วชิ าหน้าทพ่ี ลเมอื ง ม.1 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 1 หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 1 บทบาทและหน้าทข่ี องเยาวชน 1. บทบาทและหน้าที่ของเยาวชน เยาวชน คือใคร ? เยาวชน หมายถงึ บุคคลอายุเกนิ 15 ปบี รบิ ูรณ์แตย่ ังไมถ่ ึง 18 ปบี รบิ รู ณ์ 1.1 การปฏิบตั ิตนเปน็ เยาวชนท่ดี ี 1) เคารพกฎกตกิ ารของสงั คม เพอ่ื การอยรู่ ว่ มกนั อยา่ งปกตสิ ขุ 2) ปฏบิ ัตติ นตามกฎหมาย
เยาวชนยอ่ มไม่กระทาในสง่ิ ทจี่ ะทาใหเ้ กดิ 3) ใฝ่เรยี นรู้ บคุ คลทมี่ คี ณุ ภาพ จะต้องมีความรู้ 4) มคี วามซื่อสตั ยส์ ุจริต คือเปน็ ผเู้ กรงกลวั ตอ่ การทาสง่ิ ไม่ดี 1. การปฏิบตั ติ นเปน็ เยาวชนทีด่ ี 5) มีระเบยี บวินยั 6) มคี ุณธรรมจริยธรรม จะช่วยใหเ้ กดิ ปญั หาสงั คมนอ้ ยลง เพราะคนไม่ 1. การปฏบิ ัติตนเป็นเยาวชนท่ีดี 1.2 การปฏิบัตติ นเป็นผู้มีจติ สาธารณะ จติ สาธารณะ หมายถงึ การมองเหน็ คณุ คา่ การลงมือปฏบิ ตั ิ 1) การมสี ว่ นรว่ มในกจิ กรรมทางสงั คม เชน่ รณรงคต์ อ่ ตา้ นยาเสพตดิ รว่ มกจิ กรรมตา่ งๆของสงั คม 2) มีสว่ นรว่ มในการอนุรกั ษ์ 2. การปฏบิ ัติตนเปน็ ผมู้ ีจติ สาธารณะ 3) อนรุ ักษ์ สืบสานประเพณี 4) รักษาสาธารณะสมบตั ิ เชน่ ถนน ปา้ ยรถโดยสาร สิ่งกอ่ สรา้ งตา่ ง ๆ 2. การปฏิบตั ติ นเป็นผมู้ ีจิตสาธารณะ 2. การเคารพสิทธิและเสรภี าพ เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นรจู้ กั สทิ ธิ เสรภี าพ 2.1 ความหมายของสทิ ธิ และเสรภี าพ สิทธิ หมายถงึ ประโยชนข์ องบคุ คล เช่น สทิ ธิในการไดร้ ับการศกึ ษา สทิ ธใิ นทรัพยส์ ิน เสรีภาพ
หมายถงึ ความอสิ ระในการกระทาของบคุ คล เช่น เสรีภาพในการนับถอื ศาสนา 2.1 ความหมายของสทิ ธิ และเสรีภาพ เยาวชนควรแสดงออกถงึ การเคารพสทิ ธแิ ละเสรีภาพ ดังนี้ เคารพสิทธขิ องกนั และกนั ปกปอ้ งสิทธเิ สรภี าพของตนเอง เคารพในความแตกตา่ ง การเคารพสิทธแิ ละเสรีภาพของตนเองและผอู้ น่ื รับผดิ ชอบตอ่ หนา้ ที่ เปน็ ศาสนกิ ชนทดี่ ี รว่ มกจิ กรรมของสงั คม การเคารพสิทธิและเสรภี าพของตนเองและผ้อู น่ื ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผดู้ อ้ ยโอกาส ส่งเสริมการเคารพสทิ ธิ 3. การปฏิบัติตนในการเคารพ ในประเทศประชาธปิ ไตย อาจเกดิ ความเหน็ ท่ี สาคญั คอื ไมล่ ะเมดิ สทิ ธแิ ละเสรภี าพของผอู้ น่ื ประเทศชาตจิ ะเจรญิ ก้าวหนา้ ไดเ้ พยี งใด ขึ้นอยู่ คาถามชวนคดิ ดดดด 1. เพราะเหตใุ ดบุคคลจึงต้องรู้บทบาทและ 2. หนา้ ท่ขี องนกั เรียนต่อตนเอง มอี ะไรบา้ ง คาถามชวนคิดดดดด ในสถานการณท์ ผี่ ู้คนมคี วามคดิ เหน็ ทแ่ี ตกตา่ งกนั บทบาทและหน้าที่ของเยาวชนที่มีต่อสังคมและประเทศชาติ เยาวชนที่ดี คุณลักษณะของเยาวชนที่ดี 1. การเสียสละต่อส่วนรวม เป็นคุณธรรมที่ช่วยในการพัฒนาประเทศชาติให้มีความเจริญก้าวหน้า เพราะถ้าสมาชิกในสังคมเห็นแก่ประโยชน์ส่วนร่วม
และยอมเสียสละผลประโยชน์ส่วนตน จะทำให้สังคมพัฒนาไปได้อย่างรวดเร็วและมั่งคง 2. การมีระเบียบวินัยและรับผิดชอบต่อหน้าที่ เป็นคุณธรรมที่ช่วยให้คนในสังคมอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข เพราะถ้าสมาชิกในสังคมยึดมั่นในระเบียบวินัย รู้และเข้าใจสิทธิของตนเอง ไม่ละเมินสิทธิผู้อื่น และตั้งใจปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด 3. ความซื่อสัตย์สุจริต เป็นคุณธรรมที่มีความสำคัญ เพราะหากสมาชิกในสังคมยึดมั่นในความซื่อสัตย์สุจริต เช่นไม่ลักทรัพย์ ไม่เบียดเบียนทรัพย์สินของผู้อื่น ก็จะทำให้สังคมมีแต่ความเจริญ
ประชาชนมีแต่ความสุข ลักษณะของเยาวชนทีดี 1. การเสียสละต่อส่วนรวม เป็นคุณธรรมที่ช่วยในการพัฒนาประเทศชาติให้มีความเจริญก้าวหน้า เพราะถ้าสมาชิกในสังคมเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม และยอมเสียสละผลประโยชน์ส่วนตน จะทำให้สังคมพัฒนาไปอย่างรวดเร็วและมั่นคง 2. การมีระเีบียบวินัยและความรับผิดชอบต่อหน้าที่ เป็นคุณธรรมที่ช่วยให้คนในสังคมอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข เพราะถ้าสมาชิกในสังคมยึดมั่นในระเบียบวินัย รู้และเข้าใจสิทธิของตนเอง ไม่ละเมิดสิทธิผู้อื่น และตั้งใจปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด สังคมนั้นก็จะมีแต่ความสุข เช่น ข้าราชการทำหน้าที่บริการประชาชนอย่างดีที่สุด ก็ย่อมทำให้เป็นที่ประทับใจรักใคร่ของประชาชนผู้มารับบริการ 3. ความซื่อสัตย์สุจริต เป็นคุณธรรมที่มีความสำคัญ เพราะหากสมาชิกในสังคมยึดมั่นในความซื่อสัตย์สุจริต เช่น ไม่ลักทรัพย์ ไม่เบียดเบียนทรัพย์สินของผู้อื่นหรือของประเทศชาติมาเป็นของตน รวมทั้งผู้นำประเทศมีความซื่อสัตย์สุจริต ก็จะทำให้สังคมมีแต่ความเจริญ ประชาชนมีแต่ความสุข 4. ความสามัคคี ความรักใคร่กลมเกลียวปรองดองและร่วมมือกันทำงานเพื่อประโยชน์ส่วนรวมจะทำให้ สังคมเป็นสังคมที่เข้มแข็ง