหารสมาคมฯไดเขารวมพิธีสวดพระอภิธรรม และพิธีพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารยเกยรตีคิณุดร.จรญัจนทลักขณาัเมอว่ืนทั 6 - 11 ่ีมถินายนุพ.ศ. 2566 ณ วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร บางเขน กรุงเทพมหานคร. 38

ข  าวกิจกรรม สมาคมสัตวบาลแห งประเทศไทย ÇÑ¹´×èÁ¹ÁâÅ¡ (World Milk Day) »ÃÐ¨Ó»‚ 2566 นายสเทพุวงศรน่ืนายกสมาคมสตวบาลแหั งประเทศไทย  ในพระราชปถูมภั  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีพรอมดวยคณะกรรมการ บรหารสมาคมฯิ ไดเขารวมงานวนดั มนมโลก ื่ (World Milk Day) ประจำป 2566  ภายใตชื่องาน “60 ปนมเกษตรเพื่อนนทรีปที่ 80 : สุขภาพดีสรางไดดวยตัวคุณ ในวันที่ 1 มิถุนายน 2566 ณ หองประชุมสุธรรม อารีกุลอาคารสารนิเทศ 50 ป มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 39

ข  าวกิจกรรม สมาคมสัตวบาลแห งประเทศไทย ¾Ô¸ÕÁÍºâÅ‹à¡ÕÂÃμÔÂÈ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂ¸ÃÃÁÈÒÊμÃ นายสเทพุวงศรน่ืนายกสมาคมสตวบาลแหั งประเทศไทย  ในพระราชปถูมภั  สมเดจพระเทพร็ตนราชสัดาฯุสยามบรมราชกมารุีไดรบโล ัเกยรตียศิ ประเภท ผูทำคุณประโยชนใหกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรในโอกาสวันสถาปนา มหาวทยาลิยธรรมศาสตรั ครบรอบปท 89 ่ีเมอว่ืนทั 31 ่ีมนาคมี 2566. 40

ข าวประชาสัมพันธ ¡ÃÐ·ÃÇ§à¡ÉμÃáÅÐÊË¡Ã³¡ÒÃà¡ÉμÃ ¡ÃÐ·ÃÇ§à¡ÉμÃÏ »ÃÐ¡ÒÈ¤ÇÒÁÊÓàÃç¨ ¤ÃÑé§áÃ¡¢Í§»ÃÐà·Èä·Â ã¹¾Ô¸ÕÁÍºãº»ÃÐ¡ÒÈÃÑºÃÍ§¾×é¹·Õè “¡ÒÃàÅÕéÂ§¤ÇÒÂ»ÅÑ¡áÅÐÃÐºº¹ÔàÇÈã¹¾×é¹·ÕèªØ‹Á¹éÓ·ÐàÅ¹ŒÍÂ” à»š¹¾×é¹·ÕèÁÃ´¡âÅ¡·Ò§¡ÒÃà¡ÉμÃ (GIAHS) นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณเปดเผยถึง ความสำเรจในการย ็นเอกสารขื่อเสนอ  “การเลยงควายปล ี้กและระบบนัเวศิ ในพนทื้ชี่มนุ ำทะเลน้อย ” เมอเดื่อนตืลาคมุ 2565 ทผี่านมา โดยการเสนอเรองื่ ดงกลัาวเพอขอร่ืบการรั บรองเป ันพนท้ื มรดกโลกทางการเกษตร่ีมหลีกเกณฑั  การพิจารณาของพ้นทื ี่ GIAHS ทั้งหมด 5 ขอไดแก 1) ความมั่นคงอาหาร/ ชวีตความเป ินอยดู 2) ีความหลากหลายทางชวภาพเกษตรี 3) ระบบความร/ู ภมูปิญญาทองถนิ่มมาแตีดงเดั้มิ 4) วฒนธรรมัระบบคณคุาและองคกรทาง สงคมัและ 5) ลกษณะภัมูทิศนั /และภมูทิศนัทางทะเล และจากการประชมุ คณะกรรมการทปรี่กษาทางดึานว ทยาศาสตริ (Scientific Advisory Group:  SAG) ขององคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาติ (FAO) เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน 2565 ไดประกาศให “การเลี้ยงควายปลักและระบบนิเวศ ในพื้นที่ชุมน้ำทะเลนอย” เปนพื้นที่มรดกโลกทางการเกษตร (Global Important Agricultural Heritage Systems หรือ GIAHS) ของ FAO และ นับเปนพื้นที่มรดกโลกทางการเกษตรแหงแรกของประเทศไทย สำหรับพื้นที่มรดกโลกทางการเกษตรแหงแรกของไทยนี้ มีพื้นที่ทั้งหมด 45,822 เฮกตาร (458.22 ตารางกิโลเมตร) ครอบคลุมพื้นที่ 3 จังหวัด คือ จังหวัดพัทลุง จังหวัดสงขลา และจังหวัดนครศรีธรรมราช มีลักษณะเปนทะเลแบบลากูน (Lagoon) หนึ่งเดียวของประเทศไทย มีความสำคัญเปนพื้นที่ชุมน้ำที่มีความสำคัญระหวางประเทศ ไดรับการ แตงตงอนั้สุ ญญาแรมซารั ในปพ.ศ. 2541 (Ramsar site No.948) ครอบคลมุ พื้นที่ปาพรุเปนเสนทางอพยพของนกจากเอเชียตะวันออกและแหลง ที่อยูของสัตวที่ใกลสูญพันธุซึ่งมีความหลากหลายทางชีวภาพ มีระบบนิเวศที่สมบูรณรวมทั้งเปนแหลงอาศัยสำคัญของสังคม สัตวและสังคมพืชนานาชนิด และแหลงประกอบอาชีพหลักและความมั่นคงทางอาหารของชุมชนในพื้นที่โดยเฉพาะอยางยิ่ง อาชีพกสิกรรมแบบดั้งเดิม เชน การทำนา การทำประมงและเลี้ยงสัตวโดยเฉพาะ “ควายปลัก” ซึ่งมีลักษณะเหมือนควายปกติ แตมีความสามารถในการปรับตัวใหสามารถหากินไดทั้งในน้ำและบนบก ซึ่งเปนเอกลักษณของควายในพื้นที่จึงเปนแหลง ทองเที่ยวที่ไดรับความนิยมในจังหวัดพัทลุง. 41

ข าวประชาสัมพันธ ¡ÃÁ»ÈØÊÑμÇ ä·ÂÊ‹§ÍÍ¡à»š´»ÃØ§ÊØ¡ä»ÍÍÊàμÃàÅÕÂ นายประยูรอินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณเปดเผยภายหลังเปนประธานพิธีสงออก “เปดแปรรูป ตูปฐมฤกษ” ของไทยไปออสเตรเลีย โดยมีนายสมชวน รัตนมังคลานนทอธิบดีกรมปศุสัตวนายประสิทธิ์บุญดวงประเสริฐ ประธานคณะ ผบรูหารบริษิทัเจรญโภคภ ิณฑัอาหาร จำกดั (มหาชน) หรอซืพีเอฟีพรอมดวยเจาหนาทที่เกี่ยวขี่องเขารวมณโรงงานแปรรปมูนบีรุี 2 ซีพีเอฟ กลาววาการเปดตลาดเปดปรุงสุกในออสเตรเลียถือเปนความสำเร็จครั้งสำคัญของไทยโดยเปนประเทศแรกของโลก ที่ไดรับการอนุมัติใหสงออกสินคาเปดพรอมทานไปออสเตรเลีย ซึ่งมีความเขมงวดในการรับรองความปลอดภัยสินคาเกษตร สูงมาก จากความรวมมือระหวางภาครัฐ และ เอกชน ในการยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑเปดปรุงสุกจากไทยตลอดทั้งหวง โซอุปทาน และการเจรจาระหวางรัฐบาลสองประเทศมาอยางตอเนื่องตลอด 7 ปตั้งแตป 2559 การเปดตลาดออสเตรเลียใน ครั้งนี้จึงถือเปนการตอกย้ำถึงคุณภาพเปดปรุงสุกของไทยเปนที่ยอมรับในระดับสากลและพรอมแขงขันในเวทีตลาดโลก ปจจบุนไทยส ังออกสนคิ าเป ดปร งสุกไปหลายประเทศทุวโลก ั่อาทิอยีูญปี่นุนวซิแลนดี เปนตนทงนั้ี้ลอตแรกสงออกจำนวน  20 ตัน ขนสงทางทาอากาศยานสุวรรณภูมิและคาดวาการสงออกเปดปรุงสุกไทยไปออสเตรเลียในชวงปแรก ประมาณ 1,200 ตนัจะชวยสร างรายได เข าประเทศได  ประมาณ  400 ลานบาท (11.86 ลานเหร ยญสหรีฐั) ขณะเดยวกีนักระทรวงเกษตรฯ มนโยบาย ี ในการอำนวยความสะดวกการคาสินคาเกษตร โดยไดมอบหมาย ใหหนวยงานที่เกี่ยวของลดขั้นตอนและระยะเวลาการขอ อนุญาตการสงออกใหใชเวลาสั้นลง 50% พรอมทั้งนำเทคโนโลยีและแอปพลิเคชั่นมาทดแทนการทำงาน เพื่ออำนวยความ สะดวกและใหบริการแกเกษตรกรตลอดจนผูสงออกไทยดวย. 42

ข าวประชาสัมพันธ CPF ¤ÇŒÒ 17 ÃÒ§ÇÑÅ 'ÊØ´ÂÍ´ÃÊªÒμÔÍÒËÒÃÃÐ´ÑºâÅ¡' ¨Ò¡àºÅàÂÕÂÁ μÍ¡ÂéÓ '¤ÃÑÇâÅ¡' ¼ÙŒ¼ÅÔμÍÒËÒÃ¤Ø³ÀÒ¾»ÅÍ´ÀÑÂ ÍÃ‹ÍÂμÔ´´ÒÇ บริษัท เจริญโภคภัณฑอาหาร จำกัด (มหาชน) หรือ ซีพีเอฟ ควารางวัล "สุดยอดรสชาติอาหารระดับโลก ประจำป 2023" หรือ Superior Taste Award 2023 จำนวน 17 สินคา ครอบคลุมทุกหมวด ทั้งกลุมของสดและอาหารพรอมรับประทาน จากสถาบนชั นนำของโลก ั้ International Taste Institute ซงจึ่ดขั นเป ึ้นประจำท  กปุณกรงบรุสเซลสั ประเทศเบลเยยมี โดยป 2023  มีผลิตภัณฑอาหารและเครื่องดื่มจากทั่วโลกมากกวา 2,000 รายการ เขารับการประเมินรสชาติอยางเขมขน ซีพีเอฟ ในฐานะ ผูนำดานอาหารและสงเสริมการบริโภคเพื่อสุขภาพที่ดีไดรับรางวัลระดับ 3 ดาวจาก "ไกเบญจา" "ไสกรอก ซีพี" "กุงสด ตราซีพีแปซิฟก" "เกี๊ยวกุง ซีพี" และ "นักเก็ตและเกี๊ยวซา" เนื้อจากพืชแบรนด MEAT ZERO สะทอนถึงความทุมเทในการ พัฒนาสินคาตามมาตรฐานสากล สะอาด ปลอดภัยและมีรสชาติอรอยถูกใจผูบริโภคอยางแทจริง. 43