แต่หากคนในสังคมเกิดความแตกแยกทั้งทางความคิดและการปฏิบัติตนในการอยู่ร่วม กัน จะทำให้สังคมอ่อนแอและล่มสลายในที่สุด 5. ความละอายและเกรงกลัวในการทำชั่ว ถ้าสมาชิกในสังคมมีหิริโอตัปปะ มีความเกรงกลัวและละอายในการทำชั่ว สังคมก็จะอยู่กันอย่างสงบสุข เช่น นัการเมืองจะต้องมีความซื่อสัตย์สุจริตไม่โกงกิน ไม่เห็นแก่ประโยชน์พวกพ้อง โดยต้องเห็นแก่ประโยชน์ของประชาชนเป็นสำคัญ ประเทศชาติก็จะสามารถพัฒนาไปได้อย่างมั่นคง ควมสำคัญของการเป็นเยาวชนที่ดี การเป็นเยาวชนที่ดีมีความสำคัญต่อตนเองและประเทศชาติดังนี้ 1. ความสำคัญต่อตนเอง เยาวชนที่ดีต้องเป็นผู้มีคุณธรรม จริยธรรมในการดำเนินชีวิต คิดดี ทำดีเพื่อตนเองและเพื่อส่วนรวม ปฏิบัติตนตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย จะทำให้มีสุขภาพกาย สุขภาพจิตที่ดี สร้างสัมพันธภาพที่ดีระหว่างกันและกัน เป็นที่รักของคนรอบข้าง 2. ความสำคัญต่อส่วนรวม เมื่อเยาวชนได้รับการปลุกฝังให้เป็นเยาวชนที่ดีแล้ว ก็จะเป็นพลเมืองที่ดีในอนาคต และถ้าประเทศชาติมีพลเมืองที่ดี มีความรับผิดชอบปฏิบัติตามกฏระเบียบกติกาของสังคม และนำหลักประชาธิปไตยมาใช้เป็นแนวทางในการกำหนดบทบาทและหน้าที่ของตน ก็ย่อมทำให้การอยู่ร่วมกันรในสังคมเป็นไปอย่างสงบสุข 3. ความสำคัญต่อประเทศชาติ เมื่อสังคมมีเยาวชนที่ดี และมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคม ย่อมเป็นพื้นฐานทำให้เกิดพลเมืองดีในอนาคต และเมื่อสังคมมีพลเมืองที่ดี ย่อมนำมาซึ่งการพัฒนาประเทศชาติให้เจริญก้าวหน้าต่อไปอย่างรวดเร็ว การปฏิบัติตนเป็นเยาวชนที่ดีตามสถานภาพและบทบาท 1. เยาวชนกับการเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัว เยาวชนในสถานภาพของการเป็นบุตรควรมีบทบาทหน้าที่ ดังนี้ 1.1
เคารพเชื่อฟังบิดามารดา 2. เยาวชนกับการเป็นสมาชิกที่ดีของโรงเรียน เยาวชนในฐานะนักเรียนควรมีบทบาทหน้าที่ ดังนี้ 2.1 รับผิดชอบในหน้าที่ของนักเรียน คือ ตั้งใจเล่าเรียน ประพฤติตนเป็นคนดี 3. เยาวชนกับการเป็นสมาชิกที่ดีของชุมชน ชุมชนคือสังคมขนาดเล็ก เช่นหมู่บ้านหรือกลุ่มคน โดยเยาวชนเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนที่ตนอาศัยอยุ่ จึงต้องมีบทบาทหน้าที่ต่อชุมชนดังนี้ 3.1 รักษาสุขลักษณะของชุมชน เช่น การทิ้งขยะให้เป็นที่ ช่วยกำจัดสิ่งปฏิกูลต่าง ๆ เป็นต้น 4. เยาวชนกับการเป็นสมาชิกที่ดีของประเทศชาติ 4.1 เข้ารับการศึกษาขั้นพื้นฐาน 12 ปี |