ข าวประชาสัมพันธ àº·Òâ¡ÃμÑé§à»‡ÒÃÒÂä´Œâμ 5-10% à¾ÔèÁ¡ÓÅÑ§¼ÅÔμÅØÂμ‹Ò§»ÃÐà·È âºÃ¡à¡ÍÃªÕéËÁÙà¶×èÍ¹ÂÑ§¡´´Ñ¹ นายวสิษฐ แตไพสิฐพงษประธานเจาหนาที่บริหารและกรรมการผูจัดการใหญบมจ. เบทาโกร หรือ BTG เปดเผยวา บริษัทตั้งเปาหมายการเติบโตของยอดขายป 2566 ไวไมต่ำกวา 5-10% เมื่อเทียบกับปกอน จากการขยายงานและการลงทุนที่ แข็งแกรงอยางตอเนื่อง โดยจะเห็นวาการจัดการธุรกิจมีระบบที่ชัดเจนและมีความโปรงใส ประกอบกับคุณภาพในการบริหาร งานตั้งแตกระบวนการผลิตทั้งในสวนของโรงงานและไลฟสตอก คุณภาพมาตรฐานความปลอดภัยดานอาหารเปนที่ยอมรับมา โดยตลอดวามีความแข็งแกรงและมีคุณภาพอาหารที่โดดเดน นอกจากนั้น บริษัทฯ ไดสรางฐานการจัดจำหนายและความสามารถในการจัดจำหนายอยางตอเนื่อง รวมถึงการสราง แบรนดด ิ้งอยางแข็งแกรง ทำใหแบรนดในเครือเบทาโกรเปนที่รูจักทั้งในประเทศและตางประเทศ จะเห็นไดจากสินคาประเภท เนื้อสัตวประสบความสำเร็จอยางมากในฮองกง ตอมาไดขยายตลาดไปยังสิงคโปรและมีการเติบโตที่ดีทำใหสามารถสราง มูลคาของผลิตภัณฑไดอยางตอเนื่อง ขณะเดียวกัน จากการที่บริษัทฯ มีแผนปรับกลยุทธดานสินคาและชองทางจัดจำหนาย ทำใหเชื่อวาสามารถบริหารอัตรากำไรขั้นตน (Gross Profit Margin) ที่ระดับ 16-18% พรอมกับยังสามารถที่จะบริหารคาใชจาย ในการจัดการขาย (SG&A) ไดที่ระดับ 11-12% และมีความพรอมในการที่จะลงทุนตอเนื่องปนี้อีกราว 4.7 พันลานบาท สำหรับกลยุทธที่สำคัญในปนี้บริษัทฯ ยังเนนการลงทุนเพื่อขยายฐานการผลิตตอเนื่อง โดยหวังวาจะสามารถสงผลใหมี ความสามารถในการสรางผลิตภัณฑตลอด value chain พรอมทั้งขยายชองทางการจัดจำหนายไปยังตางประเทศมากขึ้น เชน กัมพูชา เมียนมา ลาว และยังเนนการทำ R&D เพื่อปรับปรุงผลิตภัณฑใหมีมูลคามากขึ้น โดยจะจัดสรรสินคาเขาไปขายใน ชองทางที่มีมูลคามากขึ้นดวยเชนกัน. 44

แซบ-นัว...ครัวสัตวบาล μÍ¹ áÁ‹äÁŒ«Õ¿Ù‡´-»Ò¡¹éÓªØÁ¾Ã ชวงปลายฤดูรอนของตนเดือนพฤษภาคมที่ผานมา ไดมีโอกาสกลับไปเยี่ยมเยือนถิ่นเกาที่เคยไดทำงาน คือที่จังหวัด สุราษฎรธานีและจังหวัดชุมพร ในชวงนี้อากาศทางภาคใตทาง ฝงอ าวไทย  จะไมม ฝนตก ี และไมมคลีนลมทื่รี่นแรงุอากาศเหมาะ กับการพักผอนชายทะเลเปนอยางยิ่ง ในการเดินทางคร้ังนี้ก็ได มาเยี่ยมชมโครงการของ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทรวิทยาเขต สุราษฎรธานีพื้นที่ทุงใสไช อ.ไชยา จ.สุราษฎรธานีซึ่ง รศ. ดร.โอภาส พิมพา เปนผูบุกเบิกงานของโครงการฟารมโคเนื้อ ฟารมแพะ และฟารมประมง นบวัาสถานทแห่ีงน จะเป้ี นประโยชน   ในการฝกภาคปฏิบัติแกนักศึกษาดานสัตวศาสตรและสามารถ เปนตนแบบใหกับเกษตรกรในพื้นที่นำไปใชไดเปนอยางดียิ่ง โดยเมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 2566 ทีมงาน สภาเกษตรกรแหงชาติ ไดมาร วมประช มเรุองแนวทางพื่ฒนาเครัอขืายการเลยงแพะและี้ การตลาดทกำล ี่งมั ปีญหาของพนทื้ภาคใต ี่ ซงจะมึ่การใช ี โปรแกรม  บนทักฐานขึอมลจากเกษตรกรูสการแปรรู ปูและการตลาดนำไป สการเลูยงแพะอยี้างยงยั่นของภาคใต ื ในอนาคต จากความรวมมอื กนระหวัางสภาเกษตรกรแหงชาต ิมหาวทยาลิยราชภัฏสัราษฎร ุธาน ี และมหาวทยาลิยสงขลานครันทริ วทยาเขตสิราษฎร ุธาน ีหลงจากั เสร็จสิ้นภารกิจที่ทุงใสไช อ.ไชยาจังหวัดสุราษฎรธานีก็ไดเดิน ทางตอไปย งจังหวัดชัมพรุเพอร่ื บทราบป ัญหาของกลมเกษตรกรุ ผูเลี้ยงแพะในวันถัดไป หานหิวโหย..! 45

แซบ-นัว...ครัวสัตวบาล จากการเดินทางดวยรถยนตจากจังหวัด สราษฎร ุธานมาถีงจึงหวัดชัมพรุกเป็นเวลาทพระอาท่ีตยิ  กำลังจะลับขอบฟาพอดีคณะเราตกลงกันวาไปหาที่ พกแถวชายหาดปากน ั ำช้มพรุซงไม ึ่หางจากตวเมัองชืมพรุ มากนัก สถานที่พักที่ติดตอไดคือ “จันจิรารีสอรท” สถานที่พัก แหงนี้จัดไดวาเปนรีสอรทที่ติดชายหาด มีวิวทิวทัศนสวยงามมาก สามารถนั่งรับลมเย็นที่พัดพาเอาความชุมชื้นเย็นสบายมาสูผิวกาย ทำใหหาย จากความเหนดเหน็อยจากการเดื่นทางได ิ เปนอยางด ีอกทีงมั้ราคายีอมเยาเหมาะ สำหรบการมานอนพักผั อนได  เปนอยางดยีงิ่หลงจากทั ไดี่เชคอ็นเขิาหองพ กเปัน ที่เรียบรอย หานหิวโหยจึงไดออกมานั่งจิบเบียรเย็นๆ แกลมกับมันฝรั่งทอด ขบเคยว้ีเพอร่ืบลมทะเลทัม่ีานงร่ัมชายหาดิซงทางร่ึสอรี ทได จดเตรั ยมไว ี สำหร บั แขกที่มาพัก พอหมดไป 1 ขวดถึงไดเขาไปอาบน้ำชำระรางกายใหสดชื่น เตรียมพรอมกับการที่จะตอง ไปหาอาหารทะเลสด ๆ กระแทกทองใหหายอยากเมื่อมาถึงดินแดนแหงอาหารทะเลสดๆ ของอาวไทย เมอทื่กคนพรุอมพระอาทตยิ ไดล บขอบฟ ั าไปแล วความมดกืเข็ามาบดบงัไดเวลาทที่องเรมริ่องโหยหา  อาหารทะเลอรอยๆกมาถ็งึทางเจาของร สอรี ทได  แนะนำเราว ามรีานอาหารทะเลสดๆ  รสชาตเยิยมอยี่รูานหนงึ่ ชอื่ “แมไมซ ฟีดู”ใหข บรถเลาะไปตามถนนร ั มชายหาดไปประมาณ ิ 3 กโลเมตร ิรานจะตงอยั้รูมหาดซิายมอื เราใชเวลาไม ถงึ 10 นาทีกได็พบกบั “รานแม ไมซ ฟีดู ปากนำช้มพรุ ” รานรมชายหาดิมทีจอดรถหนี่ารานเลย เดินเขามาพบรานตกแตงแบบเรียบงาย เปนแนวบานไมไผใหสัมผัสธรรมชาติบรรยากาศสุดชิลๆ ในชวง กลางคืนกลางคืนจะมีแสงไฟจากเรือหาปลาหมึกที่ชาวบานเรียกวา “เรือไดหมึก” ใหชมเต็มทะเล พอคณะ เราหาที่นั่งไดเปนที่เรียบรอยแลว สิ่งแรกที่สั่งมาคือ น้ำลางคอที่ชื่อวา “รีเยนซี่” วันนี้หานหิวโหยขอเปน “ออนเดอะร็อค” แกลมกับ “หอยนางลมทรงเครื่อง” ซึ่งหอยชุมพรก็ใหญไมแพหอย สุราษฎรนะครับทาน คนชุมพรบอกวาหามกินเกิน 3 ตัว ถากินหอยเกินจากที่ บอกไวจะทำใหนอนไมหลับ จะตะกายฝาทั้งคืน เปนอันวาหอยนางรม จึงเปนเมนูแรก ซึ่งพวกเรานับหัวกันแลวสรุปใหกินหอยนางรมกันคน ละ 3 ตัวพอครับ เมนูถัดไปที่สั่งมาคือ “แกงสมไขปลาเรียวเซียวยอด มะพราว” “ใบเหลียงผัดไข” “ปลาหมึกทอดกระทียม” และ 46

แซบ-นัว...ครัวสัตวบาล “กุงลายเสือผัดซอสมะขาม” ทั้ง 4 เมนูนี้เปนไดทั้งกับแกลมและ ทานกับขาวสวยรอน ๆ ซึ่งแกงสมไขปลาเรียวเซียวยอดมะพราว จัดวาเปนอาหารที่หากินไดยากมาก ไขปลาที่ทางรานจัดมามีขนาด เม็ดโต ๆ เกือบเทานิ้วโปงหัวแมมือ พริกแกงสมเปนแบบแกงเหลืองของทาง ภาคใตที่มีความจัดจานของรสชาติความเผ็ดเปรี้ยวเค็มหวานพรอม 4 รส สวนปลาหมึกทอดกระทียม และกุงลายเสือผัดซอสมะขาม จัดไดวาหรอยจังฮูรสชาติดีมากเลย มีความละมุนมีความหวานม ความกรุบกรอบ กุงลายเสือของเขาสดเนื้อแนน ตัวใหญมาก ทั้งนี้ เพราะความสดและฝมือแมครัวเลยตองยกนิ้วใหสำหรับใบเหลียง ผัดไขผัดมากำลังดีใบเหลียงนิ่ม ปรุงมากลมกลอม เค็มนำหวานตาม อรอยมาก ซึ่งสามารถชวยในการตัดรสเผ็ดของแกงสมไดเปนอยางดี ในค่ำคืนนี้ทุกคนมีความเจริญอาหารเปนอยางยิ่งทำให 5 เมนูแรกหมด ไปในชวพรั่บตาพริอมกบขัาวสวยร อนๆหนงหมึ่อ ทำใหตองส งเมนั่มาู เพิ่มอีก 3 เมนูคือ“ปลาอินทรียทอดน้ำปลา” “หมึกไขนึ่งมะนาว”และ“หอยขาวตมตะไคร” ซึ่ง 3 เมนูหลัง นี้จัดไดวาเปนกบแกลมที่เลิศรสที่สุด และหากินไดยากโดยเฉพาะหอยขาวตมตะไครซึ่งมีความหวานของ เนื้อหอยจากความสดใหม และปลาอินทรียทอดน้ำปลา ทอดมากรอบนอกนุมใน สวนหมึกไขนึ่งมะนาว รสจัดจานแซบสะใจ ทองของปลาหมึกอัดแนนดวยไขปลาหมึกแทๆ ไมใชปลาหมึกที่ยัดกอนแปงมันที่ หลอกขายกนในกร ังเทพฯุดงนันถั้าท านได มโอกาสมาเท ียวที่ชี่มพรุขอแนะนำใหไดแวะชมิ อาหารรานน ี้พนกงานตัอนรบนัารกมากๆัดแลเปูนอยางด ีอบอนุ เปนกนเองพรัอม แนะนำเมนูเด็ด ๆ ใหเราไดลองลิ้มชิมรส และราคาถูกมากกกก 47

แซบ-นัว...ครัวสัตวบาล กอนจากกันในฉบับนี้...เชนเคยครับ...หานหิวโหย ขอฝาก...กลอนเทิดทูนเมีย... ลองอานกันดู....ครับ ถึงเมียแกแตเรา ยังเคารพ ยอมสยบ เชื่อฟง เมียสั่งเสีย คุมประพฤติยึดหลัก คนรักเมีย เชานั่งเชียรค่ำนอนชม สุขสมใจ ถึงอวนกลม หรือผอมแหง เปนแรงแก จะยักแยยักยัน ไมหวั่นไหว เมียยังเดน เปนดาว เหนือสาวใด ไมมีใคร มีคา เหนือกวาเมีย เพราะเมียคือ คนดีคูชีวิต ไมมีพิษ มีภัย สิ่งใดเสีย อยากขอรอง รัฐบาล ทานชวยเชียร ตั้ง “วันเมียแหงชาติ” ประกาศไป กำหนดกัน วันไหน ไดทั้งนั้น ถือเปนวัน สำคัญ อันยิ่งใหญ รัฐประกาศ ราชการ หยุดทั่วไทย ทานผูใด เห็นดวย ชวยกันเชียร อานจบแลว...หานหิวโหยขอใหทุกๆ ทาน เจริญๆ อยูเย็นเปนสุขทั่วกันถวนหนา นะครับ....... แลวพบกันฉบับหนาคราบๆๆๆ...ไปละเวย...ไปละวา...หานหิวโหย...จอมซาส...ขออำลา...ขอลาไปกอน. 48

1. บริษัท เคมิน อินดัสตรีส (ประเทศไทย) จำกัด 2. หางหุนสวนจำกัด ชาชายูนิอโกร 3. บริษัท ซินโปรแอนนิมอล นูทริชั่น (ไทยแลนด) อิงค 4. บริษัท ซีพีเอฟ ประเทศไทย (จำกัด) มหาชน 5. บริษัท ท็อป ฟด มิลลจำกัด 6. บริษัท ไทยฟูดสกรุป จำกัด (มหาชน) 7. บริษัท เนเจอรเฮลทโปรดักสจำกัด 8. บริษัท โนวัส อินเตอรเนชั่นแนล (ประเทศไทย) จำกัด 9. บริษัท เบทาโกรจำกัด (มหาชน) 10. บริษัท ไบโอซายนแอนิมัลเฮลธจำกัด (มหาชน) 11. บริษัท ฟด เทคโน โฟกัส จำกัด 12. บริษัท ลิงกเทคโนโลยีคอรปอเรชั่น 13. บริษัท วอลคอม ไบโอเคม (ประเทศไทย) จำกัด 14. บริษัท เวท อะกริเทค จำกัด 15. เครือเวทโปรดักส 16. บริษัท อดิสสิโอเทรดดิ้ง (ประเทศไทย) จํากัด 17. บริษัท อินโนเว็ท คอรปอเรชั่น จำกัด 18. บริษัท อีมัลซิเฟลกซจำกัด 19. บริษัท อีแลนโค (ประเทศไทย) จำกัด 20. บริษัท แอมโกเวท จำกัด 21. บริษัท ฮูเวฟารมา(ประเทศไทย)จำกัด 22. บริษัท ออลมิกซอินเตอรเนชั่นแนล (ประเทศไทย) จำกัด 50